Arhive kategorija: 1992.ratna

Motajica 1992.

IZILAZAK JEDINICA TERITORIJALNE ODBRANE OPŠTINE PRNJAVOR NA GRANICE OPŠTINE-MOTAJICU, DAN GRADA PRNJAVOR

32 godina od izilaska na Motajicu.

Početkom 1992. godine kada još nije stvorena Vojska Republike Srpske, a polazeći od  procjene ugroženosti opštine Prnjavor ratnim dejstvima iz pravca Derventa[1] , stalnog praćenja vojnopolitičke situacije od organa lokalne vlasti. I dalje se organizuju formirane jedinice TO po mjesnim zajednicama na izvršavanje obezbjeđenja važnih objekata i uspostavljanja vojnih punktova na pojedinim putnim komunikacijama u mjesnim zajednicama po naređenjima rejonskih štabova TO..

Počinje formiranje novih ratnih jedinica. Pored formiranih rejonskih štabova teritorijalne odbrane Prnjavor, Potočani, Donji Vijačani i Šibovska, formira se jedinica vojne policije i baterija PVO.

U Šibovskoj od jedinica rejonskog štaba Šibovske, Potočana i čete Trstenaca, koja je bila u sastavu 327.mtbr JA koja se rasipala, počinje formiranje Drugog teritorijalnog odreda opštine Prnjavor[2] i prilagođavanje na ratnu situaciju. Nastavite sa čitanjem

Obavještajni podaci

OPERATIVNE GRUPE -1 O STANJU 1.4.1992.god NA DIJELU BOSANSKOG BRODA I DERVENTE[1]

Obavještajni podaci OG-1

(sa prezentacije povodom Dana opštine Prnjavor)
• Njemačka nastavlja sa isporukom tenkova Hrvatskoj, a uskoro će početi isporuka aviona.
• U selu Svilaj je raspoređen tenkovski bataljon 108. brigade Zbora narodne garde.
• U selu Modran postavili barikade,  zatvaranje magistranog puta Doboj-Derventa.

Obavještajni podaci OG-1

• U širem području Bosanskog Broda su sljedeće snage:
– Jedan VBR u zaseoku Raščići, S / Z odz sela Begluci,
– Tenkovski vod i 1 haubica baterije 122mm, u voćnjaku Čelaruše, sjeverno od sela Kostreš
– PAT i oko 50 ustaša Perići u zaseoku, u blizini sela Bijelo Brdo
– Haubica kod bezinske stanice Potočani sjeverno od sela, u blizini sela Koraće
– Oko 400 ustaša u zaseoku Memići i Kuljanovci
– Haubica 155 mm u selu Lipnica, sjeverno od sela Kostreš
– Baterija MB 120 mm, južno od sela Mala oko 1 km

• Selo Jakeš iz Odžaka i sela Pećnik došlo je  oko 300 naoružanih civila, članovi HDZ-a koji su zatvorili pravac Doboj-Odžak.
• Na širem području sela Dubočac na vojnim položajima uočeno je  oko 12 MB 82 mm i 1 PAT 20/3, u selu Novo Selo,
• U toku muslimanskog praznika Bajram priprema napad na selo i okolinu Sijekovac
• Vrši se prikupljaje svježih snaga i 2 MB 82 mm u rejonu Gornja Mala, zapadno od sela Kolibe za oko 2 km,
• South Male Gornja oko 200 m nalazi se minsko polje.
op-31• Na području sela Begluci, sjeverno od Dervente, oko 3 km minirali glavnu cestu na PTM, i obje strane su naoružani civili jačine od oko 50 ljudi, drži pozicije,
• Iz rejona sela Dubočac čamcima prebačene snage jednog  voda,
• U širem području Modran ima oko 400 naoružanih ljudi, sa oznakama HOS, ZNG i bosanski amblema. Pored streljačkog imaju i „osa“, „zolje“ i MB
• Neprijateljske snage se utvrđuju na pravcu Vranduk-Stanići-Kolosrija,
• Snage HOS distribuira iz G. I D. Vakuf za Bosanski Brod i planiranje napada na cijelu pravcu

Zločini u Derventi

Aktivnosti Teritorijalne odbrane opštine

Pogled u prvoj polovini 1992. godine

Poslije izvršene mobilizacije jedinica Teritorijalne odbrane opštine Prnjavor, odred TO, kao operativna jedinica u sastavu 2.partbr TO upućuje se na Zapadno- Slavonsko ratište, dok na postoru opštine ostaju prostorne snage teritorijalne odbrane opštine samostalni vodovi i čete TO u svim mjesnim zajedinicama opštine koje izvršavaju zadatke obezbjeđenja objekata i teritorije opštine. Slijede nekoliko događaja koji su ostavili zapise o tim događajima.

