30 godina od proboja Koridora 1992.

Proboj koridora na terenu obznanjen improvizovanim putokazima na daskama: Ne pucajte, braćo, mi smo Srbi

Vedrana Kulaga Simić 23.06.2022 05:59

BANjALUKA – Teške borbe vođene su širom fronta. Brigade su brojale mrtve i ranjene, ali koridor prema Srbiji je morao biti probijen i to do Vidovdana, makar bio i kozja staza kako je glasilo naređenje koje je izdao general Momir Talić kada je odlučeno da se krene u pohod jer drugog izlaza nije bilo.

Petak 26. jun. Sve jedinice od ranog jutra su bile, stoji u ratnim zapisima komande, izložene snažnim dejstvima neprijateljske artiljerije iz rejona Gradačac, Modriča, Jakeš, Debela Lipa, Odžak i Plehan. Ali za taj dan je bio cilj da se dvije srpske vojske, koje su išle u susret jedna drugoj, spoje i to “čelom u čelo”. Veza je u početku postojala, ali je kasnije prekinuta. Pola dana, sa dva kraja kukurizišta, gledali su se Krajišnici i Posavci, odmjeravali, ispitivali. Bilo je i prepucavanja, da bi se u jednom momentu i začulo “ne pucajte braćo, mi smo Srbi”…….

17.6.1992. oslobođen Cer (Mišinci) na Derventskom ratištu

Otpočele pripreme za učešće u borbama za proboj koridora

Svake godine u čast Vidovdana na Dugoj Njivi kod Modriče (IKM 1.KK u vrijeme operacije Koridor) obilježava se godišnjica od proboja koridora kroz Posavinu, poznatijeg kao „Koridor života“ koji je odlučivao o opstanku Republike Srpske.

Prva operacija VRS kojom je prekinuta 42 dana duga kopneno-vazdušna blokada zapadnog dijela Republike Srpske i Republike Srpske Krajine.

Tim povodom i ovaj članak o učešću Prnjavorske brigade u proboju Koridora 1992.g

2.lpb Prnjavorske brigade u borbama na Ceru ( Mišinci)

U[1] Donjim Vijačanima 6.6.1992. godine formiran je Drugi pješadijski bataljon uglavnom od v/o koji su gravitirali selu Vijačanima, a u sastav ovog bataljona  ulazi i pješadijska četa MZ Potočani, koja je već ranije učestvovala  u sastavu Drugog odreda TO u borbama na derventskom ratištu.

Na dužnost komandanta Drugog bataljona postavljen  je KIK Nemanja Segić.

Po formiranju Drugi bataljon, već 8.6.1992. godine, upućuje se na derventsko ratište preko Brestova u Donje Cerane a  zatim na borbenu liniju u Mišince /Cer/.[2] Sa Drugim bataljonom su i vod vojne policiije  i protivdiverzantski vod (izviđački vod brigade), koji učestvuju u borbama za oslobađanje Cera.

U borbama za Cer teško je ranjen komandant 2.bataljona Nemanja Segić, KIK, a zamiijenio ga je na dužnost komandanta 2. bataljona KIK Milorad Kuzmanović.

Cer u srpskim rukama, reportaža Glasa Srpske od 18.6.1992. godine

Po uspješno okončanoj borbi za Cer  bataljon se vraća u Donje Cerane, nakon čega se, po naređenju 25.6.1992. godino odlazi na modričko ratište u rejon Gornji Skugrić preko Dugih njiva, gdje preuzima polazni položaj koga je do tada držao drugi bataljon 16.mtbr / Pajin bataljon/ a koji je u dva pokušaja proboja u selo Čardak pretrpio značajne gubitke.

Proboj „Koridora“

Komandant  TG -1[3] odlučuje da ubaci svježu jedinicu. /Brigada je bila pridodata TG-1 kojom je komandovao puk. Novice Simić/. Brigada je sa svojim Drugim bataljonom, vodom vojne policije PDV-om  (izviđačkim vodom), a pod komandom KIK Milorada Kuzmanovića, te ojačanom 2.tenkovskom četom, 2.okb, 1.okbr 1.KK  kojom je  komandovao kapetan Panić, sa polaznim položajem u s. Skugrić  /želj.pruga/ krenula u napad na selo Čardak 26.6.1992. godine, preko s.Živkovo Polje, nakon što je neprijatelj podignut sa položaja u s. Živkovom Polju, i prije podne dolazi do prvog spajanja sa jedinicama IBK VRS.[4]

Lijevo od nase brigade  napadao je Bataljon vojne policije 1. KK na pravcu Živkovo Polje – Modriča.

