Izgradnja Centarlnog spomenika borcima VRS Banja Luka
U povodu Slave Vojske Republike Srpske.
2024.2025.
Izgradnja centralnog centralnog spomen-obilježja poginulim borcima Odbrambeno–otadžbinskog rata počela je na Vidovdan, 28. juna prošle godine na lokaciji u centru grada – između Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske, Gradske uprave i Hrama Hrista Spasitelja.
Spomenik će imati 62 stuba koji simbolizuju broj brigada koje su se borile za Republiku Srpsku, u sredini će biti drvo tise, dok bi u podzemnom dijelu trebalo da budu muzej i spomen-soba.
Izgradnja centralnog centralnog spomen-obilježja poginulim borcima Odbrambeno–otadžbinskog rata počela je na Vidovdan, 28. juna prošle godine, a planirani rok izgradnje je 300 dana.
Kroz Vojsku Republike Srpske je prošlo 210.000 boraca, a 23.801 njen pripadnik položio je život u Odbrambeno-otadžbinskom ratu za odbranu Srpske.
BANjALUKA 24.6.2022.- U tim sudbonosnim trenucima za srpski narod 1992. viđeni su veliki podvizi, strahovito junaštvo, nevjerovatan moral. Koridor nije imao pravo da ne uspije. Bila je to bitka svih bitaka.
Tim riječima za “Glas Srpske” započeli su priču nekadašnji komandanti jedinica koje su, između ostalih, učestvovale u proboju koridora, jednoj od najsvjetlijih i najznačajnijih bitki u proteklom Odbrambeno-otadžbinskom ratu. Prvobitni put ka Srbiji bio je, kako je u očaju i zatraženo, kao kozja staza ali je sadejstvom vojnika iz Srpske i nekadašnje Republike Srpske Krajine oslobođena velika teritorija i izvojevana sloboda.
ppor Šikarac,
Miro Šikarac, ratni komandant “Vukova s Vučijaka” i nasljednik legendarnog Veljka Milankovića na toj poziciji nakon njegove pogibije, kaže da se nada da će ova operacija biti izučavana i na vojnim školama te da će djeca imati priliku da uče o njoj. Prva bitka bila je zauzimanje Cera gdje su prvi izašli “Vukovi” i time otvorili vrata za proboj koridora.
– Bitka na Ceru treba da se slavi do neba. To je prva prava bitka gdje je VRS odnijela pobjedu. Sve do tada je bilo manje-više uspješno, ali to je jedna bitka koja je bila presudna za proboj koridora – rekao je Šikarac, ne zaboravljajući ni druge bitke u kojima su učestvovali njegovi, ali i na stotine drugih hrabrih vojnika……
Duge njiveBANjALUKA – Teške borbe vođene su širom fronta. Brigade su brojale mrtve i ranjene, ali koridor prema Srbiji je morao biti probijen i to do Vidovdana, makar bio i kozja staza kako je glasilo naređenje koje je izdao general Momir Talić kada je odlučeno da se krene u pohod jer drugog izlaza nije bilo.
Petak 26. jun. Sve jedinice od ranog jutra su bile, stoji u ratnim zapisima komande, izložene snažnim dejstvima neprijateljske artiljerije iz rejona Gradačac, Modriča, Jakeš, Debela Lipa, Odžak i Plehan. Ali za taj dan je bio cilj da se dvije srpske vojske, koje su išle u susret jedna drugoj, spoje i to “čelom u čelo”. Veza je u početku postojala, ali je kasnije prekinuta. Pola dana, sa dva kraja kukurizišta, gledali su se Krajišnici i Posavci, odmjeravali, ispitivali. Bilo je i prepucavanja, da bi se u jednom momentu i začulo “ne pucajte braćo, mi smo Srbi”…….(Glas Srpske)
17.6.1992. oslobođen Cer (Mišinci) na Derventskom ratištu
Početak priče o „Vukovima sa Vučijaka“ počinje jednim skupom viđenih Srba. Održan je Vidovdan 1990. godine u Bosanskom Grahovu. tada je procijenjeno da Srbima i srpskom narodu dolaze teški dani, nova stradanja. Za takve dane trebalo se pripremiti i u vojničkom smislu. odlučeno je da se počne sa specijslnom vojničkom obukom u Golubiću, kod Knina. Pozivu i svojevrsnom izazovu, ne odolijeva ni Veljko Milankjović, kasnije duhovni i vojni vođa „Vukova“ o kojim je riječ. Odlazi u golubić i sprema se za rat, u kojem će za razliku od brojnih drugih Srba od visokog političkog rejtinga imati priliku da plače od neproijatnog mirisa baruta, zadaha prebliske smrti … nepravde kakvu samo rat sobom nosi. Po povratku iz Golubića, probrani momci, prolaze i obuku na Vučijaku. Na početku formiranja jedinice koja će se nakon silnih borbi službeno zvati Prvi krajiški udarni bataljon, bilo ih je, pored instruktora i komandanta Milankovića, svega dvadeset pet. Za početak dovoljno.
