Arhive oznaka: TO

Stradanje boraca TO

Sjećanje na poginule

U borbama u Hrvatskoj i na Derventskom ratištu od početka mobilizacije ili rata do preformacije Teritorijalne odbrane opštine Prnjavor u Vojsku Republike Srpske,tj. do 19.5.1992. godine, ukupni gubici u ljudstvu u komandama i jedinicama TO opštine iznosili su 203 pripadnika ili 4,6 odsto od ukupno angažovanog ljudstva, od koji su 7 boraca poginulo i od posljedica ranjavanja preminulo, 48 ranjeno i 24 povrijeđeno, dok se 122 pripadnika vode kao bolesni borci.

Ukupni gubici OS JNA i TO iznosili su 343 žrtve. vojnika 263, podoficira 59 i oficira 21.

grupa	Svega	%	vojnici	podoficiri	oficiri
ranjeni	106	30,90%	86	13	7
povređeni	30	8,75%	22	6	2
samoranjavanje	2	0,58%	1	1
bolesni	146	42,57%	100	36	10
pogoršanje	1	0,29%	1
zarobljeni	2	0,58%	2
poginuli	54	15,74%	49	3	2
nestali	2	0,58%	2
Ukupno	343	100%	263	59	21

Pregled žrtava TO opštine: 7 poginulih, 48 ranjenih i 24 povrijeđenih pripadnika TO opštine. Bolesnih 122

jedinica	Svega	%	poginuLI	ranJENI	samorAnj.	povrijeĐ.	bolesNI
Odred TO	92	45,46%	3	1	1	12	75
2.OdTO i JTO	111	44,54%	4	47	1	12	47
Ukupno	203	100,00%	7	48	2	24	122

Pregled žrtava prema vrsti dejstava: najviše od dejstava mina, granata, bombi 115 boraca ranjeno i poginulo, i još više povređenih od eksplozivnih udara. Od dejstva streljačkom vatrom na bižim daljinama gubici su kod 56 boraca.

jedinica	Svega	%	MES-a	oboljenja	streljačko	udes/udar
Odred TO	5	2,46%		4		1
	87	42,86%	4	71	3	9
	68	33,50%	16	44	4	4
2.OdTO i JTO	11	5,42%	8	1		2
	5	2,46%	2		2	1
	27	13,30%	22	1	3	1
ukupno	203	100%	52	121	12	18

Kao posijedica dejstava minsko-eksplozivnih sredstava, poginulo je i ranjeno ukupno 52 pripadnika, ili 26 odsto u odnosu na ukupan broj gubitaka (od kojih su 5 pripadnika poginula i od posljedica ranjavanja preminulo, 39 ranjeno i 7 povrijeđeno), dok je usljed dejstva streljačke vatre , ukupno 12 boraca izbačeno iz borbe (1 poginuo, 9 ranjenih i 2 samoranjavanje, što je 35 odsto ukupnih gubitaka. Bolesnih je bilo 121 pripadnik.

Pregled prema mjestu dejstava: opština Nova Gradiška

Na Zapadno-Slavonskom ratištu prema mjestu, odnosno opštini nastajanja, najviše gubitaka bilo je na teritoriji opštine Nova Gradiška 151 (74% odsto od ukupnih gubitaka). Poginulih 3, ranjenih 14, povrijeđenih 17, 1 samoranjavanje i 116 bolesnih. 1.279 žrtava Iz redova Armije i Teritorijalne odbrane i dobrovoljci u borbama u Hrvatskoj [1]

Na Derventskom ratištu u opštini Derventa 37 žrtava: poginula 3, ranjenih 32 i 2 povijeđenih. Opština Prnjavor broji 15 žrtava: 1 poginuo, 2 ranjena, 1 samoranjavanje, povrijeđeni 5 i bolesnih 116.

Na nivou ratnih jedinica, najviše ratnih gubitaka imalu su Odred TO 160 i 2.Odred TO i jedinice TO opštine od 43 pripadnika.

Po kategoriji pripadnika, ukupni gubici su slijedeći 21 oficira, 59 podoficira i 264 vojnika iz rezervnog sastava. U ukupnoj strukturi gubitaka, oko 14 ili 9 posto je nepovratnih gubitaka (poginuli, teže ranjeni- ostali teški invalidi (1. i 2. kategorije RVI) i oko 142 ili 88 posto lakši invalidi ( III i IV kategorija RVI), dok je 142 ili 88 posto povratnih gubitaka. Iz borbenog rasporeda jedinica TO opštine izbačeno je ljudstvo ekvivalenta 1 četa odreda TO četnog sastava.

Svega	%	Derventa	Nova Gradiška	Prnjavor
160	78,82%		150	10
2	0,99%		1	1
23	11,33%	21		2
4	1,97%	4
1	0,49%	1
1	0,49%	1
1	0,49%	1
5	2,46%	5
4	1,97%	4
2	0,99%			2
203	100,00%	37	151	15

U periodu od preko 7 mjeseci, odnosno 220 ratnih dana, prosječni dnevni gubici u jedinicama TO bili su 1 borca raznih kategorija. Pojedinačno po periodima , najvećih gubitaka bilo je u aprilu i maju 1992. godine 6 poginulih i 36 ranjenih boraca, dok kod povređivnja, od novemba do juna svaki mjesec sa 24 povrijeđena.