Prvi pješadijski prnjavorski bataljon bio je u rezervi TG. u s. Drenovi, Prnjavor i s. Rudanka. 2.7.1992. godine starješine 1.lpb odlaze na komandantsko izviđanje na pravcu Duge njive -IKM 1.KK i prijem zadatka  od TG-1 puk Simića – Modriča, i vraćanje u s.Rudanka. Bataljon se priprema za izvršenje zapovjesti k-de TG-1 za zaposjedanje rejona odbrane u rejonu B. Miloševac, opština Modriča.

Treći pješadijski bataljon, nakon formiranja 28.6.1992. godine, nalazi se u pripremama i u rezervi u rejonu škole u Ceranima. Po probijanju koridora 5.7.1992. godine upućuje se u rejon s.Čardaka, a 8.7. u Garevac, opština Modriča. bataljon je u pripremi za forsiranje r. Bosne na pravcu Modrički Lug.

U žestokon napadu istog dana u 18.00 časova izbija se na glavnu komunikaciju u s. Čardak  gdje se spaja sa semberskim jedinicama. Istovremeno u rejonu Žarkovo Polje sa semberskim jedinicama spaja se Bataljon vojne policije 1.KK.

Pravac napada Drugog bataljona Skugrić-Živkovo Polje-Čardak i dalje prema r. Savi

Koridor je probijen, a kroz  dubinu naše odbrane na Vidovdan 28.06.1992. godine prolazi prvi konvnoj sa kiseonikom i lijekovima za Krajinu.

Pukovnik Novica Simić lično dolazi u brigadu da čestita na postigutom uspjehu.

Zarobljeno je dosta sanitetskog materijala i  lijekova, i pun kamion poslat je Domu zdravlja Prnjavor,  kao pomoć oboljelim građanima.

Brigada sa svojim drugim bataljonom, vodom vojne policije i PDV-om te ojačana tenkovska četa produžila je napad pravcem s.Čardak – s.Trnjanji – s.Garevac – rijeka Bosna 28.6.1992. godine u poslije podnevnim časovima izbila je na rijeku Bosnu gdje se utvrđuje i orgranizuije odbranu.

Na modričko ratište dolazi Prvi bataljon pod komandon Živojina Kuzmanovića i 4.7.1992. godine razmješta se u rejonu Bos. Miloševac.

Komanda brigade sa prištabskim jedinicama i pozadinakom bazom su razmještene su u s.Garevac 5.7.1992. godine.

https://www.youtube.com/watch?v=QKfbPa0aSnE

Gubici : 19 boraca

• od 8.6.1992. do 20.6.1992. godine rejon  Cer (Mišinci):
  • ranjeno 13 borca:  „Vukovi sa Vučijaka“ 5 boraca, 2. bataljon 3, izviđači 3, vojna policija 2
  • povrede od detonacije: 2. bataljon 3 borca,
  • oboljenje 1 iz 2. bataljon,
  • poginuo 1 iz izviđača
• 27.6.1992. rejon Garevac, ranjen pripadnik 2. bataljona

Vinka Mihajlovi, bolničarka 2.lpb

[1] Neobjavljeni Borbeni put Prve prnjavorske lake pješadijske brigade 1991. – 1995., str.7. Događaji su realno prikazani, jer sam u to vijeme dio na dužnosti komandira prve pješadijske čete u prvom bataljonu lpbr

[2] Iz ratnog dnevnika 2. bataljona: U sumrak zauzet „Cer“

10.6.1992. oblačno. Izvršen pokret iz rejona prikupljanja u rejon razmještaja, Donji Cerani

• 11.6.1992. oblačno, Po naređenju komande lp brigade u rejon Mišinaca upućena je 3. četa, koja do 16.00 časova posjeda borbene položaje. Ostale jedinice ostale u rejonu razmještaja sa zadatkom borbenog obezbjeđenja, taktičke obuke i čišćenje naoružanja.
• 12.6.1992. oblačno. Po komandi komande bataljona na položaj u rejon Mišinaca upućije se odjeljenje mb82mm i zaposjeda vatreni položaj. Zatim , izilazi i 2. četa i zauzima zadate položaje i organizovala odbranu.
  

