Početkom bitke za koridor, otpočele su i borbe za oslobađanje opštine Derventa.

Padom uporišta Cer formira se TG – 3, a za komandanta dolazi pukovnik Slavko Lisica. Od tada se aktivno u napadna dejstva uklјučuju 327.mtbr i Osinjska brigada, koja je učestvovala i u napadnim dejstvima zauzimanja uporišta Cer.
Nakon izbijanja , 28. 6.1992.godine, naših jedinica na liniju, lijevo r. Sava – Pjevalovac  – Potočani – Rabić – Zelenike –dalјe Plehan, otpočele su pripreme i prestrojavanje jedinica za ulazak u grad i njegovo oslobođenje.

27.mtbr

27.motorizovana brigada, bila je jedna od najvećih brigada u Prvom krajiškom korpusu Vojske Republike Srpske. formirana je 13.5.1992.godine, a kroz brigadu je, tokom četiri ratne godine, prošlo oko pet hilјada boraca. Pripadnici su bili uglavnom sa područja opština Derventa, Brod i Prnjavor, ali je bilo i boraca i iz još desetak opština u Republici Srpskoj. Samostalna četa „Meša Selimović”, sastavlјena uglavnom od pripadnika bošnjačkog naroda, djelovalaje i u 27. i u osinjskoj brigadi.

27.mt brigada dala je svoj najveći doprinos  za oslobađanje okupiranih dijelova Dervente, oslobađanju koridora, Broda i odbrani srpskog naroda na području Teslića i Vlasenice, kao i na mnogim drugim mjestima gdje je Srbima bio ugrožen opstanak.

Brigadom su komandovali potpukovnik Ratko Grahovac, pukovnik Trivo Vujić, koji je poginuo 30. juna 1992. godine, pukovnik Stanko Baltić, potpukovnik Boško Peulić, pukovnik Rajko Radulović, a poslјednji komandant bio je major Nikola Štrbac. Na čelu brigade u dva navrata bio je i potpukovnik, kasnije general, Ljubomir Obradović, koji je tu dužnost obavlјao s pozicije načelnika štaba brigade.

Tokom četiri ratne godine 438 boraca ove brigade je poginulo u borbi, 72 su nastradali u drugim okolnostima, 13 je nestalo, a oko dvije i po hilјade je ranjeno. Brigada je odlikovana ordenom Karađorđeve zvijezde. (iz govora povodom Dana 27.mtbr i Osinjske brigade)

Krajem aprila mjeseca 1992. godine na Derventskom ratištu pored borbenih aktivnosti prnjavorčana naročito u gradu Derventi i odbrane kasarne JNA od čestih napada Hrvata i Muslimana, učestvuje i jedno odjeljenje pdv iz sastava 5.bvp 5.K JNA Banjaluka, radi pojačane odbrane zajedno sa ostalim pripadnicima 327.mtbr JNA i sa uspjehom odbranili kasarnu i dio grada na lijevo obali r.Ukrine.

Borbe Osinjske brigade

Osinjska 1.laka pješadijska brigada formirana od borca sa područja Osinje, Pojezne, Cerana, Crnče, Velike i Male Sočanice, Mišinaca, kao i Cvrtkovaca, Jelanjske, Mitrovića i tako dalјe. Formacija brigade je dva pješadijska bataljona i pozadinska jedinica gdje su mještani ovih sela na početku osiguravali i pozadinsko obezbjeđenje.

1.osinjska laka pješadijska brigada do polovine juna 1992. godine, branili srpska sela na liniji Kaurska obala — Tešića bare — Tomasovo brdo — Kneževići — Malojčani — Cer — Čorlino brdo —Torine, a zatim u sadejstvu sa 327.mt brigadom i ostalim jedinicama VRS  vode borbe za u oslobađanju Dervente, a u sadejstvu sa drugim jedinicama učestvuje i u oslobađanju Broda.

Brigada je izgubila 104 borca, više od 600 je ranjeno, odlikovana je Medalјom Petra Mrkonjića, a 1. marta 1994. godine lјudstvo je integrisano u 27. brigadu.[1]

Oslobađanje Dervente

Dana 3. 7.1992. godine u večernjim časovima otpočeo je prilaz jedinica prema gradu.

Borci 327. mtbr su već bili na prostoru , Garnizona , s lijeve strane puta i Potočana   i  Rabića s desne strane, gdje su zajedno sa Osinjskom brigadom  u večernjim satima dostigli na liniju do Bolnice – i prodavnice Vrelo i tu zanoćeli. Slјedećeg dana , to jest 4. jula 1992.godine sastavi 327.mtbr ulaze u jutarnjim časovima u grad, dok Osinjska brigada slama  jak otpor neprijatelјskih snaga na Kosturu i izbija na raskrsnicu puteva kod silosa u Polјu i presijeca put Derventa Brod. Oko 11,00 časova, 327. mtbr je ušla u grad i nastavila dalјa dejstva na pravcu s.Polјe – s. Žeravac, gdje se sastaje sa borcima Osinjske brigade, koja je upornom borbom uspjela da izbije na liniju, lijevo s. Polјe- desno s. Kulina i nastavila borbena dejstva prema, s. Žeravac. Sastavi 327.mtbr su na pomoćnom pravcu nastavili napadna dejstva pravcem s. Polјe – s.Žeravac na glavnom putu Derventa Brod.

Na glavnom pravcu 327. mtbr izbija na liniju, lijevo  Dubočac – Pjevalovac – Raščići –  Begluci –  N. Lužani – r. Ukrina

i uspješno nastavlјa dalјa dejstva na pravcu prema Kostrešu u sadejstvu sa dijelovima 2.oklopne brigade, korpusne policije i drugih jedinica, koje su pristigle u pomoć.govor oslobadjanje dervente

[1] Komandant brigade bio je major Boro Bukovica iz Prnjavora (od 6.4. – 30.7.1992. godine). Ranjavan u Derventi 7.7.1992. godine i kao komandant borbene grupe TG-3 u oslobođenju Jajca, ranjen 28.10.1992. godine.

1.5.2022.

Obilježeno 30 godina od ubistva Srba iz naselja Čardak