Arhive oznaka: TO

Tomić Srđan

19. maj 2024.

Popuna ratnih jedinica TO opštine Prnjavor sa prekomandama

Zakonom o ONO iz 1984. godine svaka opština u BiH imala je obavezu da formira jedinice i štabove teritorijalne odbrane u skladu sa zahtjevima i potrebama prema mobilizacijskim razrezima.

Operativna popuna jedinica i štabova TO izvršena je kroz formiranje šest manevarskih ratnih jedinica TO opštine: opštinski štab TO sa zaštno-štabnom četom TO,  odred TO, protivdiverzantski vod TO i pozadinska baza TO jačine izvršenja popune od 682 pripadnika). Veće opštine ili više opština formirale su partizanske brigade TO. U mjesnim zajednicama formirane su prostorne snage TO za čuvanje objekata i kontrolu svojih teritorija.

Kroz [1] ratne jedinice TO opštine je prošlo   preko 5600 pripadnika od mobilizacije  do preformacije (19.5.1992.) sa unutrašnjim prekomandama i otpuštanjem.

Sa prvim odredom TO u sastavu 329.okbr JNA na ZSR, mobilisano je i raspoređeno u TO без prekomandi je 3694 pripadnika TO

 Preko 5.680 boraca prošlo kroz jedinice TO, odnosno bili na rasporedu, 5 poginulih.

Operativna popuna ratnih sastava i jedinica pred mobilizaciju u jesen 1991. godine iznosila je po formaciji 508 pripadnika ( Štab TO sa zšč, odred TO, pdv TO, PoB TO).

Nastavite sa čitanjem →

Formiranje potočanske čete

Obilježeno 32 godina okupljanje 1. potočanske čete 2. bataljona 1.prnjavorske lake pješadijske brigade

Drugi odred TO Prnjavor, formiranje

I ove godine u Čorlama, a prošle godine u Crkvenoj, 1.5.2022. godine, kod spomenika otadžbinskog rata  tradicionalno su se okupili pripadnici, borci prve čete (potočanska) 2. odreda TO opštine, kasnije prve čete 2. pješadijskog bataljona 1.lpbr Prnjavor.

14.5.2023.

Počelo se, 13.5.2017. godine, okupljanje je bilo u Čorlama , a iduće godine krajem aprila 2018. godine kod društvenog doma i spomenika u Orašju. Nastavite sa čitanjem →

Muzej 1.KKVRS

Ostavite odgovor

U kasarni „Kozara“ Banja Luka otvoren Muzej naoružanja otadžbinskog rata VRS

ORUŽJEM ODBRANILI REPUBLIKU SRPSKU

kasarna „Kozara“ 12.maj 2012. godine

Na Dan VRS 12.5.2012. godine, otvorena je stalna izložba eksponata naoružanja koje je koristila TO i Vojska Republike Srpske u odbrani teritorija i srpskog naroda u RS i RSK.

TO opštine Prnjavor, a kasnije i 1.lpbr bila je naoružana sredstvima za blisku POB ( BsT, B-1), za podršku pješadije sa minobacačima, i pridodatim baterijama haubica 122mm, 105mm, vod tenkova, pragama, SO 57/2..

vidi https://potkozarje.net/prvi-krajiski-korpus-vojske-republike-srpske/

Rukovodstva i borci grada Prnjavor položili vijence na spomen ploči na Lipama

Kao završnu aktivnost u obilježavanju dana Grada 31.4.2024. godine rukovodstvo  grada Prnjavor i Boračke organizacije i saborci mjesnih boračkih organizacija iz Ilove,Smrtića,  Šibovske , Šereg Ilove i Trstenaca, kao i predstavnici BO Derventa i drugih boračkih organizacija i udruženja položili su vijence na spomen ploči  na Lipama na Motajici .

Izlaskom na Lipe obilježene 32 godine od odbrane Prnjavora

Srna
 Foto: Srna

Nastavite sa čitanjem →

Motajica 1992.

IZILAZAK JEDINICA TERITORIJALNE ODBRANE OPŠTINE PRNJAVOR NA GRANICE OPŠTINE-MOTAJICU, DAN GRADA PRNJAVOR

32 godina od izilaska na Motajicu.

Početkom 1992. godine kada još nije stvorena Vojska Republike Srpske, a polazeći od  procjene ugroženosti opštine Prnjavor ratnim dejstvima iz pravca Derventa[1] , stalnog praćenja vojnopolitičke situacije od organa lokalne vlasti. I dalje se organizuju formirane jedinice TO po mjesnim zajednicama na izvršavanje obezbjeđenja važnih objekata i uspostavljanja vojnih punktova na pojedinim putnim komunikacijama u mjesnim zajednicama po naređenjima rejonskih štabova TO..

Počinje formiranje novih ratnih jedinica. Pored formiranih rejonskih štabova teritorijalne odbrane Prnjavor, Potočani, Donji Vijačani i Šibovska, formira se jedinica vojne policije i baterija PVO.