  Mišinci,

• 13.6.1992. kišovito, vode se borbena dejstva bataljona, a ostatak bataljona se nalazi u Donjim Ceranima.  U poslije podnevnim časovima stigle su jedinica „Vukovi sa Vučijaka“ i jedinice milicije RSK (martićevci) i otpočeli sa aktivnim b/d. O dolasku ovih jedinjica komanda bataljona i komanda brigade nije bila upoznata. U tim dejstvima ranjen je borac 3.voda 3. čete. Poslije napada izvršeno je povlačenje na polazne položaje.
• 14.6.1992. oblačno, U toku povlačenja pet vojnika se vratilo u rejon razmjerštaja. Naveče su došli i zaposjeli svoje položaje. Komanda bataljona premještena je iz Donjih Cerana u Mišince.
• 15.6.1992. oblačno, Po naređenju na borbenu liniju izilazi 1. vod 2. čete. Komandir voda vod Obrad Petrović i komandir čete v1k Milenko Preradović. U 11.30 časova stiglo naređenje za komandanta lpbr majora Vladu Živkovića, i odmah kurirom poslata u komandu brigade.      U toku dana vođenja su lakša borbena dejstva, ranjen je jedan borac iz 1. čete. Poslata depeša o dolasku bataljona u rejon Kuzmani. U rejon b/d iz komande bataljona došao je jedino KIK Milorad Živković.  U 22.00 časova na KM komanda upoznata sa narednim zadacima.
• 16.6.1992. oblačno, U toku dana počela su b/d. Nije bilo ranjenih. Na položaj bataljona pristigle su tenkovske jedinice. Na KM stiže TG – 1 sa pukovnikom Novicom Simićem.                 Počinje opšti napad, artiljerijska priprema, tenkovi izilaze na polazni položaj i pješadija spremna za napad. uvode se u borbu, u liniju rasporeda, i jedinice iz Knina.
• 17.6.1992. oblačno, Nastavljen napad naših jedinica na neprijateljske položaje. jaka artiljerijska priprema i tenkovski napad. Nakon napada na 3.četu, vraćena ista na borbenu liniju. Naš napad zaustavljen u 10.30 časova, u toku napada teže ranjen komandant bataljona KIK Nemanja Segić. Očekuje se dejstvo avijacije. Do 17.30 časova zatišje. Po izvještaju iz jedinica stanje u 2. bataljonu dobro. Nakon zatišja, ponovo se ide u napad, i u sam sumrak, naše jedinice zauzimaju rejon Cera. Borbena dejstva se pomjeraju naprijed. Vlada veliko oduševljenje među borcima.
  

  Cer, 17.6. oslobođen

• 18.6.1992. promenljivo, Stanje u jedinici bez povrijeđenih, jedinice se nalaze na dostignutim položajima u rejonu Ivanovići – Rašići – Cer. Položaj jedinica bataljona utvrđen, i izvještaji stižu redovno.
• 19.09.1992. kišovito, U jutarnjim satima komandant brigade poziva na sastanak zamjenika komamdanta bataljona i komandire četa, koji mu podnose izvještaj. Poslato naređenje da se ostatak bataljona premjesti u rejon Kuzmani. U 10.00 časova stiže zamjenik komamndanta bataljona i po naređenju komandanta brigade vraća se u Cerane i obustavlja premještaj, jer se cijeli bataljon vraća u Cerane. Sastanak održan, i postavljen komandant  bataljona KIK Milorad Kuzmanović.  Izvršeno čišćenje Čolića brda. Poslije se bataljon vraća u Cerane i borci odlaze kući na odmor tri dana.

• 

  Pravac „Vukova“

  

  lijevo krilo 2.lpb

  
  

  

  Cer

  

  p/p „Vukova“

  
  

[3] Jedinice TG-1 25.6.1992. neprijateljski napad su dočekale spremne i odbile ga u jednosatnoj borbi, bez sopstvenih gubitaka. Komanda TG-1 je zbog pretpljenih gubitaka i pada morala izvukla iz borbe 7/16. Kmtbr i postavila ga na desni bok radi zaštite od eventuvalnog napada iz pravca Gradačca. Umjesto ove jedinice u napad  su uvedeni : 1.bataljon VP (-1) (dvije čete vojne policije) i 1. prnjavorska lpbr, popunjena sa 340 boraca. Odluka za napad nije mijenjana. Nakon odbijenog protivnapada i izvršenih priprema, dio glavnih snaga TG-1 nastavi je sa napadom i oslobodio selo Živkovo Polje, a sa pomoćnim snagamaje potpuno oslobođena Kužnjača i izbilo se na prednji kraj odbrane sela Tartevci i Riječani Donji. Gubici:jedan lakše ranjen. (iz knjige Operacija koridor-92 , general Novica Simić, Boračka organizacija RS Banja luka, mart 2011. godine, str.178)