Pregled gubitaka prema kategoriji i jedinici teritorijalne odbrane:

U istoriji Teritorijalne odbrane opštine Prnjavor ostaće upamćeno i po 7 boraca, odnosno 47 junaka JNA opštine , koji su u odbrani otadžbine dali sve što su mogli, dali svoje živote. Sjećanje na herojske poginule i tuge za poginulim junacima neprebolne za 626 poginulih tokom rata sa opštine Prnjavor. Tragedija do tragedije i za 4 porodice sa opštine sa dva poginula borca Vojske Republike Srpske.

Rat koji je vodila TO opštine, kada se napadalo da se odbranimo, i prostor opštine i srpske teritorije koje se morale braniti. Zato je postojala TO i kasnije VRS da brani zemlju i narod, onda kada je to najpotrebnije, bez obzira na neprijatelja i u skladu za vojničkom zakletvom, ne žaleći da u toj borbi damo i svoj život, braneći otadžbinu i pravo na opstanak.

Nema više TO, a ni VRS, otišli su u istoriju.

[1] prema podacima Službe za informisanje SSNO u borbama u Hrvatskoj poginulo je i od posljedica ranjavanja preminulo ukupno 1.279 pripadnika oružanih snaga SFRJ koji su bili pod komandom JNA ili su izvršavali zadatke u sadejstvu s jedinicama Armije (pripadnici Teritorijalne odbranbe i dobrovoljci. Među poginulim i od posljedica ranjavanja premeninulim 177 vojnih starješina (120 aktivnih i 57 rezervnih), 351 vojnik na odsluženju vojnog roka, 467 vojnika vojnih obveznika, 122 dobovoljca, 68 pripadnika TO ( tri pripadnika našeg odreda TO) i 94 civila mještana koji su se priključili JNA u toku borbenih dejstava (Vojno-politički informator, broj 4 od 1992. godine, str.148)

Pregled ukupnih gubitaka od 343 pripadnika JNA i TO po opštinama do 20.5.1992. godine

Najviše ima poginulih u opštini Nova Gradiška u Hrvatskoj sa 161 poginula i od posljedica ranjavanja preminulo boraca. Poginulih 54, nestalih 2 , ranjeni 107 i sa povredama 30 boraca. Ostali gubici se odnose na bolesne , samoranjavanje, zarobljavanje .

Opština	Svega	%	poginuli	nestali	ranjeni	povrede
Banja Luka	1	0,29%
Benkovac	1	0,29%			1
Bihać	4	1,17%			2	2
Borovo	1	0,29%	1
Bosanska Krupa	1	0,29%			1
Brač	1	0,29%	1
Brod	1	0,29%			1
Derventa	72	20,99%	12		55	4
Doboj	2	0,58%			1
Dubrovnik	1	0,29%			1
Glamoč	2	0,58%	1			1
Glina	1	0,29%			1
Gradiška	2	0,58%
Grahovo	1	0,29%
Han Pijesak	1	0,29%			1
Jasenovac	3	0,87%			3
Karlovac	2	0,58%
Kneževo	1	0,29%
Kupres	14	4,08%	12
Lipik	3	0,87%	1		2
Lipovac	1	0,29%			1
Ljubiško	1	0,29%
Mostar	1	0,29%
Nova Gradiška	161	46,94%	5		19	17
Novska	4	1,17%	3		1
Okučani	8	2,33%	4	1	3
Otočac	1	0,29%
Pakrac	4	1,17%	2		2
Petrovac	1	0,29%				1
Prnjavor	21	6,12%	3		2	4
Psunj	1	0,29%	1
Sarajevo	4	1,17%	3
Šibenik	1	0,29%	1
Sisak	2	0,58%	1		1
Sombor	1	0,29%
Tenj	2	0,58%			2
Teslić	1	0,29%
Tuzla	2	0,58%		1	1
Vukovar	7	2,04%	2		4	1
Zavidovići	4	1,17%	1		2
Ukupno	343	100,00%	54	2	107

Prema vojnoj pošti JNA i TO:

Najviše gubitaka od 167 ima vojna pošta 8840 Banja Luka – 329. okbr JA u čijem sastavu je bio i odred TO opštine Prnjavor

