Arhive oznaka: JNA

Vojska Grada Prnjavora

Grb BO

Uz Dan boraca RS, je prilika da se prisjetimo boraca grada Prnjavora i njihovog učešća u odbrani i stvaranju  Republike Srpske. Poznato je da je Vojska Republike Srpske formirana 12. maja 1992. godine i da je na kraju rata brojala 210.000 mobilisanih boraca. U Domovinskom ratu od 1992. do 1995. godine poginula su 23.752 vojnika.

Na kraju rata, grad Prnjavor je imao preko 9.100 pripadnika Vojske Republike Srpske.

Odajući počast svim borcima i učesnicima rata od 1991. do 1996. godine, te žrtvama koje su dale živote za stvaranje Republike Srpske, Grad Prnjavor je mobilisao i na prvom popisu imao preko 10.000 vojnih obveznika. [1]

Rasporedsvega      %34   5
bez rasporeda360,35%1926
VRS922288,80%8307679236
JNA3052,94%29069
TO3823,68%3561511
OiO250,24%187
MUPRS3373,25%317146
RO310,30%2434
PVL440,42%121121
SVR30,03%3
Ukupno10385100,00%9328744313

U tabeli je prikazan, prema prikupljenim podacima iz arhiva odsjeka MO Prnjavor, broj vojnih lica sa područja grada raspoređenih u odbrambenim strukturama grada i Republike Srpske. Učešće boraca u jedinicama VRS u ukupnom broju angažovanih u ratu iznosilo je oko 5%.

Od ukupnog broja registrovanih učesnika rata, samo jedan je mobilisan i raspoređen u odbrambene strukture grada i Republike Srpske: 89% stanovnika grada mobilisano je u ratne jedinice VRS; u jedinicama JNA na početku rata 1991-1992. 3% stanovništva je bilo raspoređeno; 4% je raspoređeno u opštinske jedinice teritorijalne odbrane; Oko 3% je raspoređeno u jedinice i strukture MUP-a RS 0,3% u opštinsku nadzorno-informativnu službu; 0,3% je raspoređeno na rad u organe Ministarstva odbrane RS i Ministarstva unutrašnjih poslova , 0,4% su bili profesionalna vojna lica 0,03% su bili na odsluženju vojnog roka, a 0,36% su bili raspoređeni bez rasporeda u kategoriju podoficira i oficira;

Prema podacima o ostvarivanju prava iz oblasti BIZ-a na području Grada Prnjavora za 2023. godinu evidentirano je 4398 aktivnih lica sa statusom i kategorijom boraca: I kategorije 1706 boraca, 263 druge, 342 treće, 439 četvrte, 323 pete, 405 šeste i 920. U zoni borbenih dejstava je u prvoj kategoriji i iznad, a van zone borbe je u devetoj kategoriji. U gradu Prnjavoru kategorisano je ukupno 5.808 vojnika. [2]

U odnosu na ukupan broj pripadnika VRS, 45% su kategorisani borci; 6,3% poginulih vojnika, 11,4% vojnika koji su poginuli nakon rata. Dakle, još jedna trećina boraca nije kategorisana kao borci RS.

Prema podacima Boračke organizacije grada Prnjavor: Pravo na borački dodatak trenutno ima oko 5.800 ljudi 29. 12. 2023.

Što se tiče pola i kategorije stanovnika grada, situacija je sledeća:

kategorijasvega    %muškarci zene
domicil895486,22%8842112
pobjeći1281,23%1235
raseljeni129212,44%124052
iz Srbije110,11%11
ukupno10385100,00%10216169

Domaće stanovništvo bilo je zastupljeno sa preko 86%, a padom srpskih opština u Hrvatskoj i Zapadnoj Krajini Republike Srpske, u odbrambene strukture RS i grada raspoređeno je 1,2% izbjegličkog i oko 13% raseljenih stanovnika Republike Srpske. Manje od 1% pripadnika VRS bili su dobrovoljci iz Srbije.

U 127 ratne jedinice, odnosno vojne jedinice Vojske Republike Srpske, mobilisano je 9114 pripadnika, prva popuna sa 1214, tako da je brojna raspoređenost iznosila  10328 boraca. Vojnika 9313,  podoficira 753 i 262 oficira.

