U Kostajnici u organizaciji Odbora za njegovanje tradicije oslobodilačkih ratova Ministarstva rada i boračko-invalidske zaštite RS organizovan je pomen za poginule srpske boirce i civile, polaganje vijenaca i cvijeća na Centralni spomenik i svečana akademija.
U Novom Gradu, u naselju Tunjice obilježena je godišnjica odbrane zapadnih granica Republike Srpske od hrvatske agresije, u kojoj je sa područja Kozarske Dubice, Novog Grada i Kostajnice ubijeno 138 lica, a materijalna šteta u naseljenim mjestima se procjenjuje na oko 180 miliona KM.
Mobilizacija, kao planska aktivnost prelaska na ratnu organizaciju u opštini Prnjavor, sprovedena je po mobilizacijskim pravilima bivše JNA i TO, a prema mobilizacijskom razrezu[1].
Pregled strukture izvršenja mobilizacija prema kategoriji i polu pripadnika TO na području opštine:
Grupa
svega
%
muški
ženski
Starost
3
3203
86,19%
3184
18
33,58
4
397
10,68%
396
1
32,70
5
116
3,12%
116
35,52
Ukupno
3716
100%
3696
19
33,93
Prva ratna, opšta mobilizacija jedinica i ustanova Teritorijalne odbrane opštine počela je pravovremeno od 18.9.1991. godine, bez proglašenja ratnog stanja, i počela da funkcioniše po ratnoj organizaciji i formaciji od 3.400 mobilisanih boraca. Vojnika(3) je bilo raspoređeno 3.013 ili 87%, podoficira(4) 359 ili 11% i oficira(5) 104 ili 3%. Prosjek godina života boraca 34 godine života.[2].
Mobilisano je preko 3.100 pripadnika TO opštine Prnjavor i popunom još novih 290 vojna obveznika tako da je u TO opštine sa prekomandama 300 pripadnika, bilo raspoređeno, bez dulpliranja v/o, u teritorijalnoj odbrani opštine preko 3.700 boraca ili 78% više u odnosu na plan popune ratnih jedinica prostrorne i manevsarske strukture 0d 2.085 lica, ili 31% od ukupno raspoređenih lica u oružene snage SFRJ, odnosno 8% od ukupnog broja 47.055 popisanog stanovništva opštine 1991. godine. Kroz jedinice i štabove TO prošlo preko 5.700 vojnih lica sa područja opštine Prnjavor.
I ove godine, 18. septembra, prošlo je 34 godina od početka rata na ovim prostorima.
Ovaj sajt rađen je povodom Dvadeset godina od prve stvarne mobilizacije teritorijalne odbrane opštine Prnjavor i prve ratne upotrebe jedinica teritorijalne odbrane opštine.
Kada je izvršena ratna mobilizacija opštinskih ratnih jedinica po naređenju nadležnih organa čime je opština Prnjavor i sama učesnica odbrambeno-otadžbinskog rata za stvaranje Republike Srpske.
Podaci o brigadi su manje više poznati javnosti, putem štampe, knjiga i saopštenja boračkih organizacija i udruženja.
Komandant prnjavorske brigade puk Vlado Živković, jedan od rijetkih komandanata u VRS od početka do kraja rata, od kapetana do potpukovnika, a nakom demobilizacije u činu pukovnika, više puta je iznosio podatke vezano za brojno stanje i ratni put lake pješadijske brigade Prnjavor.
komandant i NŠ
26.5.2012. godine na Trgu srpskih boraca organizovano je obilježavanje Dvadeset godina brigade i izvršeno postrojavanje jadinice. Na Vučijaku u Spomen crkvi služen je parastos poginulim borcima i polaganje vijenaca.
U Banjaluci ove godine je promovisan Zbornik radova „Pad zapadnokrajiških opština i stradanje srpskog naroda Krajine“.
Banja Luka 2023.
Organizacija starješina Vojske Republike Srpske naglašava da je od velikog značaja dokumentovati činjenice kako bi se sačuvale od zaborava.
U nastanku Zbornika učestvovalo je 40 autora, među kojima su akademici, profesori i doktori nauka, generali, komandanti ratnih jedinica i brigada, kao i starješine koje su igrale značajnu ulogu u ratu.
