Mobilizacija Teritorijalne odbrane opštine Prnjavor 33 godina kasnije

Mobilizacija, kao planska aktivnost prelaska na ratnu organizaciju u opštini Prnjavor, sprovedena je po mobilizacijskim pravilima bivše JNA, a prema mobilizacijskom razrezu[1].

Pregled strukture izvršenja mobilizacija prema kategoriji i polu  TO na području opštine:

Grupa	svega	%	Muški	Ženski	Starost
vojnici	3013	86,68%	2996	17	33,77
podoficiri	359	10,33%	358	1	32,62
oficiri	104	2,99%	104		35,50
Ukupno	3476	100%	3458	18	33,96

Prva ratna, opšta mobilizacija jedinica i ustanova Teritorijalne odbrane opštine počela je pravovremeno od 18.9.1991. godine, bez proglašenja ratnog stanja, i počela da funkcioniše po ratnoj organizaciji i formaciji od 3.400 mobilisanih boraca. Vojnika je bilo raspoređeno 3.013 ili 87%, podoficira 359 ili 11% i oficira 104 ili 3%. Prosjek godina života boraca 34 godine života.[2].

Mobilisano je preko 3.400 pripadnika TO opštine Prnjavor i popunom još  novih 200 vojna obveznika tako da je u TO opštine bilo preko 3400 pripadnika, i sa raspoređenim u ratnim jedinicama  opštine preko 5000 boraca.

popuna	svega	%	vojnici	podf.	oficiri	Prosek Starosti
mobilizacija	3476	94,23%	3013	359	104	33,70
dopopuna	213	5,77%	164	33	16	30,47
Ukupno	3689	100%	3177	392	120	32,09

 

 

Plansko narastanje ratne teritorijalne odbrane prema mobilizacjom planu TO opštine Prnjavor, odvijalo se postupno u najvećem broju ratnih jedinica i dinamikom izvršenja u skladu sa zahtjevima razvoja situacije na teritoriji opštine i neposrednom okruženju. Prema mobilizacijskom planu vrijeme mobilizacije štaba TO opštine i prostornih jedinica TO u mjesnim zajednicama iznosio je 12 sati, pozadinske baze 24 sata i odreda TO 18 sati. Međutim, mobilizacija je trajala nekoliko dana.

Potpuno je mobilisan samo Odred teritorijalne odbrane, dio ratne komande štaba TO i prostorne jedinice teritorijalne odbrane u mjesnim zajednicama, prema pregledu;

Pregled narastanja jedinica teritorijalne odbrane po mjesecima u 1991. i 1992. godini od 3.476 boraca u cilju obezbjeđenja potrebnog nivoa b/g – mobilizacije od 18.9.1991. godine.

jedinica	svega	%	sept.	okt.	nov.	dec.	jan.	feb.	mart.	apr.	maj.
2.mtb	38	1,09%									38
2.OdTO	581	16,71%							91	338	152
3.OdTO	12	0,35%									12
hab122	38	1,09%							23	13	2
lpav	54	1,55%							20	21	13
mb120	5	0,14%							1	3	1
odredTO	569	16,37%	319	51	44	110	5	5	26	2	7
OpŠTO	17	0,49%	8						6	1	2
PbTO	38	1,09%							11	17	10
pdv	26	0,75%	3	2					11	10
pionv	16	0,46%							3	3	10
pov	12	0,35%							3	3	6
rjšto	15	0,43%	9	1		1			1	3
rjtomz	1787	51,41%	935	201	32	21	13	26	107	302	150
rjVV	163	4,69%							5	105	53
vT-12	21	0,60%							1	16	4
vvp	17	0,49%									17
zšč	67	1,93%	12				1		24	14	16
Ukupno	3476	100%	1286	255	76	132	19	31	333	851	493

U prvom mjesecu  mobilizacije prema planovima popune jedinica odazvalo se 1.286 vojni obveznik ili 34 % od ukupnog broja mobilisanih-pozvanih tokom rata.