U Šibovskoj od jedinica rejonskog štaba Šibovske, Potočana i čete Trstenaca, koja je bila u sastavu 327.mtbr JA koja se rasipala, počinje formiranje Drugog teritorijalnog odreda opštine Prnjavor[2] i prilagođavanje na ratnu situaciju. Nastavite sa čitanjem →

Tomić Srđan

12. mart 2024.

Odbrana Srpskog naroda

U minulom Odbrambeno-otadžbinskom ratu Republike Srpske vođenom na prostorima prethodne SFRJ, odnosno BiH od 1991 do 14.12.1995. godine, područje opštine  Prnjavor nije bilo ugroženo borbenim dejstvima. Međutim, Prnjavorčani daju veliki doprinos u stvaranju Vojske Republike Srpske i odbrani nacionalnih ciljeva srpskog naroda kroz državu Republiku Srpsku. To je vrijeme kada se ljudski i materijalni potencijali stavljaju u službu odbrane Srpskog naroda, u složenim nacionalnim i političkim uslovima koji su vladali na području bivše SFRJ-BiH.

područje opštine  Prnjavor nije bilo ugroženo borbenim djejstvima

graf-1naci

Na prostoru opštine od 631m2 sa 47.055 stanovnika prema popisu iz 1991. godine 72% je srpskog stanovništva, muslimana 15%, Hrvata 4%, Jugoslovena 4 %i ostalih 6%[1]

Pregled prema polnoj strukturi stanovništva opštine Prnjavor 1991.godine

Pregled raspoređenog ljudstva u opštini Prnjavor početkom rata:

Raspoređeni

Raspoređeni vojni obveznici

Prema prikupljenim podacima mobilizacijom u prvim mjesecima 1991. godine mobilisano je preko 3.400 pripadnika jedinica TO opštine, oko 1000 pripadnika jedinica JNA. Ukupno mobilisanih vojnih obveznika do maja 1992. godine je oko 5000 boraca

U ratne jedinice VRS i MUP-a mobilisano je tokom rata oko 6.000 boraca od oko 12.000 vojno sposobnih građana opštine, što čini 70,87% ukupnog muškog radnog stanovništva opštine od 15 do 64 godine, što obuhvata zakonsku vojnu obavezu od 17 do 60 godina života, odnosno 25,50% učešća stanovništva opštine po popisu iz 1991. godine.

Mobilizacijom je obuhvaćeno preko  70 ratnih jedinica Vojske i MUP-a, a najviše u 1. Krajiški korpus i Vazduhoplovstvo i PVO.

mobilisano je tokom rata oko 6.000 vojnih obveznika sa opštine, a prema evidenciji opštinskog organa evidentirano je učešće u ratu za preko 8.300 lica

Prnjavorski borci popunjavaju jedinice 1.KK VRS: matičnu Prnjavorsku laku pješadijsku brigadu, Motajički 1. bataljon u sastavu 27. motorizovane brigade, većim dijelom Udarni bataljon „Vukovi sa Vučijaka“ Prnjavor zatim 16. krajišku motorizovanu brigadu, 1. oklopnu brigadu, inžinjerijski puk i druge jedinice VRS. Biilo je to veliko mobilizacijsko naprezanje stanovništva u toku rata sa preko 10-25%  angažovanog radno sposobnog stanovništva u VRS, kao veliki procenat angažovanja ljudstva u istoriji ratovanja.

Pregled neraspoređenih vojnih obveznika u opštini Prnjavor 1991.godine

4977 neraspoređenih  vojno sposobnih građana opštine, što čini 37,97% ukupnog muškog radnog stanovništva opštine od 15 do 64 godine, radno sposobnog stanovništva, koji su mahom bili nosioci domaćinstva,  odnosno 14,39% učešća stanovništva opštine po popisu iz 1991. godine.

Pregled  stanja evidencije vojnih obveznika u opštini Prnjavor 1991.godine

Pregled vojnih obveznika

Pregled vojnih obveznika

Od 12.060 ukupno u evidenciji VO Prnjavor  vojno sposobnih građana opštine, što čini 71,21% ukupnog muškog radnog stanovništva opštine od 15 do 64 godine,  odnosno 2,63% učešća stanovništva opštine po popisu iz 1991. godine.

Poginulo 25 boraca: 7 iz 329.okbr-odTO,7 iz 327.mtbr, 6 TO Prnjavor i ostali iz jedinica JA na Zapadno-slavonskom ratištu.

Zgrada SO-e i ratnog predsjedništva

Poslije pet godina rata, krajem rata 31.12.1995. godine, prema procjeni opština broji 45.995 stanovnika , a broj vojnih obveznika iznosi 11.982 ili 26%. Ukupno rapoređenih sada je 5.978, a u Vojsku Republike Srpske je 4.382 pripadnika VRS, odnosno  53% od broja raspoređenih. Broj poginulih 361, a ranjenih 1.214, što čini 1.575 pripadnika koji su izbačeni iz stroja VRS, odnosno 35,94% u odnosu na broj raspoređenih u VRS ili 3,4% u odnosu na broj stanovnika.[2]

zgrada Štaba TO

U pripremi za odbranu Republike Srpske političko rukovodstvo države oslanjalo se na političke stranke sa svim svojim ljudskim potencijalom koji je u to vrijeme bio impozantan i sa ogromnim moralom, zatim na vojsku, odnosno ustanove i materijalna sredstva bivše JNA koja se pod pritiskom povukla iz BiH, zatim dolaze referendumi  sva tri naroda u BiH  i oružani sukobi Srba i Muslimana, a kasnije Hrvata i Muslimana.

