Arhive kategorija: 1991.ratna

Početak raspada SFRJ i građanskog rata

Državna kriza , raspad Jugoslavije, nastanak novih država, dolazak „plavih šljemova“, građanski rat u Bosni i Hercegovini

Da li se rat u Bosni i Hercegovini, odnosno u Jugoslaviji mogao izbjeći i svi problemi i politički konflikti mirno riješiti?. Čiji su bili interesi i kakvi ciljevi na ovim prostorima, da li međunarodne zajednice, odnosno Evrope, SAD, islamskih zemalja, unutrašnjih nacionalističkih snaga.[1]

Raspad SFRJ počinje kada jake separatističke snage u Sloveniji, Hrvatskoj, Bosni i Hercegovini i Makedoniji uz podršku međunarodne zajednice imaju cilj stvaranje samostalnih država od  bivših republika SFRJ, dok interes drugih naroda, prevashodno srpskog, nije riješen u tim republikama. JNA je imala ustavnu obavezu i dužnost da brani i štiti tadašnju zajedničku državu_SFRJ.

Pristrasnost međunarodne zajednice i stvaranje muslimansko-hrvatske koalicije u Bosni i Hercegovini, kao i islamski fundamentalizam uticali su na krizu i početak rata, jer se odustalo od ustavnih rješenja da se koncenzusom svih naroda u BiH donose odluke.  Štampa je pisala da postoje logori za obuku mudžahedina za borbu protiv HVO i VRS i da nisu došli u BiH samo da ratuju, nego da bosanske muslimane uče islamu.

Da je bilo više mudrosti među političkim strankama, rat se mogao izbjeći a kriza riješiti mirnim putem.

U prvoj ratnoj 1991. godini, kada dolazi do osnivanja nacionalnih stranaka sva tri naroda u BiH, kada počinje rat u Hrvatskoj gdje srpski narod uz pomoć JNA brani svoju slobodu i teritorije, počinje raspad SFRJ. U BiH muslimanski lideri stvaraju svoju vojsku kroz teritorijalnu odbranu, koja je bila sastavni dio oružanih snaga SFRJ. Počinju napadi na kasarne JNA, kasnije na kolone vojnika JA, napadi na srpske svatove u Sarajevu, masakr u Sijekovcu i kasnije zajedničke oružane akcije muslimansko-hrvatskih formacija.[2] U maju mjesecu 1992. godine formiran je Glavni štab VRS i stvorena Vojska Republike Srpske.

Na spomen pločama u Hramu uklesana su imena 427 poginulih i nestalih boraca VRS sa područja prnjavorske opštine. Crkva posvećena Svetom velikomučeniku knezu Lazaru.

Aktivnosti Predsjedništva SFRJ u funkciji Vrhovnog komandanta Oružanih snaga SFRJ

predsjedništvo sfrj

Slijede događaji i aktivnosti angažovanja JNA na legalnom i legitimnom sprovođenju naredbi Predsedništva SFRJ  o rasformiranju svih neregularnih oružanih snaga i o vraćanju oružja, ilegalno unetog u zemlju u  jedinicama JNA. Međutim, Slovenija i Hrvatska su odlučno izjavile da neće dozvoliti sprovođenje te naredbe na svojoj teritoriji.

Na Plitvicama, 31.3.1991. godine,  došlo je do oružanog sukoba pripadnika milicije SAO Krajine i specijalnog odreda MUP-a Hrvatske, Predsedništvo SFRJ je naredilo jedinicama JNA da podignu borbenu gotovost svojih odgovarajućih jedinica i da obezbede poštovanje prekida vatre. Jedinice JNA su trebale da obezbede mir i pravnu sigurnost građana i omoguće mirno rešenje krize. To je i bila ustavna obaveza JNA.

Prilikom demonstracija pred zgradom Komande vojno-pomorske oblasti u Splitu (6.5.1991.) protiv JNA, poginuo je jedan vojnik, a više njih je ranjeno.

Jedinice ZNG Hrvatske su kod s. Tenja napale JNA 7. jula, što je pored drugih manjih napada predstavljalo prekretnicu u ratu u Hrvatskoj u smislu da su direktni sukobi između JNA i Zbora Nacionalne Garde  postali učestali i time uveli jedinice JNA u „stavljanje“ na stranu srpskih snaga.

Predsjedništvo SFRJ iz 1991.

Predsedništvo donosi odluku 12. jula da prihvati Brionsku deklaracju i donosi naredbu o demobilizaciji svih oružanih snaga osim JNA i redovnog sastava milicije, da se na granicama SFRJ uspostavi stanje od pre 25. juna 1991, i da se deblokiraju kasarne i vojni objekti koji su, u međuvremenu, blokirani od pobunjenika. Zatim 18. jula doneta je odluka o povlačenju jedinica JNA iz Slovenije, a 29. jula jedinice su počele da napuštaju Sloveniju. Tada počinje eskaliranje otvorenog oružanog sukoba u Hrvatskoj.

Na zasedanju Sabora Hrvatske 1. avgusta predsjednik Tuđman je pozvao na nastavak „općeg rata“. Istog dana, u selu Dalj, došlo je do krvavog obračuna ZNG sa Srbima iz tog sela.

Organi SFRJ ulažu napore da se prekinu borbe i spor riješi mirnim putem, predstavnici otcljepljenih republika to na sastancima podržavaju, a praktično nastavljaju sa nasilnom secesijom.

Na dubrovačkom vojištu JNA je bila isprovocirana perfidnim aktima ZNG-a, Granatiranje (bombardovanje) Dubrovnika došlo je nakon što su jedinice ZNG dejstvovale iz starog dijela grada koji je kulturno-istorijski spomenik. JNA je odgovorila na te napade. JNA je optužena da je „grubo povrijedila pravila međunarodnog prava“.

U izvršavanju naredbi Predsjedništva SFRJ, JNA je angažovala prioritetno oklopno-mehanizovane jedinice. Smatralo se da će u ratu na prostorima bivše Jugoslavije OMJ biti u stanju da samom svojom pojavom na bojištu spriječi krvave događaje.[3]

poslije burnih događaja u raspadu stare Jugoslavije i rješavanje kriše  u  Skupštini Jugoslavije prograšen je Ustav Savezne Republike Jugoslavije i usvojena Deklaracija, 27.4.1992. godine.

Komandant 1.KKVRS general Momir Talić u Krajiškom vojniku od 6.6.1996. str.7 kaže o početku rata.

gen.puk Momir Talić

Te noći, između 16. i 17. avgusta 1991. godine, kada smo u Gradišci, pod borbom, prelazili Savu, bio sam svjestan da idemo zaštititi srpski narod u zapadnoj Slavoniji kako mu se ne bi ponovio pokolј iz prošlog rata. Cijelu noć sam o tome razmišlјao, znao sam da je tadašnja JNA sposobna da izvrši to naređenje o tampon zoni, o razdvajanju snaga, ali uslijedile su loše, vrlo loše političke odluke. Mislim na ono kreni – stani, ona silna primirja. Još je Napoleon rekao „ako hoćeš da uništiš sopstvenu vojsku Onda samo kreni pa stani” . Ako to ponoviš nekoliko puta, to je katastrofa. Pa opet, Banjalučki korpus je izvršio naređenje. Zaštitili smo veći dio srpskog naroda u Zapadnoj Slavoniji. Druga je priča šta se to dogodilo u prolјeće 1995. godine, ali mi smo svoj posao te jeseni i zime 1991. i 1992. godine uradili.

Da je na vrijeme 12. korpus JNA, to je onaj  Novosadski korpus izvršio svoj zadata izbio u Daruvar, a Gardijska brigada u blizinu Nove Gradiške ne bi bilo tako dugog, tako krvavog rata. A baš takve naredbe su postojale. Izbjeglo bi se, ustvari bilo manje stradanje i srpskog i hrvatskog naroda. Ni jedna, pa ni ta zamisao vojnih komandi u doba nije do kraja sprovedena, jer je JNA, ponavlјam, ubijana, umrtvlјivana onim, kreni stani. Veliki uticaj na to imala je međunarodna zajednica, a oni ili nisu znali ili nusu  htjeli, ali je evidentno da nisu uvažava sve realne elemente, pogotovo istoriju ovdašnjih konflikata, su doprinijeli , rat trajao i dugo i da bude krvav. Vjerujem da će istorija, da će lјudi koji so bave naukom  pravilno složiti sve elemente koji doveli su doveli do raspada prethodne Jugoslavije. Ja kao savremenik ovih događanja u jedno sam siguran: Hrvati, veliki broj Hrvata želјeli rasturanje Jugoslavije, za to su se dugo godina  pripremali. Srbi su, najprostije kazano, mnogo čemu bili naivni. Vjerovali su iskreno u bratstvo i jedinstvo i to nije moglo u svim tim istorijskim okolnostima da se ne plati.

18.8.1991. godine vojnoteritorijalni organ Ministarstva odbrane Prnjavor, po naredbi komande 329.okbr JNA Banja Luka izvršio je prvo pozivanje 20 rezervista vesa vozači oklopnih vozila.

Učešću 16.kmtb od  6.6.1996. str.18-25, ratni put Prve oklopne brigade VRS UDARNE PESNICE 6.6.1996. str.26-30, 43.mtbr JAČI OD SUDBINE  6.6.1996. str.31-37; jedinice JNA koje su prve prešle r.Savu u odbranu i zaštitu srpskog naroda u Zapanu Slavoniju 1991. godine

1992. predsudna godina rješavanja jugoslovenske krize

U Januaru, 2.1.1992. godine, uz prisustvo ličnog izaslanika generalnog sekretara UN, potpisan je u sarajevu,  Dogovor o primjeni, nazvan 15. primirje, čiji je cilj  trajni prekid vatre, kao posljedni preduslov za dolazak „plavih šljemova“, kao i mogućnost ostvarivanje mirovne misije UN u jugoslaviji.

Slijedi Konvencija o Jugoslaviji, potpisana od 159 stranaka, saveza i udruženja iz svih dijeloiva Jugoslavije, sem Slovenije, u Skupštini SFRJ.