U ratne jedinice TO opštine Prnjavor, nakon izvršene mobilizacije bilo je raspoređeno, bez prekomandi u 1991. i 1992. godini:

jedinica	svega	%	1991.	1992.
2.mtb	38	1,09%		38
2.OdTO	581	16,71%		581
3.OdTO	12	0,35%		12
hab122	38	1,09%		38
lpav	54	1,55%		54
mb120	5	0,14%		5
odredTO	569	16,37%	524	45
OpŠTO	17	0,49%	8	9
PbTO	38	1,09%		38
pdv	26	0,75%	5	21
pionv	16	0,46%		16
pov	12	0,35%		12
rjšto	15	0,43%	11	4
rjtomz	1787	51,41%	1189	598
rjVV	163	4,69%		163
vT-12	21	0,60%		21
vvp	17	0,49%		17
zšč	67	1,93%	12	55
Ukupno	3476	100%	1749	1727

 

 

 

 

Pregled brojčane popunjenosti raspoređenih po kategoriji pripadnika TO opštine u ratne jedinice TO opštine od 5.100 pripadnika:[2].

jedinica	svega	%	vojnici	podf.	oficiri
2.mtb	199	3,89%	174	22	3
2.OdTO	1248	24,38%	1074	138	36
3.OdTO	97	1,90%	66	25	6
hab122	103	2,01%	85	12	6
lpav	117	2,29%	105	10	2
mb120	14	0,27%	12	2
odredTO	701	13,70%	537	127	37
OpŠTO	30	0,59%		4	26
PbTO	75	1,47%	59	12	4
pdv	86	1,68%	72	12	2
pionv	30	0,59%	30
pov	33	0,64%	32	1
rjšto	47	0,92%	18	18	11
rjtomz	1894	37,01%	1685	180	29
rjVV	226	4,42%	202	17	7
vT-12	40	0,78%	34	5	1
vvp	59	1,15%	50	7	2
zšč	119	2,33%	94	18	7
Ukupno	5118	100,00%	4329	610	179

2. Pregled popune mobilisanih ratnih jedinica TO prema starosnoj strukturi[2].

godine života	svega	%	vojnici	podf .	oficiri
15-19 godina	161	4,63%	150	10	1
20 do 29 godina	1363	39,21%	1174	158	31
30 do 39 godina	1018	29,29%	865	111	42
40 do 49 godina	614	17,66%	532	61	21
50 do 59 godina	300	8,63%	273	19	8
preko 60 godina	20	0,58%	19		1
Ukupno	3476	100%	3013	359	104

40% mobilisanih boraca je između 20 i 29 godina života.

Pregled nacionalne strukture mobilisanog sastava TO opštine[2].

Narodnost	svega	%	vojnici	podof.	oficiri
Srbi	3241	93,24%	2803	347	91
Hrvati	35	1,01%	34		1
Muslimani	114	3,28%	103	5	6
Ukrajinci	75	2,16%	65	6	4
Poljaci	1	0,03%		1
Česi	1	0,03%	1
Crnogorci	4	0,12%	3		1
9Italijani	5	0,14%	4		1
Ukupno	3476	100%	3013	359	104

93% mobilisanih pripadnika TO čine Srbi.

Brojna mobilizacijska veličina TO Opštine 3.700 vojnih obveznika.

U ratne jedinice TO opštine :  Štab, Odred TO, PDV, PoB i jedinice TO u mjesnim zajednicama u prva tri mjeseca, do kraja decembra 1991. godine mobilisano je 1.761 vojnih obveznika, a od januara do maja 1992. godine mobilisano još 1.970 vojnih oveznika iz rezervnog sastava svih kategorija.
Brojna veličina TO u početnom periodu rata bila je promjenljiva- od 1.431 na početku mobilizacije do 13.10. (90 v/o ušli su u brojno stanje Odreda TO u nastavku rata i predpočinjavanju jedinicama JNA). U brojnoj veličini TO obuhvata sve jedinice TO iz rezervnog sastava I dio jedinica JNA u toku aprila i maja 1992. godine koje su bile predpočinjene TO Opštine Prnjavor.[2].

