PRNJAVORSKA BRIGADA OMOGUĆILA UVOĐENJE JEDINICA VRS U OSLOBAĐANJU BRODA
most na r.Ukrini Lužani-Brod
Borbe za oslobođenje Broda otpočele su iznenadnim upadom boraca 1.osinjske lpbr na zauzimanju dva rova na Obodnom kanalu na magistralnom mostu r. Ukrine između Lužana Bos. i Broda, što je Prnjavorska brigada u naletu iskoristila za zauzimanje daljih rovova i izbijanje u s. Zborište i omogućila uvođenje ostalih pješadijskih i oklopnih jedinicaTG-3 kroz njen raspored i naprijed prema Brodu.
Pregled ratne organizacije 1.mtb i popuna ličnim i zajedničkim sredstvima
MS-MOB 8
Mobilizacija ratnih jedinica mtb 27.mtbr 1.KK VRS sa v/o sa područja opštine Prnjavor izvršena je danom pozivanja- mobilizacije 5.10.1991. godine na mob. zborištu Ribnjak, mobilizacijsko mjesto Prnjavor prema ličnoj i materijalnoj formacijom mtb JNA.
Izvršenje mobilizacije RJ obavljeno je prema [1].Pravilu, Uputstvo o sprovođenju odredbama PRAMOS_a, naredbi i dr.
U radu se daje mogući prikaz modela za izradu plana mobilizacije na nov način, primjenom računarske tehnike čime se obezbjeđuje izrada plana u skladu sa situacijom u realnom vremenu.
1) Dokumenta planiranja
a) Mobilizacijska procjena obuhvata analizu prema t.137. Pravila;
b) Zapovjest za mobilizaciju mtb;
c) Plan mobilizacije na karti, prema t.142. privila;
d) Šema organizacijsko-formacijske strukture niže i osnovne jedinice, t.148. pravila,
e) Izvod iz ratne formacije (obrazac
Mob-8) služi za davanje pregleda lične formacije osnovne jedinice po dužnostima i pripadanja ličnih i zajedničkih materijalnih sredstava pojedinaca i jedinica [2]. Na osnovu izvoda iz ratne formacije starješina osnovne jedinice, ili komandiri vodova , dijele i zadužuju materijalna sredstva tokom izvršenja mobilizacije.
IZVOD IZ RATNE FORMACIJE 1.mtb MOB 8
Šifra
naziv
opis
osnovna jedinica
formacija mtb
mobilisano
raspoređeno
razlika
1
Komanda mtb
6.1
mtb
14
21
38
24
2
Odjeljenje veze
6.2, 1pod i 7 voj
mtb
8
13
41
33
3
Pješadijska četa-mtč
6.3.1.; of 5; pof 2 i 145 voj
mtb
152
176
252
100
4
Pješadijska četa-mtč
6.3.2.; of 5; pof 2 i 145 voj
mtb
152
263
338
186
5
Pješadijska četa-mtč
6.3.3.; of 5; pof 2 i 145 voj
mtb
152
183
352
200
6
Pješadijska četa-mtč
6.3.4.; of 5; pof 2 i 145 voj
mtb
0
68
130
130
11
Četa mb120mm
6.4. of 6; pof 2 i voj 57
mtb
65
30
48
-17
15
Protivoklopna četa
6.5. of 4, pof 1 i 59 voj
mtb
64
27
54
-10
18
vod mb82mm
6.6 od 1, pof 1 i voj 28
mtb
32
11
30
2
20
larvPVO
6.7. of 1 i 26 voj
mtb
27
17
30
3
21
Pozadinski vod
6.8. of 2, pof 3 i voj 48
mtb
53
74
162
1109
22
tenkovski vod
nema u RF
mtb
0
6
8
8
Ukupno
719
889
1487
768
Formacija mtb iznosi 719 vojnih lica, mobilisano, prvi put 841 pripadnika, a raspoređeno u osnovne jedinice mtb 1.500 boraca (mobiulisani, popunjeni prvi puti ,i prekomandovani, (bez duplog rasporeda) i 520 višak-prošli kroz jedinicu u odnosu na formaciju, iz razloga održavanja borbene gotovosti i saniranje nepovratnih gubitaka (poginuli,nestali,umrli i teže ranjeni koji se neće vratiti u jedinicu),
Prvo veliko pozivanje kada je već krenula mobilizacija dijela jedinica TO i JNA u septembru 1991. godine počelo je 5.10.1991. godine, pozivanje i organizovanje dijela jedinica motorizovane brigade iz Prnjavora na prostor Ribnjaka u Prnjavoru, gdje su već izvučena nepopunjena borbena sredstva (haubice, topovi ZIS i dr).