General armije  Veljko Kadijević, savezni sekretar za narodnu odbranu, podnosi ostavku zbog „pogoršanog zdravstvenog stanja“

Na beografski aerodrom Surčin sletela je prva grupa oficira za vezu UN.,

U Srbiju poičetak dolaska izbeglica iz Hrvatske i Slovenije, oko 25.000. Početak antiarmijske kampanje u makedoniji , što je rezultiralo da 21. februara postignut dogovor o izmještanju jedinica JNA iz Makedonije.

Skupština Jugoslavije ocjenila je da kontinuitet Jugoslavije ne može biti doveden u pitanje, te da će razgraničenje sa sekcesinističkim republikama biti najbroblematičnije.

Donijeta je odluka o pripremi zakonskog akta o ostvarivanju prava naroda na samoopredeljenje i o rekonstrukciji Jugoslavije

Prvih dana maja 1992. godine saopšena je odluka Štaba Vrhovne komande o svođenju Vojske Jugoslavije na teritoriju i građane novostvorene državne zajednice. Povratak jedinica iz Bosne i Hercegovine u roku od 15 dana. Vidi narodnaarmija12

Već 3.5.1992. godine izvršen je mučki napad muslimanskih snaga na kolonu pripadnika JNA u Sarajevu. Pobijeno je 42 vojnika i oficira JNA. Sijedi drugi mučki napad na kolonu pripadnika JNA u Tuzli , 15.5.1992. godine od strane muslimansko hrvatskih snaga. novosti 4.maj 2021

Propusti JNA u procesu raspada Jugoslavije i tokom rata

  • Ključni promašaji su koncepcijiski. Najprije, to je glolifikacija apstraktnog sistema ONOiDSZ, uz praktičnu sistemsku promociju nacionalnih vojski. JNA je nužna ,po toj koncepciji u svom okrivlju obučavala i naoružavala nacionalnu oružanu silu koja se kasnije i okrenila protiv nje.  Ima mnogo grešaka u političkoj strategiji upotrebe JNA, kao i vojničkog diletantizma u rukovođenju i komandovanju jedinicama. Operacija u Sloveniji je tipičan primjer takvog amaterizma, i to je, po mom ubeđenju, bio ključni moment koji je odredio dalju sudbiju jugoslavije. (Interviju greneral-pukovnika  Života Panića, načelnika GŠVJ, „Borbi“, Vojska, 31.12.1992. str.4-5)
  • Odluka SIV-a , posebno u dijelu koji se odnosi na angažovanje JNA, bila pogrešna, jer angažovanje vojske nije bilo u skladu sa zadatkom koji je trebalo da izvrši te da predhodno nisu preduzete sve druge mjere za sprečavanje secesije Slovenije, pre svega ekonomske. (Nikola Čubra, Vojska i razbijanje Jugoslavije, Beograd 1997. godine, str. 129)
  • Kad smo Vukovar  oslobodili imali smo slobodan  put. Sve je bilo prazno pred nama. odsijek je bio prazan. Vinkovci su bili prazni. Mogli smo pravo na Zagreb. bez problema. međutim oni nisu dali… Vrhovno komandovanje nije dalo da se ide dalje.                                                  Trebalo je samo zaštititi srpski narod. Mi smo naš cilj ostvarili i tu smo stali.                                Imali smo dobru vojsku, bili smo opremljeni i moral  nam je bio dobar. Mogli smo da obavimo taj posao. Da odemo do Zagreba i završimo stvar. Imali smo legitimno pravo, jer je ustaška vojska biula pobunjenička u jedinstvenoj državi. tada sam bio komandant Prve armije. Ja stignem do pola odsijeka i meni narede da stanem… ( general Života Panić, Novosti 15.4.2024. godine, str.23.)
  • oficiri  iz Gardijske brigade su planirali da smjene generala Kadijevića, a na mesto saveznog sekretara postave tadašnjeg načelnika generalštaba generala Blagoja Adžića..                Videvši snimke pogođenih tenkova, ranjenu vojsku i neodlućnost vojnog vrha da Sloveniju vojno sravni sa zemljonm… Gardijska brigada JNA je bila respektivna vojna jedinica opremljena  najmodernijim naoružanjem. U svom sastavu je imala dva motorizovana bataljona, dva bataljona vojne policije, jednu anti-teroristićku četu, oklopni bataljon i bataljon za obezbjeđenje. Bila je direktno potčinjena saveznom sekretari generalu Kadijeviću. (isti Novosti od 15.4.2024. godine, str.22)

Rat u Bosni i Hercegovini počinje 3.3.1992. godine kada je područje opštine Brod bilo izloženo otvorenoj agresiji iz Hrvatske.

Tog dana je iz Slavonskog Broda preko mosta u Brod[4] prešao veliki broj dobro naoružanih hrvatskih vojnika sa teškim naoružanjem. Napad na srpsko stanovništvo počeo je na glavnom putu Brod-Derventa, odnosno u Stadionskoj ulici, kada su hrvatsko-muslimanske vojne snage zajedno sa 108. Brigadom Zbora narodne garde zauzele centar grada.

Opština je preživjela teške trenutke tokom pokušaja zauzimanja njenih pojedinih područja, posebno Brodskog polja, koje  je pretežno bilo naseljeno srpskim stanovništvom. Stanovnici ove mjesne zajednice su pružili otpor. Uslijedila su strašna razaranja, ubistva građana. Brod je jedna od najstradalnijih opština u Republici Srpskoj, među prvim stradalim i da su sve kuće u Brodu bile porušene, da je poginuo veliki broj ljudi i da su svi preživjeli srpski stanovnici u maju bili protjerani sa prostora opštine.

Prema izjavama i dokumentima kojima raspolaže Boračka organizacija Brod, 3. marta 1992. godine u tadašnjem Bosanskom Brodu je održan sastanak predstavnika tri naroda, odnosno političkih vođa stranaka koje su imale odbornike u lokalnoj skupštini s ciljem smirivanja tenzija izazvanih sprovođenjem jednostranog referenduma, a rješenje je predložio tadašnji predsjednik Izvršnog odbora Skupštine opštine Mihajlo Srijemac.
Po povratku kući, u 16.40 časova sa područja brodskog naselja Mahala, Srijemca su iz vatrenog oružja ranili pripadnici hrvatsko-muslimanske koalicije, potpomognute snagama HOS-a iz Slavonskog Broda.

Preživjeli svjedoci tog vremena opisuju da je nastavljeno zastrašivanje lokalnog srpskog stanovništva fizičkim maltretiranjem, pljačkama i odvođenjem u logore.

Napad na Brod 3. marta bio je samo uvod za najsvirepije zločine koji su se tog mjeseca dogodili na području ove opštine.

Članovi porodica Martić i Dujanić ubijeni su 25. marta 1992. godine u Brodu, a već sutradan dogodio se pokolj u Sijekovcu.

Pripadnici regularne Hrvatske vojske, zajedno sa paravojnim hrvatsko-muslimanskim jedinicama iz BiH i Hrvatske, 26. marta 1992. godine u Sijekovcu ubili su devet srpskih civila, a narednih dana ubijeno je još 37 Srba iz ovog prigradskog naselja.
Najmlađa žrtva imala je 17, a najstarija 72 godine.
Tokom 1992. godine u Sijekovcu je ubijeno 46 srpskih civila, navodi se u dokumentima Boračke organizacije Brod.

Okupacija hrvatskih snaga prekinuta je 7. oktobra 1992. godine kada je general Slavko Lisica osmišljenom vojnom akcijom oslobodio područje opštine Brod. (sajt Glas Srpske 3.3.2020.)

Agresije Hrvatske vojske na Brod, obilježena 21 godina 

3.3.2013.