U narednom periodu od prnjavorskih boraca formiraju se sljedeće jedinice:

• 1. prnjavorska laka pješadijska brigada,
• Motajički bataljon u sastavu 327. odnosno 27. motorizovane brigade  i
• popunjava se dobrovoljačka jedinica „Vukovi sa Vučijaka“. Kasnije su to najelitnije jedinice u sastavu Vojske Republike Srpske.

I na području opštine desili su se događaji koji su uznemirili stanovništvo, tako između sela Palačkovci i Štrpci na magistralnom putu Prnjavor-Derventa 8. septembra 1991. godine oko tri sata i 15 minuta miniran je most na rijeci Vijaka, te se saobraćaj odvijao drugim pravcima.[3]

Republika Hrvatska i dalje pojačava svoje snage u rejonu Bosanske Posavine. Na području Bosanskog Broda i Dervente, prema vojnim izvorima, nalazi se 5 kompletnih brigada Zbora narodne garde, ojačane pripadnicima HOS-a i  jakim artiljerijskim i tenkovskim formacijama Republike Hrvatske. Do tada je otkriveno 70-tak tenkova i više transportera ZNG kojima se komanduje iz stožera Republike Hrvatske.[4]

Na području naše opštine, usljed razvoja poznatih događaja i novonastale situacije i potrebe obezbjeđenja pune borbene gotovosti 18. septembra 1991. godine na osnovu naređenja Okružnog štaba TO Banja Luka, Komande 5. krajiškog korpusa i komande 1. vojne oblasti[5], a zbog nastale i potrebe obezbjeđenja pune  borbene gotovosti od 20.00 časova počelo je  izvršenje mobilizacije jedinica  Štaba teritorijalne odbrane opštine Prnjavor. Pored mobilizacije štaba  i prištabskih jedinica TO-zaštitno-štabne čete,  mobiliše se i najjača manevarska jedinica Odred TO Prnjavor[6], protivdiverzantski vod (odred), pozadinska baza, što je po pregledu popune iznosilo 508 pripadnika: oficira, podocicira i vojnika, bez streljačke nastavne čete i jedinice TO mjesnih zajednica iz kojih će kasnije nastati Prnjavorska laka pješadijska brigada[7]. Čete TO brojale su 96 pripadnika po formaciji (tri streljačka voda) sa 23 i prateći vod sa 16 pripadnika. Samostalni streljački vodovi po mjesnim zajednicama brojali su po 23 pripadnika.

Mobilizacija ratnih manevrskih snaga TO opštine je izvršena na osnovu mobilizacijskih planova TO iz dobro izrađenog Plana upotrebe TO opštine: mobilizacijske procjene za OpŠTO sa prištabskim jedinicama, dopuna procjene za period januar-maj 1991. godine i mobilizacijske procjene za OdTO, kao i plana pozadinskog obezbjeđenja mobilizacije TO opštine[8].

Mobilizacija ratnih prostornih jedinica TO u mjesnim zajednica izvršena je po šemi Uzbunjivanja rejonskih štabova TO Prnjavor, Šibovska, Potočani i Donji Vijačani.

Primljeni signal za mobilizaciju komandant rejonskog štaba TO predaje  komandiru samostalne čete, odnosno voda TO mjesne zajednice. Izvršena je podjela naoružanja po ratnoj formaciji u sve mjesne zajednice u kojima su formirane ratne jedinice TO mjesne zajednice (uključujući i muslimansku Mravicu i Galjipovce). Kasnije je povučeno naoružanje iz voda TO MZ Mravica_Galjipovci.

U maju 1992. godine TO opštine u prostorne strukture imala na rasporedu 4 rejonska štaba TO, šest  TO po 93 pripadnika i 20 samostalnih streljačkih vodova TO mjesnih zajednica po 23 pripadnika, ukupno 1.833 pripadnika.

Kada se uzme u obzir mobilisane operativne snage TO od 508 pripadnika, i u aprilu formiranje 2. odreda TO opštine jačine oko 600 (tri pješadijske čete)  što je obzirom na brojnost i opremljenost sa prostornim jedinicama TO opštine  bila značajna vojna sila od raspoređenih 3.400 pripadnika.

