34 godina od mobilizacije TO opštine, i iduće godine i prnjavorske brigade VRS
ZABILJEŽENO FOTO OBJEKTIVOM
Ratni put Prnjavorske brigade zabilježen je, manje-više u nekoliko novinskih članaka, knjiga (Hranioci ratnika, Nedeljko Sančanin, Laktaši 2008.), video materijala, kroz list Glas borca 1.lpbr Prnjavor, veb sajt: lpbr-prnjavor.info i dr.
Komandant brigade je više puta govorio o ratnom putu brigade.
Za Dan opštine 20.3.2017. godine organizovana je izložba ratnih fotografija Prnjavorske brigade i Motajički bataljon 27.mtbr Derventa. I danas se mogu vidjeti te ratne fotografije na zidovima u novoj lokaciji Boračke organizacije u Prnjavoru.
Ostala je iz rata rečenica generala Talića „RAME UZ RAME, ŠESNAESTA I PRNJAVORSKA“
I ovo je prilika da kroz fotografiju prikažemo ratni put prnjavorske brigade i sjetimo se njenih boraca, da mlađe generacije ne zaborave, a počelo se:
Komanda jedinice 1.lpbr Prnjavor u saradnji sa komandom 1.KK VRS u čijem je sastavu, neprekidno je prate stanje popune jedinice, vrše analizu i po potrebi preduzimaju potrebne mjere pobiljšanja, naročito dobrovoljnog popunjavanja boraca, i o tome redovno dostavlja izvještaj komandi korpusa.
Popuna u VRS vršila se na osnovu opšte vojne obaveze sa profesionalnim vojnim licima, licima u rezervnom sastavu, vojnicima na služenju vojnog roka i dobrovljcima. I u zadnjim godinama rata predstavljala je veliki problem, jer nije bilo dovoljnih vojnih obveznika za popunu jedinica VRS zbog gubitaka.
Naredbom komandanta 1.Krajiškog korusa VRS od 20.5.1992. godine formirana je 1.prnjavorska laka pješadijska brigada. Brigada je bila u formacijskom sastavu 1. KK VRS.[1]
Komandant
komanda brigade
štab
vod vojne policije
izviđački vod
larv PVO
pionirski vod
mješoviti POV
vod veze
komanda stana
pješadijski bataljon /tri bataljona/
četa MB120mm
mješovita baterija
pozadinska četa
Brigada je bila trojne formacije, bataljonskog sastava sa tri pješadijska bataljona, kasnije i 4.lpb, jedinicama za podršku i prištabskim jedinicama. Jedinica za artiljerijsku podršku je bila minobacačka četa 120mm i mješovita baterija LRL128. Pod prištabskim jedinicama podrazumjevaju se vod vojne policije, izviđački vod, pionirski vod, vod veze i komanda stana. Logističku podršku brigade izvršavala je pozadinska četa.
Formacija brigade broj 111.978 iznosila je 1.719 pripadnika, a po planu popune 1.lpbr iz 1992. godine, formacija je bila: oficira 89, podoficira 134, vojnika 1276. Ukupno vojnih obveznika 1.499 pripadnika; motornih vozila 46. Prosječna starost boraca 33 godine života.
Raspoređeno u ratne jedinice brigade 4800 boraca ili 279%, dva puta više od formacije.
Brojčana popunjenost ratnih jedinica brigade tokom rata najveće je bilo prilikom organizacijko-formacijske reorganizacije od TO u 1.lpbr u maju i junu 1992. godine, iznosilo je 2577 mobilisanih i preraspoređenih prvih boraca. Krajem 1993. godine mobilisano je još 387 boraca, a 1994. godine 414 borca, zatim 1995. godine 333 boraca od vojnih obeznika raspoređenih na radnu obavezu i prekomandom iz 4.lpb, jer su gubici brigade bili najteži i trebalo je popuniti jedinice. U 1996. godini mobilisano je samo 5 boraca.[1]Ukupna raspoređenost u jedinicama brigade preko 4800 pripadnika
godina
Ukupno
%
3
4
5
ispod
%formacije
1992.
2768
57,55%
2422
270
76
2768
161,02%
1993.
578
12,02%
535
32
11
3346
33,62%
1994.
685
14,24%
649
29
7
4031
39,84%
1995.
768
15,97%
720
34
14
4719
44,67%
1996.
11
0,23%
11
4810
0,63%
ukupno
4810
100%
4337
365
108
4810
279,81%
U kategoriji (3) vojnika raspoređeno je 90%, (4) podoficira 8% i (5) oficira 2%. Popuna je bila izvršena sa 2,5 puta više u odnosu na formaciju brigade i pridodate jedinice.