Služenjem parastosa i polaganjem vijenaca i cvijeća, te paljenjem svijeća za srpske žrtve, danas će u Brodu biti obilježena 21 godina od agresije hrvatske vojske na ovu opštinu.Obilježavanje će biti održano ispred spomen-obilježja kod Osnovne škole „Sveti Sava“ u Brodskom Polju. Iz opštinske Boračke organizacije podsjećaju da je 3. mart datum koji je u istoriji Broda upisan kao dan kada su Srbi sa područja tadašnje opštine Bosanski Brod 1992. godine bili izloženi otvorenoj agresiji regularne vojske Republike Hrvatske, potpomognute paravojnim oružanim formacijama Hrvata i muslimana iz Broda. Ovim činom počeo je rat u BiH, ističu u Boračkoj organizaciji. Trećeg marta 1992. godine regularne jedinice Vojske Hrvatske prešle su otvoreni most između Slavonskog Broda i tada Bosanskog Broda i počinila brojne zločine nad srpskim stanovništvom za koje još niko nije odgovarao. Sa više od dvije hiljade dobro naoružanih hrvatskih vojnika preko mosta je prevezen veliki broj pješadijskog naoružanja, uključujući i topove. Dan prije otvaranja mosta, koji je omogućio prelazak oružanim snagama iz Hrvatske na teritoriju BiH, na njemu su se sastale delegacije iz Hrvatske i BiH, koje su predvodili predsjednik SO Slavonski Brod Jozo Meter i ministar unutrašnjih poslova BiH Alija Delimustafić. Tom prilikom, slaveći formiranje hrvatsko-muslimanskog bloka, javno su vezivali hrvatsku i muslimansku zastavu. Hrvatska je otvaranje mosta uslovila povlačenjem snaga JNA 25 kilometara od granice, čime je srpski narod u Brodu i okolini ostao nezaštićen. Hrvatska vojska je odmah po ulasku u Brod počinila brojne zločine. Žrtve agresije hrvatskih oružanih snaga bile su ujedno prve žrtve rata u BiH. U noći 3. marta 1992. godine dok se kući vraćao sa sastanka multinacionalnog Kriznog štaba ranjen je tadašnji predsjednik Izvršnog odbora Skupštine opštine Brod Mihajlo Sremac. „Pucano je iz blizine. To se desilo nakon što je ispred moga vozila prošla kolona automobila u kojima su se nalazili predstavnici republičkih institucija koji su prisustvovali sastanku u Brodu. U jednom od tih vozila nalazio se i Ejup Ganić, tadašnji potpredsjednik Predsjedništva BiH koji je na ovom sastanku predstavljao delegaciju SDA“, rekao je Sremac Srni. Od tog dana u Brodu više nije djelovala legalno izabrana vlast, već je vlast preuzela koalicija HDZ–SDA. Na mostu na Savi koji spaja dva Broda i koji je do tada nosio ime „Most bratstva i jedinstva“ bila je istaknuta tabla sa natpisom „Srbima i psima – zabranjem prelaz“. U samom gradu počela je hajka na Srbe. NJima je zabranjen izlazak iz kuća i stanova. Napadi su bili svakodnevni. Grad Brod postaje pakao za Srbe. Prijetnje premlaćivanjem bile su svakodnevne. Zabilježene su i prve žrtve koje je organizovala sama vlast. Grupa hrvatskih bojovnika, koje je predvodio Alija Halibašić, 25. marta ujutro oko 5.00 časova upadaju u kuću Andrije Martića i ubijaju njega, njegovog sina Momira i komšinicu Dušanku Dujanić koja se tu zatekla. Bio je to uvod u masovni zločin koji će se dan kasnije desiti u prigradskom naselju Sijekovac gdje je u jednom danu ubijeno dvadeset Srba od kojih je najmlađa žrtva bio sedamnaestogodišnji Dragan Milošević a najstarija Jovo Zečević koji je imao 72 godine. Narednih dana ubijeno je još četrdeset civila. NJihova tijela su danima „vožena“ u hladnjači da bi kasnije bila bačena u rijeku Savu. Veliki broj Srba završio je u hrvatsko-muslimanskim logorima, kojih je u Brodu bilo deset. Bilo je zatočeno oko dvije hiljade, uglavnom civila, srpske nacionalnosti. Logoraši su svakodnevno bili izloženi zlostavljanu, mučenju i ubijanju. „Mi žene, odvođene smo na prvu borbenu liniju i tu su nas silovali. Hrvatski vojnici izlazili su iz rovova jedan po jedan i iživljavali se nad nama. Moje sapatnice i ja smo od silovanja gubile svijest. Posebno mi je u sjećanju ostala golgota jedne mlade žene koju su živu pekli na ringli. Poslije su je silovali pa ubili“ – ispričala je svojevremeno Bošnjakinja iz Bosanskog Kobaša Hazba Nuhić, koja je zbog navodne saradnje sa Srbima dovedena u logor Polet u Brodu. Zbog zločina koje su pripadnici regularnih oružanih snaga iz Hrvatske počinili na teritoriji Broda, Opštinsko udruženje za traženje zarobljenih boraca i nestalih civila, zajedno sa Udruženjem logoraša iz ovog grada, još 2002 .godine podnijelo je Haškom sudu prijavu protiv osumnjičenih za ratne zločine počinjene nad Srbima na području opštine Brod. Osim dokumentacije o zločinu u Sijekovcu, Haškom tužilaštvu je dostavljena i dokumentacija o likvidaciji 226 Srba u brodskoj opštini dok su njom gospodarile hrvatske i bošnjačke snage. Kasnije je ovaj predmet ustupljen Tužilaštvu BiH za ratne zločine, ali ni do današnjeg dana ovaj zločin nije procesuiran.U Brodu su uvjereni da u Sudu BiH jednostavno bježe od ovog predmeta zbog pitanja koja bi se pred sudom otvorila. „Zna se da su trupe tada međunarodno priznate države Republike Hrvatske ušle u Brod 3.marta 1992.godine. Zna se da su učestvovale u svim zločinima na području brodske opštine. Otvaranjem ovog slučaja potpuno bi se razobličila uloga Hrvatske u paljenju ratnog požara u BiH. A to je ono što,izgleda, međunarodnim krugovima nikako ne odgovara. To ne odgovara ni Hrvatskoj, ni bošnjačkom rukovodstvu u Sarajevu. NJima su Srbi krivi za sve, jer su svjetski moćnici unaprijed odlučili da srpski narod optuže za sve loše što se dogodilo u prethodnoj Jugoslaviji. Na nama je da dokažemo suprotno“, kaže predsjednik Udruženja za traženje zarobljenih boraca i nestalih civila iz Brod Marko Grabovac. On upozorava da Sud i Tužilaštvo BiH, izjavama da se „radi na predmetu Brod“, stalno obmanjuje srpske žrtve. „Pa prošlo je više od 20 godina od zločina, a još niko nije procesuiran?! Šta je još potrebno pa da zločinci nad srpskim civilima u Brodu budu privedeni pravdi“, pita Grabovac.

[1] Jugoslavija, rat koji se mogao izbjeći, film koji daje odgovor. Strani dokumentarni film, prikazan na televiziji K3 Prnjavor, decembra 2003. godine

[2] 28. marta zauzima se Derventa, a 31.maja grad Modriča, čime je jedini preostali putni pravac: Prnjavor-Stanari-Rudanka-Modriča-Šamac presječen.

[3] Kapetan I klase Dragan Vuković: Za savremenije organizovanje OMJ, „Novi glasnik“  broj 5-6, septembar-decembar 1994. godine,  str .41.Posljedni načelnik GŠVRS, 2005. godine

[4] O prelasku hrvatske vojske preko mosta u Brod postoje sačuvani video-snimci, koji su uvršteni u dokumentarni film „Od stradanja do slobode Broda“.

Srpski borac u broju maj-juni 2002.str.23-34  i maj-juni 2002.str.35-46, povodom deset godina od raspada SFR Jugoslavije, objavio je članak KAKO JE POČEO RAT U BIH, autora Radovana Jovića

Tomić Srđan

1. avgust 2023.

Mirnodopski razvoj teritorijalne odbrane opštine Prnjavor

Zakonom o opštenarodnoj odbrani,  opština Prnjavor je imala obavezu i dužnost da organizuje i formira jedinice teritorijalne odbrane i štab na svom području u skladu sa koncepcijom ONO, kao najširi oblik organizovanog  oružanog opštenarodnog otpora i kao sastavni dio jedinstvenih oružanih snaga SFRJ[1]

Počelo se u  drugoj polovini marta 1979. godine, kada  dolazi do preformiranja štaba i jedinica TO na osnovu (Mob-1-I-sto ) mobilizacijkog plana RJ TO, formacijske knjige starješina, naređenja za pripremu i izvršenje mobilizacije TO, plana popune sa MS, formacije (lićne i materijalne) sastava TO.(mob8-štabTO)

Karta mobilizacijskog zborišta

Prema pregledu strukture popune ratnih sastava i jedinica TO opštine u operativnom dijelu manevrarskih jedinica TO: štab TO, ZŠČ, PDV,PoB TO izvršena je popuna po formaciji od 508 pripadnika prije mobilizacije.

Prefomirana je teritorijalna odbrana opštine u  Opštinski štab teritorijalne odbrane, odred TO i protivdiverzantski odred TO kao manevarske jedinice TO, pozadinska baza TO i kasnije se formiraju regionalni štabovi TO i prostortne jedinice TO u mjesnim zajednicama i većim radnim organizacijama, (plan PoOb mobRJ8450 ).

U avgustu mjesecu 1991. godine izvršeno je ažuriranje mobilizacijskog plana TO prema aktuelnoj političko-bezbjedonosne situacije na teritoriji opštine i morala TO opštine za prvu polovinu 1991. godinu i promjenama koji su nastali kod raspoređenih vojnih obveznika u ratnim jedinicama TO, tako da vojna evidencija bude tačna i potpuna.

Nastavite sa čitanjem →

Stradanje boraca „Vukovi sa Vučijaka“VRS

Gubici u 1991. i početak 1992. godine

Pregled povređenih  pripadnika jedinice po kategorijama povreda i oboljenja prema vojnoj pošti[1]

DOGADJAJ SVEGA % 3164 DERVENTA/327.mtbr 8840 BANJA LUKA/329.okbr T-22206 PRNJAVOR/TO opštine
poginuo 4 14,81% 2 1 1
povreda 1 3,70% 1
rana 22 81,48% 8 4 10
ukupno 27 100,00% 11 5 11

23 povrijđena i 4 poginula pripadnika ratne jedinice do 20.5.1992. godine u Vojci Jugoslavije

Prema kategoriji povređivanja

DOGADJAJ KATEGORIJA SVEGA %
rana 10 3,03%
rana 2 0,61%
rana Glava i vrat 2 0,61%
rana Grudni koš 2 0,61%
rana Ekstremiteti 5 1,52%
povreda Ekstremiteti 1 0,30%
 22 6,67%

sa malim procentima upućenih u ratnu bolnicu i na dalja liječenje.