U nedjelju 22.6.2025. godine Udruženje „Vukovi sa Vučijaka“ obilježavaju 34 godine od formiranja Prve srpske doborovoljačke jedinice i Prvog udarnog bataljona 1.KK VRS „Vukova sa Vučijaka“, u sastavu 327.mtbr JNA Derventa. Okupljanje jedinice biće na Vučijaku, Kremna kod Prnjavora, kod ratnog štaba i sadašnje Spomen sobe „Vukova sa Vučijaka“.
Pored parastosa i pomena poginulim i umrlim pripadnicima jedinice, biće tradicionalno postojavanje ispred štaba, kao i ručak za borce, zvanice i goste.
Prva dobrovoljačka ratna jedinica „Vukovi sa Vučijaka“, Vučijak, Prnjavor, kasnije udarni bataljon formiran u početku ratnog vihora i izrasla kao elitna jedinica VRS u najžešćim borbenim dejstvima sa neprijateljem u oslobađanju Zapadne Slavonije, proboju Koridora, oslobođenju Dervente i Broda, Кašića, Ključa, bitke na Ozrenu i odbrani Novog Grada.
„Vukovi“ demobilizacija
Formirana je 28.6.1992. godine po naređenju generala Momira Talića, komandanta Prvog krajiškog korpusa Vojske Republike Srpske od dobrovoljaca i boraca teritorijalne odbrane popunjenih rezervnim sastavom sa prostora Prnjavora i drugih opština. U svom sastavu jedinica je imala do tri pješadijske čete, jedinicu podrške, pozadinsko odjeljenje i komandu.
Bataljonom, kasnije odredom od formiranja do kraja rata komandovao je poručnik Veljko Milanković i potporučnik Miro Šikarac. Prema raspoloživim podacima bojno stanje u VRS bilo oko 580 raspoređenih boraca: u 1.lpbr Prnjavor, 27.mtb r 1.KK i 1.bvp 1.KK, kao i 6 pripadnika u SJB Prnjavor. U sastavu JNA i TO bilo raspoređeno 192 pripadnika. U jedinicu je pojedinačno bilo oko 590 boraca. Prošlo kroz ratne jedinice VRS preko 850 pripadnika Vukova.
Učestvovala je u borbama na 22 opštine- ratišta i imala gubitke 0d 270 pripadnika na svim ratištima
Prema podacima iz ove jedinice kroz bataljon je prošlo preko 1000 boraca VRS , od kojih je 47 poginulo, a 180 ranjeno. .
Jedinica je odlikovana ordenom Miloša Obilića 1993. godine i 2018. godine Ordenom Karađorđeve zvijezde Republike Srpske prvog reda.
U Prnjavoru u mjesnoj zajednici Kremna na Vučijaku u zgradi ratnog štaba ratne jedinice „Vukovi sa Vučijaka“, na godišnjicu formiranja otvorena je Spomen soba udarnog bataljona 1. KK VRS „Vukovi sa Vučijaka“ Prnjavor
Junački koraci “Vukova sa Vučijaka”utisnuti u svaki pedalj Srpske
-92
Ratna jedinica Vukovi sa Vučijaka, više puta je bila pridodata Prnjavorskoj brigadi za izvršavanje borbenih zadataka. U novembru 1993. godine ulazi u formacijski sastav 1. lpbr u 3. bataljon, gdje zajedno sa brigadom odlazi na Benkovačko ratište u RSK. U kasnijem borbenom djelovanju dejstvuje kao posebni Odred u sastavu brigade.
Spomenik u ČečaviSpomenik u Ljeb
32 godina od formiranja i ratnog puta 1.mtb 27.mtbr VRS Derventa
ZABILJEŽENO FOTO OBJEKTIVOM
Ratni put 1.motajičkog bataljona 27.mtbr zabilježen je, manje-više u nekoliko novinskih članaka, knjiga (npr.Hranioci ratnika, Nedeljko Sančanin, Laktaši 2008.), video materijala, kroz bilten 27.mtbr, fejzbuk stranicu 27.mtbr Soko, Naš zavičaj Prnjavor, list Glas borca 1.lpbr, web sajt: lpbr-prnjavor.info i dr.