Operacija Trećeg kurpusa, odnosno 35. divizije pod tajnim nazivom„Proljeće-95“, sa ciljem osvajanja grede Podsjelova („kapija Ozrena“) i odsijecanja Vozuće, među inostranim mudžahedinima šifrovanog naziva «Fethul-mubin» – «jasna pobjeda» počela je u zoru 27. 5.1995. godine, na Spasovdan, i trajala do 30. maja. U njoj je učešće uzelo 1. 500 muslimanskih vojnika. [1] Operaciji je prethodilo višemjesečno izviđanje i snimanje srpskih položaja i minskih polja, te fiktivni napad u rejonu Medića izveden sedmicu ranije.
Duge njiveBANjALUKA – Teške borbe vođene su širom fronta. Brigade su brojale mrtve i ranjene, ali koridor prema Srbiji je morao biti probijen i to do Vidovdana, makar bio i kozja staza kako je glasilo naređenje koje je izdao general Momir Talić kada je odlučeno da se krene u pohod jer drugog izlaza nije bilo.
Petak 26. jun. Sve jedinice od ranog jutra su bile, stoji u ratnim zapisima komande, izložene snažnim dejstvima neprijateljske artiljerije iz rejona Gradačac, Modriča, Jakeš, Debela Lipa, Odžak i Plehan. Ali za taj dan je bio cilj da se dvije srpske vojske, koje su išle u susret jedna drugoj, spoje i to “čelom u čelo”. Veza je u početku postojala, ali je kasnije prekinuta. Pola dana, sa dva kraja kukurizišta, gledali su se Krajišnici i Posavci, odmjeravali, ispitivali. Bilo je i prepucavanja, da bi se u jednom momentu i začulo “ne pucajte braćo, mi smo Srbi”…….(Glas Srpske)
17.6.1992. oslobođen Cer (Mišinci) na Derventskom ratištu
Major, komandant Rejonskog štaba Teritorijalne odbrane Šibovska, opštine Prnjavor i komandant 2.pješadijskog bataljona 1.prnjavorske lake pješadijske brigade 1.KVRS. U borbama za proboj Koridora, teže ranjen na Ceru Mišinci 17.6.1992. godine. Preminuo u bolnici Banja Luci od posljedica saobraćajnog udesa u Naseobina Lišnja, grad Prnjavor. Sahranjen je u gradskom groblju Prnjavor.
Ranjeni k-dant 2.pb k1k Nemanja Segić sa vezistima brigade.
Odlikovan medaljom majora Milana Tepića, na Vidovdan 1994. godine.
Ozrenje planina u sjevernom dijelu Bosne i Hercegovine. Geografska cjelina Ozrena je administrativno i teritorijalno podijeljena u okvirima opština: Doboj, Gračanica, Lukavac, Banovići, Zavidovići i Maglaj. Najviši vrh se zove Velika Ostravica i ima nadmorsku visinu od 918 metara. To je ujedno i jedini vrh čija visina prelazi 900 metara. Ostali značajni ozrenski vrhovi su: Krstata Ploča 893 m.n.v., Kraljica 883 m.n.v., Bojište 848 m.n.v. itd.
Zbog jakog napada muslimanskih snaga u rejonu s.Svinjašnica, na južnim padinama planine Podcijelovo, Ozren, koji su uspjele da probiju dio linije odbrane u zoni odgovornosti 1.laktaške lpbr. Komanda 1.KK VRS 17.6.1995. naređenje 1.prnjavorskoj brigadi da odmah uputi jedan vod „Vukova sa Vučijaka“ u rejon Svinjašnjice sa ciljem sprečavanje daljeg proboja neprijatelja i učvršćivanje linije odbrane. Zatim, u toku dana, što hitnije, pripremiti 2. pješadijski bataljon za marš sa svim potrebnim sredstvima i krenuti u rejon s.Svinjašnice i stupi u b/d i preuzme liniju odbrane prema naređenju komande 1.laktaške lpbr
Dok organizujemo pokret jedinice brigade na Ozren 18.6.1994. godine, na Ozrenu naši borci vode žestoke borbe.
greda Podsijelova,,
U rejonu kote 706 – Podsijelovo – muslimani žestoko napadaju, napadnuta je Đurina policija, devet izvanrednih momaka je poginulo, u pomoć im pristižu „Vukovi sa Vučijaka“ na čelu s komandirom Sančanin Bogoljubom i u toj borbi imamo trojicu lakše ranjenih boraca: Jerinić Neđu, Jovanović Zorana i Aleksić Slobodana.