Pregled ratnog puta dobrovoljačke jedinice „Vukova sa Vučijaka“ i jedinica teritorijalne odbrane Prnjavor – 307 dana

ratište Opstina brigada Dana  zapovjest KM %
Golubić Benkovac RJ Vukovi sa Vučijaka 38 obuka Benkovac 0,86%
Kozara K.Dubica RJ Vukovi sa Vučijaka 2 akcija K.Dubica 0,05%
Zapadno-Slavonsko ratište Okučani RJ Vukovi sa Vučijaka 6 napad Okučani 0,14%
Prnjavor Prnjavor TO opštine 155 mobilizacija Prnjavor 3,53%
Laminci Bos.Gradiška 2.partbrTO 3 marš Bos.Gradiška 0,07%
Zapadno-Slavonsko ratište Nova Gradiška 329.okbr JA-odredTO 79 odbrana Nova Gradiška 1,80%
Zapadno-Slavonsko ratište Nova Gradiška 329.okbr JA-„Vukovi“ 24 ispad Nova Gradiška 0,55%

[1] Podaci  iz Strateškog plana  razvoja opštine Prnjavor za period 2003-2010.godine „Službeni glasnik opštine Prnjavor“, broj 2/2003. strana 33-36.

[2] Podaci  iz pregleda stanja v/o za 31.12.1995. godine, Sekretarijat MO Banja Luka

Spisak poginulih i nestalih pripadnika JNA i TO

Pogled na spisak poginulih i od posljedica ranjavanja preminulih pripadnika JNA i TO sa područja opštine Prnjavor

od početka rata do 19.5.1992. godine domicilnog i izbjeglog stanovništva opštine po datumima stradanja i ratnoj jedinici.[1]

48 POGINULO PRIPADNIKA JNA SA PODRUČJA OPŠTINE

2 oficira, 3 podoficira i 43 vojnika

U odnosu na broj poginulih boraca VRS[1]oko 0,25 odsto i 0,46 odsto od broja ranjenih pripadnika VRS.

Imena poginulih boraca i i od posljedica ranjavanja preminulo iz prnjavorskih jedinica, koji su sahranjeni u opštini,  uklesani su na kamene spomen ploče u Spomen crkvi na Vučijaku, Kremna u Prnjavoru, Spomen sobi VRS u Banja Luci. sa imenima poginulih iz monografije „Za krst časni i slobodu zlatnu“, spomen sobi „Vukova sa Vučijaka“ Prnjavor

Spisak poginulih i nestalih prnjavorčana 1991 – 19.05.1992.

BOPrema evidenciji boračke organizacije opštine, prikupljenih podataka iz sanitetskih službi ratnih jedinica[2] i bivšeg odsjeka MO Prnjavor, kao i dostupne poslijeratne literature  sačinjen je ovaj dole spisak poginulih i nestalih vojnika tokom odbrane srpskog naroda i SFR Jugoslavije. Najviše boraca je sa mjestom stanovanja na područje opštine Prnjavor. U 1991. godine njih 17 i do 20.5.1992. godine 31 pripadnik JNA, 48 junaka.

U ovom spisku navedeni su junaci Republike Srpske, koji su kao pripadnici JNA na osnovu Ustava SFRJ branili Jugoslaviju, svojim životima zadužila buduća pokoljenja za srećniju i sigurniju budućnost. Spase od zaborava veliku istinu o stradanju pripadnika JNA i TO, o njihovim imenima i prezimenima, vojnim poštama i ratnim jedinicama u kojima su ratovali i gdje su poginuli i svoje kosti ostavili. Nastavite sa čitanjem →

Stradanje boraca TO

Sjećanje na žrtve pripadnika TO opštine

U borbama u Hrvatskoj i na Derventskom ratištu od početka mobilizacije ili rata do preformacije Teritorijalne odbrane opštine Prnjavor u Vojsku Republike Srpske,tj. do 19.5.1992. godine, ukupni gubici u ljudstvu u komandama i jedinicama TO opštine iznosili su 203 pripadnika ili 4,6 odsto od ukupno angažovanog ljudstva, od koji su 7 boraca poginulo i od posljedica ranjavanja preminulo, 48 ranjeno i 24 povrijeđeno, dok se 122 pripadnika  vode kao bolesni borci.