21.6.2022. godine sahranjen Milan Bojić iz Prnjavora, komandir 3. pješadijske čete 1.mtb, motajičkog, 27.mtbr Derventa VRS. Slava mu.
Ozrenje planina u sjevernom dijelu Bosne i Hercegovine. Geografska cjelina Ozrena je administrativno i teritorijalno podijeljena u okvirima opština: Doboj, Gračanica, Lukavac, Banovići, Zavidovići i Maglaj. Najviši vrh se zove Velika Ostravica i ima nadmorsku visinu od 918 metara. To je ujedno i jedini vrh čija visina prelazi 900 metara. Ostali značajni ozrenski vrhovi su: Krstata Ploča 893 m.n.v., Kraljica 883 m.n.v., Bojište 848 m.n.v. itd.
Zbog jakog napada muslimanskih snaga u rejonu s.Svinjašnica, na južnim padinama planine Podcijelovo, Ozren, koji su uspjele da probiju dio linije odbrane u zoni odgovornosti 1.laktaške lpbr. Komanda 1.KK VRS 17.6.1995. naređenje 1.prnjavorskoj brigadi da odmah uputi jedan vod „Vukova sa Vučijaka“ u rejon Svinjašnjice sa ciljem sprečavanje daljeg proboja neprijatelja i učvršćivanje linije odbrane. Zatim, u toku dana, što hitnije, pripremiti 2. pješadijski bataljon za marš sa svim potrebnim sredstvima i krenuti u rejon s.Svinjašnice i stupi u b/d i preuzme liniju odbrane prema naređenju komande 1.laktaške lpbr
Dok organizujemo pokret jedinice brigade na Ozren 18.6.1994. godine, na Ozrenu naši borci vode žestoke borbe.
greda Podsijelova,,
U rejonu kote 706 – Podsijelovo – muslimani žestoko napadaju, napadnuta je Đurina policija, devet izvanrednih momaka je poginulo, u pomoć im pristižu „Vukovi sa Vučijaka“ na čelu s komandirom Sančanin Bogoljubom i u toj borbi imamo trojicu lakše ranjenih boraca: Jerinić Neđu, Jovanović Zorana i Aleksić Slobodana.
Na Ozrenu je brigada, izuzev 3. pješadijskog bataljona koji je još uvijek drži položaje na desnoj obali r. Bosne, u s.Jabučić Polje, Dobojsko ratište, jer te položaje 1.vučijačka lp brigada nije mogla preuzeti zbog nedostatka ljudstva.
Komanda brigade u s.Gornjoj Brijesnici, Ozren, je pod otvorenim nebom, nemamo se gdje smjestiti, uslovi za rad su gotovo nemogući. Ubrzano radimo na uspostavljanju linije odbrane, urađen je je dobar dio rovova, a pridodat nam vod inženjerije inžb 1.KK sa komandirom st.vodnikom Radić Stanojem vrši zaprečavanje prednjeg kraja odbrane.
Naređenje je da se vrate izgubljeni položaji od prije nekoliko dana. Pojačanja stižu. Pridodati su nam Mandini borci sa Majevice iz Ugljevika.
33 godina od kraja formiranja odreda TO i preformacije odreda TO Prnjavor u 1.pb 1.lpbr Prnjavor
Struktura popune ratne jedinice TO opštine Prnjavor
18.maja 1992. godine stupila je na snagu odluka Predsjedništva SFRJ o povlačenju dijelova jugoslovenske armije u Saveznu Republiku Jugoslaviju, čime predstaje i postojanje teritorijalne odbrane SFRJ i opštine kao dijela oružanih snaga bivše Jugoslavije.
predsjedništvo sfrj
Krajem maja i u toku juna dolazi do preformacije jedinica TO opštine i formiranje 1.prnjavorske lake pješadijske brigade, a preostale jedinice JA u jedinice Vojske Republike Srpske.
Brojno stanje odreda TO opštine Prnjavor iznosilo je oko 570 boraca ili 79 više u odnosu na formaciju jedinice. Mobilisano je bilo tokom rata 500 boraca i popunom još preko 70 boraca. U jedinice odreda bilo je raspoređeno oko 700 pripadnika (sa prekomandama).