Vojna pošta	Svega	%	poginuli	nestali	ranjeni	povrede
1318/6 Knin	1	0,29%			1
1455 Banja Luka	1	0,29%			1
1524 Han Pijesak	1	0,29%			1
1552 Beograd	1	0,29%	1
1709 Svilajnac	1	0,29%			1
2460/11 Banja Luka	1	0,29%			1
2875/38 Vršac	1	0,29%			1
3164 Derventa	32	9,33%	8		19	4
3193 Prnjavor	2	0,58%	1		1
3326 Mrkonjić Grad	1	0,29%	1
3363 Banja Luka	2	0,58%
3422 Banja Luka	2	0,58%			2
4022 Banja Luka	2	0,58%	2
4352 Banja Luka	1	0,29%			1
4470 Drvar	1	0,29%	1
4795 Beograd	4	1,17%			4
4795 Sombor	1	0,29%
6372 Banja Luka	1	0,29%	1
6817 Banja Luka	2	0,58%			2
7001/34 Srbac	1	0,29%	1
7015 Banja Luka	1	0,29%	1
7029 Petrovo	1	0,29%			1
7039 Banja Luka	2	0,58%
7057 Doboj	1	0,29%
7161 Bileća	1	0,29%			1
7312 Petrovo	1	0,29%			1
7322 Banja Luka	2	0,58%	1
7327 Sarajevo	1	0,29%	1
7404 Kneževo	1	0,29%
7421 Sanski Most	2	0,58%			2
7440 Drvar	1	0,29%				1
7446 Drvar	2	0,58%			2
7454-1 Mostar	1	0,29%				1
7463 Petrovac	2	0,58%				2
7484 Banja Luka	1	0,29%
7500 Glamoč	1	0,29%				1
7512 Lukavica	1	0,29%	1
7529 Kupres	1	0,29%	1
7531 Grahovo	1	0,29%
7577 Sarajevo	1	0,29%	1
7954 Tuzla	2	0,58%		1	1
8164 Maribor	1	0,29%	1
8304 Banja Luka	1	0,29%	1
8840 Banja Luka	167	48,69%	5		20	18
8860 Sarajevo	1	0,29%
9062 Pakrac	1	0,29%	1
9162 Prijedor	2	0,58%			1
9162 TO Okučani	5	1,46%	3	1	1
9227/7 Glina	1	0,29%			1
T-22206 Prnjavor	56	16,33%	7		36	3
TO Borovo	1	0,29%	1
TO Knin	1	0,29%	1
TO Kostajnica	1	0,29%			1
TO Kupres	13	3,79%	10
TO Novska	1	0,29%	1
TO Okučani	4	1,17%			4
TO Sisak	1	0,29%	1
Ukupno	343	100,00%	54	2	107	30

[2] Pregled povređenih je prema kategoriji prikazano u Novom glasniku Vj, broj 1/94 strana 102

[3] Prema podacima Ministarstva odbrane Republike Srpske iz 1996. godine u Vojsku RS mobilisano oko 300.000, u ratu poginulo 18.392 i ranjena 36.543 vojnika. Tvrđava, maj 1997. godina

Brojčano TO opštine (uključujući i odred TO u sastavu 329. okbr JA na ZSR), brojalo je preko 4.000 boraca i činilo je oko 2 odsto Vojske Republike Srpske sa 215.671 boraca u momentu formiranja 12.5.1992. godine, poginulo je 23.184 borca ili 11 odsto od brojnog stanja VRS. (Podaci iz interviju ministra RBIZ RS, „Srpskom borcu“, januar/jul 2017. godine).

Starješine VRS

Brojne starješine VRS sa područja Grada Prnjavor u stvaranju i odbrani Republike Srpske tokom Odbrambeno-otadžbinskog rata

Uz Dan borca RS sjetimo se i na borce vojne starješne koji sam, kao mnogi drugi srpski patrioti, krenuo u ovaj rat da branim narod, porodicu, ognjište, punog srca i duše, da činim ono što predstavlja najveću obavezu i čast za svakog rodoljuba, a posebno za oficira. Otišao sam pun ideala za dobro srpskog naroda, a u ratu i poslije njega slobodan sam da istaknem da su mnogi te ideale zloupotrebili i kao „ljudi“, a da negovorimo koliko su prekršili Ustav i zakone. Zašto…?[1]

Riječi koje mogu u potpunosti da se odnose i na naše starješine sa područja Grada Prnjavor: vojnike, podoficire i oficire na komandnim dužnostima od komandira voda do komandanta brigade.

Inače, starješina VRS je vojno lice koje komanduje ili rukovodi jedinicom-ustanovom. Dužnost vojnih starješina u VRS vrše vojna lica koja imaju odgovarajući čin, a u rati i vojno lice koje nema čin, a tada ima zvanje prema dužnosti koju obavlja (komandir, komandant, načelnik i dr)[2]

Nazivi osnovnih dužnosti oficira rodova:[3]

pješadije : komandir voda (streljačkog, minobacačkog, protivoklopnog, vod za podršku (prateći), izviđački vod i vod vojne policije) i komandir čete. Formacijski elementi- činovi: potporučnik, poručnik, kapetan, kapetan 1 klase. Vojnoevidencione specijalnosti (VES): 31101, 31102, 31103, 31107, 31109.
artiljerija: komandir voda (komandir voda za podršku,za protivoklopnu borbu, komandno-izviđačkog i računarskog voda) i komandir čete. Formacijski elementi- činovi: potporučnik, poručnik, kapetan, kapetan 1 klase. Vojnoevidencione specijalnosti (VES): 31201, 31202, 31204, 31206, 31207, 31209, 31211, 31215 i 31220.
OMJ: komandir voda (komandir tenkovskog, mehanizovanog i izviđačćkog voda ) i komandir čete. Formacijski elementi- činovi: potporučnik, poručnik, kapetan, kapetan 1 klase. Vojnoevidencione specijalnosti (VES): 31401, 31402, 31403, 31404.
inžinjerija; komandir voda (komandir pionirskog, putnog, mostnog, maskirnog, inžinjerijskog, amfibijskog i izviđačkog voda ) i komandir čete. Formacijski elementi- činovi: potporučnik, poručnik, kapetan, kapetan 1 klase. Vojnoevidencione specijalnosti (VES): 31701, 31702.
avijacija: pilot: komandir avijacijskog odjeljenja; komandir čete za obradu podataka izviđanja iz vazduha. Formacijski elementi- činovi: potporučnik, poručnik, kapetan, kapetan 1 klase. Vojnoevidencione specijalnosti (VES): 31503, 31506, 31538 i 38503.
ARJ PVD: komandir odjeljanja, komandir voda (topovskog, raketnog i komandnog), komandir baterije, pomoćnik komandanta za logistiku, zamjenik komandanta. Formacijski elementi- činovi: potporučnik, poručnik, kapetan, kapetan 1 klase. Vojnoevidencione specijalnosti (VES): 31301, 31302, 31310, 31311, 31326, 31327.
veza: komandir voda (komandir voda veze, komandir SCV i SČV ) i komandir čete. Formacijski elementi- činovi: potporučnik, poručnik, kapetan, kapetan 1 klase. Vojnoevidencione specijalnosti (VES): 31801, 31805, 31828.