Beli orlovi

Na prostor Ribnjaka Prnjavor 11.5.1992. stigao je i zanoćio 5.bvp i izvršio neophodne pripreme za sutrašnje izvođenje borbenih dejstava u gradu Derventi. Bili su tu i starješine 5.KJA i načelnik CSB Banja Luka.(Monografija 1.bvp-birani da budu najbolji, Banja Luka, 2016. str. 56)

Nastavite sa čitanjem

Stradanje boraca TO

Sjećanje na žrtve pripadnika TO opštine

U borbama u Hrvatskoj i na Derventskom ratištu od početka mobilizacije ili rata do preformacije Teritorijalne odbrane opštine Prnjavor u Vojsku Republike Srpske,tj. do 19.5.1992. godine, ukupni gubici u ljudstvu u komandama i jedinicama TO opštine iznosili su 203 pripadnika ili 4,6 odsto od ukupno angažovanog ljudstva, od koji su 7 boraca poginulo i od posljedica ranjavanja preminulo, 48 ranjeno i 24 povrijeđeno, dok se 122 pripadnika  vode kao bolesni borci.

Ukupni gubici OS JNA i TO iznosili su 343 žrtve. vojnika 263, podoficira 59 i oficira 21.

grupa  Svega    %  vojnici   podoficiri   oficiri
ranjeni 106 30,90% 86 13 7
povređeni 30 8,75% 22 6 2
samoranjavanje 2 0,58% 1 1
bolesni 146 42,57% 100 36 10
pogoršanje 1 0,29% 1
zarobljeni 2 0,58% 2
poginuli 54 15,74% 49 3 2
nestali 2 0,58% 2
Ukupno 343 100% 263 59 21

 

 

Pregled žrtava  TO opštine: 7 poginulih, 48 ranjenih i 24 povrijeđenih pripadnika TO opštine. Bolesnih 122

jedinica Svega % poginuLI   ranJENI   samorAnj.   povrijeĐ.   bolesNI
Odred TO 5 2,46% 1 4
87 42,86% 3 1 1 11 71
2.OdTO i JTO 68 33,50% 14 1 8 45
11 5,42% 3 6 1 1
5 2,46% 4 1
27 13,30% 1 23 2 1
Ukupno 203 100,00% 7 48 2 24 122

Pregled žrtava prema vrsti dejstava: najviše od dejstava mina, granata, bombi 115 boraca ranjeno i poginulo, i još više povređenih od eksplozivnih udara. Od dejstva streljačkom vatrom na bižim daljinama gubici su kod 56 boraca. 

jedinica   Svega % MES-a  oboljenja    streljačko     udes/udar
Odred TO 5 2,46% 4 1
87 42,86% 4 71 3 9
68 33,50% 16 44 4 4
2.OdTO i JTO 11 5,42% 8 1 2
5 2,46% 2 2 1
27 13,30% 22 1 3 1
ukupno 203 100% 52 121 12 18

Kao posijedica dejstava minsko-eksplozivnih sredstava, poginulo je i ranjeno ukupno 52 pripadnika, ili 26 odsto u odnosu na ukupan broj gubitaka (od kojih su 5 pripadnika poginula i od posljedica ranjavanja preminulo, 39 ranjeno i 7 povrijeđeno), dok je usljed dejstva streljačke vatre , ukupno 12 boraca izbačeno iz borbe (1 poginuo,  9 ranjenih i 2 samoranjavanje, što je 35 odsto ukupnih gubitaka. Bolesnih je bilo 121 pripadnik.