Prema obliku borbenih dejstva

Vrsta stradanja   DEJSTVO SVEGA %
rana 10 3,03%
rana 1 0,30%
rana MES-a 7 2,12%
rana streljačko 3 0,91%
povreda MES-a 1 0,30%
Ukupno  21 6,67%

Prema mjestu povređivanja i vojnim poštama rasporeda

 

DOGAđAJ MJESTO SVEGA % 3164 DERVENTA T-22206 PRNJAVOR TO OKUČANI
povreda Koraće 1 4,55% 1
rana Bijelo brdo 4 18,18% 2 2
rana Čajir 1 4,55% 1
rana Cer 2 9,09% 2
rana Derventa 4 18,18% 2 2
rana Doboj 1 4,55% 1
rana Jakeš 1 4,55% 1
rana Košutarica 1 4,55% 1
rana Markovac 2 9,09% 1 1
rana Mašićka Šagovina 1 4,55% 1
rana Mlaka 1 4,55% 1
rana Pavlovo Brdo 1 4,55% 1
rana Pjevalovac 1 4,55% 1
rana Simića Brdo 1 4,55% 1
Ukupno 22 100,00%

 

Ukupni gubici Vukova po godini rata i ratnim vojnim poštama

Godina Svega TO Okučani 329.okbr 327.mtbr 3193 SJB Prnjavor TO Prnjavor lpbr 7519 Prnjavor bvp 27.mtbr
1991 8 4 4
1992 135 1 8 9 46 71
1993 32 1 3 2 4 22
1994 32 1 4 27
1995 62 62
1996 1 1
ukupno 270 4 6 8 1 9 53 92 4 93

Pregled ukupnih gubitaka kod  Vukova po godinama rata- 170 pripadnika

Dogadjaj Ukupno % 1991 1992 1993 1994 1995 1996
bolest 7 2,59% 1 2 1 3
poginuo 47 17,41% 1 25 11 7 2 1
povreda 20 7,41% 6 3 1 10
rana 180 66,67% 7 99 14 21 39
samoranjavanje 12 4,44% 3 2 1 6
samoubistvo 3 1,11% 1 1 1
umro 1 0,37% 1
Ukupno 270 100,00% 8 135 32 32 62 1

Poginulih naviše u 1992. godini  25, ranjenih  99 pripadnika

Pregled gubitaka Vukova prema opštini  stradanja i kategoriji

Opština Ukupno % bolest poginuo povreda rana samoranjavanje samoubistvo umro
BanjaLuka 1 0,37% 1
Benkovac 21 7,78% 1 7 2 11
Brčko 1 0,37% 1
Brod 4 1,48% 1 2 1
Čelinac 3 1,11% 2 1
Derventa 67 24,81% 14 3 50
Doboj 11 4,07% 9 1 1
Gradačac 34 12,59% 2 2 30
Jasenovac 3 1,11% 3
Ključ 11 4,07% 1 1 9
Lukavac 2 0,74% 1 1
Modriča 12 4,44% 4 8
Mrkonjić Grad 3 1,11% 2 1
Nova Gradiška 3 1,11% 3
Novi Grad 1 0,37% 1
Odžak 10 3,70% 4 6
Okučani 4 1,48% 1 3
Orašje 25 9,26% 6 19
Prnjavor 11 4,07% 1 2 1 1 4 2
Sanski Most 1 0,37% 1
Tešanj 1 0,37% 1
Zavidovići 41 15,19% 4 6 4 23 4
Ukupno 270 100,00% 7 47 20 180 12 3 1

[1] Pregled povređenih je prema kategoriji prikazano u Novom glasniku Vj, broj 1/94 strana 102

 

Vukovi sa Vučijaka

PRVA DOBROVOLJAČКA RATNA JEDINICA „VUКOVI SA VUČIJAКA“ U ODBRANI REPUBLIКE  SRPSКE

UVOD

Prva dobrovoljačka ratna jedinica „Vukovi sa Vučijaka“, Vučijak, Prnjavor, kasnije udarni bataljon formiran u početku ratnog vihora i izrasla kao elitna jedinica VRS u najžešćim borbenim dejstvima sa neprijateljem u oslobađanju Zapadne Slavonije, proboju Koridora, oslobođenju Dervente i Broda, Кašića,  Ključa, bitke na Ozrenu i odbrani Novog Grada.

Orden Miloša Obilića jedinici Vukova

Orden Miloša Obilića

„Vukovi“, demobilizacija

Formirana je 28.6.1992. godine po naređenju generala Momira Talića, komandanta Prvog krajiškog korpusa Vojske Republike Srpske od dobrovoljaca i boraca teritorijalne odbrane popunjenih rezervnim sastavom sa prostora Prnjavora i drugih opština.  U svom sastavu jedinica je imala do tri pješadijske čete, jedinicu podrške, pozadinsko odjeljenje i komandu.

Bataljonom, kasnije odredom od formiranja do kraja rata komandovao poručnik Veljko Milanković i potporučnik Miro Šikarac. Кroz bataljon je prošlo 849 boraca(JNA-VRS), od kojih je 47 poginulo, a 180 ranjeno.   Učestvovala je u borbama na 22 opštine- ratišta i imala gubitke 0d 270 pripadnika na svim ratištima. Odlikovama je ordenom Miloša Obilića.

Formiranje Prve dobrovoljačke jedinice VRS

Vučijak,1992.

Prvi udarni bataljon Prvog krajiškog korpusa „Vukovi sa Vučijaka“[1],[2] počinje pripreme 23.6.1991. godine kada legendarni komandant „Vukova“ Veljko Milanković sa 26 dobrovoljca odlazi na višednevnu obuku u Srpsku Krajinu, Golubić kod Knina .[3

zgrada SO-e Prnjavor

Veljko i opštinsko i rukovodstvo vladajuće stranke na vrijeme osjetili su odakle prijeti opasnost i preduzeli mjere organizovanja i zaštite opštine.[4]

Kada se Veljko vratio iz vojnog kampa koga je organizovao kapetan Dragan u Golubiću pokraj Knina, formirao je Vukove koji su tada bili dobrovoljačka jedinica odnosno prva srpska vojna jedinica na tadašnjem prostoru Bosne i Hercegovine. Povratkom u Prnjavor ministar unutrašnih poslova BiH naređuje hapšenje Veljka sa pripadnicima SJB Prnjavor.[5]

Štab „Vukova sa Vučijaka“

Nakon uspješno završene borbene obuke počinju prve izuzetno opasne  akcije uz odobrenje Vlade AO Krajine u zauzimanju repetitora na Kozari 1.8.1991., čime je omogućeno ponovno gledanje programa beogradske televizije.                                                                                     Zbog ove akcije, ali i zbog nekih većih interesa koji su bili vezani za tadašnju politiku, tadašnji predsjednik Predsjedništva BiH Alija Izetbegović  izdao je nalog JNA da uhapsi Milankovića.[6]

ratna zastava“Vukovi sa Vučijaka“

Oslobođenje Jasenovca

Pripadnici udarnog bataljona „Vukova sa Vučijaka“ po pozivu srpskog naroda 17.8.1991. odlaze na svoj prvi borbeni zadatak kada sa 53 dobrovoljca iz Prnjavora i nekoliko iz čelinačke opštine[7], prelaze rijeku Savu u Zapadnu Slavoniju 24.8.1991. i pridružuju se svojoj braći u pomoć, gdje je situacija dosta teška. Koristeći hrabrost i sposobnost brzog manevra i iznenađenja a uz pomoć jedinca JNA iz pravca Struga tenkovima razbiše slabo naoružane Hrvate i uđoše u Vrbovljane i Okučane 25.8.1991.,

Poslije borbi za Vrbovljane i Okučane , Vukovi sa Vučijaka vrše pripreme i kreću u još jednu borbu za oslobođenje  Jasenovca.

Vučijak

Prvi prelazak preko rijeke Save u srpsko selo Mlaka, samo nekoliko kilometara udaljeni od hrvatskih snaga u Košutarice i Jasenovca.

Svakodnevno se vrši izviđanje[10] na pravcu napada radi snimanja terena i nerijateljskih utvrđenja, a dva dana pred napad izvodi se i ispad na bunkere ispred sela.

 

Vučijak, 1992.

U Mlaki [8] 6.9.1991. godine uz aktivnu odbranu[9] se nalazi i 25 pripadnika TO sela, te pripadnici 11. brigade  5.BK smješteni desetak klimetara istočno od Mlake, u širem rejonu sela Jablanac. Minobacačka podršku daje odjeljenje TO Okučani.

Napad na Košutarice je krenuo u 6 sati ujutro 9.9.1991. godine na dva pravca.

Vukovi preduzimaju taktiku napada iz dva pravca, koju će koristiti tokom rata. Jedan pravac iz Mlake direkno prema Košutarici, i uspjeli stići gotovo do nasipa na kojima su bila protivavijonska utvrđenja i bunkeri uz podršku minobacača i raketnih bacača.. a drugi pravac sa borbenom grupom, koja je prešla na stranu Save i pošla paraleno sa prvom grupom vrši podršku prvoj grupi.

Oslobođenje Jasenovca

Slijedi prvi ulazak jedne srpske jedinice u uniformama milicije RS Krajine u Jasenovac, predveče po kišovitom vremenu, u sadejstvu sa 11.dubičkom brigadom  9.9.1991.oslobođen je Jasenovac,  zarobljena su dva tenka T-55 i OT. Od minobacačke vatre lakše ranjena su tri pripadnika Vukova, 6.10.1991. u Košutarici i 7.10.1991. u Mlaki.

[10] 46 provjerenih, hrabrih i spretnih boraca (članak Željke Kopanje Vukovi sa Vučijaka III, str.28)

Pravac Mašići – Medari

Početkom novembra, poslije kratkog odmora, iz Prnjavora kreće četa od 73 vuka pravcem Medari u Zapadnoj Slavoniji. Razmještaju se po kućama na prvoj liniji gdje se vode borbe između sela Mašići i Medari. Položaje drže dijelovi 329.okbr JNA, 5.mpoap 1.KVJ, pripadnici TO Okučana, dok u Dragaliću položaje drži odred TO iz Prnjavora. Na drugoj strani nalaze se jake hrvatske snage iz sastava 121.brZNG  koje upornom borbom pokušavaju da probiju liniju odbrane na ovom dijelu, čak i upotrebom diverzantskih akcija iza naših linija.

Vukovi preduzimaju aktivna dejstva u  sadejstvu sa okopnom četom iz 329.okbr uz stalno izviđanje prednjeg kraja i preduzimaju, po prvi put,  protivdiverzantske akcije u ulaze u neprijateljsku teritoriju. (Opis diverztanskih dejstava Vukova piše Željko Kopanja „Noć kad su zavijali Vuci“)

Odlazak u Ravne Kotare donosi još jednu pobjedu..

Borbe u Medari i Gornja  Trnova vode se krajem decembra 1991. godine,u sadejstvu sa pripadnicima 2.okb, 329.okbr JA komandanta majora Branka Suzića,  gdje dolazi do prvih stradanja kod Vukova sa Vučijaka. Od dejstva  streljačke vatre ranjen je jedan pripadnik Vukova, 30.10.1991. u Mašićkoj Šagovini, a od minobacačkih dejstava ranjena su tri pripadnika 20. i 27.12.1991. na položajima u Medarima, Omanovac i Gornja Trnava, dok 27.12.1991. poginuo je pripadnik 1.pješadijske čete Vukova u Gornjoj Trnavi, Bajić Ljubomir, rođen 1965. u Donjoj Ilovi, opština Prnjavor. U jednoj takvoj akciji pri povratku sa postavljene zasjede u našem minskom polju teško je ranjen Veljko Milankovič u rejonu sjeverno od Ratkovca.