Prema dosad prikupljenim podacima iz arhive OMO Prnjavor sa područja grada u proteklom Otadžbinsko- odbrambenom ratu RS od 1991. do 1996. godine, na raznim starješinskim dužnosti, od komandira samostalnog odjeljenja do komandanta brigade, prošlo je 4180 starješina u vojnih pošta JNA, TO , MUP, OiO i VRS.

RR	svega	%	1991.	1992.	1993.	1994.	1995.	1996.
VRS	3904	93,44%	550	1711	399	448	464	332
JNA	29	0,69%	26	3
TO	59	1,41%	48	11
OiO	10	0,24%	3	4		3
MUP	131	3,14%	27	57	14	16	17
RO	2	0,05%	1	1
PVL	43	1,03%	3	15	3	10	6	6
ukupno	4178	100%	658	1802	416	477	487	338

U prvoj godini rata na starješniske dužnosti prošlo je 658 boraca. Stvaranjem VRS, najviše u 1992. godine 1.802 boraca prošlo kroz starješinske dužnosti.

za stvaranje Republike Srpske, Grad Prnjavor je mobilisao i na prvom rasporedu imao 9.100 vojnih obveznika.[1], sa 2023. godini evidentirano je sa statusom 5808 kategorisanih boraca, dok je ativnih je 4398 . RVI je evidentirano 994 .

1.015 boraca je bilo na starješinskim dužnostima u toku rata. U VRS 931, a prošli kroz starješinske dužnosti 1.653 borca.

Mobilizacijskom razrezu brojno stanje oficira sa područja opštine raspoređeni u OS JNA i TO 1991. godine popunjen je sa 82 i 120 podoficira.

Prema nekim podacima brojno stanje oficira na opštini Prnjavor iznosi 308 lica ili 4% u odnosu na broj rezervnih oficira u VRS krajem 1995. godine: domicili 269, raseljeni 31 i izbjegli 8

pukovnik 2
potpukovnik 5
major 31
kapetan 1 klase 15
kapetan 45
poručnik 136, i
potporučnik 40,
broj podoficira 670 ili 5% u odnosu na broj rezervnih podoficira u VRS, i još 51 sa neodgovarajućim VES-om. Odstalo do oko 8.000 boraca sa područja opštine bilo je raspoređeno u vojnike.

Uprava GŠ VRS za OMP da je brojno stanje, krajem 1995. godine, rezervnih oficira iznosi 7. 556 i podoficira 14.487 u VRS. Ukupan broj mobilisanih u VRS iznosio je 206.187 ili 77% (Zbornik OSVRS , Banja Luka, 2018. str.89)

Prema rasporedu brojno stanje oficira na kraju rata sa područja Grada Prnjavor bilo je 308 oficira VRS:

VRS 235
JNA 4
TO 12
MUP 6
PVL 21
radna obaveza 3
bez rasporeda 26

Prema prikupljenim podacima iz ratnih jedinica veliki broj je odlikovanih oficira i podoficira, oko 153 i oko 72 nagrađenih. Poginulih starješina u činu oficira i podoficira bilo je oko 48. U VRS ostalo je oko 26 AVL. Neki podaci govore da oko 150 oficira i podoficira imaju status RVI. Ne raspolažemo sa podacima oko kategorizacije boraca za oficire i podoficire. Poslije rata neki podaci govore da je umrlo oko 159 podoficira i oficira.

Starješina u VRS je i lice koje ima čin u rasponu od vodnika do generala. Njih čine oficiri i podoficiri koji su bili pripadnici JNA ili su u vojnim školama u Saveznoj Republici Jugoslaviji i u JNA i u Republici Srpskoj osposobljavani za starešinski kadar. Viši nivoi školovanja nisu praktikovani zbog toga „što je rat najbolja škola“.
U toku rata, bili su izloženi velikim opterećenjima, socijalnim problemima, pogibijama i neodgovarajućim tretmanom organa vlasti koji su ponekad slično delovali kao i u Sloveniji i Hrvatskoj.

Starešine VRS bili su neposredni učesnici borbenih dejstava i ličnim primerom pokušali da deluju na svoju vojsku.(Zbornik OSVRS, str.81)

Nastavite sa čitanjem →

Vojska Grada Prnjavora

Uz Dan boraca RS, je prilika da se prisjetimo boraca grada Prnjavora i njihovog učešća u odbrani i stvaranju Republike Srpske. Poznato je da je Vojska Republike Srpske formirana 12. maja 1992. godine i da je na kraju rata brojala 210.000 mobilisanih boraca. U Domovinskom ratu od 1992. do 1995. godine poginula su 23.752 vojnika.

Na kraju rata, grad Prnjavor je imao preko 9.100 pripadnika Vojske Republike Srpske.

