U Banjaluci ove godine je promovisan Zbornik radova „Pad zapadnokrajiških opština i stradanje srpskog naroda Krajine“.
Banja Luka 2023.
Organizacija starješina Vojske Republike Srpske naglašava da je od velikog značaja dokumentovati činjenice kako bi se sačuvale od zaborava.
U nastanku Zbornika učestvovalo je 40 autora, među kojima su akademici, profesori i doktori nauka, generali, komandanti ratnih jedinica i brigada, kao i starješine koje su igrale značajnu ulogu u ratu.
U zborniku se nalaze i tekstovi starješina iz Opštinskog odbora staješina VRS Prnjavor:
pukovnik Boško Peulić, komandant 3.srpske lpbr: „Okupacija „Visoke Krajine“ u režiji raznih političkih struktura“, str. 345
I ove godine sjećamo se dana 18.9.1991. godine, kada je izvršena mobilizacija jedinica teritorijalne odbrane opštine Prnjavor, 13.10.1991.godine, prva borbena dejstva i formiranje 1.prnjavorske lake pješadijske brigade, 28.5.1992.godine.
Opet, je trebalo ponovo braniti slobodu srpskog naroda, ali i stvaranje Republike Srpske.
Inžinjerijski puk 5.Korpusa JNA, kasnije preimenovan u inžinjerijski bataljon 1.KK
INŽINJERIJSKI PUK u RATU
U pregledu planova razvoja ratnih jedinica JNA u Opštinskom sekretarijatu za narodnu odbranu, za 1991. godinu nalazi se 239. inžinjerijski puk 5.K JNA, brojnog naziva 6817, 5401 vojne pošte Banja Luka, sa mobilizacijskim mjestom Laktaši, zbog blizine rejona upotrebe ove jedinice, oko r.Save.
Po planu popune 333 pripadnika ratne jedinice JNA sa područja grada Prnjavor, a mobilizacija je izvršena sa 172 vojna obveznika. Ukupno raspoređeno 179 boraca u inžinjeriji JNA. Prošli kroz jedinicu 182 pripadnika. Tri borca su ranjena, a jedan poginuo.
U VRS u 1.inžinjerijskom bataljonu 1.KK bilo je raspoređeno 181 pripadnik inžinjerije, sa područja grada Prnjavor, od čega je 81 domobilisan u ovu jedinicu, prvi put.
U organizacijskom sastavu Puk je imao sledeće jedinice: Komanda, komanda stana, vod veze, vod vojne policije, izviđački vod, pionirski bataljon (dvije pionirske čete), inženjerijski bataljon (četa inženjerijske mehanizacije, građevinska četa i mosna četa) i pozadinska četa.
Mob zborište inžp
Prva ratna upotreba i dejstva na Zapadno-Slavonskom ratištu u razminiranje minskih polja, maskiranju i utvrđivanju komandnih mjesta i vatrenih položaja sredstava podrške.
inžp 1992.
Stvaranjem VRS inžinjeriski puk JA preformiran je u inžinjerijski bataljon 1.KK VRS u kasarni Kozara Banja Luka.., vojne pošte 7039, sa popunom- rasporedom od 100 pripadnika sa područja opštine Prnjavor: 86 vojnika, 11 podoficir i 3 oficira.
GODIŠNJICA MOBILIZACIJE RATNIH JEDINICA JNA SA PODRUČJA GRADA
Za odbranu Srpskog naroda i srpskih teritorija, u maju mjesecu 1991. godine počinju prva pozivanja – mobilizacije vojnih obveznika s područja opštine Prnjavor, u ratne jedinice JNA, a po zahtjevima komande 5. korpusa JNA. Prioritet su vozači u OMJ JNA.
Mjesec septembar 1991. godine je mjesec izvršenja prvih ratnih mobilizacija rezervnog sastava sa područja grada u ratne jedinice JNA i TO po planovima mobiulizacije i popune.:
17.9.u 8.00 časova naredba za pozivanje pripadnika 293.inžinjerijski puka 5. korpusa JNA, RJ 6817 vojna pošta 5401 Banja Luka;
17.9. u 8.00 časova naredba za pozivanje pripadnika 188. pontonjerijskog bataljona 5. korpusa JNA, RJ 3226, vojna pošta 4352 Banja Luka;
17. i 30.9.u 8.00 časova naredba za pozivanje pripadnika skladište MTS 5. korpusa JNA, RJ 2984/84 i 12-17, vojna pošta 3780 Banja Luka;
17. i 19.9.u 8.00 časova naredba za pozivanje pripadnika intendantskog bataljona 5. korpusa JNA, RJ 2984/43-47 vojna pošta 5290 Banja Luka;
17. 9.u 8.00 časova naredba za pozivanje pripadnika skladište intendantskih MS 5. korpusa JNA, RJ 2984/48-51 vojna pošta 9396 Banja Luka;
21.9.u 8.00 časova naredba za pozivanje pripadnika 329.okbr 5. korpusa JNA, RJ 5456 vojna pošta 8840 Banja Luka;
5.10.1991. i 25.3.1992. u 8.00 časova naredba za pozivanje pripadnika 327.mtbr 7. korpusa JNA, RJ 8037 vojna pošta 3164 Derventa;
inžp 1992.