Na Ozrenu je brigada, izuzev 3. pješadijskog bataljona koji je još uvijek drži položaje na desnoj obali r. Bosne, u s.Jabučić Polje, Dobojsko ratište, jer te položaje 1.vučijačka lp brigada nije mogla preuzeti zbog nedostatka ljudstva.
Komanda brigade u s.Gornjoj Brijesnici, Ozren, je pod otvorenim nebom, nemamo se gdje smjestiti, uslovi za rad su gotovo nemogući. Ubrzano radimo na uspostavljanju linije odbrane, urađen je je dobar dio rovova, a pridodat nam vod inženjerije inžb 1.KK sa komandirom st.vodnikom Radić Stanojem vrši zaprečavanje prednjeg kraja odbrane.
Naređenje je da se vrate izgubljeni položaji od prije nekoliko dana. Pojačanja stižu. Pridodati su nam Mandini borci sa Majevice iz Ugljevika.
Major, komandant 2.pješadijskog bataljona 1.prnjavorske lake pješadijske brigade 1.KVRS, preminuo u bolnici VMC Banja Luka. Sahranjen na gradskom groblju Prnjavor.
Odlikovan medaljom zasluga za narod, na Vidovdan 1994. godine.
33 godina 1.PRNJAVORSKE LAKE PJEŠADIJSKE BRIGADE VOJSKE REPUBLIKE SRPSKE – PREGLED 1992. – 96.
Prnjavor
U septembru 1991. godini, nakon izvršene mobilizacije jedinica TO opštine Prnjavor i upućivanja 1. odreda TO opštine Prnjavor na Zapadno-Slavonsko ratište, zbog razvoja vojne siutuacije opština Prnjavor u sadejstvu sa Opštinskim štabom TO formira u martu 1992. godini i 2.odred TO opštine.
Aprila 1992. godine otpočela su ratna dejstva 2.odreda TO opštine na Bijelom brdu na Derventskom ratištu. 2.Odred TO preformiran je u bataljon, a od naših jedinica formiran je još jedan bataljon, koji su kasnije /19.5.1992. godine/ ušli u sastav 327. mt brigade pod komandu 5. korpusa JNA.
29.5.1992. godine stigla je naredba o formiranju 1.prnjavorske lake pješadijske brigade. Opštinski štab TO je stavljen u ulogu komande brigade, a 5. korpus je reorganizovan u 1. KKVRS. [1]
Major, komandant haubičkog diviziona 122mm M48 327/27.mtbr 1.KVRS . Preminuo u bolnici Banja Luci od posljedica bolesti. Sahranjen je u mjesnom groblju Kalabe, Velika Ilova, grad Prnjavor.
Odlikovan medaljom majora Milana Tepića, na Vidovdan 1993. godine.
Brojno stanje 1.lpbr tokom rata mobilisano 3.889 pripadnika brigade, a u brigadu je raspoređeno još 2.457 , ukupno 6.346 boraca
jedinica
Ukupno
% popune
mob
prekomanda
1.lpb
834
13,14%
547
287
2.lpb
1011
15,93%
731
280
3.lpb
859
13,54%
423
436
4.lpb
1461
23,02%
1293
168
čmb120
89
1,40%
22
67
iv
105
1,65%
47
58
k-dabr
46
0,72%
24
22
ks
147
2,32%
53
94
lpav
71
1,12%
36
35
mbLRL
41
0,65%
6
35
mpov
39
0,61%
11
28
odredVV
203
3,20%
79
124
pionv
30
0,47%
24
6
pozč
247
3,89%
127
120
rb
534
8,41%
28
506
rjVV
439
6,92%
324
115
tv
38
0,60%
16
22
vv
52
0,82%
31
21
vvp
100
1,58%
67
33
Ukupno
6.346
100%
3.889
2.457
336 pripadnika 1.lpbr je izbačeno iz stroja i koji nisu više na vojnom spisku-brojnom stanju. Nestali vode se 19 pripadnika, 197 poginulih, 5 umrlih, 6 samoubistvo, 98 teško ranjenih i 11 bolesnih koji su upućeni na dalje liječenje (nepovratni gubici brigade).
Prema podacima Boračke organizacije opštine Prnjavor, 15.5.2012.godine, podaci ratnog komandanta 1.lpbr, brojno stanje 1.lpbr brojalo je 4.063 boraca.