Pozivanje 935 v/o sa područja opštine Prnjavor izvršeno je prema planovima popune jedinice 3-4, 28-35, 42, 59-65 i 87: ič i čvp, 3.mtb, 1.hab, inžb i pozb 886 v/o: 26 oficir, 31 podoficir i 895 vojnika i 85 materijalnih sredstava, odnosno motornih vozila.
kasarna
Ponovo formirana 327.mtbr u februaru i martu 1992. godine, naporima načelnika štaba brigade ppuk LJubomira Obradovića, u jako teškim uslovima uz pomoć Prnjavorske lake pješadijske brigade i komande 1.KK VRS.
Prvi put izvršena je mobilizacija i pozivanje za 25. i 26.3.1992. godine sa početkom od 7.3.1992. u 21.00h i završetkom 8.3.1992.g u 18,30h
Početkom ratnih dejstava u aprilu, brigada, ponovo, uspjeva da izvrši djelimičnu mobilizaciju i organizaciju prema ratnoj formaciji i da popune jedinice pješadije i za podršku bataljonima, u prioritetu HAD i LADPVO i dr. jedinice.
Po planovima mobilizacije motorizovane brigade, koja se popunjavala sa područja 11 opština, ali zbog obstrukcije Muslimana i Hrvata, bigada je popunjavana, najviše, sa područja opština Prnjavora i Dervente. Prnjavor je po planu popunjavao 935 v/o.
Prema prikupljenim podacima iz arhiva OMO Prnjavor brojno stanje mobilisanih boraca sa područja grada Prnjavora tokom rata 1991-92. iznosio je u 327.mtbr preko 1120 boraca, sa prvom popunom novih 55 boraca i kasnijim prekomandama u osnovnim jedinicama brigade od 247 boraca.
Brojno stanje mobilisanih boraca iznosi 20% više, a rapoređenih boraca u 327.mtbr JA sa područja grada Prnjavora je preko 1.400 boraca.
u 27.mtbr VRS moblisano je tokom rata preko 2.300 boraca, sa prvom popunom novih 290 boraca i kasnijim prekomandama u osnovnim jedinicama brigade preko 180 boraca.
Ukupno brojno stanje raspoređenih boraca u osnovne jedinice 27.motorizovane brigade sa područja grada Prnjavora iznosi preko 2.800 boraca (bez duplog rasporeda u RJ). Kroz jedinice brigade prošlo, sa dulim rasporedom, preko 3.700 boraca.
Stanje na Brodskom ratištu izuzetno je složeno. Po naredbi 1. KK 1.prnjavorska lpbr pridodaje se TG-3 pukovnika Slavka Lisice. Brigada (2. i 3. bataljon) 25.7.1992. godine krenula je u Grk i preuzima liniju odbrane Bos.Lužani – Unka na Obodnom kanalu, od Dubičke brigade, koja je zbog velikih gubitaka morala biti zamijenjena. Nakon pet dana 30.7.1992. godine u Grk stiže i 1. bataljon, brigada je kompletna. Prednji kraj odbrane brigade je bio u rasporedu: lijevo Lužani Bos. – Žeravac 2.pb, središnji dio 1.pb i na desnom krilu 3.pb brigade.
PARASTOS I POMEN POGINULIM PRIPADNICIMA VOJSKE REPUBLIKE SRPSKE IZ MJESNE ZAJEDNICE PEČENEG ILOVA
Otkrivanje spomenika izvršeno je 2.10.2005. godine,
Ugrađeno je 7 likova poginulih pripadnika Vojske Republike Srpske.
Kod renoviranog spomenika u blizini osnovne škole u Pečeneg Ilovi , i ove godine u 13.00 časova , organizovan je pomen, parastos i obilježavanje godišnjice od otkrivanja spomenika poginulim pripadnicima Vojske Republike Srpske iz mjesne zajednice Pečeneg Ilove, koji svoje živote položiše za Republiku Srpsku, za slobodu svojih porodica, za našu slobodu i slobodu ovih prostora.
Prema Projektu banjske rehabilitacije ratnih vojnih invalida i članova porodica poginulih boraca Odbrambeno – otadžbinskog rata Republike Srpske Ministarstva rada i boračko – invalidske zaštite, 22 lica sa područja opštine Prnjavor, 10 porodica poginulih boraca i 12 RVI, putuje danas, na desetodnevni tretman u banju Slatinu kod Laktaša.
U Prnjavoru je 9.9.2025. godine obilježen Dan ratnih vojnih invalida RS parastosem i polaganjem vijenaca na Spomenik poginulim borcima VRS u Prnjavoru, i svečanim ručkom za članove udruženja i goste.[1]
Udruženje RVI broji oko 700 članova, a prava u 2024. godini ostvarili su 900 RVI.
I ove godine ovaj događaj se nalazi u programu skupštine grada Prnjavor o obilježavanju značajnih datuma u oblasti BIZ za 2025. godinu.