Ukupni gubici OS JNA i TO iznosili su 343 žrtve. vojnika 263, podoficira 59 i oficira 21.

grupa  Svega    %  vojnici   podoficiri   oficiri
ranjeni 106 30,90% 86 13 7
povređeni 30 8,75% 22 6 2
samoranjavanje 2 0,58% 1 1
bolesni 146 42,57% 100 36 10
pogoršanje 1 0,29% 1
zarobljeni 2 0,58% 2
poginuli 54 15,74% 49 3 2
nestali 2 0,58% 2
Ukupno 343 100% 263 59 21

 

 

Pregled žrtava  TO opštine: 7 poginulih, 48 ranjenih i 24 povrijeđenih pripadnika TO opštine. Bolesnih 122

jedinica Svega % poginuLI   ranJENI   samorAnj.   povrijeĐ.   bolesNI
Odred TO 5 2,46% 1 4
87 42,86% 3 1 1 11 71
2.OdTO i JTO 68 33,50% 14 1 8 45
11 5,42% 3 6 1 1
5 2,46% 4 1
27 13,30% 1 23 2 1
Ukupno 203 100,00% 7 48 2 24 122

Pregled žrtava prema vrsti dejstava: najviše od dejstava mina, granata, bombi 115 boraca ranjeno i poginulo, i još više povređenih od eksplozivnih udara. Od dejstva streljačkom vatrom na bižim daljinama gubici su kod 56 boraca. 

jedinica   Svega % MES-a  oboljenja    streljačko     udes/udar
Odred TO 5 2,46% 4 1
87 42,86% 4 71 3 9
68 33,50% 16 44 4 4
2.OdTO i JTO 11 5,42% 8 1 2
5 2,46% 2 2 1
27 13,30% 22 1 3 1
ukupno 203 100% 52 121 12 18

Kao posijedica dejstava minsko-eksplozivnih sredstava, poginulo je i ranjeno ukupno 52 pripadnika, ili 26 odsto u odnosu na ukupan broj gubitaka (od kojih su 5 pripadnika poginula i od posljedica ranjavanja preminulo, 39 ranjeno i 7 povrijeđeno), dok je usljed dejstva streljačke vatre , ukupno 12 boraca izbačeno iz borbe (1 poginuo,  9 ranjenih i 2 samoranjavanje, što je 35 odsto ukupnih gubitaka. Bolesnih je bilo 121 pripadnik.

Pregled prema mjestu dejstava: opština Nova Gradiška

Na Zapadno-Slavonskom ratištu prema mjestu, odnosno opštini nastajanja, najviše gubitaka bilo je na teritoriji opštine Nova Gradiška 151 (74% odsto od ukupnih gubitaka). Poginulih 3, ranjenih 14, povrijeđenih 17, 1 samoranjavanje i 116 bolesnih. 1.279 žrtava Iz redova Armije i Teritorijalne odbrane i dobrovoljci u borbama u  Hrvatskoj  [1]

ZSR

Zapadno-Slavonsko ratište

Na Derventskom ratištu u opštini Derventa 37 žrtava: poginula 3, ranjenih 32 i 2 povijeđenih. Opština Prnjavor broji 15 žrtava: 1 poginuo, 2 ranjena, 1 samoranjavanje, povrijeđeni 5 i bolesnih 116.

Na nivou ratnih jedinica, najviše ratnih gubitaka imalu su Odred TO 160 i 2.Odred TO i jedinice TO opštine od 43 pripadnika.

Po kategoriji pripadnika, ukupni gubici su slijedeći 21 oficira, 59 podoficira i 264 vojnika iz rezervnog sastava. U ukupnoj strukturi gubitaka, oko 14 ili 9 posto je nepovratnih gubitaka (poginuli, teže ranjeni- ostali teški invalidi (1. i 2. kategorije RVI) i oko 142 ili 88 posto lakši invalidi ( III i IV kategorija RVI), dok je 142 ili 88 posto povratnih gubitaka. Iz borbenog rasporeda jedinica TO opštine izbačeno je ljudstvo ekvivalenta 1 četa odreda TO četnog sastava.

Svega % Derventa    Nova Gradiška    Prnjavor
160 78,82% 150 10
2 0,99% 1 1
23 11,33% 21 2
4 1,97% 4
1 0,49% 1
1 0,49% 1
1 0,49% 1
5 2,46% 5
4 1,97% 4
2 0,99% 2
203 100,00%  37  151  15

U periodu od preko 7 mjeseci, odnosno 220 ratnih dana, prosječni dnevni gubici u jedinicama TO bili su 1 borca raznih kategorija. Pojedinačno po periodima , najvećih gubitaka bilo je u aprilu i maju 1992. godine 6 poginulih i 36 ranjenih boraca, dok  kod povređivnja, od novemba do juna svaki mjesec sa 24 povrijeđena.