U zborniku se nalaze i tekstovi starješina iz Opštinskog odbora staješina VRS Prnjavor:
pukovnik Boško Peulić, komandant 3.srpske lpbr: „Okupacija „Visoke Krajine“ u režiji raznih političkih struktura“, str. 345
I ove godine sjećamo se dana 18.9.1991. godine, kada je izvršena mobilizacija jedinica teritorijalne odbrane opštine Prnjavor, 13.10.1991.godine, prva borbena dejstva i formiranje 1.prnjavorske lake pješadijske brigade, 28.5.1992.godine.
Opet, je trebalo ponovo braniti slobodu srpskog naroda, ali i stvaranje Republike Srpske.
Inžinjerijski puk 5.Korpusa JNA, kasnije preimenovan u inžinjerijski bataljon 1.KK
INŽINJERIJSKI PUK u RATU
U pregledu planova razvoja ratnih jedinica JNA u Opštinskom sekretarijatu za narodnu odbranu, za 1991. godinu nalazi se 239. inžinjerijski puk 5.K JNA, brojnog naziva 6817, 5401 vojne pošte Banja Luka, sa mobilizacijskim mjestom Laktaši, zbog blizine rejona upotrebe ove jedinice, oko r.Save.
Po planu popune 333 pripadnika ratne jedinice JNA sa područja grada Prnjavor, a mobilizacija je izvršena sa 172 vojna obveznika. Ukupno raspoređeno 179 boraca u inžinjeriji JNA. Prošli kroz jedinicu 182 pripadnika. Tri borca su ranjena, a jedan poginuo.
U VRS u 1.inžinjerijskom bataljonu 1.KK bilo je raspoređeno 181 pripadnik inžinjerije, sa područja grada Prnjavor, od čega je 81 domobilisan u ovu jedinicu, prvi put.
U organizacijskom sastavu Puk je imao sledeće jedinice: Komanda, komanda stana, vod veze, vod vojne policije, izviđački vod, pionirski bataljon (dvije pionirske čete), inženjerijski bataljon (četa inženjerijske mehanizacije, građevinska četa i mosna četa) i pozadinska četa.
Mob zborište inžp
Prva ratna upotreba i dejstva na Zapadno-Slavonskom ratištu u razminiranje minskih polja, maskiranju i utvrđivanju komandnih mjesta i vatrenih položaja sredstava podrške.
inžp 1992.
Stvaranjem VRS inžinjeriski puk JA preformiran je u inžinjerijski bataljon 1.KK VRS u kasarni Kozara Banja Luka.., vojne pošte 7039, sa popunom- rasporedom od 100 pripadnika sa područja opštine Prnjavor: 86 vojnika, 11 podoficir i 3 oficira.
GODIŠNJICA MOBILIZACIJE RATNIH JEDINICA JNA SA PODRUČJA GRADA
Za odbranu Srpskog naroda i srpskih teritorija, u maju mjesecu 1991. godine počinju prva pozivanja – mobilizacije vojnih obveznika s područja opštine Prnjavor, u ratne jedinice JNA, a po zahtjevima komande 5. korpusa JNA. Prioritet su vozači u OMJ JNA.
Mjesec septembar 1991. godine je mjesec izvršenja prvih ratnih mobilizacija rezervnog sastava sa područja grada u ratne jedinice JNA i TO po planovima mobiulizacije i popune.:
17.9.u 8.00 časova naredba za pozivanje pripadnika 293.inžinjerijski puka 5. korpusa JNA, RJ 6817 vojna pošta 5401 Banja Luka;
17.9. u 8.00 časova naredba za pozivanje pripadnika 188. pontonjerijskog bataljona 5. korpusa JNA, RJ 3226, vojna pošta 4352 Banja Luka;
17. i 30.9.u 8.00 časova naredba za pozivanje pripadnika skladište MTS 5. korpusa JNA, RJ 2984/84 i 12-17, vojna pošta 3780 Banja Luka;
17. i 19.9.u 8.00 časova naredba za pozivanje pripadnika intendantskog bataljona 5. korpusa JNA, RJ 2984/43-47 vojna pošta 5290 Banja Luka;
17. 9.u 8.00 časova naredba za pozivanje pripadnika skladište intendantskih MS 5. korpusa JNA, RJ 2984/48-51 vojna pošta 9396 Banja Luka;
21.9.u 8.00 časova naredba za pozivanje pripadnika 329.okbr 5. korpusa JNA, RJ 5456 vojna pošta 8840 Banja Luka;
5.10.1991. i 25.3.1992. u 8.00 časova naredba za pozivanje pripadnika 327.mtbr 7. korpusa JNA, RJ 8037 vojna pošta 3164 Derventa;
inžp 1992.