OBILjEŽENO 18 GODINA OD BITKE ZA CER

Derventa-Parastosom u Mišincima obilježena 25. godišnjica bitke na Ceru 

[4]

Izvestan napredak krunisan je 26.6.1992. godine, odlučnim napredovanjem naše druge čete (2.tč) i Prnjavorčana koji su uspjeli da zauzmu Čardak, i potom se spoje sa našim snagama, kojesu napredovale iz pravca Miloševca. (major Branko Suzić, Udarne pesnice 1.okbr, Banja Luka, 1995. str.74)

Iz monografije 1.bvp, Banja Luka, 2016, str.68
U toku večeri 1.bVP je dobio zadatak za dalji napad sa linije : s.Čardak , lijevo Živkovo Polje , na pravcu s.Čardak – ekonomija Filomena – željeznicka stanica u s.Tarevac – desna obala rijeke Bosne. Napad je počeo 27/06/1992.god. u 05:00h nakon čega se stiglo , bez značajnijeg otpora neprijatelja , do upravne zgrade ekonomije Filomena gdje je pružen značajniji otpor. Isti je slomljen , a neprijatelj je nastavio sa povlačenjem prelaskom komunikacije Modrica – Šamac . Željeznicka stanica u s.Tarevac oslobođena je oko 17:00h, a na desnu obalu rijeke Bosne izašlo se oko 18:30h čime je izvršen dobijeni zadatak. U toku noći dobijen je sledeći zadatak , produžavanje napada pravcem Modrica – s.Garevac – s.Bosanski Milosevac. Dvadeset osmog 06/1992.godine napad je produžen dobijenim pravcem . Neprijatelj je pružio otpor u s.Tarevac i s.Garevac. Angažovanjem voda tenkova i jedne prage otpor je slomljen a neprijatelj je gonjen ka s.Bosanski Milosevac. Na desnu obalu rijeke Bosne se stiglo oko 17:00h gdje su zaposjednuti položaji za odbranu. Oko 22:00h iza naših leđa se čula pucnjava nepoznatog porijekla. U cilju rasvjetljavanja novonastale situacije u pravcu pucnjave je upućen 1/1 cVP i jedan BOV M-86 sa zadatkom izviđanja. Komandir je izvjestio da vatra potiče od pripadnika TO Bosanski Miloševac . Isti su prihvaćeni i raspoređeni na našem desnom krilu prema gradu Šamac. Oslobađanjem s.Tarevac , s.Garevac , s.Bosanski Milosevac OTVOREN JE ASFALTNI PUT ZA KORIDOR…….

Taktička grupa 1 je u ranim jutarnjim satima energično produžila sa napadom svim raspoloživim snagama i do 12.00 časova oslobodila sela Budžuklije, Podbare, Čardak i Oteža. Glavne snage su produžile napad prema selu Kornica. gdje su se  susrele sa dijelom snaga jurišnog bataljona 2. posavske brigade IBK-a. Spajanje je išlo sporo, uz obostrano nepovjerenje, jer se nisu poznavali, ali je posredovanjem oficira za vezu i taj delikatni posao završen do 14.00 časova. Uz obostranu radost i oduševljenje boraca, spoj je do pada mraka učvršćen prema Gradačcu na oko 4km širine i prema Garevcu na 2 km širine. (isto str.180)

U Istoriji Repuplike Srpske, Nedeljnik, trece izdanje 2016.godine na strani 307. Vojska srpskih korpusa susrele su se u zoru 26. juna 1992. godine u oblasti sela Kornica i Čardak u opštini Modriča.