Pregled gubitaka prema kategoriji i jedinici teritorijalne odbrane:

jedinica Svega %  poginuli   ranjeni    samoranj.   povrije.    bolesni
OdTO 5 2,46% 1 4
OdTO 87 42,86% 3 1 1 11 71
OdTO 68 33,50% 14 1 8 45
OdTO 1 0,49% 1
2.OdTO 5 2,46% 1 3 1
pdv 5 2,46% 2 3
2.OdTO 1 0,49% 1
hab 1 0,49% 1
larv 1 0,49% 1
lpav 1 0,49% 1
rjVV 1 0,49% 1
OdTO 1 0,49% 1
2.OdTO 17 8,37% 1 16
hab 3 1,48% 3
PbTO 1 0,49% 1
rjVV 3 1,48% 3
tomz 2 0,99% 1 1
ukupno 203 100,00% 7 48 2 24 122

Prema kategoriji [2] i ratnoj jedinici, najviše pogođeni dio tijela: ektremiteti 49 ili 24 odsto, glava i vrat 9, grudni koš 13, kičma 2, trbuh 6, internističe bolesti 49, neuropsihijatrijske bolesti 31, zarazne 6, i ostala oboljenja.

Kategorija jedinica   Svega % poginuo rana samoran povreda  bolest
Ekstremiteti OdTO 1 0,49% 1
Neuropsihijatrijske bolesti OdTO 1 0,49% 1
Zarazni bolesnici OdTO 1 0,49% 1
Ostala oboljenja        (očni, ušni, kožni) OdTO 2 0,99% 2
Glava i vrat OdTO 2 0,99% 2
Grudni koš OdTO 2 0,99% 1 1
Trbuh i karlica OdTO 3 1,48% 2 1
Kičma OdTO 2 0,99% 1 1
Ekstremiteti OdTO 9 4,43% 1 1 6 1
Internističke bolesti OdTO 32 15,76% 1 31
Neuropsihijatrijske bolesti OdTO 16 7,88% 16
Zarazni bolesnici OdTO 14 6,90% 14
Ostala oboljenja (očni,ušni, kožni) OdTO 7 3,45% 7
Glava i vrat OdTO 5 2,46% 5
Grudni koš OdTO 1 0,49% 1
Ekstremiteti OdTO 13 6,40% 8 1 3 1
Internističke bolesti OdTO 16 7,88% 16
Neuropsihijatrijske bolesti OdTO 13 6,40% 13
Zarazni bolesnici OdTO 3 1,48% 3
Ostala oboljenja (očni, ušni, kožni) OdTO 17 8,37% 5 12
Internističke bolesti 1.OdTO 1 0,49% 1
Grudni koš 2.OdTO 1 0,49% 1
Ekstremiteti 2.OdTO 4 1,97% 3 1
Glava i vrat pdv 1 0,49% 1
Grudni koš pdv 3 1,48% 2 1
Ekstremiteti pdv 1 0,49% 1
Ekstremiteti 2.OdTO 1 0,49% 1
Ekstremiteti hab 1 0,49% 1
Grudni koš larv 1 0,49% 1
Ekstremiteti lpav 1 0,49% 1
Grudni koš rjVV 1 0,49% 1
Neuropsihijatrijskebolesti OdTO 1 0,49% 1
Grudni koš 2.OdTO 3 1,48% 1 2
Trbuh i karlica 2.OdTO 2 0,99% 2
Ekstremiteti 2.OdTO 12 5,91% 12
Ekstremiteti hab 3 1,48% 3
Ekstremiteti PbTO 1 0,49% 1
Glava i vrat rjVV 1 0,49% 1
Grudni koš rjVV 1 0,49% 1
Ekstremiteti rjVV 1 0,49% 1
Trbuh i karlica tomz 1 0,49% 1
Ekstremiteti tomz 1 0,49% 1
ukupno 203 100,00% 7 48 2 24 122

311  žrtava rata pripadnika sa područja opštine,domicili ili 7% od brojnog stanja TO opštine, odnosno 68,39% od ukupno stradalih na području opštine do 20.maja 1992. godine. JNA 116 pripadnika ili 37% i 195 TO opštine sa 63% žrtava.[2]

Svega   poginulih    ranjenih    samoranjavanje  povrijeđenih   bolesnih   nestalih
311 47 100 2 29 131 2

Po kategoriji pripadnika,  2 oficira, 4 podoficira i 41 vojnika iz rezervnog sastava.

zima 1992.

U istoriji Teritorijalne odbrane opštine Prnjavor ostaće upamćeno i po 7 boraca, odnosno 47 junaka JNA  opštine , koji su u odbrani otadžbine dali sve što su mogli, dali svoje živote. Sjećanje na herojske poginule i tuge za poginulim junacima neprebolne za 626 poginulih tokom rata sa opštine Prnjavor. Tragedija do tragedije i za 4 porodice sa opštine sa dva poginula borca Vojske Republike Srpske.

1.pč

Rat koji je vodila TO opštine, kada se napadalo da se odbranimo, i prostor opštine i srpske teritorije koje se morale braniti. Zato je postojala TO i kasnije VRS da brani zemlju i narod, onda kada je to najpotrebnije, bez obzira na neprijatelja  i u skladu za vojničkom zakletvom, ne žaleći da u toj borbi damo i svoj život, braneći otadžbinu i pravo na opstanak.

Nema više TO, a ni VRS, otišli su u istoriju.