Prema Projektu banjske rehabilitacije ratnih vojnih invalida i članova porodica poginulih boraca Odbrambeno – otadžbinskog rata Republike Srpske Ministarstva rada i boračko – invalidske zaštite, 22 lica sa područja opštine Prnjavor, 10 porodica poginulih boraca i 12 RVI, putuje danas, na desetodnevni tretman u banju Slatinu kod Laktaša.
Sa područja grada 356 članova porodica poginulog i nestalog borca
U 2024. godini na području grada ima 372 članova pororodice poginulih i nestalih boraca VRS. Osnovica za isplatu porodične invalidnine je 793KM, a isplaćuje se prema grupi prava: povećana i uvećana porodična invalidnina uživaoca, pravo na naknadu porodici odlikovanog borca, porodična invalidnina za 1, 2, 3, 4 i više korisnika, porodična invalidnina razvedenih – dva korisnika, i prava članova porodica poginulog ili umrlog borca za vrijeme odobrenog odsudstva iz jedinice- posebno mjesečno primanje po važećem zakonu.
Vlada Republike Srpske na 53.sjednici održanoj 18.1.2024. godine.je donijela i Odluku o visini osnovice za obračun primanja za 2024. godinu predviđenih Zakonom o pravima boraca, vojnih invalida i porodica poginulih boraca Odbrambeno-otadžbinskog rata Republike Srpske. Osnovica za obračun primanja za 2024. godinu utvrdi u iznosu od 874,30 KM.
Obračun primanja po navedenoj osnovici u 2024. godini će se vršiti za 45.150 korisnika, od čega za 28.966 korisnika lične invalidnine i 16.184 korisnika porodične invalidnine.
Pomen, parastos i godišnjice otkrivanja spomenika u 2025. godini
I ove godine u svim mjesnim zajednicama grada Prnjavor, od 2000. godine, održavaju se redovni godišnji pomeni poginulim borcma srpskim, junacima i obilježavaju značajni datumi u gradu iz Odbrambeno-otadžbinskog rata Republike Srpske.
Pomen, parastos i godišnjice otkrivanja spomenika poginulim pripadnicima VRS u mjesnim zajednicama organizuje se na osnovu programa kojeg je usvojila skupština grada Prnjavor. Nosilac aktivnosti Boračka organizacija grada Prnjavor u saradnji sa gradom i boračkim organizacijama i udruženjima.
Skupština grada je na sjednici održanoj 12.2.2025. godine usvojila Program za rješavanja pitanja u oblasti BIZ u gradu Prnjavor za 2025. godinu i objavila u Službenom glasniku grada Prnjavor, broj 5 od 13.2.2025 godine str.16 [1]
18.9. 1991. godine izvršena je mobilizacija preko 3.400 pripadnika teritorijalne odbrane opštine Prnjavor radi odbrane bivše Jugoslavije, i zatim u zaštiti srpskog naroda u Zapadnoj Slavoniji. Kasnije su vršene prve popune jedinica TO od 200 novih pripadnika, tako da je u ratne jedinice TO opštine bilo raspoređeno preko 5.100 pripadnika operativnih jedinica i prostornih jedinica TO po mjesnima zajednicama, čija je formacija bila preko 2.000 boraca. Poginulo 10, ranjeno 53, samoranjavanje 2,povrede 23 i bolest 132 pripadnika TO opštine
Značajno je istaći da je u isto vrijeme izvršena i mobilizacija osam ratnih jedinica JNA 5. i 7.korpusa koja je popunjavala naša opština. Mobilisano je bilo oko 1.000 boraca, dok je formacija plana popune bila preko 1.000 pripadnika, najviše u 327.mtbr Derventa 7.K , 329.okbr 5.K Banja Luka, 293.inžinjerijski puk, 188.pontonjerijski bataljon, 993.jedinice pozadinske baze 5.K JNA i dr. JNA veze, obučni centar, samostalni mtb u Derventi. Poginulo je 22 borca, jedan nestao, ranjeno 45, povređeno 7 i zarobljeno 2 pripadnika JNA.
Domobilizacijom u maju i junu mjesecu 1992. godine, formirana je 1.lpbr Prnjavor 1.KK VRS sa formacojom 1.719 pripadnika, preformacijom jedinica TO opštine, dok je mobilizacija izvršena sa preko 4.500 boraca i sa prvom popunom od 700 novih boraca, što je doprinelo da se održi nivo borbene spremnosti i saniranje gubitaka od poginulih i nestalih boraca i boraca koji su teže ranjeni i koji se neće vratiti u jedinice. Na rasporedu u jedinicama brigade bilo je preko 6.300 boraca.