Snage za podršku jedinica TO činile su vodovi MB i bestrzajnih topova a kasnije  i druge snage.tavljeni dijelovi 327.mtbr kroz baterije haubica 122mm, topove T-12, čete MB 120mm, baterije PAT

Formiranje Odreda teritorijalne odbrane TO Prnjavor

Pristupilo se po objavi mobilizacije 18.9.1991. godine. U njegov sastav ulazilo je ljudstvo starosti do 35 godina s teritorije opštine Prnjavor i dobrovoljcima. Formacijski odred su činili komanda, 1 i 2. pješadijska četa (svaka sa tri streljačka voda i prateći vod) i prateća četa (vod minobacača 82mm sa 4 oruđa, 2 minobacača 60mm i vod bestrzajnih oruđa sa dva topa BsT), odjeljenje veze, izviđačko, kurirsko i pionirsko odjeljenje, pozadinski vod sa tri odjeljenja (intendansko, tehničko i sanitetsko).Formacijsko brojno stanje 343 pripadnika, a mobilisano 700 boraca, duplo više od formacije odreda.

Pregled izvršenog pristizanja ljudstva  u OdTO po nižim jedinicama (20.9.1991.)[9]

Pregled izvršenog pristizanja ljudstva  u OdTO po kategoriji vojnih lica (20.9.1991.)

Mobilizacija ne teče po planu i prvog dana mobilizacije popuna sa pripadnicima jedinice koji su bili na rasporedu , iznosi 50%. I pored problema u odzivu na mobilizaciju, počinje naoružavanje i obuka jedinica,  bojevo gađanje i  priprema za izvršavanje borbenih zadataka, dok se u rejonskim štabovima: Donji Vijačani, Potočani i Šibovska nastavljene aktivnosti na popuni nepopunjenih jedinica odreda i jedinica po MZ. U toku dana 20. i 21. 09. 1991. godine održana je zajednička sjednica Štaba TO sa predsjednikom SO-e Prnjavor i Savjetom za NO[9]   radi razmjene informacija o stanju popune jedinica, političko-bezjedonosnoj situaciji u opštini i podršci organa opštine i preduzeća mobilizaciji jedinica i njihovoj aktivnosti. Odred TO zadržava nacionalnu zastupljenost.

Za načelnika Štaba TO postavlja se kapetan prve klase Živojin Kuzmanović.

Grafikon narastanje Štaba TO, Odreda i jedinica TO u mjesnima zajedenicama do kraja 1991. godine

Vrše se pripreme za dejstva Odreda van područja opštine

Vrše se pripreme za dejstva Odreda van područja opštine po načelima upotrebe jedinica TO. Početkom oktobra nastavlja se sa izvršenjem bojevog gađanja pripadnika manevarskih jedinica TO i TO iz mjesnih zajednica, koji su u svojim očekujućim rejonima, opremanje jedinica ručnim PO naoružanjem i intendantskom opremom i prelazi se na pozadinsko snabdijevanje od JNA. Izdato je naređenje za uređenje teritorije,  izradu grudobrana i obezbjeđenje na raskrsnicama i mostovima Prnjavor, Tromeđa i Kulaši. Sve ove aktivnosti odvijaju se u saradnji sa pripadnicima aktivnog i rezervnog sastava milicije, odnosno SJB Prnjavor.

Tokom noći 1/2.10.  provocirani i rastjerani su na punktu pripadnici voda TO Kremna od strane jedinice Veljka Milankovića. U toku dana 02.10. održan je zajednički sastanak  užeg dijela Štaba TO  opštine sa Savjetom za NO i predsjednika političkih stranaka na kome je podržan rad štaba i aktivnosti jedinica uz svesrdnu pomoć svih prisutnih, kao i zakazana posjeta predsjednika SO-e i predsjednika stranaka Odredu TO na Vučijaku, mobilizacijskom zborištu.

izmještanje i transport naoružanja i municije iz kasarne Derventa u rejon Ribnjaka

Uspješno je izvršeno izmještanje i transport naoružanja i municije iz kasarne Derventa u rejon Ribnjaka Prnjavor, radi formiranja ratnih jedinica. Obezbjeđenje daje jedinica TO Štrpci.