[1] prema podacima Službe za informisanje SSNO u borbama u Hrvatskoj poginulo je i od posljedica ranjavanja preminulo ukupno 1.279 pripadnika oružanih snaga SFRJ koji su bili pod komandom JNA ili su izvršavali zadatke  u sadejstvu s jedinicama Armije (pripadnici Teritorijalne odbranbe i dobrovoljci. Među poginulim i od posljedica ranjavanja premeninulim 177 vojnih starješina (120 aktivnih i 57 rezervnih), 351 vojnik na odsluženju vojnog roka, 467 vojnika vojnih obveznika, 122 dobovoljca, 68 pripadnika TO ( tri pripadnika našeg odreda TO) i 94 civila mještana koji su se priključili JNA u toku borbenih dejstava (Vojno-politički informator, broj 4 od 1992. godine, str.148)

Pregled ukupnih gubitaka od 343 pripadnika JNA i TO po opštinama do 20.5.1992. godine

Najviše ima poginulih u opštini Nova Gradiška u Hrvatskoj sa 161 poginula i od posljedica ranjavanja preminulo boraca. Poginulih 54, nestalih 2 , ranjeni 107 i sa povredama 30 boraca. Ostali gubici se odnose na bolesne , samoranjavanje, zarobljavanje .

Opština Svega % poginuli      nestali     ranjeni    povrede
Banja Luka 1 0,29%
Benkovac 1 0,29% 1
Bihać 4 1,17% 2 2
Borovo 1 0,29% 1
Bosanska Krupa 1 0,29% 1
Brač 1 0,29% 1
Brod 1 0,29% 1
Derventa 72 20,99% 12 55 4
Doboj 2 0,58% 1
Dubrovnik 1 0,29% 1
Glamoč 2 0,58% 1 1
Glina 1 0,29% 1
Gradiška 2 0,58%
Grahovo 1 0,29%
Han Pijesak 1 0,29% 1
Jasenovac 3 0,87% 3
Karlovac 2 0,58%
Kneževo 1 0,29%
Kupres 14 4,08% 12
Lipik 3 0,87% 1 2
Lipovac 1 0,29% 1
Ljubiško 1 0,29%
Mostar 1 0,29%
Nova Gradiška 161 46,94% 5 19 17
Novska 4 1,17% 3 1
Okučani 8 2,33% 4 1 3
Otočac 1 0,29%
Pakrac 4 1,17% 2 2
Petrovac 1 0,29% 1
Prnjavor 21 6,12% 3 2 4
Psunj 1 0,29% 1
Sarajevo 4 1,17% 3
Šibenik 1 0,29% 1
Sisak 2 0,58% 1 1
Sombor 1 0,29%
Tenj 2 0,58% 2
Teslić 1 0,29%
Tuzla 2 0,58% 1 1
Vukovar 7 2,04% 2 4 1
Zavidovići 4 1,17% 1 2
Ukupno 343 100,00% 54 2 107

Prema vojnoj pošti JNA i TO:

Najviše gubitaka od 167 ima vojna pošta 8840 Banja Luka – 329. okbr JA u čijem sastavu je bio i odred TO opštine Prnjavor

Vojna pošta Svega   % poginuli    nestali     ranjeni   povrede
1318/6 Knin 1 0,29% 1
1455 Banja Luka 1 0,29% 1
1524 Han Pijesak 1 0,29% 1
1552 Beograd 1 0,29% 1
1709 Svilajnac 1 0,29% 1
2460/11 Banja Luka 1 0,29% 1
2875/38 Vršac 1 0,29% 1
3164 Derventa 32 9,33% 8 19 4
3193 Prnjavor 2 0,58% 1 1
3326 Mrkonjić Grad 1 0,29% 1
3363 Banja Luka 2 0,58%
3422 Banja Luka 2 0,58% 2
4022 Banja Luka 2 0,58% 2
4352 Banja Luka 1 0,29% 1
4470 Drvar 1 0,29% 1
4795 Beograd 4 1,17% 4
4795 Sombor 1 0,29%
6372 Banja Luka 1 0,29% 1
6817 Banja Luka 2 0,58% 2
7001/34 Srbac 1 0,29% 1
7015 Banja Luka 1 0,29% 1
7029 Petrovo 1 0,29% 1
7039 Banja Luka 2 0,58%
7057 Doboj 1 0,29%
7161 Bileća 1 0,29% 1
7312 Petrovo 1 0,29% 1
7322 Banja Luka 2 0,58% 1
7327 Sarajevo 1 0,29% 1
7404 Kneževo 1 0,29%
7421 Sanski Most 2 0,58% 2
7440 Drvar 1 0,29% 1
7446 Drvar 2 0,58% 2
7454-1 Mostar 1 0,29% 1
7463 Petrovac 2 0,58% 2
7484 Banja Luka 1 0,29%
7500 Glamoč 1 0,29% 1
7512 Lukavica 1 0,29% 1
7529 Kupres 1 0,29% 1
7531 Grahovo 1 0,29%
7577 Sarajevo 1 0,29% 1
7954 Tuzla 2 0,58% 1 1
8164 Maribor 1 0,29% 1
8304 Banja Luka 1 0,29% 1
8840 Banja Luka 167 48,69% 5 20 18
8860 Sarajevo 1 0,29%
9062 Pakrac 1 0,29% 1
9162 Prijedor 2 0,58% 1
9162 TO Okučani 5 1,46% 3 1 1
9227/7 Glina 1 0,29% 1
T-22206 Prnjavor 56 16,33% 7 36 3
TO Borovo 1 0,29% 1
TO Knin 1 0,29% 1
TO Kostajnica 1 0,29% 1
TO Kupres 13 3,79% 10
TO Novska 1 0,29% 1
TO Okučani 4 1,17% 4
TO Sisak 1 0,29% 1
Ukupno 343 100,00% 54 2 107  30