Ukupni gubici svih angažovanih srpskih snaga: (isto str. 407)

SNAGE	Poginuli	Ranjeni	UKUPNO
1. KK	293	1.129	1.422
IBK	84	286	370
VPVO VRS	5	6	11
MUP RSK	31	84	115
UKUPNO	413	1.505	1.918

Prema službenim podacima  OG „Ispočna Posavina“ (neprijateljska strana) gubici u živoj sili su : 1.261 poginulih, od čega su 343 bili pripadnici HV-a, 6.250 ranjenih, od čega 1.996 pripadnika HV-a. (isto, str. 449)

Snage OG „Istočna Posavina“ raspolagale su sa : 11 brigada HVO-a, sam. bataljon Koraće, sam. čete Sjekovac i Plehan. Snage HV 3 – 5 brigada iz OZ Osijek učestvovalo svih 18 formacijskih brigada i još 11 brigada iz drugih dijelova Hrvatske. Ukupno brojno stanje svih jedinic a je variralo od 20.000 do 25.500 boraca.

U operaciji je iz 1. KK  učestvovalo je 20 brigada, i to: dvije oklopne, tri motorizovane, dvije pješadijske, 13 lakih pješadijskih brigada i tri samostalna bataljona.

Iz IBK-a su aktivno u proboju učestvovala dva pješadijska bataljona iz 2. posavske brigade, a u obezbjeđenju već oslobođenog koridora od Šamca do Bijeljine učestrvovale su dvije pješadijske brigade.

Ukupno brojno sanje srpskih snaga se kretalo od 40.800 do 54.660 boraca.

Nadmoćnost srpskih snaga je u ljudstvu bilo 2 :1, tenkovima 3 : 1, artiljeriji 4 : 1 i u avijaciji 5 : 1 (Isto, str. 448)

[2] ostalo je sjećanje na komandu komandira voda vod Tripića potočanske pješadijske čete kada je ispred stroja čete u Skugriću izišao i rekao da se mora ići u proboj koridora i zbog djece za kiseonikom, nakon toga krenula je četa u borbu. Ova odluka komandira uticala je da i 1. četa krene u napad na zadanom pravcu. Bataljon je bio u frontalnom napadu: lijevo 2.pč, sredina 3.pč i desno 1.pč sa pridodatim tv

Takođe ostalo je sjećanje pripadnika 3. pješadijske čete 2.lpb Prnjavorske brigade vojnika Slavka Maleševića , Nevenka Kusića Malić Bobana, Dane Savića i Velo Vasić iz Donjih Vijačana , na prvi susret sa jedinicama IBK na pravcu napada Skugrić- Živkovo Polje – Čardak.  Susret se desio prije podne 26.6.1992. godine kada su potisnute snage HVO na položajima u Živkovom Polju naprijed prema Čardaku. Susret je dogovoren radio vezom, a znaci raspoznavanja podignuta puška u lijevoj ruci i bijela traka na lijevom ramenu.. Susret se odigrao u polju ispred kuća u Živkovom Polju prema Čardaku blizu jednog hrasta.

Srećko Šljivić, borac 1.pč 2.lpb u Glasu borca lpbr, broj 5. str.17, o borbama na koridoru, kaže:

Sjećam se da je bilo teško, ali meni je ipak najteže do sada bilo u Skugriću, prema Odžaku. Išlo se naprijed kroz kišu smrtonosnih metaka, a cijelo vriJeme napredovanja, kao da se zaklepa. pratila nas je kiša. Kiša i blato koje još i sada osjećam na sebi.

ZAKLJUČAK

Opšti zaključak, kako reče u interviju, general Talić:

•  Hrvatska vojska prebačena na desnu obalu Save, u Posavinu, oni su zajedno sa domaćim hrvatskim i muslimanskim jedinicama krenuli na spajanje sa regijom Tešnja i Maglaja, a onda dalјe prema Zenici, Travniku i prema moru,
• u Banja Luci i okolini ponestajalo ja, namirnica, lijekova, umirale su bebe.
• Hravatska vojska i muslimanske snage vrše zločine na srpskim narodom u Sijekovcu, Derventi (Domu JNA. Čardaku i dr.), Kupresu i dr.
• Učešće Prnjavoske  brigade u borbama oko Cera do proboja koridora i neposrednog spoja sa jedinicama IBK.