 

 

Upotreba Odreda TO Prnjavor

Krajem septembra , nakon naređenja komandanta OkŠTO puk Petar Spasojević, počinju pripreme Odreda TO za dejstva van teritorije opštine.

U toku dana 5.10.1991.g. dolazi naređenje komande 5. korpusa  general potpukovnika Nikole Uzelca o formiranju brigade TO u mjestu Rakovačke bare, Banja Luka, koja će preći u Zapadnu Slavoniju i uključiti se u zaštiti  srpskog naroda, što Štab prihvata, dok se prijavilo samo 100 vojnih obveznika od 302 koliko je odred bio popunjen[10]. 7.10. je napisana naredba o pokretu odreda TO van područja opštine, što 9.10. dolazi do promjene komandnog sastava odreda. Na osnovu naredbe komandanta TO opštine[11] za komandanta odreda postavlja se Kuzmanović Živojin, kapetan I klase, za zamjenika Aulić Srećko, poručnik,  a za referenta operativno-nastavnih poslova kapetan Đurđević Vitomir.

Odred se upućuje u rejon razmještaja selo Laminci

Narednog dana 120 vojnika odreda autobusima upućuje se u rejon razmještaja selo Laminci kod Bosanske Gradiške u objekte osnovne škole, dok ostali dio odreda, prema naredbi Štaba TO izvrši pripremu MTS i opreme i upućivanje u sastav odreda, što je  11.10.1991.g.  upućeno u Lamince još 140 vojnika. Međutim, 81 vojni obveznik se vratio istog dana u Prnjavor  ne želeći da se priključi odredu radi izvršavanja zadatka preko r. Save. Isti su razduženi sa ličnim naoružanjem i vraćeni u Prnjavor. Odred u Lamincima je kompletiran sa ljudstvom i MTS brojnog stanja 178 vojnika i starješina, svi rezervnog sastava[12].

U ovom rejonu odred TO Prnjavor naredbom komandanta 5. korpusa JNA (banjalučkog) od 11.10.1991. godine, je potčinjen komandi Druge partizanske brigade TO . U sastav brigade , pored Odred TO Prnjavor u rejonu Donji Bogićevci., ulaze  i odredi TO Laktaši i Srbac.

Mobilizacijska zborišta ratnih jedinica TO:

Jedan od stalnih zadataka rejonskih štabova TO je popuna odreda TO pripadnicima prostornih jedinica TO opštine , koji nikako da se popuni do pune ratne formacije, zbog čestih promjena brojnog stanja.

Dolazak dobrovoljaca i napuštanje jedinice sa ličim naoružanjem je česta pojava. I pored toga, odred uspješno izvršava borbeni zadatak u s.Dragaliću.

Inače, Procenat mobilizacije stanovništva opštine Prnjavor u Vojsku Republike Srpske bio je oko 18%[13], što je više od teoretskih normi, koji predviđaju maksimalno naprezanje od 15%. U nekim opštinama RS bilo je 2%

Na dan obilježavanja godišnjice mobilizacije 1. odreda TO opštine i upućivanje u b/d na Zapadno-slavnosko ratište, 13.10.1992. godine, pred prvi put postroljenom brigadom, u govoru, komandant brigade major Vlado Živković, ističe:

18.9.1991. godine naređenje komandanta V korpusa, danas I krajiškog korpusa VRS o mobilizaciji u to vrijeme mnogi su o naređenjima diskutovali, a mi u teritorijalnoj odbrani opštine Prnjavor, kako to dolikuje vojnicima izvršavali (dileme nije bilo).

Bila je to borba bez metka, granata – jednom riječji diferencijacija u Teritorijalnoj odbrani opštine Prnjavor. Jedna so od rijetkih opština , zahvaljujući svima nama koji smo uspjeli staviti svo naoružanje pod kontrolu i okrenuti ga protiv zajedničkog neprijatelja.zakletva 13-10-1992_govor

Brojno stanje po mobilizaciji jedinica prikupljeno je na osnovu spiskova Štaba TO o jedinicama TO opštine, uručenih poziva sekretarijata za NO  i izvoda iz Vob-8 nadležnog opštinskog organa.