Pregled u odnosu na kategoriju stanovništva grada i ostvareni status vojnog lica, prema dostupnim podacima, je:

statussvega   %domicilizbjegliraseljeni    iz Srbije
bez319630,78%2919372346
kategorisani borac408539,34%3519445202
RVI9369,01%7828146
RVI MUP270,26%27
ubijen6125,89%435141612
nestao320,31%1949
uhvaćen50,05%23
pokojni340,33%2617
umrijeti nakon rata10099,72%89510104
odselio650,63%24140
ranjen bez statusa2302,21%1746491
povrijeđen260,25%2312
bolestan930,90%80211
umro, otpušten iz RJ170,16%143
PVL160,15%142
vojnika koji služe vojsku20,02%11
Ukupno10385100,00%8954128129211

Prema dostupnim podacima, preko 4.100 ili 40% od ukupnog broja boraca u bazi podataka kategorizirano je kao borački status. Ovom podacima treba dodati 936 kategorisanih vojnika koji su ostvarili pravo na RVI VRS i 29 RVI UP RS, što znači da je ukupan broj kategorisanih na području grada Prnjavora preko 5100 vojnika.

Tokom rata 290 vojnika JNA, 6 mlađa oficira i 9 oficira mobilisano je u ratne jedinice Jugoslovenske narodne armije i raspoređeno na 305 vojnih obveznika.

 

Jedinice teritorijalne odbrane opštine imale su ostalih mobilisanih 382 pripadnika i to 356 vojnika, 15 podoficira i 11 oficira u 11 ratnih jedinica, sa komandirima . 3660 pripadnika raspoređeno na dva vojna mjesta. Vojna pošta 8840 Banja Luka 329.okbr5.k 225 i jedinice TO opštine Prnjavor 3435 pripadnici TO.

 

Zaključak

Na kraju rata 1995. godine Prnjavor je imao 8.900 vojnika u Vojsci Republike Srpske , ili 4,23% od ukupnog broja mobilisanih u Republici Srpskoj.

Ranjeni, ranjeni i bolesni borci VRS i  poginuli, nestali i umrli borci VRS na slikama  .

Na početku mobilizacije u jedinice JNA bila su 1.553 borca ​​sa područja opštine Prnjavor. Plan, odnosno procena mobilizacije je 691 vojni obveznik za 5. KJNA i 1.066 vojnih obveznika za 7. KJNA, ukupno 1.757 regruta, a raspoređeno je 1.000 ili 57%, što je značajan uspeh u odnosu na druge opštine.

Od prvih mobilizacija vojnih obveznika za popunu ratnih jedinica JNA i opštinske teritorijalne odbrane i dobrovoljačkih jedinica do ponovnog formiranja, odnosno stvaranja VRS, mobilisano je 4.700  vojnih lica , prosečne starosti od 30 godina, sa maksimalno 20 do 29 godina starosti, što čini ukupno 65% muškog stanovništva do 64 godine starosti 6,11% stanovništva opštine i 2,18% u odnosu na oko 215.670 lica  prema evidenciji resornog ministarstva koja su učestvovala u Otadžbinskom ratu ili 54,42% prema evidenciji nadležnog opštinskog organa za vođenje evidencije lica koja su uređivala vojnu obavezu8,   opštinski registar učesnika u ratu477 u odnosu na [3]

Ukupno 5.394 pripadnika raspoređeno je u opštinsku TO. Udio stanovništva TO 1991. godine u broju vojno sposobnih građana iznosio je 12%, a prema vojnoj evidenciji 45% raspoređenih Jedinice TO su mobilisane, uglavnom od 20 do 29 godina, u tzv. prvog poziva, ili 41,67%, što čini 18,39% ukupne muške radne populacije opštine starosti od 15 do 64 godine

Spomenik u Prnjavoru

U odnosu na završetak rata 1995. godine [3] , Opšina je 31.12.1995. Prema evidenciji OMO-a, u odnosu na ukupan broj stanovnika opštine od 45.995 registrovano ih je 11.987 ili 26,06%. U VRS su raspoređena 4.382 lica ili 73,30%. Ukupan broj lica raspoređenih u odbrambenim strukturama RS je 5.978 ili 49,87% u odnosu na broj vojnog osoblja. Eliminisano iz službe: 361 poginulih i 1.575 ranjenih, što je 35,94% u odnosu na broj vojnika, odnosno 3,4% u odnosu na broj stanovnika Samo su opštine Sanski Most (6,8%), Kneževo (5,3%), Kotor Varoš (3,7%), te Prijedor.5% više gubitaka.