Vukovi sa Vučijaka[11]  Mauzerovi, Panteri, Vukovi sa Drine, …postale su slavne i udarme jedinice VRS

U posjeti Kolo srpskih sestara 1.okbr

PREGLED RATNOG PUTA RATNE JEDINICE „VUKOVA SA VUČIJAKA“ u 1991. -1992. GODINI, 118 dana

Pocetak dana rejon Opstina
23.6.1991 38 Golubić Benkovac
1.8.1991 2 Kozara K.Dubica
24.8.1991 1 Mlaka-Košutarica-Jasenovac Okučani
30.8.1991 1 Okučani Okučani
27.11.1991 1 G.Trnova_Ratkovac Okučani
20.12.1991 1 Medari-M.Šagovina Nova Gradiška
14.4.1992 1 Pjevalovac-Trstenci Derventa
20.4.1992 72 Derventa Derventa
2.5.1992 1 Markovac Derventa

 

Šema ratni put Vukova sa Vučijaka u 1991. godini

 

Vukovi

Reporteri lista „Naš zavičaj“ zabilježili su reportaže o  jedinici „Vukovi sa Vučijaka“ i komamdantu Veljki Milankoviću na  ratištu..

Vukovi s Vučijaka kao vidi Wikipedija sr i hr

GLAS BORCA lpbr Prnjavor

GB

 

[1] Imenovanje dodrovoljačkog odreda Vukovi sa Vučijaka sa komandantom Veljkom Milankovićem odlučeno je na položajima u s.Mlaka od strane Borivoja S.i  Mire Mlađenovića, vidi Sendić B. Stvaranje i razvoj SDS, str.129

[2] Miro Mlađenović, osnivać jedinice i načelnik štaba  do 11.10.1993. godine

[3] Ispraćeni ispred zgrade opštine Prnjavor.

[4] Intervju general Momir Talić, list „Glas boraca“ br.1 str.6

[5] D.Radičić: Hronologija događaja 1990-1995,2002.god. str.198

[6] D.Radišić: Hronologija događaja 1990-1995,2002.god. str.231

[7] ukupno 64 pripadnika jedinice „Vukovi sa Vučijaka“. Prikupljanjem podataka brojno stanje  u 1991. iznosilo je 128 boraca i u VRS 664 prvi put i dopopunjavanjem preko 1000 boraca. Ukupno bilo raspoređeno 849 boraca u 6 vojnih pošta JNA i TO.

[8] Borivoj Sendić, Od crvenog barjaka do dvoglavog orla-stvaranje i razvoj SDS-a, Banjaluka, 2003.str.128

[9] Glas borca , Prnjavor, broj 1 str.11

[11] Istine i zablude o ratu u Bosni i Hercegovini (1992-1995. godine), str.58 general Manojlo Milovanović, Banja Luka, aprila 2005. godine

Reportaža Svitanja 30.10.2002.str.9 , Susret sa majkom Veljka Milankovića

Odluka Predsjedništva SFRJ da se JNA povuče sa teritorije BiH do 19.5.1992.g. Nastavite sa čitanjem →

Tomić Srđan

22. jun 2023.

Ratna jedinica „Vukovi sa Vučijaka“,Naš zavičaj Prnjavor, novembr 1992.g.str.10;  Glas borca lpbr Prnjavor, br.1 i 2., str.13

Početak priče o „Vukovima sa Vučijaka“ počinje jednim skupom viđenih Srba. Održan je Vidovdan 1990. godine u Bosanskom Grahovu. tada je procijenjeno da Srbima i srpskom narodu dolaze teški dani, nova stradanja. Za takve dane trebalo se pripremiti i u vojničkom smislu. odlučeno je da se počne sa specijslnom vojničkom obukom u Golubiću, kod Knina. Pozivu i svojevrsnom izazovu, ne odolijeva ni Veljko Milankjović, kasnije duhovni i vojni vođa „Vukova“ o kojim je riječ. Odlazi u golubić i sprema se za rat, u kojem će za razliku od brojnih drugih Srba od visokog političkog rejtinga imati priliku da plače  od neproijatnog mirisa baruta, zadaha prebliske smrti … nepravde kakvu samo rat sobom nosi. Po povratku iz Golubića, probrani momci, prolaze i obuku na Vučijaku. Na početku formiranja jedinice koja će se nakon silnih borbi službeno zvati Prvi krajiški udarni bataljon, bilo ih je, pored instruktora i komandanta Milankovića, svega dvadeset pet. Za početak dovoljno.

U doba kada su povampireni srbožderi, sa već pripremljenim oštricama nalik na one koje su koristili njihovi dedovi u Jasenovcu i ostalim stratištima, krenuli u sječu knezova i nejači, dok je velika većina Srba bila zatrovana idejom bratstva i jedinstva, na Vučijaku, tu na brdu nadomak Prnjavora, junak iz roda Milankovića je kristalizao svoju viziju.
Кako se oduprijeti nožu i dušmaninu.
U dogovoru sa gospodinom Mirom Mlađenovićem i gospodinom Borivojem Sendićem odlazi sa grupom momaka na specijalnu obuku u Golubić kod Кnina.
Ti momci će biti okosnica budućeg čopora Vukova sa Vučjaka, buduće Vojske Republike Srpske…
Budući vođa je tu stekao prva znanja iz oblasti ratovanja, hrabrosti mu nikad nije ni nedostajalo. Slavonija je već uveliko vapila za pomoć.

PRVE AКCIJE

Vučijak

Preko svojih emisara, koji su se razišli prnjavorskom i drugim opštinama uspjeli su da okupi čopor momaka vučijeg srca i sulude hrabrosti, koji će, zauzimajući repetitor na Кozari, početi proces srpske samostalnosti. Već 9.9.1991. godine momči prelaze Savu kod Mlake i krče svoj slavni i krvavi put, nadasve krvav.
Čopor je brojao 53. čovjeka – vuka.
Nakon nekoliko dana aktivne odbrane Mlake čopor staje na put još krvavim ustašama od klanja, u selu Vrbovljani, i tu razbija poveću grupaciju -Imanovih bojovnika. Od tada pa nadalje čuvari kašnjikov demokracije će plaćati ceh svakom novom susretu sa čoporom. Od tada pa nadalje domobrani Lijepe njihove Vukove sa Vučijaka počinju da nazivaju Кerovi sa Кernika, ne mogavši drugačije da napakoste MOMCIMa. Već tada Čovac i Gređani, sela nadomak Vrbovljana, su bili u plamenu. Vukovi prihvataju nejač, izbjegle žene i Decu iz tih sela.
Prelazeći u kontranapad Vukovi osvajaju Кošutaricu, selo nadomak Mlake, protjeravši sve povampirene ustaše koje su živjele na tom prostoru, zatim sledi napad na Jasenovac u kome oveća grupa Vukova ovladava važnim strateškim uporištem. Zanimljivo je da su ustaše u povlačenju pokupili iz Memorijalnog muzeja Jasenovac sve što je služilo za klanje Srba, dajući nam do znanja da su potomci svojih djedova. Nakon Jasenovca dolazi aktivna odbrana Medara, Mašića, Gornje Trnave u čemu Vukovi prednjače hrabrošću i odlučnošću.

Hapšenje

Vučijak

Uvidevši da su Vukovi pokrupan zalogaj, Tuđman pribjegava lukavstvu što je svojstveno Latinima – moli za pomoć svog prijatelja po srbožderstvu Aliju Izetbegovića, za pomoć. Oni uz svesrdnu pomoć Alije Delimustafića i srpskih doušnika i žandarmerije vrši nezapamćenu Hajku na Vukove koji su već jednom nogom ušli na vrata srpske istorije. U analima će ostati zabilježena svirepost i sadizam, koji su tad ispoljili policajci srpske nacionalnosti prema Vukovima. Prilikom hapšenja jedan momak iz čopora je ranjen. Optužba na osnovu koje su teretili uhapšene Vukove bila je: “pljačka, pronevjera, ubistva, posjedovanje oružja.“ Napominjem da je prilikom hapšenja Služba državne bezbjednosti BiH u saradnji sa ostlaim izdajnicima podmetnula i veću količinu zlata, uz neviđenu medijsku kampanju.
Dvije grupe Vukova, ukupno 30 momaka, uspijeva da izbjegne hapšenje zahvaljujući pravovremenom obavještenju i organizovanosti. Naštiman politički proces u stilu najžešće farse se produžuje sa ciljem da se Vukovi obezglave, ne bi li Tuđmanovi kolašnjikov demokratija ovladala Okučanima ključnim mjestom za odbranu Zapadne Slavonije, te da odgode napad na Novu Gra.dišku, koji se već bio uveliko pripremao. Na njihovu veliku žalost, stižu predstavnici naroda i predstavnici tadašnje vlasti Zapadne Slavonije sa zahtjevom da im se pusti zaštitnik. Pod velikim pritiskom šireg lobija te zahvaljujući bujanju samosvjesti kod većine Srba, balije sa pomagačima ostaju kratkih rukava. Naknadno se dolazi do saznanja da je gospodin Alija i njegova svita spremala likvidaciju Veljka Milankovića u zatvoru na Tunjicama, i da, zahvaljujući pobuni širih razmjera, i radi mira u kući, to nije urađeno.
Pod velikim pritiskom narodnih masa Veljko biva pušten, a sa njim i preostali Vukovi iz Čopora.
Ne čekajući da se prašina spusti, kreće se put Ratkovca, sela u Slavoniji, koje je bilo izloženo žestokim napadima Tuđmanovih bojovnika.

Prve pogibije Vukova

Vučijak,1992.