SJEĆANJE ĐENERALA-PUKOVNIKA MOMIRA TALIĆA – SEDAM GODINA POSLIJE PROBIJANJA „PUTA ŽIVOTA“ KROZ POSAVINU SRPSKI BORAC 21.6.1999. str.44

General Talić u Krajiškom vojniku od juna 1999. godine o Koridoru:

To je, nema sumnje, najbrilјantnija i najvažnija operacija Vojske Republike Srpske u ovom ratu, a možda i u svim dosadašnjim ratovima. Jedan dio srpskog narod to smo mi ovdje, našao se u poziciji kakva ne pamti u istoriji. Prijetila je katastrofa jer smo bili potpuno odsječeni od matice.  Veoma je važno kazati šta je sve prethodilo samom izvođenju operacije probijanja put kroz Posavinu.

Jedinice Korpusa tog prolјeća 1992. godine još su u Zapadnoj Slavoniji, ali taj prosto nismo smjeli naglo napuštati, već smo prema planu UN postepeno teritoriju predavali snagama UNPROFOR-a. Sa tom činjenicom baratale su snage hrvatskih i  muslimanskih ekstremista i počeli su blokiranje svih srpskih enklava u Posavini, zatvaranje puta prema Beogradu. Istovremeno su ovdje -u Krajini (posebno Prijedoru, Kozarcu…) i drugim mjestima počeli pripreme i izvođenje oružane pobune. Mi u Komandi Korpusa sve smo to pratili i; sada se može reći, dobro procjenjivali.

S obzirom da je iz Hrvatske prebačeno veoma mnogo lјudstva na ovu desnu obalu Save, u Posavinu, oni su zajedno sa domaćim hrvatskim i muslimanskim jedinicama krenuli na spajanje sa regijom Tešnja i Maglaja, a onda dalјe prema Zenici, Travniku i prema moru, mi smo povukli prvi, kasnije će se pokazati vrlo, vrlo važan potez a to je slanje grupe iskusnih i hrabrih oficira, na čelu sa Boškom Kelečevićem, na prostor Dervente. Istovremeno na prostoru Doboja od dijelova raspadnutog Tuzlanskog korpusa JNA samoinicijativno se organizuje veoma važna grupacija. jedinica koja će postati jaka Operativna grupa na čelu sa pukovnikom Milivojem Simićem. Oni se povezuju sa nama. Zajednički procjenjujemo da je neophodno da se uklinimo između njihovih snaga, to je prostor između Dervente i Doboja.

Mi iz zapadne Slavonije izvlačimo dio 16. krajiške, dio 1. oklopne, dijelove drugih jedinica i pravimo borbenu grupu koja zajedno sa Operativnom grupom iz Doboja ulazi u klin i prihvata prve borbe.

Neprijatelј to, razumije se, vidi i pokušava nam otežati situaciju nemirima iza leđa. To su one pobune u Kozarcu, Prijedoru i mnogim drugim mjestima i moraju se povlačiti brzi i precizni potezi, jer prema zaplijenjenoj dokumentaciji, oružju i opremi očito spreman nam je baš ovdje veliki rat, sa svim presječenim putevima. Munjevito odlučujemo i. izvodimo formiranje lakih pješadijskih brigada čiji je osnovni cilј bio umirivanje teritorije ovdje. To se pokazalo dobro, čak su te brigade- kasnije dale veliki doprinos u završnoj Operaciji „koridor“ .

Već u junu UNPROFOR preuzima zapadnu Slavoniju i mi prebacujemo 16. krajišku, 43. motorizovanu, 1. oklopnu, 2. krajišku i druge jedinice na taj prostor između Dervente i Doboja. Započinju manje borbe i bojevi u kojima je naš cilј stvaranje što povolјnijih uslova za završnu operaciju.

Ovdje u Banja Luci i okolini ponestajalo ja, namirnica, lijekova, umirale su bebe. Bilo je    dramatično. Inat i prkos u borcima je rastao. Svi su znali da moramo ići u probijanje puta života i samo su čekali naređenje., Mi u Komandi smo, međutim, bili svjesni da svaka brzopletost može donijeti još goru situaciju i zato smo radili smireno, analizirali svaki detalј, planirali temelјito.

Uoči same operacije na naših trideset hilјada momaka stiglo je i oko 900 lјudi iz Krajine na čelu sa Martićem i to je podiglo još više moral.

Nakon zaista brižlјivih priprema, raspoloženja lјudstva, zajednički smo u Komandi Korpusa i Komandi operacije procijenili da može otpočeti ta velika bitka. Kao komandant , izdao sam naređenje da operacija koridor počne 24. juna 1992. godine u jutarnjim časovima.