Pregled prema mjestu dejstava: opština Nova Gradiška

Na Zapadno-Slavonskom ratištu prema mjestu, odnosno opštini nastajanja, najviše gubitaka bilo je na teritoriji opštine Nova Gradiška 151 (74% odsto od ukupnih gubitaka). Poginulih 3, ranjenih 14, povrijeđenih 17, 1 samoranjavanje i 116 bolesnih. 1.279 žrtava Iz redova Armije i Teritorijalne odbrane i dobrovoljci u borbama u  Hrvatskoj  [1]

ZSR

Zapadno-Slavonsko ratište

Na Derventskom ratištu u opštini Derventa 37 žrtava: poginula 3, ranjenih 32 i 2 povijeđenih. Opština Prnjavor broji 15 žrtava: 1 poginuo, 2 ranjena, 1 samoranjavanje, povrijeđeni 5 i bolesnih 116.

Na nivou ratnih jedinica, najviše ratnih gubitaka imalu su Odred TO 160 i 2.Odred TO i jedinice TO opštine od 43 pripadnika.

Po kategoriji pripadnika, ukupni gubici su slijedeći 21 oficira, 59 podoficira i 264 vojnika iz rezervnog sastava. U ukupnoj strukturi gubitaka, oko 14 ili 9 posto je nepovratnih gubitaka (poginuli, teže ranjeni- ostali teški invalidi (1. i 2. kategorije RVI) i oko 142 ili 88 posto lakši invalidi ( III i IV kategorija RVI), dok je 142 ili 88 posto povratnih gubitaka. Iz borbenog rasporeda jedinica TO opštine izbačeno je ljudstvo ekvivalenta 1 četa odreda TO četnog sastava.

Svega % Derventa    Nova Gradiška    Prnjavor
160 78,82% 150 10
2 0,99% 1 1
23 11,33% 21 2
4 1,97% 4
1 0,49% 1
1 0,49% 1
1 0,49% 1
5 2,46% 5
4 1,97% 4
2 0,99% 2
203 100,00%  37  151  15

U periodu od preko 7 mjeseci, odnosno 220 ratnih dana, prosječni dnevni gubici u jedinicama TO bili su 1 borca raznih kategorija. Pojedinačno po periodima , najvećih gubitaka bilo je u aprilu i maju 1992. godine 6 poginulih i 36 ranjenih boraca, dok  kod povređivnja, od novemba do juna svaki mjesec sa 24 povrijeđena.

Pregled gubitaka prema kategoriji i jedinici teritorijalne odbrane:

jedinica Svega %  poginuli   ranjeni    samoranj.   povrije.    bolesni
OdTO 5 2,46% 1 4
OdTO 87 42,86% 3 1 1 11 71
OdTO 68 33,50% 14 1 8 45
OdTO 1 0,49% 1
2.OdTO 5 2,46% 1 3 1
pdv 5 2,46% 2 3
2.OdTO 1 0,49% 1
hab 1 0,49% 1
larv 1 0,49% 1
lpav 1 0,49% 1
rjVV 1 0,49% 1
OdTO 1 0,49% 1
2.OdTO 17 8,37% 1 16
hab 3 1,48% 3
PbTO 1 0,49% 1
rjVV 3 1,48% 3
tomz 2 0,99% 1 1
ukupno 203 100,00% 7 48 2 24 122

Prema kategoriji [2] i ratnoj jedinici, najviše pogođeni dio tijela: ektremiteti 49 ili 24 odsto, glava i vrat 9, grudni koš 13, kičma 2, trbuh 6, internističe bolesti 49, neuropsihijatrijske bolesti 31, zarazne 6, i ostala oboljenja.