Odajući počast svim borcima i učesnicima rata od 1991. do 1996. godine, te žrtvama koje su dale živote za stvaranje Republike Srpske, Grad Prnjavor je mobilisao i na prvom popisu imao preko 10.000 vojnih obveznika. [1]

Raspored	svega	%	3	4	5
bez rasporeda	36	0,35%	1	9	26
VRS	9222	88,80%	8307	679	236
JNA	305	2,94%	290	6	9
TO	382	3,68%	356	15	11
OiO	25	0,24%	18	7
MUPRS	337	3,25%	317	14	6
RO	31	0,30%	24	3	4
PVL	44	0,42%	12	11	21
SVR	3	0,03%	3
Ukupno	10385	100,00%	9328	744	313

U tabeli je prikazan, prema prikupljenim podacima iz arhiva odsjeka MO Prnjavor, broj vojnih lica sa područja grada raspoređenih u odbrambenim strukturama grada i Republike Srpske. Učešće boraca u jedinicama VRS u ukupnom broju angažovanih u ratu iznosilo je oko 5%.

Od ukupnog broja registrovanih učesnika rata, samo jedan je mobilisan i raspoređen u odbrambene strukture grada i Republike Srpske: 89% stanovnika grada mobilisano je u ratne jedinice VRS; u jedinicama JNA na početku rata 1991-1992. 3% stanovništva je bilo raspoređeno; 4% je raspoređeno u opštinske jedinice teritorijalne odbrane; Oko 3% je raspoređeno u jedinice i strukture MUP-a RS 0,3% u opštinsku nadzorno-informativnu službu; 0,3% je raspoređeno na rad u organe Ministarstva odbrane RS i Ministarstva unutrašnjih poslova , 0,4% su bili profesionalna vojna lica 0,03% su bili na odsluženju vojnog roka, a 0,36% su bili raspoređeni bez rasporeda u kategoriju podoficira i oficira;

Prema podacima o ostvarivanju prava iz oblasti BIZ-a na području Grada Prnjavora za 2023. godinu evidentirano je 4398 aktivnih lica sa statusom i kategorijom boraca: I kategorije 1706 boraca, 263 druge, 342 treće, 439 četvrte, 323 pete, 405 šeste i 920. U zoni borbenih dejstava je u prvoj kategoriji i iznad, a van zone borbe je u devetoj kategoriji. U gradu Prnjavoru kategorisano je ukupno 5.808 vojnika. [2]

U odnosu na ukupan broj pripadnika VRS, 45% su kategorisani borci; 6,3% poginulih vojnika, 11,4% vojnika koji su poginuli nakon rata. Dakle, još jedna trećina boraca nije kategorisana kao borci RS.

Prema podacima Boračke organizacije grada Prnjavor: Pravo na borački dodatak trenutno ima oko 5.800 ljudi 29. 12. 2023.

Što se tiče pola i kategorije stanovnika grada, situacija je sledeća:

kategorija	svega	%	muškarci	zene
domicil	8954	86,22%	8842	112
pobjeći	128	1,23%	123	5
raseljeni	1292	12,44%	1240	52
iz Srbije	11	0,11%	11
ukupno	10385	100,00%	10216	169

Domaće stanovništvo bilo je zastupljeno sa preko 86%, a padom srpskih opština u Hrvatskoj i Zapadnoj Krajini Republike Srpske, u odbrambene strukture RS i grada raspoređeno je 1,2% izbjegličkog i oko 13% raseljenih stanovnika Republike Srpske. Manje od 1% pripadnika VRS bili su dobrovoljci iz Srbije.

U 127 ratne jedinice, odnosno vojne jedinice Vojske Republike Srpske, mobilisano je 9114 pripadnika, prva popuna sa 1214, tako da je brojna raspoređenost iznosila 10328 boraca. Vojnika 9313, podoficira 753 i 262 oficira.

Pregled u odnosu na kategoriju stanovništva grada i ostvareni status vojnog lica, prema dostupnim podacima, je:

status	svega	%	domicil	izbjegli	raseljeni	iz Srbije
bez	3196	30,78%	2919	37	234	6
kategorisani borac	4085	39,34%	3519	44	520	2
RVI	936	9,01%	782	8	146
RVI MUP	27	0,26%	27
ubijen	612	5,89%	435	14	161	2
nestao	32	0,31%	19	4	9
uhvaćen	5	0,05%	2		3
pokojni	34	0,33%	26	1	7
umrijeti nakon rata	1009	9,72%	895	10	104
odselio	65	0,63%	24	1	40
ranjen bez statusa	230	2,21%	174	6	49	1
povrijeđen	26	0,25%	23	1	2
bolestan	93	0,90%	80	2	11
umro, otpušten iz RJ	17	0,16%	14		3
PVL	16	0,15%	14		2
vojnika koji služe vojsku	2	0,02%	1		1
Ukupno	10385	100,00%	8954	128	1292	11

Prema dostupnim podacima, preko 4.100 ili 40% od ukupnog broja boraca u bazi podataka kategorizirano je kao borački status. Ovom podacima treba dodati 936 kategorisanih vojnika koji su ostvarili pravo na RVI VRS i 29 RVI UP RS, što znači da je ukupan broj kategorisanih na području grada Prnjavora preko 5100 vojnika.

Tokom rata 290 vojnika JNA, 6 mlađa oficira i 9 oficira mobilisano je u ratne jedinice Jugoslovenske narodne armije i raspoređeno na 305 vojnih obveznika.