Ukupno 5.394 pripadnika raspoređeno je u opštinsku TO. Udio stanovništva TO 1991. godine u broju vojno sposobnih građana iznosio je 12%, a prema vojnoj evidenciji 45% raspoređenih Jedinice TO su mobilisane, uglavnom od 20 do 29 godina, u tzv. prvog poziva, ili 41,67%, što čini 18,39% ukupne muške radne populacije opštine starosti od 15 do 64 godine

[1] na osnovu podataka koje su prikupile ratne jedinice VRS u bivšem odsjeku MO RS Prnjavor.

Prema podacima iz arhive OMO Prnjavor 28.10.1993. godine opština Prnjavor imala je 190 poginulih, 912 ranjenih i preostalih pripadnika VRS ( na rasporedu) 4017 v/o. Broj vraćenih iz SRJ nije poznat, a broj izbjeglih v/o u SRJ ima 4 i broj stručnih kadrova v/o koji su povučeni iz VRS i raspoređeni na radnu obavezu ima 27.

Predsjednik Boračke organizacije Prnjavor ističe da su prnjavorski borci raspoređeni u 124 ratne jedinice VRS. (14.2.2019.)

Predsjednik Gradske boračke organizacije Pero Đumić: Grad je mobilisao 10.062 vojna lica, 1400 ranjenih i 625 poginulih i nestalih boraca VRS sa područlja grada Prnjavor. Ne zaboraviti! (18.ribolovni kup RVI RS i RVI Srbije, Drenova, grad Prnjavor, 26.7.2025. godine)

Pukovnik Boško Peulić, predsjednik opštinskog odbora starješina Prnjavor, izjavio je 2022. godine da je prema podacima Boračke organizacije grada Prnjavora mobilisano 10.300 ljudi i dobrovoljaca u 128 vojnih punktova Vojske Republike Srpske.

[2] Informacija je usvojena na sjednici Skupštine grada Prnjavora, održanoj 27.12.2023. godine

Pregled ratnih jedinica VRS-vojnih pošta u koje je mobilisano preko 9.100 boraca sa područja Grada Prnjavora:

Nastavite sa čitanjem →

Borbene aktivnosti 327.mtbr

Formiranje 327. motorizovane brigade JNA Derventa

Formiranje ratne brigade izvršeno je u februaru 1992. godine u jako nepovolnim uslovima.

kasarna

Brojno stanje brigade na rasporedu bilo  je 792 pripadnika od prvih pozivanja 5.10.1991. godine sa područja opštine Prnjavor do preformacije (19.5.1992.) formiranjem 27.mtbr VRS[1] sa područja opštine.

Nastavite sa čitanjem →

Analiza popune 327.mtbr JA

Popuna 327. motorizovane brigade JA

Prema podacima iz arhive odsjeka MO Prnjavora, od prvog poziva vojnih obveznika sa područja grada Prnjavora  327. mtbr JNA, na tzv. vojnu vježbu od 4 mjeseca, i mobilizaciju u martu 92., kroz brigadu je prošlo, odnosno raspoređeno više od 1.760 pripadnika. Brigada je popunjena vojnicima, podoficirima i oficirima prema planu popunjavanja brigade od 937 v/o. Pozivanjem  od 05.10.1991. i mobilizacijom u martu 1992. godine, do ponovnog formiranja (19.05.1992.) formiranjem 27. mtbr, pozvano je preko 1.120 pripadnika, a kasnije kroz prvu popunu još 65, tako da je prvi put popunjena sa 1.190 boraca, bez dupliranja rasporeda, odnosno prekomande boraca ili 127% u odnosu na plan popune. [1]

U 327. mtbr JA mobilisano je 1.127 vojnika, popunjeno je još 65 vojnika, u osnovne jedinice brigade (pješadijski bataljoni, divizije, čete i vodovi) raspoređeno je ukupno 1.763 boraca. Vojnika 1045, podoficira 104 i oficira 44. . Sa prekomandama 2000 boraca.