Kategorija jedinica   Svega % poginuo rana samoran povreda  bolest
Ekstremiteti OdTO 1 0,49% 1
Neuropsihijatrijske bolesti OdTO 1 0,49% 1
Zarazni bolesnici OdTO 1 0,49% 1
Ostala oboljenja        (očni, ušni, kožni) OdTO 2 0,99% 2
Glava i vrat OdTO 2 0,99% 2
Grudni koš OdTO 2 0,99% 1 1
Trbuh i karlica OdTO 3 1,48% 2 1
Kičma OdTO 2 0,99% 1 1
Ekstremiteti OdTO 9 4,43% 1 1 6 1
Internističke bolesti OdTO 32 15,76% 1 31
Neuropsihijatrijske bolesti OdTO 16 7,88% 16
Zarazni bolesnici OdTO 14 6,90% 14
Ostala oboljenja (očni,ušni, kožni) OdTO 7 3,45% 7
Glava i vrat OdTO 5 2,46% 5
Grudni koš OdTO 1 0,49% 1
Ekstremiteti OdTO 13 6,40% 8 1 3 1
Internističke bolesti OdTO 16 7,88% 16
Neuropsihijatrijske bolesti OdTO 13 6,40% 13
Zarazni bolesnici OdTO 3 1,48% 3
Ostala oboljenja (očni, ušni, kožni) OdTO 17 8,37% 5 12
Internističke bolesti 1.OdTO 1 0,49% 1
Grudni koš 2.OdTO 1 0,49% 1
Ekstremiteti 2.OdTO 4 1,97% 3 1
Glava i vrat pdv 1 0,49% 1
Grudni koš pdv 3 1,48% 2 1
Ekstremiteti pdv 1 0,49% 1
Ekstremiteti 2.OdTO 1 0,49% 1
Ekstremiteti hab 1 0,49% 1
Grudni koš larv 1 0,49% 1
Ekstremiteti lpav 1 0,49% 1
Grudni koš rjVV 1 0,49% 1
Neuropsihijatrijskebolesti OdTO 1 0,49% 1
Grudni koš 2.OdTO 3 1,48% 1 2
Trbuh i karlica 2.OdTO 2 0,99% 2
Ekstremiteti 2.OdTO 12 5,91% 12
Ekstremiteti hab 3 1,48% 3
Ekstremiteti PbTO 1 0,49% 1
Glava i vrat rjVV 1 0,49% 1
Grudni koš rjVV 1 0,49% 1
Ekstremiteti rjVV 1 0,49% 1
Trbuh i karlica tomz 1 0,49% 1
Ekstremiteti tomz 1 0,49% 1
ukupno 203 100,00% 7 48 2 24 122

311  žrtava rata pripadnika sa područja opštine,domicili ili 7% od brojnog stanja TO opštine, odnosno 68,39% od ukupno stradalih na području opštine do 20.maja 1992. godine. JNA 116 pripadnika ili 37% i 195 TO opštine sa 63% žrtava.[2]

Svega   poginulih    ranjenih    samoranjavanje  povrijeđenih   bolesnih   nestalih
311 47 100 2 29 131 2

Po kategoriji pripadnika,  2 oficira, 4 podoficira i 41 vojnika iz rezervnog sastava.

zima 1992.

U istoriji Teritorijalne odbrane opštine Prnjavor ostaće upamćeno i po 7 boraca, odnosno 47 junaka JNA  opštine , koji su u odbrani otadžbine dali sve što su mogli, dali svoje živote. Sjećanje na herojske poginule i tuge za poginulim junacima neprebolne za 626 poginulih tokom rata sa opštine Prnjavor. Tragedija do tragedije i za 4 porodice sa opštine sa dva poginula borca Vojske Republike Srpske.

1.pč

Rat koji je vodila TO opštine, kada se napadalo da se odbranimo, i prostor opštine i srpske teritorije koje se morale braniti. Zato je postojala TO i kasnije VRS da brani zemlju i narod, onda kada je to najpotrebnije, bez obzira na neprijatelja  i u skladu za vojničkom zakletvom, ne žaleći da u toj borbi damo i svoj život, braneći otadžbinu i pravo na opstanak.

Nema više TO, a ni VRS, otišli su u istoriju.

