Uz Dan borca RS poznato je da je Vojska Republike Srpske formirana  12. maja 1992. godine i na kraju rata brojala je 210.000 mobilisanih boraca. U Odbrambeno-otadžbinskom ratu od 1992. do 1995. godine poginula su 23.752 borca.

Grad Prnjavor na kraju rata brojao je preko 9000 pripadnika Vojske Republike Srpske

odajući počast svim borcima i učesnicima rata od 1991- 1996. godine, i žrtvama koju su dali živote za stvaranje Republike Srpske, Grad Prnjavor je mobilisao i na prvom rasporedu imao preko 10.000 vojnih obveznika.[1]

U tabeli je prema prikupljenim podacima, prikazan broj vojnih lica sa područja grada raspoređeni u odbrambene strukture grada i Republike Srpske. Učešće boraca u jedinicama VRS u ukupnom broju angašovanih u ratu bilo je 91%. Prikazana je i horizontalna procentualna struktura učešća u ratu.

Od ukupno evidentiranih učesnika rata bilo je mobilisano i rapoređeno samo jednom u strukture odbrane grada i Republike Srpske: u ratne jedinice VRS 91% stanovnika grada; u jedinice JNA na početku rata 1991.1992. godine bilo je raspoređeno 2% stanovnika;  u jedinice teritorijalne odbrane opštine raspoređeno je bilo 4%; u jedinice i strukture MUP-a RS raspoređeno je oko 3%;, u službu osmatranja i obavještavanja opštine raspoređeno 0,3%; na radnu obavezu u organe ministarstva odbrane RS i MUP-a bilo na raspoređeno  0,3%;, profesionalnih vojnih lica  bilo 0,4%, na služenju vojnog roka kao stradalnici 0,03% i bez rasporeda 0,36% lica u kategoriji podoficira i oficira.

Prema informaciji o ostvarivanju prava u oblasti BIZ u Gradu Prnjavor za 2023. godinu evidentirano je ativnih 4398  lica sa statusom i kategorijom borca: 1.kategorija 1706 boraca, druge 263, treće 342, četvrte 439, pete 323, šeste 405 i sedme 920 lica. U zoni borbenih dejstava naviše je u prvoj, a  vanzone borbenih dejstava je u devetoj kategoriji. Ukupno je kategorisano u gradu Prnjavoru 5.808 boraca.[2]

U odnosu na ukupan broj pripadnika VRS, 45% je kategorisanih boraca; 6,3 % je poginulih boraca, 11,4% umrli borci poslije rata. Znači još jedna trećina boraca  nije kategorisana u status borca RS.

U odnose na pol i kategoriju stanovnika grada stanje je:

Domicilno stanovništvo je bilo zastupljeno preko 86%, a padom srpskih opština u Hrvatskoj i Zapadnoj Krajini Republike Srpske u strukture odbrane RS  i grada bilo je rapoređeno i 1,2% izbjeglog i 13% raseljenog stanovništva RS. Iz Srbije, kao dobrovoljci bilo je manje od 1% pripadnika VRS.

U 124 ratne jedinice, odnosno vojne pošte Vojske Republike Srpske bilo je mobilisano 8.839 pripadnika, a  raspoređeno  8.927 vojnika, 741 podoficira i 259 oficira .ukupno 9927 pripadnika.

Pregled u odnosu na kategoriju stanovništva grada i ostvareni status vojnog lica, stanje prema raspoloživim podacima, je:

Kod ostvarenog statusa borca prema raspoloživim podacima kategorisano je preko 4100 ili 41% u odnosu na ukupan broj boraca u bazi podataka. Ovim podacima treba dodati i 936 kategorisanih boraca koji su ostvarili pravo RVI VRS i 29 RVI  UP RS, što znači da je ukupno kategorisano boraca na području grada Prnjavora preko 5100 boraca.