Mobilizacija, kao planska aktivnost prelaska na ratnu organizaciju u opštini Prnjavor, sprovedena je po mobilizacijskim pravilima bivše JNA, a prema mobilizacijskom razrezu[1].
Na području opštine u 1991. godini organizacijski je pokrivala Teritorijalna odbrana kao dio Oružanih snaga SFRJ. Opština Prnjavor popunjavala je i vršila mobilizaciju za devet ratnih jedinica JNA i Teritorijalnu odbranu opštine.
Prva ratna opšta mobilizacija jedinica i ustanova Teritorijalne odbrane opštine počela je pravovremeno od 18.9.1991. godine, bez proglašenja ratnog stanja, i počela da funkcioniše po ratnoj organizaciji i formaciji od 3.398 mobilisanih boraca.(1) Vojnika 86%, (2) podoficira 11% i (3) oficira 3% [2].
Pregled mobilisanih vojnih lica sa područja grada po kategorijama u RJ JNA:
popuna
svega
%
3
4
5
Starost
mobilizacija
1578
82,32%
1380
140
58
29,85
domobilizacija
57
2,97%
46
8
3
31,21
prekomanda
282
14,71%
234
35
13
30,18
ukupno
1.917
100%
1.660
183
74
30,41
Pregled vojnih pošta JNA mobilisanim pripadnicima RJ sa područja opštine Prnjavor:
Vojna pošta
svega
%
3
4
5
Starost
3164 Derventa, 327.mtbr 7.KJNA
1425
74,33%
1236
134
55
30,17
3780 Banja Luka, 993.PoB 5.K Krčmarice
56
2,92%
49
6
1
29,97
4352 Banja Luka, 188.pontb 5.KJN
3
0,16%
3
24,35
5290 Banja Luka, 993.PoB 5.K Mali Logor
73
3,81%
66
5
2
32,01
5401 Banja Luka, 293.inžp 5.KJNA
179
9,34%
152
18
9
30,27
6510 Derventa, samostalni mtb JNA
5
0,26%
4
1
29,26
8840 Banja Luka, 329.okbr 5.KJNA
144
7,51%
123
16
5
25,75
9396 Banja Luka, 993.PoB 5.KJNA Trapisti
32
1,67%
27
3
2
32,26
ukupno
1.917
100%
1.660
183
74
29,25
Mobilisano, odazvalo se u RJ JNA sa opštine i raspoređeno, prvi put, preko 1900 vojnih obveznika, 1.660 vojnika (3) ili 87%, podoficira(4) 183 ili 10% i oficira(5) 74 ili 3% Prosjek starosti mobilisanih vojnih obveznika iznosio je 30 godina, što znači prvog poziva. Najviše je mobilisano u 327.mtbr Derventa, 329.okbr (bez odredaTO) i 293. inžinjerijski puk. U odnosu na plan.razrez od 1760 vojnih obveznika, mobilizacija RJ JNA izvršena je više za 8%
Obilježavanje Dana poginulih i nestalih u Odbrambeno-otadžbinskom ratu RS
Služenjem pomena i parastosa u crkvi Sv. Georgije u Prnjavoru i polaganjem vijenaca na spomeniku poginulim borcima grada Pranjavora, Oganizacija porodica zaroboljenih i poginulih boraca i nestalih civila Prnjavor obilježila je svoj dan.
Ovaj dan obiježavanja nalazi se u skupštinskom programu obilježavanja značajnih datuma u oblasti BIZ grada Prnjavor za 2025.godinu.