Kroz odred je prošlo 890 pripadnika od mobilizacije 18.9.1991. godine sa prelaskom preko r. Save 13.10.1991. godine na Zapadno – Slavonsko ratište do preformacije (16.6.1992.) sa popunom i prekomandama.
U početku mobilisano je u septembru 320 pripadnika u odred. Rijeku Savu prelazi 326 mobilisanih pripadnika i još kasnije 251 mobilisanih boraca. Na rasporedu u odredu bilo 586 boraca, zatim je raspoređeno kroz popunu još 253 boraca.
Značajno je da je 194 pripadnika odreda od mobilizacije 18.9.1991.godine, koji su tada bili pretpočinjeni 2.partbrTO, i prešli r.Savu 13.10.1991. godine u ušli u sastav 329.okbrJNA kao odred-bataljon TO [1]
Pregled strukture raspoređenih pripadnika odreda TO opštine prema kategoriji
Vojna pošta
svega
%
mobilizacija
popuna
Starost
8840 Banja Luka
253
43,77%
178
75
28,42
T-22206 Prnjavor
325
56,23%
322
3
30,01
ukupno
578
100%
500
78
29,22
Prema prikupljenim podacima u odredu je mobilisano 500 boraca, u toku rata još je bilo popunjeno prvi put sa 78 boraca što ukupno na brojnom stanju iznosi 578 boraca. (3) vojnika 447, (4) mlađih oficira 96 i (5) oficira 29 lica. U vojnoj pošti TO bilo 325 boraca raspoređenih po osnovu mobilizacije i dopopune od 3 pripadnika, dok u sastavu 329.okbr JNA bilo raspoređeno 253 lica, u mobilizaciji 178 i popuni 75 lica. Prosjek starosti odreda je bila 29 godina života,
Prekomandama je bilo rapoređeno još 127 boraca koji su došli u odred sa 705 raspoređenim borcem, bez duliranja. u 2 prekomandi bilo 184 duplih borca, tako da je kroz odred prošlo 889 boraca.
Prema vojnoj pošti TO opštine je bilo 328, a u vojnoj pošti 329.okbr 377 pripadnika raspoređenih u jedinice odreda. Ova metodologija brojnog stanja je da se isključi mogućnost dupliranja prvog raporeda u odredu.
Iz tabele je karakteristično da kod oficira u mobilizaciji odreda 1991. godine bilo 28, a samo je 6 ili 25 % oficira prešlo r. Savu. U odnosu na formaciju odreda od 18 oficira, ovo je bilo nedovoljno, jer su bile česte prekomande i napuštanja tako da su komandne dužnosti vodili i desetari vojnika. Podoficira je po formaciji sledovalo 28 a popuna izvršena, u toku rata 99 podoficira, bilo je i novih unapređenja. Kod vojnika sleduje po formaciji 297 vojnika, a izvršena popuna 449 vojnika. i na kraju po formaciji je sledovalo 434 pripadnika a izvršena popuna u toku rata 578 boraca odreda TO Prnjavor.
Ukupno u odred je bilo rapoređeno u osnovnim jedinicama (čete, vodovi, samostalna odjeljenja) 705 boraca. (npr. moja dužnost je bila prvo u komandi odreda, a kasnije druga, u .pješadijskoj četi).
Da je kroz odred sa svim prekomandama u odredu je prošlo 889 boraca za osam mjeseci borbi. Prosječna starost borca je bila 31 godina.
Pregled strukture rasporeda pripadnika odreda prema kategoriji lica i nižim jedinicama odreda do preformacije:
jedinica
svega
%
3
4
5
Starost
komanda odreda
18
3,11%
3
6
9
37,80
odjeljenje veze
11
1,90%
9
2
26,26
izviđačko odjeljenje
18
3,11%
12
5
1
26,69
kurirsko odjeljenje
16
2,77%
11
5
31,20
pionirsko odjeljenje
13
2,25%
11
1
1
31,39
1.pješadijska četa
171
29,58%
143
23
5
28,18
2.pješadijska četa
206
35,64%
165
36
5
29,00
prateća četa
81
14,01%
63
11
7
30,14
pozadinski vod
44
7,61%
32
10
2
30,77
ukupno
578
100%
449
99
30
30,16
Najveća izvršena popuna je u 2.pješadijskoj četi sa 36% sa prosjekom starosti boraca 29 godina.