ZAKLJUČAK

Opštinski štab teritorijalne odbrane i Opštinski sekretarijat za narodnu odbranu sa uspjehom su izvršili pozivanje i raspored vojnih obveznika u ratne jedinice teritorijalne odbrane opštine i ratne jedinice JNA prema postojećim planovima popune-razreza u skladu sa naređenjem za mobilizacije komande 5.korpusa JNA i Okružnog štaba teritorijalne odbrane Banja Luka.

Osnovni problem u izvršenju mobilizacije je bio odziv vojnih obveznika u ratne jedinice.

U prvim danima mobilizacije , prema pregledu, odziv je bio:

• operativne jedinice TO opštine mobilisano 342, a planirano-pozvano  423 ili 80%
• ratne jedinice teritorijalne odbrane mjesnih zajednica odazvalo se 934 ili 25%,
• ratne jedinice 5. korpusa JNA mobilisano i odazvalo se 244 lica, a planirano, odnosno pozvano 691 ili 35%
• ratna jedinica „Vukovi sa Vučijaka“ u sastavu 329.okbr u decembru, sa 35 pripadnika
• ostale ratne jedince iz ostataka 327.mtbr sa 1.378 pripadnika
• ratne jedinice 7. korpusa JNA pozvano 1302, a planirano po razrezu 1.066 ili 122%, pozivani na četiri mjeseca tzv. vojne vježbe.
• Ukupno 5.137[14] boraca TO i JNA opštine Prnjavor i to vojnika 4.413 ili 85%, podoficira 551 ili 11% i oficira 173 ili 4% raspoređenih v/o. Prosjek 30 godina života.

Do formiranja Vojske Republike Srpske, maja 1992. godine, mobilisano je ili raspoređeno u jedinice TO preko 5.000 pripadnika opštine, što čini 11% stanovnika po popisu iz 1991. godine.

Kraj rata, 31.12.1995. godine, opština je imala u evidenciji 11.987 vojnih obveznika[14] (27% u odnosu na broj stanovnika, raspoređeno u VRS 4.382 lica 73%, u jedinice policije 218 lica 4%. Broj poginulih 361, broj ranjenih 1.214, ukupno izbačenih iz stroja 1.575 boraca, što iznosi 53% na broj raspoređenih u VRS; 3,4% u odnosu na broj stanovnika opštine.

[14] U toku aprila i maja na platnom spisku i materijalnom obezbjeđenju jedinica Štaba TO opštine Prnjavor bilo je 5.703 vojna obveznika (komanda i 1. i 3. četa Trstenci,vod Pjevalovac, vod mb82, TBG. Objekat Ljubić,  (zapađanje k-danta TO opštine)

[15]  Prema pregledu stanja vojnih obveznika sekretarijata MO Banja luka koje je pokrivalo 13 opštine Bosanske Krajine (Banja Luka, Gradiška, Kneževo, Koz. Dubica, Kotor Varoš, Laktaši, Novi Grad, Prijedor, Prnjavor, Sanski Most, Srbac, S.Kostajnica, Čelinac). Sa 514.528 stanovnika, sa 132.414 vojnim obveznicima, raspoređeno 63.437 boraca u VRS, ili 79%, u jedinice policije 3.386 ili 4.2%. Broj poginulih 3.944, broj ranjenih 10,233, ukupno izbačenih iz stroja 14.177 boraca, što iznosi 22,3% na broj raspoređenih u VRS; 2,75% u odnosu na broj stanovnika opština regije. Dok je 2.623 izbjeglo vojnu obavezu.

[1] Prema pregledu planova razvoja RJ i ostalih struktura u opštini Prnjavor 1991. godini ukupan razrez iznosio je 2.085 ljudstva i 96 motornih vozila.