Jedinice teritorijalne odbrane opštine imale su ostalih mobilisanih 382 pripadnika i to 356 vojnika, 15 podoficira i 11 oficira u 11 ratnih jedinica, sa komandirima . 3660 pripadnika raspoređeno na dva vojna mjesta. Vojna pošta 8840 Banja Luka 329.okbr5.k 225 i jedinice TO opštine Prnjavor 3435 pripadnici TO.

Zaključak

Na kraju rata 1995. godine Prnjavor je imao 8.900 vojnika u Vojsci Republike Srpske , ili 4,23% od ukupnog broja mobilisanih u Republici Srpskoj.

Ranjeni, ranjeni i bolesni borci VRS i poginuli, nestali i umrli borci VRS na slikama .

Na početku mobilizacije u jedinice JNA bila su 1.553 borca sa područja opštine Prnjavor. Plan, odnosno procena mobilizacije je 691 vojni obveznik za 5. KJNA i 1.066 vojnih obveznika za 7. KJNA, ukupno 1.757 regruta, a raspoređeno je 1.000 ili 57%, što je značajan uspeh u odnosu na druge opštine.

Od prvih mobilizacija vojnih obveznika za popunu ratnih jedinica JNA i opštinske teritorijalne odbrane i dobrovoljačkih jedinica do ponovnog formiranja, odnosno stvaranja VRS, mobilisano je 4.700 vojnih lica , prosečne starosti od 30 godina, sa maksimalno 20 do 29 godina starosti, što čini ukupno 65% muškog stanovništva do 64 godine starosti 6,11% stanovništva opštine i 2,18% u odnosu na oko 215.670 lica prema evidenciji resornog ministarstva koja su učestvovala u Otadžbinskom ratu ili 54,42% prema evidenciji nadležnog opštinskog organa za vođenje evidencije lica koja su uređivala vojnu obavezu8, opštinski registar učesnika u ratu477 u odnosu na [3]

Ukupno 5.394 pripadnika raspoređeno je u opštinsku TO. Udio stanovništva TO 1991. godine u broju vojno sposobnih građana iznosio je 12%, a prema vojnoj evidenciji 45% raspoređenih Jedinice TO su mobilisane, uglavnom od 20 do 29 godina, u tzv. prvog poziva, ili 41,67%, što čini 18,39% ukupne muške radne populacije opštine starosti od 15 do 64 godine

U odnosu na završetak rata 1995. godine [3] , Opšina je 31.12.1995. Prema evidenciji OMO-a, u odnosu na ukupan broj stanovnika opštine od 45.995 registrovano ih je 11.987 ili 26,06%. U VRS su raspoređena 4.382 lica ili 73,30%. Ukupan broj lica raspoređenih u odbrambenim strukturama RS je 5.978 ili 49,87% u odnosu na broj vojnog osoblja. Eliminisano iz službe: 361 poginulih i 1.575 ranjenih, što je 35,94% u odnosu na broj vojnika, odnosno 3,4% u odnosu na broj stanovnika Samo su opštine Sanski Most (6,8%), Kneževo (5,3%), Kotor Varoš (3,7%), te Prijedor.5% više gubitaka.

[1] na osnovu podataka koje su prikupile ratne jedinice VRS u bivšem odsjeku MO RS Prnjavor.

Predsjednik Boračke organizacije Prnjavor ističe da su prnjavorski borci raspoređeni u 124 ratne jedinice VRS. (14.2.2019.)

Pukovnik Boško Peulić, predsjednik Intendantskog odbora Prnjavor, izjavio je 2022. godine da je prema podacima Boračke organizacije grada Prnjavora mobilisano 10.300 ljudi i dobrovoljaca u 128 vojnih punktova Vojske Republike Srpske.

[2] Informacija je usvojena na sjednici Skupštine grada Prnjavora, održanoj 27.12.2023. godine

Pregled ratnih jedinica VRS-vojnih pošta u koje je mobilisano preko 9.100 boraca sa područja Grada Prnjavora:

Nastavite sa čitanjem →

Formacijski položaji_dužnosti

Formacijski položaji starješina u TO

Raspoređivanje pripadnika TO opštine u ratne jedinice TO opštine vršeno je na osnovu njihove vojno-evidencione sposobnosti- VES, a kasnije kroz iskustvo u obavljanju starješniskih dužnosti u ratu.

raspoređivanje po ličnom VES-u, a komandiri četa najranjiva starješinska dužnost sa čestim zamjenama

Nastavite sa čitanjem →

Veza

Spomenici i obilježavanje značajnih datuma na području opštine u 2024. godini

Spomenici i spomen-obilježja na području opštine/grada će trajno obilježiti značajne događaje i datume iz bogate istorije srpskog naroda, zadržati sjećanja na istaknute ličnosti oslobodilačkih ratova, njegovanje kulturne i istorijske tradicije i čast poginulim pripadnicima srpske vojske u oslobodilačkim ratovima do 1918. godine, učesnici u antifašističkoj borbi u Drugom svjetskom ratu i veterani odbrane Otadžbinskog rata Republike srpske, kao i civilne žrtve rata.

Uključivanje spomenika i spomen-obilježja u trenutnom razvoju grada, je jedan od najboljih načina zaštite, održavanja i njihove izgradnje. Oni su stalni, kao svjedočanstvo o ljudskoj istoriji, prenosi predaka vrijednosti kulturne baštine i istorijskih ljudi na ovim prostorima.
Zaštita, održavanje i izgradnju spomenika i spomen-obilježja su regulisane zakonom RS o spomenicima i spomen-obilježjima u oslobodilačkim ratovima, koju je usvojila Narodna skupština Republike Srpske na sjednici održanoj 2.11.2011. godine.