Mada smo, kažem, sve dobro isplanirali ipak neće san na oči tih noći. Posavina se trese od siline bitke, globalno sve ide prema planu, ali u detalјima kao u svakoj bici ponešto se „u hodu“ mijenjalo.

General Novica Simić , tada pukovnik, vodio je grupaciju jedinica, taktičku grupu koja je bila na glavnom pravcu udara. Nјemu sam, nakon izdavanja naredbe za sve, nasamo, u četiri oka, rekao: „Novice, hoću do 28. juna do Vidovdana koridor pa barem kao kozija staza”. Samo me je pogledao i nasmijao se, a ja sam znao da će on to uraditi. Samo nisam znao da će to ići i brže od plana. Sa mnogih pravaca stizali su izvještaji u stilu plan smo ispunili, idemo dalјe. Tek tada, čovječe, ne možeš spavati.

Svi su od svakog borca do starješine bili svjesni značaja te bitke. Spajamo se da ostalim dijelom Republike. Srpske, sa maticom, sa Beogradom. Ljudi su izvodili klasične juriše kakvih nema u istoriji novijih ratova. Samonicijativno, je to bilo. Pa molim Vas, baš tu na koridoru komandant „Vukova” Velјko Milanković je komandovao „Nož na pušku, za mnom. Juriš….” i brilјantno otklonio jedan zastoj. To nije zabilјeženo u ovom ratu.

Sa čisto vojničke tačke, ova operacija je izvedena školski – avijacija sjajna, artilјerija takođe, oklopne i pješadijske jedinice odlično uvezane, moral lјudi neponovlјiv, disciplina u izvršavanju zadataka odlični, samoinicijativnost po mjeri potreba… Još će se ova. bitka izučavati.

Bila je to bitka života, bez nje ne bi bilo ni Republike Srpske, a tragedija srpskog naroda bila bi neizmjerna.

SJEĆANјA MAJORA SUZIĆA

O ,bici svih bitaka” major Branko Suzić u svojoj knjizi „Udarne pesnice” piše i ovo:

Iz rejona Čardaka ka uporištu Baje, uspešo su napredovale snage druge čete i Prnjavorčana. Stvoreni su  uslovi da se, baš na Vidovdan, oslobodi Modriča. Tada sam se setio generala Talića od pre deset dana kada mije rekao: „Vidimo se na kavi u Modriči za Vidovdan“.

Bilo je pitanje dana da se i to ostvari. Neprijatelјske snage pružale su žestok artilјerijski  otpor iz VBR-a, minobacača svih kalibara i artilјerijskih oruđa svih

kalibara po naim snagama i po dubini. Srećom, njihovi projektili su najčešće promašivali cilј, tako da od tog dejstva nismo imali gubitaka.

Pored podrške naše artilјerije, povremeno smo imali  podršku i naše avijacije, što nas je sve skupa još više osokolilo za što efikasnije ostvarivanje predviđenog cilјa.

Dana 28. 6.1992. godine, na Vidovdan, u jutarnjim časovima, slomili smo otpor snaga odbrane Modriče kod Lateralnog kanala i domogli se prvih kuća na ulazu u grad. Zbog opasnosti od dejstva snajperista sa o6jekata, naše dalјe napredovanje je moralo biti vrlo obazrivo, tako da smo negde između 13.00 i 14.00 časova ovladali kompletnim gradom u kojem su vođene ulične borbe.

Izbijanjem naših snaga na desnu obalu Bosne uspeli smo neprijatelјske snage da proteramo preko mosta, kojeg su oni, s druge strane obale srušili da ne bismo mogli preći u gonjenje. U popodnevnim časovima u Modriču su stigle snage koje su dejstvovale sa pomoćnog pravca Riječana  i Tarevca. Istovremeno snage druge čete, čete vojne policije i Prnjavorskog batalјona uspjeli su do večeri da ovladaju rejonom Donjih Kladara i Garevca i izbiju do skelskog mesta prelaza na reci Bosni, koje su neprijatelјske snage pri povlačenju oštetile.