[1] prema podacima Službe za informisanje SSNO u borbama u Hrvatskoj poginulo je i od posljedica ranjavanja preminulo ukupno 1.279 pripadnika oružanih snaga SFRJ koji su bili pod komandom JNA ili su izvršavali zadatke  u sadejstvu s jedinicama Armije (pripadnici Teritorijalne odbranbe i dobrovoljci. Među poginulim i od posljedica ranjavanja premeninulim 177 vojnih starješina (120 aktivnih i 57 rezervnih), 351 vojnik na odsluženju vojnog roka, 467 vojnika vojnih obveznika, 122 dobovoljca, 68 pripadnika TO ( tri pripadnika našeg odreda TO) i 94 civila mještana koji su se priključili JNA u toku borbenih dejstava (Vojno-politički informator, broj 4 od 1992. godine, str.148)

Pregled ukupnih gubitaka od 343 pripadnika JNA i TO po opštinama do 20.5.1992. godine

Najviše ima poginulih u opštini Nova Gradiška u Hrvatskoj sa 161 poginula i od posljedica ranjavanja preminulo boraca. Poginulih 54, nestalih 2 , ranjeni 107 i sa povredama 30 boraca. Ostali gubici se odnose na bolesne , samoranjavanje, zarobljavanje .

Opština Svega % poginuli      nestali     ranjeni    povrede
Banja Luka 1 0,29%
Benkovac 1 0,29% 1
Bihać 4 1,17% 2 2
Borovo 1 0,29% 1
Bosanska Krupa 1 0,29% 1
Brač 1 0,29% 1
Brod 1 0,29% 1
Derventa 72 20,99% 12 55 4
Doboj 2 0,58% 1
Dubrovnik 1 0,29% 1
Glamoč 2 0,58% 1 1
Glina 1 0,29% 1
Gradiška 2 0,58%
Grahovo 1 0,29%
Han Pijesak 1 0,29% 1
Jasenovac 3 0,87% 3
Karlovac 2 0,58%
Kneževo 1 0,29%
Kupres 14 4,08% 12
Lipik 3 0,87% 1 2
Lipovac 1 0,29% 1
Ljubiško 1 0,29%
Mostar 1 0,29%
Nova Gradiška 161 46,94% 5 19 17
Novska 4 1,17% 3 1
Okučani 8 2,33% 4 1 3
Otočac 1 0,29%
Pakrac 4 1,17% 2 2
Petrovac 1 0,29% 1
Prnjavor 21 6,12% 3 2 4
Psunj 1 0,29% 1
Sarajevo 4 1,17% 3
Šibenik 1 0,29% 1
Sisak 2 0,58% 1 1
Sombor 1 0,29%
Tenj 2 0,58% 2
Teslić 1 0,29%
Tuzla 2 0,58% 1 1
Vukovar 7 2,04% 2 4 1
Zavidovići 4 1,17% 1 2
Ukupno 343 100,00% 54 2 107

Prema vojnoj pošti JNA i TO:

Najviše gubitaka od 167 ima vojna pošta 8840 Banja Luka – 329. okbr JA u čijem sastavu je bio i odred TO opštine Prnjavor

Vojna pošta Svega   % poginuli    nestali     ranjeni   povrede
1318/6 Knin 1 0,29% 1
1455 Banja Luka 1 0,29% 1
1524 Han Pijesak 1 0,29% 1
1552 Beograd 1 0,29% 1
1709 Svilajnac 1 0,29% 1
2460/11 Banja Luka 1 0,29% 1
2875/38 Vršac 1 0,29% 1
3164 Derventa 32 9,33% 8 19 4
3193 Prnjavor 2 0,58% 1 1
3326 Mrkonjić Grad 1 0,29% 1
3363 Banja Luka 2 0,58%
3422 Banja Luka 2 0,58% 2
4022 Banja Luka 2 0,58% 2
4352 Banja Luka 1 0,29% 1
4470 Drvar 1 0,29% 1
4795 Beograd 4 1,17% 4
4795 Sombor 1 0,29%
6372 Banja Luka 1 0,29% 1
6817 Banja Luka 2 0,58% 2
7001/34 Srbac 1 0,29% 1
7015 Banja Luka 1 0,29% 1
7029 Petrovo 1 0,29% 1
7039 Banja Luka 2 0,58%
7057 Doboj 1 0,29%
7161 Bileća 1 0,29% 1
7312 Petrovo 1 0,29% 1
7322 Banja Luka 2 0,58% 1
7327 Sarajevo 1 0,29% 1
7404 Kneževo 1 0,29%
7421 Sanski Most 2 0,58% 2
7440 Drvar 1 0,29% 1
7446 Drvar 2 0,58% 2
7454-1 Mostar 1 0,29% 1
7463 Petrovac 2 0,58% 2
7484 Banja Luka 1 0,29%
7500 Glamoč 1 0,29% 1
7512 Lukavica 1 0,29% 1
7529 Kupres 1 0,29% 1
7531 Grahovo 1 0,29%
7577 Sarajevo 1 0,29% 1
7954 Tuzla 2 0,58% 1 1
8164 Maribor 1 0,29% 1
8304 Banja Luka 1 0,29% 1
8840 Banja Luka 167 48,69% 5 20 18
8860 Sarajevo 1 0,29%
9062 Pakrac 1 0,29% 1
9162 Prijedor 2 0,58% 1
9162 TO Okučani 5 1,46% 3 1 1
9227/7 Glina 1 0,29% 1
T-22206 Prnjavor 56 16,33% 7 36 3
TO Borovo 1 0,29% 1
TO Knin 1 0,29% 1
TO Kostajnica 1 0,29% 1
TO Kupres 13 3,79% 10
TO Novska 1 0,29% 1
TO Okučani 4 1,17% 4
TO Sisak 1 0,29% 1
Ukupno 343 100,00% 54 2 107  30