Poginulo 223, nestalo 16 boraca brigade, umrlo 12 u toku rata. Ostali RVI 512, preko 100 ranjeno a nemaju status RVI. Poslije rata umrlo je , prema prikuplkjenim podacima, 533 boirca 1.lpbr Prnjavor
Iz pregleda evidencije vojnih obveznika opštine Prnjavor, prilog br.2 plana mobilizacije OpŠTO Prnjavor
Svega u evidenciji raspoređenih i neraspoređenih bilo oficira 171, podoficira 498 i vojnika 13.064. Ukupno 13.733 vojnih obveznika.
katerorija
svega
RJ JNA
RJTO
RJ VEZA
JCZ
RJ milicije
radna obaveza
ukupno
Oficira (5)
171
44
73
1
0
3
17
138
Podoficira (4)
498
26
96
3
15
37
106
283
Vojnika (3)
13.064
1558
1727
24
514
1013
2236
7072
Ukupno
13.733
1628
1896
28
529
1050
2359
7493
Angažovano u popuni oružanih snaga JNA i TO
kategorija
u inostranstvu
pomorci, zatvor i dr.
neraspoređeno
svega
5
6
27
33
4
103
112
215
3
2522
24
3446
5992
Ukupno
2.631
24
3.585
6.240
Nastavak tabele : Nije angažovano u popuni OS
Pregled je prema planu mobilizacije OpŠTO Prnjavor u evidenciji opštine u 1991. godini, u kategoriji oficira i podoficira bilo je 671 lica. Stanovnika je bilo 49.705 lica, a na evidenciji je bilo 13.733 vojna obveznika ili 28%. Raspoređenih je bilo 7.493 v/o ili 11% više u odnosu na broj raspoređenih u OSNO. Razlika je, najverovatnije u sravnjenju evidencije, jer su popunjavali jedinice, a nisu obavještavali OSNO.
Po popisu od 1991. godine opština je imala 45.055 stanovnika, a u evidenciji OSNO Prnjavor bilo 11.986 vojnih obveznika raspoređenih u jedinice JNA sa 1.582 v/o, jedinice TO manevarske sa 507 v/o, jedinice TO, prostorne sa 685 v/o, jedinice CZ sa 1.444 v/o, radna obaveza sa 2.301 v/o i jedinice milicije sa 250 v/o. Ukupno raspoređeno 6.769 ili 15% angažovanja radno sposobnog stanovništva.
Krajem rata 31.12.1995. godine , opština je po podacima MO RS, Sekretarijat Banja Luka, imala 45.099 stanovnika, u vojnoj evidenciji 11.987 v/o ili 27%. Raspoređenih u VRS 4.382 v/o, ili 73% u odnosu na broj raspoređenih, u jedinicama policije 218 ili 4%, u službu OiO 7 ili 0,1%, na radnu obavezu 850 ili 14%, u CZ 521 ili 9%, ukupno raspoređeno 5.978 v/o ili 50% od ukupno evidentiranih v/o u opštini Prnjavor. Broj poginuli 361 i broj ranjenih 1.214 , što čini ukupno izbačeno iz stroja VRS 1.575 v/o ili 35% u odnosu na broj raspoređenih u VRS, ili 3,4 % u odnosu na ukupan broj stanovnika opštine. U odnosu na početak rata je 88%, znači manje nego 1991. godine
Povodom Dana mobilizacije Prvog lakog artiljerijskog puka Vojske Republike Srpske u kasarni Kozara u Banjaluci, služen je parastos poginulim borcima i položen vijenac u Spomen sobi.
19. septembra 1991. godine mobilisan je 1. laki artiljerijski puk, tada, 5. korpusa ЈNA i upućen na prvi ratni zadatak – Plitvička jezera.
Јedinice puka bile su angažovane u svim ratnim zonama, a posebno se istakla tokom operacije Koridor.
Treća baterija Prvog lakog artiljerijskog puka Prvog krajiškog korpusa Vojske Republike Srpske prošla je ratni put od zapadne Slavonije do Kupresa, bitke za proboj Koridora, ratovala na području Gradačca, Doboja i Vlašića, gdje je dočekala kraj rata i potpisivanje Dejtonskog mirovnog sporazuma.
Tokom odbrambeno-otadžbinskog rata kroz Prvi laki artiljerijski puk Vojske Republike Srpske prošlo je 1.670 boraca, od čega je 27 poginulo i oko 120 ranjeno.
Treća baterija je brojala 51 borca i šest vozila „praga“, a tokom rata jedan borac je poginuo, dva su umrla u ratu, dok je 30 ranjeno.
U sastavu puka bilo je raspoređeno 50 pripadnika puka iz grada Prnjavor u vojnoj pošti 7022 Banja Luka. U borbama na Kostrešu dva su borca povređena. jedan ranjen i jedan izvršio samoubistvo. U borbana na Ozrenu kao pridodata jedinica poginuo nišandžija iz voda PRAG-a. 3.baterije.