[2] Pregled povređenih je prema kategoriji prikazano u Novom glasniku Vj, broj 1/94 strana 102

[3] Prema podacima Ministarstva odbrane Republike Srpske iz 1996. godine u Vojsku RS mobilisano oko 300.000, u ratu poginulo 18.392 i ranjena 36.543 vojnika. Tvrđava, maj 1997. godina

Brojčano TO opštine (uključujući i odred TO u sastavu 329. okbr JA na ZSR), brojalo je preko 4.000 boraca i činilo je oko 2 odsto Vojske Republike Srpske sa 215.671 boraca u momentu formiranja 12.5.1992. godine, poginulo je 23.184 borca ili 11 odsto od brojnog stanja VRS. (Podaci iz interviju ministra RBIZ RS, „Srpskom borcu“, januar/jul 2017. godine).

Kretanje članaka

 

Starješine VRS

Brojne starješine VRS sa područja Grada Prnjavor  u stvaranju i odbrani Republike Srpske tokom Odbrambeno-otadžbinskog rata

Palačkovci, 2003.

I sam sam, kao mnogi drugi srpski patrioti, krenuo u ovaj rat da branim narod, porodicu, ognjište, punog srca i duše, da činim ono što predstavlja najveću obavezu i čast za svakog rodoljuba, a posebno za oficira. Otišao sam pun ideala za dobro srpskog naroda, a u ratu i poslije njega slobodan sam da istaknem da su mnogi te ideale zloupotrebili i kao „ljudi“, a da negovorimo koliko su prekršili Ustav i zakone. Zašto…?[1]

ispred Spomen crkve na Vučijaku

Riječi koje mogu u potpunosti da se odnose i na naše starješine sa područja Grada Prnjavor: vojnike, podoficire i oficire na komandnim dužnostima od komandira voda do komandanta brigade.

Inače, starješina VRS je  vojno lice koje komanduje ili rukovodi jedinicom-ustanovom. Dužnost vojnih starješina u VRS vrše vojna lica koja imaju odgovarajući čin, a u rati i vojno lice koje nema čin, a tada ima zvanje prema dužnosti koju obavlja (komandir, komandant, načelnik i dr)[2]

Nazivi osnovnih dužnosti oficira rodova:[3]

  • pješadije : komandir voda (streljačkog, minobacačkog, protivoklopnog, vod za podršku (prateći), izviđački vod i vod vojne policije) i komandir čete. Formacijski elementi- činovi: potporučnik, poručnik, kapetan, kapetan 1 klase. Vojnoevidencione specijalnosti (VES): 31101, 31102, 31103, 31107, 31109.
  • artiljerija:  komandir voda (komandir voda za podršku,za protivoklopnu borbu, komandno-izviđačkog i računarskog voda) i komandir čete. Formacijski elementi- činovi: potporučnik, poručnik, kapetan, kapetan 1 klase. Vojnoevidencione specijalnosti (VES): 31201, 31202, 31204, 31206, 31207, 31209, 31211, 31215 i 31220.
  • OMJ: komandir voda (komandir tenkovskog, mehanizovanog i izviđačćkog voda ) i komandir čete. Formacijski elementi- činovi: potporučnik, poručnik, kapetan, kapetan 1 klase. Vojnoevidencione specijalnosti (VES): 31401, 31402, 31403, 31404.
  • inžinjerija; komandir voda (komandir pionirskog, putnog, mostnog, maskirnog, inžinjerijskog, amfibijskog i izviđačkog voda ) i komandir čete. Formacijski elementi- činovi: potporučnik, poručnik, kapetan, kapetan 1 klase. Vojnoevidencione specijalnosti (VES): 31701, 31702.
  • avijacija: pilot: komandir avijacijskog odjeljenja; komandir čete za obradu podataka izviđanja iz vazduha. Formacijski elementi- činovi: potporučnik, poručnik, kapetan, kapetan 1 klase. Vojnoevidencione specijalnosti (VES): 31503, 31506, 31538 i 38503.
  • ARJ PVD: komandir odjeljanja, komandir voda (topovskog, raketnog i komandnog), komandir baterije, pomoćnik komandanta za logistiku, zamjenik komandanta. Formacijski elementi- činovi: potporučnik, poručnik, kapetan, kapetan 1 klase. Vojnoevidencione specijalnosti (VES): 31301, 31302, 31310, 31311, 31326, 31327.
  • veza: komandir voda (komandir voda veze, komandir SCV i SČV ) i komandir čete. Formacijski elementi- činovi: potporučnik, poručnik, kapetan, kapetan 1 klase. Vojnoevidencione specijalnosti (VES): 31801, 31805, 31828.