[2] U julu mjesecu 1991. godine, na osnovu naređenja Odjeljenja za poslove vojne obaveze i mobilizacije, RMNO Banja Luka  uspješno je izvrrđeno pozivanje u RJ kroze mobilizacijsku vježba i pozivanje cjelokupnog sastava ratnih jedinica koje popunjava OSNO Prnjavor: tri jedinice JNA

• RJ 2984/40-51, 14.PoB, skladište u k.Trapisti:
  • vojnika po planu 52, odazvalo se 41,
  • ml.oficira po planu 6 , odazvalo se 6
  • oficira, ništa
• RJ 35o7 , centar za obuku 14.PoB za municiju u k.Krčmarice:
  • samo oficira 3 koja su se odazvala.
• RJ5401 inžinjerijski puk 5.K, Banja Luka:
  • vojnika 235, odazvalo se163,
  • ml.oficira 5,  10 odazvalo se 5, i
  • oficira5, svi se odazvali.. Ulkupo ppozvano 311 vojnih obveznika, a odatvalo se 223 v/o ili 72%.

Izvršena je provjera kurirsko, -pozivarske službe  OSNO na području opštine , aktivnoisti pošte na uručenju telegrama-poziva, analiza i izvještaj o odzivu, prihvat i prevoženje v/o do mob. zborišta. Veliku aktivnost ispoljili su radnici OSNO uz pomog organa opštine. (izvještaj OSNO od 16.7.1991. godine dostavljen OPVOiM Banja Luka.

tačka 289. PRAMO-sa, str.90, Beograd 1985. godine

[3] D. Radičić: Hronologija događaja 1990-1995,2002.god. str.130

[4] RIN Svitanja., 30.oktobar 2002.god. str.9

[5] Naređenje OkŠTO Banja Luka , broj 12/2-72 i naređenje k-de 5.korupusa JNA, str. pov. broj 12-452, a u vezi naređenja komande .VO, str.pov.broj 1643-64

[6] Plan pozadinskog obezbjeđenja  mobilizacije RJ 8450

[7] Prikaz ratnog puta brigade komandanta brigade u listu Prnjavorske brigade „Glas borca“ broj 1. od 1.12.1994 .godine, str. 4 i interviju komandanta 1.KK dat „Glasu borca“

[8] Plan intendantskog obezbjeđenja mob.TO opštine,[7] prema naređenju Okružnog štaba TO Banja Luka od 23.3.1992. godine- 31 objekat

[9] Pregled toka upućivanja poziva u stvarnoj mobilizaciji. Na sjednici savjetNO-7.10.1991 godine, razmatrana je trenutna političko-bezbjedonosna situacija na području opštine Prnjavor i izvršenje mobilizacije ratnih jedinica.

[10] Podaci iz ratnog dnevnika odreda na dan 6.10.1991.godine

[11] naredba  pov. broj 05/213-1 od 9.10.1991. godine

[12] Podaci iz ratnog dnevnika odreda na dan 12.10.1991.godine, a prema vlastitom  istraživanju brojnog stanja odreda na dan 13.10.1991. otvoren je datum učešća u ratu u VP 8840 Banja Luka za 295 pripadnika odreda. Samo 77 borca su od prvog dana mobilizacije, tj od 18.9.1991. godine

[13] U odnosu na broj stanovnika opštine Prnjavor po popisu od 1991. godine od 47.055 stanovnika i evidentiranih 8.365 učesnika rata u nadležnom opštinskom organu uprave iz 2019. godine

Sastav  5. korpusa:

– prištapske jedinice
– 16. pmtbr (Banja Luka)
– 343. mtbr (Pijedor)
– 329. okbr (Banja Luka)
– 10. partd (Prijedor)
– 40. partd (Požega)
– 5. map (Banja Luka)
– 5. mpoap (Banja Luka)
– 5. lap PVO (Banja Luka)
– 293. inžp (Nova Topola)

– 188. pontb (Banja Luka)                                                                                                      –     – 5.sanitetski bataljon i                                                                                                               – 5.automobilski bataljon

Sastav 17. korpus:
– prištapske jedinice (17. riv je bio u Osijeku)
– 670. pontb (Slavonski Brod)
– 51. grb (Beli Manastir)
– 11. partizanska divizija (Doboj)
– 38. partizanska divizija (Brčko)
– 12. pmbr (Osijek)
– 92. mtbr (Tuzla)
– 327. mtbr (Derventa)
– 395. mtbr (Tuzla)
– 12. map (Vinkovci)
– 158. mpoabr (Đakovo)
– 17. lap PVO (Vinkiovci)
– 497. inžp (Tuzla)