Tako je u jednom brzom i efikasnom naletu naših snaga, neprijatelј sa šireg područja Modriče oteran prema Odžaku preko reke Bosne. ”

Bilo je to u predvečerje Vidovdana te prve ratne 1992. godine. Od tada je „put života ” u funkciji i njime se i sada komunicira sa Srbijom i SR Jugoslavijom. Da nije bilo hrabrih srpskih boraca i njihovih starješina, veliko je pitanje kako bi se dalјe odvijali događaji u zapadnom dijelu RS. (Srpski brorac, 21.6.1999. str.48)

Krajiški vojnik  od 6.6.1996. str.11-14 OPERACIJA KORIDOR PUT POPLOČAN ŽIVOTIMA

Otkriveno spomen-obilježje poginulim borcima u operaciji “Koridor 1992”

Ratni komandant tadašnjeg odreda “Tolisa” Milorad Stanković iz Skugrića, učesnik akcije “Koridor 92”, rekao je da je 26.6.1992. godine oko 16.00 časova, na liniji Živkovo Polje-Filomena-riječica Tolisa došlo do susreta boraca Prvog krajiškog korpusa sa borcima specijalnog bataljona Druge posavske brigade Istočnobosanskog korpusa.

Radne karte komande 1.KK za vođenje operacije Koridor 92:

Glas na strani 6  od 20.6.1992. godine na derventskom ratištu, piše POMETNJA U NEPRIJATELJSKIM REDOVIMA i DVIJE KRAJINE KAO JEDNA1992.VI.20_6

Glas na prvoj strani  od 25. juna 1992. godine na derventskom ratištu, piše OBOREN HRVATSKI MIG 211992-VI-25

Srpski glas na strani 5 od 6. oktobra 1992. godine na brodskom ratištu, piše Jedinice Treće taktičke grupe  Prvog krajiškog korpusa napreduju prema Bosanskom Brodu RASULO MEĐU USTAŠAMA

Iz Dnevnik jednog pripadnika HVO

DOŠLA JE “SILNA “ VOJSKA IZ HRVATSKE

“ZAPELO JE U PODNOVLjU I KALENDEROVCIMA GDJE“ČUVENA“ 108 BRIGADA HV NASTOJI “DUBOKO“ ZAHVATITI U NEPRIJATELjSKI TERITORIJ.“

KADA PADNU OVA DVA “ZLOGLASNA UPORIŠTA“ NEPRIJATELjA I RATU ĆE OVDJE BITI KRAJ.

NAJPRIJE JE PAO JOHOVAC U ČETNIČKE RUKE.

CER JE PAO U SRIJEDU 17.6.U KASNIM SATIMA PO ONOJ JEZIVOJ KIŠI I GRMLjAVINI, A ČEDE SU JURIŠALE TAKO ŽESTOKO KAO DA SU SU LUDI.

Koridor92-Srpska vojska

KM 3.bojne 103. (derventske) brigade HVO u rejonu Cera, Mišinci.

Cer, Mišinci

Iz knjige Republika Srpska u Odbrambeno-otadžbinskom ratu, Republički centar, Banja Luka,2017. str.140. U zajedničkoj akciji TG -1 i TG – 2 i silovitom napadu razbijeno je ustaško uporište Cer i time su stvoreni uslovi za otpočinjanje operacije. Lijevo od glavnog  pravca bukvalno nezadrživi Martićevi momci, sa njima je i sjajni Veljko Milanković sa svojim Vukovima .

na strani 144. Tako je, dana 26.06.1992. godine,  U s.Kornica, gdje su se susreli TG1 i snage jurišnog bataljona 2.posavske brigade, IBK je izvršio osnovni cilj 1.etape operacije-proboj iz operativnog okruženja.

od 14.00 časova do ranih jutarnjih sati probijen  i prohodan bio mali koridor , koji je od Doboja preko Osječana, Trebave, s.Skugrić Donji, Čardaka, Kornice i Slatine vodio za Brčko, Bijeljinu i dalje za Srbiju, odnosno za Zvornik.

6.12.2019.

Počelo snimanje filma o najslovnijoj bici Vojske RS, proboj koridora.

Za Dan Republike 9.1.2021. godine prikazan film na SARTV Koridor 92.

Premijera „Koridora 92“ o bici za „put života“ u Posavini

Dokumentarno-igrani film „Koridor 92“, o jednoj od najznačajnijih bitaka devedesetih godina prošlog veka, za proboj koridora u Posavini premijerno je prikazan sinoć na Radio televiziji Republike Srpske u okviru obeležavanja 9. januara – Dana Republike Srpske. Bila je to i bitka za opstanak.

Tomić Srđan, juni 2018. godine