U ratne jedinice Jugoslovenske narodne armije u početku rata bilo je mobilisano  76 vojnika JNA, 3 mlađa oficira i 4 oficira i raspoređeno u129  vojne pošte, odnosno ratne jedinice JNA 1.719 pripadnika.

U ratne jedinice teritorijalne odbrane opštine bilo je 379 vojnika, 15 podoficira i 12 oficira u 11 ratnih jedinica, sa komandantima. Raspoređeno   u  dvije vojne pošte 3660 pripadnika.  Vojnapošta   8840  Banja  Luka  329.okbr5.k  225 i ujedinice   TO   opštine  Prnjavor 3435 pripadnikaTO.

Zaključak

Kraj rata 1995. godine Prnjavor u Vojsci Republike Srpske ima 8.900 boraca ili 4,23% od ukupnog broja mobilisanih u Republici Srpskoj.

Ranjeni, povređeni i bolesni borci VRS i Poginuli, nestali i umrli borci VRS opštine  Poginuli borci VRS u slikama

u počeku mobilizacije na rasporedu u jedinicama JNA bilo 1.553 borca sa područja opštine Prnjavor. Plan, odnosno razrez za mobilizaciju je 691 v/o za 5.KJNA i 1.066 v/o za 7.KJNA, ukupno 1.757 vojnih obveznika, a bilo je raspoređeno 1.000 ili 57%, što je značajni uspjeh u odnosu na druge opštine.

Ukupno raspoređeno u TO opštine 5.394 pripadnika. Učešće brojnog stanja TO 1991. u broju vojno sposobnih stanovnika je 12%, i prema broju vojne evidencije iznosi 45% raspoređenih.U jedinice TO  je  mobilisano ,  najviše od 20 do 29 godina starosti  u tz. prvi poziv, odnosno 41,67%, što  čini 18,39% ukupnog muškog radnog stanovništva opštine od 15 do 64 godine

Spomenik u Prnjavoru

U odnosu na kraj rata 1995.[3] , Opština je  31.12.1995. godine prema evidenciji OMO u odnosu na ukupan broj stanovnika opštine od 45.995, imala 11.987 v/o u evidenciji ili 26,06%. Rapoređeno u VRS 4.382 lica ili 73,30%. Ukupno rapoređenih u strukture odbrane RS 5.978 ili 49,87% u odnosu na broj v/o. Izbačeno iz stroja:  361 poginuli i 1.575 ranjenih, što iznosi 35,94% u odnosu na broj v/o, odnosno 3,4% u odnosu na broj stanovnika samo su opštine Sanski Most 6,8%, Kneževo 5,3%, Kotor Varoš 3,7%, Prijedor i Čelinac 3,5% imale više gubitaka.

Ukupno raspoređeno u TO opštine 5.394 pripadnika. Učešće brojnog stanja TO 1991. u broju vojno sposobnih stanovnika je 12%, i prema broju vojne evidencije iznosi 45% raspoređenih.U jedinice TO  je  mobilisano ,  najviše od 20 do 29 godina starosti  u tz. prvi poziv, odnosno 41,67%, što  čini 18,39% ukupnog muškog radnog stanovništva opštine od 15 do 64 godine

[1] na osnovu prikupljenih podataka ratnih jedinica VRS u bivšem odsjeku MO RS Prnjavor.

Predsjednik Boračke organizacije prnjavor ističe da su prnjavorski borci biuli raspoređeni u 124 ratne jedinice VRS. (14.2.2019.godine)

Pukovnik Boško Peulić, predsjednik odbora staješina Prnjavor 2022. godine izjavio da po podacima Boračke organizacije grada Prnjavor bilo mobilisano i sa dobrovoljcima 10.300 lica u 128 vojnih pošta Vojske Republike Srpske.

[2] Informacija je usvojena na sjednici skupštine Grada Prnjavor, održane 27.12.2023. godine

Pregled ratnih jedinica-vojnih pošta VRS u kojima su mobilisani i raspoređeni preko 9900 boraca  sa područja Grada Prnjavora:

Nastavite sa čitanjem →