U opštini Prnjavor je do sada je izgrađeno 165 spomenik i spomen-obilježje u lokalnim zajednicama opštine Prnjavor koji su nastali u razdoblju od druge polovine do kraja dvadesetog stoljeća i početkom XXI stoljeća:

36 spomenika za poginule pripadnike VRS sa imenima i slikama poginulih, umrlih i nestalih i CŽR u mjesnim zajednicama;
6 za pripadnika Jugoslovenske vojske u otadžbini;
120 za palih boraca NOR i ZFT i
jedan za 1912-1918. godine
tri spomen-biste poginulim/umrlim ratnim komandantima VRS sa područja grada Prnjavor.

Nastavite sa čitanjem →

33 godine od vojne mobilizacije u opštini

stvarne, ratne mobilizacije JNA i TO u opštini Prnjavor

MOBILISANO PRVIH 1517 PRIPADNIKA TERITORIJALNE ODBRANE OPŠTINE

Spomenik u Prnjavoru

o.m. biće 33 godina od mobilizacije ratnih jedinica teritorijalne odbrane opštine i JNA koje se popunjavaju sa područja naše opštine. Prilika da se sjetimo svih onih boraca koji su izvršavali svoju obavezu da brane Jugoslaviju.

U prvom mjesecu mobilisano 1.286 pripadnika teritorijalne odbrane opštine Prnjavor, do 20. oktobra bilo je mobilisano 1517 boraca, a do 19.maja 1992. godine domobilisano još 1881 vojna obeveznika. Ukupno mobilisano (prvi put) u ratne jedinice TO opštine 3.398 pripadnika,

U jedinice JNA u septembru i oktobru mobilisano 519 vojnih obveznika, a do maja 1992. godine domobilisano je ukupno 446 pripadnika JNA. Ukupno mobilisanih 965.

Ukupno mobilisano sa područja opštine Prnjavor u ratne jedinice TO i JNA 4363 vojna obveznika

2213 još raspoređenih pripadnika TO i JNA i 670 prošli kroz ratne jedinice TO i JNA do 19.maja 1992. godine, još 123 sa prekomandama u RJ. ukupno 7469 borca

Pregled mobilisanih boraca po kategoriji u ratnim jedinicama JNA i TO opštine Prnjavor

Bilo mobilisano (3) vojnika 3768 ili 86%, (4) mlađih oficira 453 ili 10% i (5) oficira 142 ili 3%. Prosječna starost mobilisanih pripadnika JNA i TO iznosila je 30 godina života, relativno popunjene mlade ratne jedinice

Vojna pošta	svega	%	3	4	5	Starost
3164 Derventa	571	13,09%	476	66	29	30,83
3780 Banja Luka	39	0,89%	33	5	1	30,27
4352 Banja Luka	3	0,07%	3			24,35
5290 Banja Luka	71	1,63%	65	5	1	31,65
6510 Derventa	5	0,11%	4	1		29,26
6817 Banja Luka	130	2,98%	111	13	6	30,39
8840 Banja Luka	361	8,27%	304	48	9	27,31
9396 Banja Luka	25	0,57%	22	2	1	30,91
T-22206 Prnjavor	3158	72,38%	2750	313	95	34,25
Ukupno	4363	100%	3768	453	142	29,91

Planom mobilizacijskog razreza opština Prnjavor je popunjavala 6 ratnih jedinica 5.banjalučkog korpusa JNA i 2 ratne jedinice 7.tuzlanskog korpusa JNA. Od teritorijalnih jedinica 4 operativne i više prostornih jedinica TO mjesnih zajednica opštine. Nastavite sa čitanjem →

Tomić Srđan

17. septembar 2024.

Mobilizacija Teritorijalne odbrane opštine Prnjavor 33 godina kasnije

Mobilizacija, kao planska aktivnost prelaska na ratnu organizaciju u opštini Prnjavor, sprovedena je po mobilizacijskim pravilima bivše JNA i TO, a prema mobilizacijskom razrezu [1].

Pregled strukture izvršenja mobilizacija prema kategoriji i polu pripadnika TO na području opštine:

Grupa	svega	%	Muški	Ženski	Starost
vojnici	3013	86,68%	2996	17	33,77
podoficiri	359	10,33%	358	1	32,62
oficiri	104	2,99%	104		35,50
Ukupno	3476	100%	3458	18	33,96

Prva ratna, opšta mobilizacija jedinica i ustanova Teritorijalne odbrane opštine počela je pravovremeno od 18.9.1991. godine, bez proglašenja ratnog stanja, i počela da funkcioniše po ratnoj organizaciji i formaciji od 3.400 mobilisanih boraca. Vojnika je bilo raspoređeno 3.013 ili 87%, podoficira 359 ili 11% i oficira 104 ili 3%. Prosjek godina života boraca 34 godine života.[2].

Mobilisano je preko 3.400 pripadnika TO opštine Prnjavor i popunom još novih 200 vojna obveznika tako da je u TO opštine bilo preko 3400 pripadnika, i sa raspoređenim u ratnim jedinicama opštine preko 5000 boraca. Nastavite sa čitanjem →

Tomić Srđan

1. septembar 2024.

Jedinice TO opštine Prnjavor bile popunjene sa naoružanjem prema formaciji.