Sjećanje na Vukove, vraća me u jesen 1993. godine. Postrojena četa momaka, riješena da Otadžbini pokloni sve što ima, a većina ih osim vlastitog života ništa i nije imala.
Valjda je to srpski usud da srpsku zemlju brani najsiromašniji. Sjećam se da pojedini momci nisu imali dovoljno novca da plate sendvič koji je donesen iz obližnje kafane. Na našu veliku žalost, ni dan – danas, stanje se nije bitnije popravilo.
Prelaskom Save, trebalo je da se riješe sve dileme – za čovjeka je najveća-žrtvovati sebe za dobrobit naroda ili ne. Žrtvovati se, to su Vukovi sa Vučijaka oduvijek znali. Pojavili su se i bili postojani to drugi nisu.

VUКOVI – PARAVOJSКA

Ni jedna vojska na svijetu nije podnijela stojički toliko izdaja kao bivša JNA, u prvim mjesecima ovog rata. Raznolikost nacionalnog sastava vojske i starješinskog kadra, do savremenih petokolonaša, koji su na svakom koraku sabotirali ili davali pasivan otpor svemu oko sebe, prelasci na drugu stranu, zbunjivanje stanovništva – tada su bili vojničko pravilo ponašanja.
Hrvati su svoje, još uvijek oficire JNA, ostavljali na teritoriji pod srpskom kontrolom, a ovi su putem radio veze na naše položaje navodili neprijateljsku artiljeriju.
U takav nered i haos, Vukovi sa Vučijaka ulaze pod oznakama Milicije Кrajine, sa različitim znanjem na kapama, dočekani sa skepticizmom i odbojnošću, i sa tada i danas podrugljivim “paravojska“ nazivom. Zbog raznolikosti znamenja na kapama, komandant Veljko Milanković, naređuje da se kape skinu.
U jednoj od izdaja, koja se desila u Gornjoj Trnavi, u Zapadnoj Slavoniji, bilo je to decembra – 91 . godine, oficir JNA, musliman, pokušava da preda tenk hrvatskim bojovnicima. Vukovi su to osujetili pucajući iz stojećeg stava na brisanom prostoru. Ustaše smo onemogućili da dođu do tenka, koji je trebalo da bude okrenut protiv nas. Кad su uvideli da to neće ići lako, ustaše su “zoljama i osama“ pokušale da unište tenk. Jedna od tih raketa smrtno ranjava Miroljuba Gajića (treba Bajić Ljubomir, ispravka TS) iz Grabik Ilove, mladića koji će u analima ostati zapamćen i zapisan kao prva žrtva u jedinici Vukova. Taj junak je svojom smrću otvorio crnu knjigu. k0ia će nedugo zatim biti ispisana imenima desetina Vukova. koji će svojim životima dati pečat srpskom stradanju.

ĆATINA SVESКA

„Vukovi“ na Koridoru

U doba su druge jedinice imale čitave timove ljudi zaduženih za arhivu, mi smo svoju čuvali u jednoj omanjoj svesci, koju je Ćato – Duško Кusić, nosio savijenu u džepu svo. jih maskirnih hlača. Naš arhivar. ne samo da je uspješno vodio kompletnu evidenciju, nego je još i uz sva postrojavanja stizao da predvodi Vukove u novim okršajima, čiji pobjednički ishod je sam i kreirao i određivao. Nadimak Ćato, dobio je na samom početku rata i sa njim je otišao u grob gotovo neprimjetno, ne remeteći mir, tako neprimjetno kao osmijeh koji nikada nije skidao sa lica. I Ćatina sveska je zamijenjena u međuvremenu hrpama novih ali Ćatina je naša i nezamjenjivo najdraža. Danas dolaze novi mladići da pod unis:Rormom Vukova sa Vučijaka ratuju, postrojavaju se isto kao nekada., Svjesni da neće doći, pri svakom novom postrojavanju – uporno očekujemo Ćatu sa svojom bilježnicom.

Sadejstvo Vukova sa 2.okb u Zapadnoj Slavoniji

Raspored 2.okb  garantovao je uspješnu odbranu pored snaga za podršku i pridodate jedinice TO Okučana, prnjavorskog odreda TO i Vukovi sa Vučijaka. U decembru Vukovi su u borbenom rasporedu 2.okb 329.okbrJA koji je bio u rasporedu za odbranu 1.tč u Ratkovca i Smrtića iz pravca Šagovine i Širinaca. 3.tč poručnika Gorana Sivca u rezervi , a dio snaga je izdvojen za odbranu Donje Trnave iz pravca Duge Međe, odakle je neprijatelj učestalo ubacivao DTG. 2.tč sa komandirom kapetana Mile Panića brani položaje Medara i Dragalića, gdje su bile raspoređene i jedinice Odreda TO Prnjavor. 

Major Branko Suzić knjizi Udarne pesnice 1.okbr, Banja Luka, 1995. str 47,50-53 .  za „Vukove sa Vučijaka“, kaže:

Banja Luka 1995. godine

Ta jedinica je uživala poseban status i privilegije iz meni nepoznatih razloga. Bila je to jedna četa od stotinjak boraca, među kojima je bilo lica „Rambo“ stila i komotnijeg ponašanja. Među njima je bilo i dobih i hrabrih boraca. Kod naših vojnika su izazivali i djelimično podozrenje, jer su bili opremljeni sa maskirnim uniformama i češće od ostalih išli na odmor. Jednom riječju, bili su povlašćeni u odnosu na ostale, što je izazivalo nezadovoljstvo i negodovanje ostalog ljudstva.

Jedinica Veljke Milankovića raspoređena je početkom januara u rejon Medara[1], gdje su već bile raspoređene snage našeg bataljona i teritorijalci. Oni su bili raspoređeni na prednjem kraju odbrane Medara, desno od glavne ulice.                                Interesantno je bilo zapaziti da su bili skloni samostalnim avanturističkim akcijama, bez znanja pretpostavljene komande. To jest, ponekad su djelovali samovoljno. To nije bilo u redu, jer je dolazilo do iritiranja neprijateljskih snaga koje su uzvraćale na akcije, tako da je često kretanje po Medarima bilo opasno zbog dejstva snajperista. Posebno se neprijatelj okuražio nakon potpisivanja primirja , poslije 3. januara, tako da je obilato koristio i zloupotrebljavao primirje i svaku priliku da svoje položaje približni našima.                                                                                                               

major Branko Suzić

 Nakon izvesnog vremena, po naređenju komandanta brigade pukovnika Simić Radomira, Veljkina grupa-četa je nakon odmora prešla na položaje u Gornju Trnavu, da bi, sadejstvujući sa našim snagama i snagama TO odvratili od sve agresivnijeg napada neprijateljskih snaga iz pravca Šagovine. Tako je nakon čarki sa neprijateljem, Veljko samovoljno, bez mog znanja i znanja komande brigade, krenuo u protivnapad, angažujući pri tome i dva tenka M-84 iz tenkovskog voda koji je tu bio raspoređen. U okršaju sa neprijateljem , od dejstva „zolje“ koja je promašila tenk, poginuo[2] je jedan borac iz Veljkine čete, a pri povlačenju snaga unazad, jedan tenk je skliznuo sa puta, tako da mu je desna gusjenica ostala u jarku pored puta. Posada je napustila tenk.  U jednom momentu tenk je ostao u međuprostoru između dvije zaraćene strane, ali pod zaštitom drugog tenka. Bio sam iznenađen kada mi je javljeno da ima problema u Gornjoj Trnavi, pa sam otišao na lice mjesta, da se uvjerim o čemu se radi. Imao sam šta i vidjeti. Naišao sam na neraspoloženog Veljka, njegove saborce i moje tenkiste, dok je praštalo od dejstava na sve strane. Nije mi bilo jasno zbog čega su tako potišteni dok nisam ugladao zapaljenu svijeću pored poginulog Veljkovog borca prekrivenog bijelim čaršafom.      Veljko je bio besan što mu je poginuo vojnik i kivan na tenkiste, otkrivljujući ih za smrt njegovog  borca. Rekao sam da se smiri i da nisu smeli ići napred bez naređenja. Zajedno smo organizovali izvlačenje zaglavljenog tenka, s tim što smo predhodno izveli demonstrativni napad. Za to vijeme vozač je uskočio u tenk i upalio motor. Ispostavilo se da tenk nije bio zaglavljen i da se mogao vratiti nazad sopstvenim hodom.                                                                                                                                 Nakon izvesnog vremena, a valjda i po želji Veljke Milankovića, komandant brigade je naredio da se Veljkova jedinica razmjesti u rejonu sjeverno od s. Ratkovac, radi odbrane iz pravca Širinaca. Na tu odluku vjerovatno je uticala i činjenica da su Širinci povlačenjem Užičana prešli  u ruke hrtvatskih snaga, pa je pretila opasnost od ugrožavanja boka naših snaga, pa je komanda brigade sa Veljkovom jedinicom pokušala da ojača bok. S obzirom da su na tom prostoru bili raspoređeni dijelovi 1.tč našeg okb. Veljkova jedinica i tu je bila u zoni odgovornosti 2.okb, pa je i tu sadejstvo između nas trebalo je doći do izražaja. Na osnovu prisluškivanja neprijateljskih veza kao i mnogo puta do sada, došli smo do saznanja da pripremaju ubacivanje DG iz pravca Širinaca. Zato smo preuzeli mjere zaštite od eventuvalnog iznenađenja. Shodno tome, iz Veljkove jedinice upućena grupa radi organizovane zasjede. Sa njima je pošao i Veljko. Pri njegovom povratku, uslijed nepažnje, zakačio je poteznu minu u našem minskom polju, koja mu je, nažalost, oštetila nogu, pa mu je na VMA izvršena amputacija stopala. Tako je u pokušaju da spriječi neprijateljsku DG u njenim namjerama Veljko Milanković teže ranjen u rejonu sjeverno od Ratkovca. Taj događaj imao je negativan uticaj na stanje u njegovoj jedinici, koja je inače bila, zadovoljavajući njegovim strogim metodama disciplinovanja, jer su pripadnici njegove jedinice imali prema njemu stahopoštovanje. Njegovi borci su se ponosili što su bili pripadnicima „Vukova, o kojima su se pričale razne priče, i loše i dobre. Inače su izigravali i oponašali Rambo stil, naročito spoljašnim izgledom i načinom odjevanja, kako bi privlačili pažnju na sebe.                                                                          O njima su kasnije u narodu stvarane legende, zahvaljujući medijskoj propagandi. I poslije Veljkovog ranjavanja njegova jedinica ostala još izvesno vrijeme na položaju. Veljko se nakon liječenja vratio sa protezom u svoju jedinicu, što je još više ohrabrilo njegove borce. Pored navedenog sadejstva sa „Vukovima“ u Zapadnoj Slavoniji pripadnici naše jedinice uspješno su sadejstvovali  sa njima u borbama za Koridor. Posebno pri oslobađanju Cera i mjesta južno od Pelagićeva, gdje smo zajedničkim snagama oslobodili sela Bukvik Donji i Gornji i druga zaseoka.