Prema dosad prikupljenim podacima sa područja grada u proteklom Otadžbinsko- odbrambenom ratu RS od 1991. do 1996. godine, na raznim starješinskim dužnosti, od komandira samostalnog odjeljenja do komandanta brigade, prošlo je 2.051 starješina u 118 vojnih pošta JNA, TO , MUP, SOiO i VRS.

Komandne duznosti Svega  1991. 1992. 1993. 1994. 1995. 1996.
komandant brigade 6 1 4       1
zamjenik komandanta brigade-NŠ 3   2   1    
pomoćnik komandanta brigade 70 3 38 5 10 8 6
komandant bataljona 60 5 30 8 5 8 4
zamjenik komandanta bataljona 51 5 15 9 9 8 5
pomoćnik komandanta bataljona 136 8 61 17 18 19 13
komandir čete 285 20 147 31 35 33 19
zamjenik komandira čete 148 4 71 21 22 14 16
komandir voda 868 47 432 110 109 98 72
zamjenik komandira voda 80 2 40 10 16 6 6
referenti 174 7 97 18 22 14 16
četne/baterijske starješine 108 3 48 16 14 16 11
komandir samostalnog odjeljenja 62 7 29 4 10 6 6
Ukupno 2.051 112 1.014 249 271 230 175

 

 

U prvoj godini rata na starješniske dužnosti prošlo je 112 boraca. Stvaranjem VRS, najviše u 1992. godine 1.014 boraca prošlo kroz starješinske dužnosti.

za stvaranje Republike Srpske, Grad Prnjavor je mobilisao i na prvom rasporedu imao 9.800 vojnih obveznika.[1], sa 2023. godini evidentirano je sa statusom  5808 kategorisanih boraca, dok je ativnih je 4398 . RVI je evidentirano 994 .

1.015 boraca je bilo na starješinskim dužnostima u toku rata. U VRS 931, a prošli kroz starješinske dužnosti 1.653 borca.

Mobilizacijskom razrezu brojno stanje oficira sa područja opštine raspoređeni u OS JNA i TO 1991. godine popunjen je sa 82 i 120 podoficira.

Prema nekim podacima brojno stanje oficira na opštini Prnjavor iznosi 308 lica ili 4% u odnosu na broj rezervnih oficira u VRS krajem 1995. godine: domicili 269, raseljeni 31 i izbjegli 8

  • pukovnik 2
  • potpukovnik 5
  • major 31
  • kapetan 1 klase 15
  • kapetan 45
  • poručnik 136, i
  • potporučnik 40,
  • broj podoficira 670 ili  5% u odnosu na broj rezervnih podoficira u VRS, i još 51 sa neodgovarajućim VES-om. Odstalo do oko 8.000 boraca sa područja opštine bilo je raspoređeno u vojnike.

Uprava GŠ VRS za OMP da je  brojno stanje, krajem 1995. godine, rezervnih oficira iznosi 7. 556 i podoficira 14.487 u VRS. Ukupan broj mobilisanih u VRS iznosio je 206.187 ili 77% (Zbornik OSVRS , Banja Luka, 2018. str.89)

Prema rasporedu brojno stanje oficira na kraju rata sa područja Grada Prnjavor bilo je 308 oficira VRS:

  • VRS 235
  • JNA 4
  • TO 12
  • MUP 6
  • PVL  21
  • radna obaveza 3
  • bez rasporeda 26

Prema prikupljenim podacima iz ratnih jedinica veliki broj je odlikovanih oficira i podoficira, oko 153 i oko 72 nagrađenih. Poginulih starješina u činu oficira i podoficira bilo je oko 48. U VRS ostalo je oko 26 AVL. Neki podaci govore da oko 150 oficira i podoficira imaju status RVI. Ne raspolažemo sa podacima oko kategorizacije boraca za oficire i podoficire. Poslije rata neki podaci govore da je umrlo oko 159 podoficira i oficira.

Starješina u VRS je i lice koje ima čin u rasponu od vodnika do generala. Njih čine oficiri i podoficiri koji su bili pripadnici JNA ili su u vojnim školama u Saveznoj Republici Jugoslaviji i u JNA  i u Republici Srpskoj osposobljavani za starešinski kadar. Viši nivoi školovanja nisu praktikovani zbog toga „što je rat najbolja škola“.
U toku rata, bili su izloženi velikim opterećenjima, socijalnim problemima, pogibijama i neodgovarajućim tretmanom organa vlasti koji su ponekad slično delovali kao i u Sloveniji i Hrvatskoj.

Starešine VRS bili su neposredni učesnici borbenih dejstava i ličnim primerom pokušali da deluju na svoju vojsku.(Zbornik OSVRS, str.81) Nastavite sa čitanjem →