JEDINICE TO BILE SPREMNE SA MATERIJALONOM FORMACIJOM

Lično nauružanje iz mobilizacijskog plana TO:

U sastavu TO opštine pred mobilizaciju bilo je raspoređeno u manevarske i operativne jedinice TO 1527 komada oružja: Nastavite sa čitanjem →

Analiza ratne popune „Vukovi sa Vučijaka“ VRS

Prvi udarni bataljon Prvog Krajiškog korpusa VRS „Vukovi sa Vučijaka“

Komanda jedinice „Vukovi sa Vučijaka“ u saradnji sa komandom brigade u čijem je sastavu, neprekidno prate stanje popune jedinice, vrše analizu i po potrebi preduzimaju potrebne mjere pobiljšanja, naročito dobrovoljnog popunjavanja boraca.

Analiza brojnčanog popunjavanja jedinice „Vukovi sa Vučijaka“ Prnjavor na Derventskom ratištu, Benkovačkom 1991-[1]1995. godine u SR Hrvatskoj i ratištima u z/o 1.KK VRS prema prikupljenim podacima

Broj pripadnika u jedinici „Vukova sa Vučijaka“ po prvom rasporedu dobrovoljaca u jedinicu TO i JNA 399 boraca, i u VRS preko 760 boraca, a prošlo preko 1.000 pripadnika u devet vojnih pošta. Najviše u 1.lpbr Prnjavor 574 boraca ili 50%

Prema podacima iz ove jedinice kroz bataljon je prošlo preko 1000 boraca VRS , od kojih je 47 poginulo, a 180 ranjeno.

Sve ukupno u ratnim jedinicama TO, JNA i VRS bilo prema prikupljenim podacima 548 pripadnika prvi put.

Poginulo 52 i jedan pripadni je umro. Status RVI ima 153 pripadnika „Vukova“, 69 pripadnika je ranjeno i 11 povređeno, i bez utvrđenog statusa 244. Poslije rata umrlo je 51 pripadnika „Vukova“

Prema pregledu u početnom periodu mobilizacije i održavanje brojnog stanja „Vukova“- popunu gubitaka iznosilo je po godinama rata u VRS:

stanje	Svega	%	1992 .	1993.	1994 .	1995 .
mob	490	64,09%	302	92	53	43
popuna	58	7,60%	26	16	8	8
raspored	217	28,31%	117	56	32	12
ukupno	765	100%	445	164	93	63

Pregled gubitaka pripadnika „Vukova“ po godinama rata od težih ranjavanja boraca koji se neće vratiti u jedinicu, poginulih ,umrlih i samoubistvu u ratu, stanje je:

gubici	Svega	%	1992.	1993.	1994.	1995.	1996.
rana	12	20,34%	6	1		5
poginuo	22	37,29%	11	6	3	1	1
poginuo	21	35,59%	13	4	3	1
umro	1	1,69%				1
samoubistvo	2	3,39%	1		1
samoubistvo	1	1,69%				1
ukupno	59	100%	31	11	7	9	1

U operativnom brojnom stanju u jedinici „Vukova“je bilo raspoređeno oko 700 boraca (bez gubitaka od 7%)

Prema kategoriji vojnog lica brojčana popunjenost ratne jedinice iznosi[2]

Svega	%	vojnici	podoficiri	oficiri
490	64,22%	458	24	8
58	7,60%	52	5	1
217	28,44%	179	30	8
765	100%	689	59	17

Nastavite sa čitanjem →

Mobilizacijski plan TO

Mirnodopski razvoj Teritorijalne odbrane opštine Prnjavor

Zakonom o opštenarodnoj odbrani, opština Prnjavor je imala obavezu i dužnost da organizuje i formira jedinice teritorijalne odbrane i štab na svom području u skladu sa koncepcijom ONO, kao najširi oblik organizovanog oružanog opštenarodnog otpora i kao sastavni dio jedinstvenih oružanih snaga SFRJ[1]

Počelo se u drugoj polovini marta 1979. godine, kada dolazi do preformiranja štaba i jedinica TO na osnovu (Mob-1-I-sto ) mobilizacijkog plana RJ TO, formacijske knjige starješina, naređenja za pripremu i izvršenje mobilizacije TO, plana popune sa MS, formacije (lićne i materijalne) sastava TO.(mob8-štabTO)

Karta mobilizacijskog zborišta

Prema pregledu strukture popune ratnih sastava i jedinica TO opštine u operativnom dijelu manevrarskih jedinica TO: štab TO, ZŠČ, PDV,PoB TO izvršena je popuna po formaciji od 508 pripadnika prije mobilizacije.

Prefomirana je teritorijalna odbrana opštine u Opštinski štab teritorijalne odbrane, odred TO i protivdiverzantski odred TO kao manevarske jedinice TO, pozadinska baza TO i kasnije se formiraju regionalni štabovi TO i prostortne jedinice TO u mjesnim zajednicama i većim radnim organizacijama, (plan PoOb mobRJ8450 ).

U avgustu mjesecu 1991. godine izvršeno je ažuriranje mobilizacijskog plana TO prema aktuelnoj političko-bezbjedonosne situacije na teritoriji opštine i morala TO opštine za prvu polovinu 1991. godinu i promjenama koji su nastali kod raspoređenih vojnih obveznika u ratnim jedinicama TO, tako da vojna evidencija bude tačna i potpuna.

Nastavite sa čitanjem →