[1] 2.pješadijska četa Odreda TO Prnjavor držala je liniju Dragalić do prugu u Medarima, tako da je sa dejstvovala sa „Vukovima“

[2] Bajić Ljubomir, 1965. iz Donje Ilove, opština Prnjavor

Pogledati general 6 epizoda Hrvatske serije „Kašić“  

Hrvatski istoričar Tomislav Šulj: Hrvatski vojnici imali su veliki respekt prema Vukovima sa Vučijaka (VIDEO)

 

Analiza popune „Vukovi sa Vučijaka“

Popuna prve dobrovoljačke ratne jedinice „Vukovi sa Vučijaka“ sa prekomandama u 1991-92.

Kroz [1] jedinicu je po prvom rasporedu pripadnika jedinice  od 14.8.1991. godine javilo se-mobilisano do 15.5.1992. godine 213 pripadnika u četri vojne pošte (TO Okučani i Prnjavor i 329.okbr i 327.mtbr JA), a popunjavano još sa 185 pripadnika, tako da je na rosporedu bilo 398 boraca. Kroz jedinicu je prošlo  505 pripadnika od prve mobilizacije sa prelaskom preko r. Save do preformacije (19.5.1992.) sa unutrašnjim prekomandama i otpuštanjem od 107 boraca..

Do kraja rata,tj do 12.12.1995. godine u jedinicu „Vukova“ raspoređeno , po prvi put, 569 pripadnika VRS.

 213 pripadnika od prve mobilizacije JNA, 185 popunjavano, odnosno bili na rasporedu u JA 398 boraca

kategorija      svega     % prvi put     popuna    Starost
vojnici 327 82,16% 185 142 25,38
podoficiri 51 12,81% 20 31 27,17
oficiri 20 5,03% 8 12 27,90
Ukupno 398 100,00% 213 185 26,82

Organizaciono-formacijska struktura kretala se od odreda (343) -bataljona, ojačane čete po formaciji TO četnog sastava, tip II: 2 pješadijske čete sa pridodatim pratećim vodom  MB82mm ,BsT 82mm i drugim b/s po potrebi, komandom odreda i pozadinsko odjeljenje u zavisnosti od trenutnog brojnog stanja i zadatka jedinice.

Pregled prvih pripadnika jedinice po kategoriji-grupi:

Grupa svega % % formacije 343
vojnika 327 91,84% 170,55%
podoficira 51 6,28% 11,66%
oficira 20 1,88% 3,50%
Ukupno 398 100% 185,71%

Pregled popune prvih dobrovoljaca „Vukova“ u 1991-92. godini

raspored    svega    % Starost    1991. 1992.
prvi 213 53,52% 26,25 41 172
popuna 185 46,48% 25,15 15 170
Ukupno 398 100% 25,70 56 342

398 vojnika, podoficira i oficira prema nižim jedinicama odreda  ili bataljona  kako se jedinica vodila u sastavu TO Okučani, 329.okbr JA, 327.mtbrJA i TO opštine Prnjavor

Grafički prikaz popune jedinice

popuna_rjvv

Prosječna starost pripadnika odreda iznosi  26 godina,

u punoj fizičkoj snazi za izvršavanje borbenih zadataka. Najmlađi pripadnik je imao 14 a najstariji 57 godinu. Odstupanje od prosječne starosti iznosi u prosjeku 6 godina.

sa odstupanjem u prosjeku od 4,7 pripadnik, što iznosi 1,95% od ukupnog broja radno-sposobnog stanovništva od 15 – 64 godine opštine, odnosno 0,70% od broja stanovnika opštine Prnjavor po popisu iz 1991. godine.Prosječno brojno stanje 330 pripadnik,

Grafički prikaz godina starosti

Grafikon starosti pripadnika odreda po kategoriji grupe: vojnici, podoficiri i oficiri

Grafikon starosti pripadnika  po kategoriji grupe: vojnici, podoficiri i oficiri

Prema narodnosti stanje popune:

Najviše ima Srba sa 98% , što je razumljivo, jer po popisu iz 1991. godine Srbi su činili  preko 72% populacije opštine.

Narodnost svega     % prvi    popuna    Starost
Srbi 392 98,49% 210 182 25,84
Hrvati 5 1,26% 2 3 19,10
Ukrajinci 1 0,25% 1 17,65
Ukupno 398 100,00% 213 185 20,87

Pregled prema rodu-službi u nižim jedinicama.

Prema rodu ili službi na kojoj su raspoređeni, najviše je bilo roda pješadije sa 94% pripadnika.

rod-služba    svega     % prvi    popuna    Starost
pješadija 374 93,97% 197 177 25,41
veza 3 0,75% 1 2 38,09
intendanti 6 1,51% 5 1 31,81
sanitet 12 3,02% 8 4 26,00
vozači 3 0,75% 2 1 41,33
Ukupno 398 100,00% 213 185 32,53

Na ratištu Zapadne Slavonije  (oktobar 91-maj 92) i brodsko-derventskog, od ukupno angažovanih boraca jedinice 94 odsto činili su borci pješadije.(znatno iznad formacije). Angažovanjem na težištu odbrambenih i napadnih zadataka u protivpješadijskoj borbi i POB kao pridodata jedinica okbr, mtbr i TO

Prema statusu kategorije borca

prema Zakonu o pravima boraca, RVI…, još nije kategorisano 89 pripadnik jedinice.

status svega    % prvi    popuna    Starost
bez statusa 89 22,36% 66 23 25,65
borac kategorisani 94 23,62% 47 47 24,95
RVI 115 28,89% 48 67 24,38
poginuli 51 12,81% 25 26 28,06
zarobljen 2 0,50% 1 1 30,80
umro 6 1,51% 2 4 40,78
Umrli poslije ratra 22 5,53% 12 10 29,67
ranjavan bez statusa 17 4,27% 11 6 22,07
povrijeđen 2 0,50% 1 1 24,10
Ukupno 398 100,00% 213 185 27,83

U statusu vojnih invalida ima 115 pripadnika jedinice ili 29% pripadnika jedinice  ima status RVI.

12 pripadnika jedinice ili 3,64% je odlikovano  u toku rata,

16 pripadnika nagrađeno ili 4,85% u toku rata .

Najviše je bilo raspoređeno iz naselja Kremna 66 pripadnika.

Naselje svega     % Prvi   popuna    Starost
Babanovci 4 1,01% 1 3 25,59
Banja Luka 18 4,52% 15 3 34,77
Bijeljina 1 0,25% 1 28,19
Brezik 3 0,75% 2 1 20,27
Čelinac 22 5,53% 16 6 23,84
Čivčije 2 0,50% 2 24,49
Čorle 3 0,75% 2 1 19,39
Crkvena 1 0,25% 1 21,72
Derventa 1 0,25% 1 37,94
Doboj 18 4,52% 12 6 22,98
Donja Ilova 5 1,26% 2 3 32,42
Donja Mravica 3 0,75% 2 1 24,83
Donji Palačkovci 5 1,26% 4 1 27,50
Donji Štrpci 22 5,53% 9 13 23,11
Donji Vijačani 3 0,75% 3 34,00
Drenova 1 0,25% 1 31,33
Galjipovci 1 0,25% 1 47,07
Gornja Ilova 7 1,76% 3 4 21,80
Gornja Mravica 5 1,26% 3 2 19,63
Gornji Palačkovci 3 0,75% 2 1 26,83
Gornji Smrtići 2 0,50% 1 1 18,23
Gornji Štrpci 45 11,31% 13 32 24,63
Gornji Vijačani 12 3,02% 3 9 22,20
Jadovica 1 0,25% 1 20,29
Jasik 2 0,50% 1 1 20,59
Karać 2 0,50% 1 1 20,33
Kneževo 3 0,75% 2 1 24,58
Kokori 2 0,50% 1 1 21,75
Kremna 66 16,58% 39 27 30,26
Kulaši 8 2,01% 5 3 25,49
Laktaši 2 0,50% 2 28,27
Lužani 4 1,01% 4 23,01
Maćino brdo 2 0,50% 1 1 21,91
Mračaj 3 0,75% 2 1 24,11
Naseobina Lišnja 2 0,50% 1 1 18,87
Okolica 4 1,01% 1 3 26,46
Okučani 1 0,25% 1 25,58
Paramije 3 0,75% 2 1 23,14
Pečeneg Ilova 11 2,76% 5 6 20,35
Popovići 22 5,53% 7 15 25,51
Potočani 2 0,50% 1 1 18,01
Prijedor 1 0,25% 1 35,10
Prnjavor 36 9,05% 16 20 24,25
Ratkovac 6 1,51% 4 2 28,63
Šarinci 13 3,27% 6 7 25,03
Šibovska 1 0,25% 1 29,61
Skakavci 2 0,50% 1 1 25,56
Srpovci 1 0,25% 1 19,32
Teslić 5 1,26% 5 23,81
Velika Ilova 4 1,01% 3 1 25,27
Vršani 2 0,50% 1 1 23,08
Ukupno 398 100,00% 213 185 25,31

Prema komandnoj dužnosti u jedinici:

dužnost svega     % prvi popuna    Starost
bez dužnosti 354 88,94% 200 154 25,44
komandant bataljona 2 0,50% 1 1 37,04
zamjenik komandanta 2 0,50% 2 21,69
pomoćnik komandanta 2 0,50% 2 53,78
komandir čete 16 4,02% 4 12 30,83
zamjenik komandira čete 1 0,25% 1 20,63
komandiri vodova 21 5,28% 8 13 23,85
Ukupno 398 100,00% 213 185 30,47