Mobilizacija, kao planska aktivnost prelaska na ratnu organizaciju u opštini Prnjavor, sprovedena je po mobilizacijskim pravilima bivše JNA, a prema mobilizacijskom razrezu[1].
Na području opštine u 1991. godini organizacijski je pokrivala Teritorijalna odbrana kao dio Oružanih snaga SFRJ. Opština Prnjavor popunjavala je i vršila mobilizaciju za devet ratnih jedinica JNA i Teritorijalnu odbranu opštine.
Prva ratna opšta mobilizacija jedinica i ustanova Teritorijalne odbrane opštine počela je pravovremeno od 18.9.1991. godine, bez proglašenja ratnog stanja, i počela da funkcioniše po ratnoj organizaciji i formaciji od 3.398 mobilisanih boraca.(1) Vojnika 86%, (2) podoficira 11% i (3) oficira 3% [2].
Pregled mobilisanih vojnih lica sa područja grada po kategorijama u RJ JNA:
popuna
svega
%
3
4
5
Starost
mobilizacija
1578
82,32%
1380
140
58
29,85
domobilizacija
57
2,97%
46
8
3
31,21
prekomanda
282
14,71%
234
35
13
30,18
ukupno
1.917
100%
1.660
183
74
30,41
Pregled vojnih pošta JNA mobilisanim pripadnicima RJ sa područja opštine Prnjavor:
Vojna pošta
svega
%
3
4
5
Starost
3164 Derventa, 327.mtbr 7.KJNA
1425
74,33%
1236
134
55
30,17
3780 Banja Luka, 993.PoB 5.K Krčmarice
56
2,92%
49
6
1
29,97
4352 Banja Luka, 188.pontb 5.KJN
3
0,16%
3
24,35
5290 Banja Luka, 993.PoB 5.K Mali Logor
73
3,81%
66
5
2
32,01
5401 Banja Luka, 293.inžp 5.KJNA
179
9,34%
152
18
9
30,27
6510 Derventa, samostalni mtb JNA
5
0,26%
4
1
29,26
8840 Banja Luka, 329.okbr 5.KJNA
144
7,51%
123
16
5
25,75
9396 Banja Luka, 993.PoB 5.KJNA Trapisti
32
1,67%
27
3
2
32,26
ukupno
1.917
100%
1.660
183
74
29,25
Mobilisano, odazvalo se u RJ JNA sa opštine i raspoređeno, prvi put, preko 1900 vojnih obveznika, 1.660 vojnika (3) ili 87%, podoficira(4) 183 ili 10% i oficira(5) 74 ili 3% Prosjek starosti mobilisanih vojnih obveznika iznosio je 30 godina, što znači prvog poziva. Najviše je mobilisano u 327.mtbr Derventa, 329.okbr (bez odredaTO) i 293. inžinjerijski puk. U odnosu na plan.razrez od 1760 vojnih obveznika, mobilizacija RJ JNA izvršena je više za 8%
Obilježavanje Dana poginulih i nestalih u Odbrambeno-otadžbinskom ratu RS
Služenjem pomena i parastosa u crkvi Sv. Georgije u Prnjavoru i polaganjem vijenaca na spomeniku poginulim borcima grada Pranjavora, Oganizacija porodica zaroboljenih i poginulih boraca i nestalih civila Prnjavor obilježila je svoj dan.
Ovaj dan obiježavanja nalazi se u skupštinskom programu obilježavanja značajnih datuma u oblasti BIZ grada Prnjavor za 2025.godinu.
Prnjavor sjećanje na poginule. 640 nastradalih u Gradu Prnjavor
2022.
Marinković Saša
Uz vojne počasti 12.12.2024. godine sahranjeni su posmrtini ostaci na Novom gradskom groblju Prnjavor. vojnik Marinković Saša iz Prnjavora. Bio je nestali borac 1. čete 3.pb 1.lpbr Prnjavor na ratištu Ozrena 21,7,1995. godine
gradsko groblje
Veliki broj građana Prnjavora stradali su u ratovima vođenim na prostorima bivše SFRJ od 1991. do 1996. godine. Poznati su podaci da opština Prnjavor spada na drugo mjesto u RS po broju stradalnih u ratovima vođenim na prostorima bivše SFRJ.