[2] Pregled povređenih je prema kategoriji prikazano u Novom glasniku Vj, broj 1/94 strana 102

[3] Prema podacima Ministarstva odbrane Republike Srpske iz 1996. godine u Vojsku RS mobilisano oko 300.000, u ratu poginulo 18.392 i ranjena 36.543 vojnika. Tvrđava, maj 1997. godina

Brojčano TO opštine (uključujući i odred TO u sastavu 329. okbr JA na ZSR), brojalo je preko 4.000 boraca i činilo je oko 2 odsto Vojske Republike Srpske sa 215.671 boraca u momentu formiranja 12.5.1992. godine, poginulo je 23.184 borca ili 11 odsto od brojnog stanja VRS. (Podaci iz interviju ministra RBIZ RS, „Srpskom borcu“, januar/jul 2017. godine).

Kretanje članaka

 

1992.ratna

1992.-93.

RATNI PUT  TO opštine,  1.lpbr Prnjavor, 1.udarnog bataljona 1.KK „Vukova sa Vučijaka“  i 1/327.mtbr u 1992. godini trajao je 920 dana

ratište Opstina brigada Dana  zapovjest KM %dana
Zapadno-Slavonsko  Nova Gradiška 329.okbr JA 166 odbrana Nova Gradiška 4,17%
Derventsko  Derventa TO opštine 57 odbrana-napad Derventa 1,43%
Derventsko  Derventa 327.mtbr 109 napad Derventa 2,74%
Derventsko Derventa 27.mtbr 91 napad Derventa 2,29%
Formiranje brigade Prnjavor 1.lpbr 30 domobilizacija Prnjavor 0,75%
Koridor Derventa 1.lpbr 18 napad Derventa 0,45%
Drenova Prnjavor TO opštine 14 odmaranje Prnjavor 0,35%
Koridor Derventa 27.mtbr 11 napad Derventa 0,28%
Modričko  Modriča 27.mtbr 7 napad Modriča 0,18%
Modričko Modriča lpbr 5 marš Modriča 0,13%
Odžačko Odžak lpbr 16 napad Odžak 0,40%
Prnjavor Prnjavor lpbr 27 odmaranje Prnjavor 0,68%
Brodsko Brod lpbr 108 odbrana-napad s.Grk- Sijek 2,71%
Gradačansko Gradačac lpbr 10 napad Gradačac 0,25%
Brodsko  Brod 27.mtbr 114 napad kasarna 2,87%
Teslićko Teslić lpbr 1 izviđanje Teslić 0,03%
Jajce Jajce lpbr 3 napad Jajce 0,08%
Dobojsko  Doboj lpbr 27 odbrana Stanovi 0,68%
Vozućko  Zavidovići lpbr 89 odbrana Stog 2,24%
Bratunačko  Bratunac 27.mtbr 9 odbrana Bratunac 0,23%

Brojno stanje 1.lpbr u 1992.godini  je 2.783  mobilisanih i prvi put raspoređenih boraca, ukupno ratno brojno stanje brigade  4.531 boraca, a prošlo kroz brigadu oko 6.340 boraca

Nastavite sa čitanjem