Prema činu, najviše bilo vodnika na dužnosti starješine,i 14 ficira

čin svega     % prvi     popuna     Starost
vojnici 298 74,87% 177 121 25,09
voj na dužnosti 17 4,27% 6 11 29,29
razvodnik 2 0,50% 1 1 25,25
desetar 32 8,04% 14 18 25,12
mlađi vodnik 5 1,26% 2 3 30,80
vodnik 20 5,03% 6 14 28,41
stariji vodnik 6 1,51% 1 5 38,24
stariji vodnik 1 klase 4 1,01% 1 3 27,15
zastavnik 7 1,76% 2 5 21,74
potporučnik 2 0,50% 1 1 22,14
poručnik 5 1,26% 2 3 31,62
Ukupno 398 100,00% 213 185 27,71

U okviru vojno-evidencionih sposobnosti i sledujući VES-u i činu

Vojna pošta NJ  VESR VES FČ ima
3164 Derventa 2 11101 1
3164 Derventa 2 21101 21102 stv 1
3164 Derventa 3 21001 21102 stv 1
3164 Derventa 3 21101 21102 stv 1
3164 Derventa 3 21101 22113 sv1-z 1
3164 Derventa 3 31101 31102 k1 1
3164 Derventa 4 12501 1
8840 Banja Luka 2 21101 21102 stv 2
8840 Banja Luka 3 21101 31102 por-k 1
T-22206 Prnjavor 2 11101 2
T-22206 Prnjavor 2 11101 31101 pp-por 1
T-22206 Prnjavor 2 21101 21102 stv 1
T-22206 Prnjavor 3 11101 21102 2.sv 1
T-22206 Prnjavor 3 21001 21001 v1k 1
T-22206 Prnjavor 3 21001 21102 stv 1
T-22206 Prnjavor 3 21101 22113 sv1-z 1
T-22206 Prnjavor 4 12501 1
TO Okučani 2 11101 31902 kap 1
TO Okučani 2 21001 31902 kap 1
TO Okučani 2 21101 31101 pp-por 1
TO Okučani 2 21101 31101 por-k 1
TO Okučani 2 31001 31001 kap 1
TO Okučani 2 31101 31001 kap 1
TO Okučani 3 21001 21102 stv 1
26

Opisna statistika broja mjeseci učešća pripadnika VRS  u rasporedu  ratne jedinice „Vukovi sa Vučijaka“,

Mean 8,044025
Standard Error 0,377291
Median 3
Mode 1
Standard Deviation 9,514909
Sample Variance 90,53349
Kurtosis 1,072153
Skewness 1,40306
Range 44
Minimum 0
Maximum 44
Sum 5116
Count 637

– aritmetička sredina (Meam): prosječan broj mjeseci učešća je 8 mjeseci od prve mobilizacije pripadnika jedinice 14.8.1991. godine do zadnje mobilizacije 12.12.1995. godine;
– standardna greška aritmetičke sredine (Standard Error iznosi 0,37 mjeseci; koristi se kod intervalne procjene aritmetičke sredine osnovnog skupa; vrijednost standardne greške zavisi od standardne devijacije i veličini uzorka;
– medijana ( Median): 50% pripadnika imalo je učešće 3 ili manje od 3 mjeseca, a preostalih 50% 3 ili više od 3 mjeseca učešća od prve mobilizacije;
– modus (Mode): najčešće učešće u ratu je 1 mjesec;
– standardna devijacija (Standard Deviation) : prosječno odstupanje od prosječnog bora mjeseci i iznosi 9,51 mjeseci;
– varijansa ( Sample Variance): prosječno kvadratno odstupanje od aritmetičke sredine iznosi 90,53;
– mjera zaobljenosti (Kurtosis ): koeficijent zaobljenosti iznosi 1,07; zto znači da je distribucija nešto šiljastija od normalne distribucije;
– mjera asimetrije (Skewness): koeficijent asimetrije iznosi 1,4; što znači da je distribucija vrlo jaka asimetrija;
– opseg varijacije (Range): razmak ili opseg mjeseci učešća je 44 mjeseca;
– minimum(Minimum): najmanji mjesec je 0 mjeseci;
– maksimum (Maximum): najveći mjesec učešća je 44 mjeseca;
– zbir svih vijednosti ili ukupno (Sum) : ukupno mjeseci svih 637 pripadnika jedinice je 5116 mjeseci;
– veličina uzroka ili opseg posmatranog statističkog skupa (Count) je 636 pripadnika jedinice.
Grafički prikaz zadanog skupa podataka:

Broj mjeseci Broj pripadnika
0                           66
5                         313
15                      128
20                        45
25                       40
30                       24
35                       17
40                        2
45                        2
Ukupno          637

Kolektivno naoružanje korišćeno u jedinici.Muzej 1.K

[1] Statistička analiza podataka  ,

Tomić Srđan

19. maj 2023.

327.motorizovana brigade JA 5.KK 

kasarna

Brojno stanje raspoređenih u brigadi je 1.102 pripadnika od mobilizacije 5.10.1991. godine  do preformacije (19.5.1992.) formiranjem 27.mtbr VRS[1] sa područja opštine Prnjavor.

604 mobilisano u brigadu, još kasnije  popuneno sa 398 boraca (sa 264 boraca 4.mtč koja je branila kasarnu u maju1992.), Prosjek starosti raspoređenih boraca je 32 godine života.

Prošlo kroz  brojno stanje brigade 1.297 boraca, 6 boraca poginulo.

Organizaciono-formacijska struktura brigade je po formaciji JA bataljonskog sastava: 4 pješadijska-motorizovana bataljona  sa divizijonima-četama za podršku, komandom , prištabskim jedinicama ( veze, izviđačko i vojnu policiju)  i pozadinski bataljon.

Pregled strukture popune  po kategoriji vojnih lica  27.mtbr sa područja opštine Prnjavor:

kategorija   svega     % Prosek    mob    popuna
vojnici 840 83,83% 29,74 501 339
podoficiri 118 11,77% 30,58 73 45
oficiri 44 4,39% 34,52 30 14
Ukupno 1.002 100% 31,61 604 398

Nastavite sa čitanjem →

2.kpbr

19.9.2022.

Obilježavanje 31 godina od formiranja Druge krajiške brigade

Prema podacima opštinskog organa evidentirano je 41 lice sa učešćem u 2.krajiškoj pješadijskoj brigadi VRS

Druga Krajiška brigada, jedna od slavnih jedinica VRS, formirana je 18. septembra 1991. godine.

Na ratnom putu dugom 3.500 kilometara od Zapadne Slavonije, Koridora života, gradačačkog, oraškog, dobojskog, sarajevskog, vlašićkog, glamočkog i bihaćkog ratišta, pa sve do Manjače, kroz brigadu je prošlo više od 23.000 boraca.

Druga krajiška brigada imala je 1.600 ranjenih boraca, od kojih 750 ratnih vojnih invalida od prve do četvrte kategorije, dok se šest boraca ove brigade vode kao nestali.

Prema istraživanju šest ranjenih pripadnika vojne pošte 7322 Banja luka, 2.krajiška pješadijska brigada 1.KK VRS sa područja opštine.

18.9.2020.

Obilježavanje 29 godina od formiranja Druge krajiške brigade

U Memorijalnom centru na Rakovačkim barama kod Banjaluke obilježeno 29 godina od formiranja Druge krajiške brigade, jedne od slavnih jedinica Vojske Republike Srpske.

Druga krajiška brigada - Foto: RTRS

Druga krajiška brigadaFoto: RTRS

Na Memorijalnom centru biće služen parastos poginulim borcima, položeno cvijeće i zapaljene svijeće.

Druga Krajiška brigada je formirana 18.09.1991. godine. Na njenom ratnom putu dugom oko 3.500 kilometara od Zapadne Slavonije, Koridora života, gradačačkog, oraškog, dobojskog, sarajevskog, vlašićkog, glamočkog i bihaćkog ratišta, pa sve do Manjače, kroz brigadu je prošlo više od 23.000 boraca.

Njih 228 je svoje živote utkalo u temelje Republike Srpske, a još šest boraca se vode kao nestali. U brigadi je bilo više od 1.500 ranjenih i povrijeđenih od kojih je više od 750 ratnih vojnih invalida.

Nastavite sa čitanjem →

Inžinjerijski puk 1.KK

Inžinjerijski puk 5.Korpusa JNA, kasnije preimenovan u inžinjerijski puk 1.KK

INŽINJERIJSKI PUK u RATU

U pregledu planova razvoja ratnih jedinica JNA u Opštinskom sekretarijatu za narodnu odbranu, za 1991. godinu nalazi se 239. inžinjerijski puk 5.K JNA, brojnog naziva 5401 vojne pošte 6817 Banja Luka, sa mobilizacijskim mjestom Laktaši, zbog blizine rejona upotrebe ove jedinice, oko r.Save.

Po planu popune 333 pripadnika ratne jedinice, a mobilizacija je izvršena sa 133 vojna obveznika, još sa 12 prekomandama . Ukupno raspoređeno 145 boraca u inžinjeriji JNA.

U organizacijskom  sastavu  Puk  je  imao  sledeće  jedinice:  Komanda, Komanda  stana,  vod  veze,  vod  vojne  policije,  izviđački  vod,  pionirski bataljon  (dvije  pionirske  čete),  inženjerijski  bataljon  (četa  inženjerijske  mehanizacije,  građevinska  četa  i  mosna  četa) i  pozadinska  četa.

Prva ratna upotreba i dejstva na Zapadno-slavonskom ratištu u razminiranje minskih polja, maskiranju i utvrđivanju komandnih mjesta i vatrenih položaja sredstava podrške.

inžp 1992.

Stvaranjem VRS inžinjeriski puk JA preformiran je u inžinjerijski bataljon 1.KK VRS u kasarni Kozara Banja Luka.., vojne pošte 7039, sa popunom od 62 pripadnika sa područja opštine Prnjavor: 55 vojnika, 6 podoficira i jedan oficir.