Prema prikupljenim podacima došlo se preko 640 nastradalih pripadnika vojske i policije sa područja grada Prnjavor u jugoslovenskom ratu 1991-1995. godine raspoređenih u 95 vojne pošte JNA, TO, MUP i VRS.
Dogadjaj
Svega
%
1991.
1992.
1993.
1994.
1995.
1996.
1999.
bolest
778
20,45%
92
151
86
142
252
55
nestao
31
0,81%
1
8
22
poginuo
595
15,64%
21
203
87
95
182
6
1
povreda
417
10,96%
7
131
42
64
168
5
rana
1819
47,82%
35
832
220
261
468
3
samopovreda
1
0,03%
1
samoranjavanje
64
1,68%
1
18
8
11
26
samoubistvo
17
0,45%
4
1
4
7
1
umro
32
0,84%
3
7
10
7
5
zarobljavanje
50
1,31%
1
8
1
10
30
ukupno
3804
100%
158
1359
452
597
1162
75
Prema pregledu gubitaka pripadnika VRS i MUP-a RS sa područja grada procenat poginulih je 16%, nestalih 0,8%, umrlih 0,8% i samoubistva 0,4% od preko 10 hiljada pripadnika sa područja grada Prnjavora u 129 vojnih pošta-ratnih jedinica.
Najviše poginulih boraca VRS sa područja opštine je bilo u 1992. i 1995. godini, jer su vođene teške borbe u proboju Koridora, oslobađanju Broda, odbrani ozrena i Vučije planine, Novog Grada.
Prema opštini sahrane u (3) našoj opštini 597, i (4) u drugoj opštini 78 boraca,
Na osnovu podataka iz informacije o ostvarivanju prava porodica poginulih i nestalih boraca [1] opštini Prnjavor na dan 30.9.2022. godine, broj korisnika prava članova porodice poginulog borca je manji i iznosi 381, broj ostvarenih prava po ovom osnovu je 887, među kojima prava na naknadu porodici odlikovanog borca ostvaruje 336 korisnika, kao i 55 korisnika prava na zdravstvenu zaštitu.
U 2018. godini broj korisnika prava članova porodica poginulih i nestalih boraca bilo je 483, što je više 27% u odnosu na 2022. godinu.
U odnosu na dan 5.12.2003. godine broj korisnika prava članova prodnične invalidnine je bio 1.062 korisnika, a odnosio se na broj poginulih, umrlih i nestalih u evidenciji od 616.
Prema broju korisnika u 2022. godini 386 je 179%, odnosno smanjenje više od pola broja korisnika u odnosu na 2003. godinu, 20 godina kasnije.
Spisi 25 poginulih boraca preseljeni su u druge opštine RS.
Premijer Srpske Radovan Višković razgovarao je 16.5.2025. godine sa načelnikom opštine Bratunac Lazarom Prodanovićem o finansiranju nekoliko zajedničkih projekata, koji će na području ove opštine biti realizovani.
Radovan Višković u BratuncuFoto: Ustupljena fotografija
Republika Srpska izgradiće „Memorijalni kompleks u znak sjećanja na muslimanske zločine u Srednjem Podrinju od 1992-1995. godine“ – odlučeno je na sjednici Vlade Republike Srpske.
BRATUNAC – Predsjednik Saveza logoraša regije Birač Vinko Lale rekao je u Bratuncu, prilikom obilježavanja 29. godišnjice prenošenja posmrtnih ostataka boraca iz sarajevskih opština tokom egzodusa Srba sa tog područja, da je nakon egzodusa Albanaca, egzodus Srba u drugom vijeku bio drugi vek srpskog golgota iz Sarajeva.
RTRS
Za 187 poginulih srpskih boraca sa Sarajevskog ratišta prenesenih u bratunačko groblje organizovan je pomen i parastos poginulim srpskim borcima Igmanske brigade iz Hadžića , i manji broj iz Ilijaša i drugih sarajevskih opština. Posmrtni ostaci ovih poginulih boraca nakon potpisivanja Dejstonskog mirovnog sporaztuma, u egzodusu Srba iz sarajevskih opština preneseni i sahranjeni na na ovom groblju prije 29 godina.
Obilježen Dan 16. Krajiške motorizovane brigade u Mašićima
Foto: U Mašićima obilježen Dan 16. Krajiške motorizovane brigade
GRADIŠKA – U Mašićima kod Gradiške danas je obilježen Dan 16. Krajiške motorizovane brigade, odajući počast borcima koji su se nesebično borili za slobodu Republike Srpske.