Organizaciono-formaciona struktura brigade zasniva se na formiranju sastava bataljona JA: 4 pešadijsko-motorizovana bataljona sa divizijama-četama za podršku, komandovanje, štabne jedinice (veze, izviđanje i vojna policija) i pozadinski bataljon.

Pregled mobilisanih pripadnika po osnovnim jedinicama brigade

jedinicaUkupno   % popune    3    4   5ProsekOdStarost
1.mtb685,70%625131,87
2.mtb90,75%8132,68
3.mtb80967,76%716642930,16
4.mtb40,34%435,39
4.mtč292,43%261227,99
čv70,59%5229,52
čvp151,26%12327,00
had12270,59%42133,90
ič40,34%3121,53
inžb161,34%15127,47
k-dabr20,17%1130,35
ks10,08%133,83
ladPVO121,01%11126,90
mpoad17214,41%14321829,31
pozb242,01%221134,26
rjVV20,17%231,59
tč110,92%9226,19
vabho20,17%1137,42
Ukupno1194100%10451044530,41

Brigada je popunjena sa 1.194 pripadnika: (1) vojnika 1045, (2) podoficira 104 i (3) oficira 45. Najveći procenat popunjenosti je na 3.mtb je 800 i to je oko 68% popunjenosti brigade.

Nastavite sa čitanjem →

Ratni put 27.mtbr i 1.mtb

Kratak prikaz ratnog puta i brojnog stanja 27.motorizovane brigade 1.KK VRS i njenog 1.mtb, Motajičkog bataljona

31 godina od Bratunačkog ratišta

BORCI POSAVINE

Počekom rata 1991.godine  5. odnosno 1.krajiški korpus imao je nekoliko jedinica koji su bili u sastavu JNA. Opština Prnjavor po planovima popune popunjavala je 6 jedinica korpusa: 3 pozadinske jedinice-PoB i 3 manevarske jedinice JNA:

  • 14.pozadinska baza JNA u Krčmaricama, skladište MES i municije, Trapistima i Mali logor, mobilisano 129;
  • 188. pontonjeriski bataljon sa razrezom od 2 v/o a mobilisano je 5 pripadnika;
  • 293. inžinjerijski puk sa razrezom od 333 v/o, a mobilisano je 143 pripadnika, i
  • 329.okbr sa razrezom od 30 v/o, a mobilisano  146 pripadnika.
    • plan je bio 691 v/o, a mobilisano 421 v/o u 5. KK.

U 7.tuzlanskom korpusu JNA, opština je popunjavala dvije jedinice:

  • 327.mtbr, vojne pošte 3164 Derventa sa najvećim planom popune sa opštine u razrezu od 935 v/o i to: 26 oficira, 31 podoficira i 878 vojnika, dok je mobilisano 976 pripadnika;
  • motorizovani bataljon, vojne pošte 6510 Derventa, kasnije Osinjska lpbr u planu popune sa 131 v/o, a mobilisano 5 v/o.
    • plan je 691 v/0, a mobilisano 981 pripadnika u 7.K JNA[1]   .
    • Ukupno mobilisamo u jedinice JNA sa područja opštine , prema prikupljenim podacima, 1.402 pripadnik i kroz popunu iz drugih jedinica 153 borca. Ukupno raspoređeno u JNA 1.555 boraca.  Kroz jedinice JNA prekomandama prošlo je još 215 boraca. Kroz jedinice prošlo i na rasporedu bilo 1.770 boraca sa područja opštine.

327.mtbr radila je i postojala još u vijeme JNA u Derventi, imala svoju formaciju, i u

početku nakon formiranja i ulaska rezervnog sastava imala značajnu ulogu u odbrani sjevernog dijela Republike Srpske.

Nakon mobilizacije jedinica 5.korpusa JNA i njihovo angažovanje na Zapadno-Slavonskom ratištu, 5.10.1991. godine počelo je pozivanje vojnih obveznika sa opštine na tz.4 mjeseca rezerve u 327.mtbr u kasarnu Derventa.http://lpbr-prnjavor.info/30-godine-od-mobilizacije-u-opstini-prnjavor/

„Do sada je bilo dosta polemike o mjestu i ulozi brigade u 1.KK, posebno u TG-3. Radi objavljivanja ocjene rada jedinice potrebno je analizom dosadašnjih dejstava doći do pokazatelja o dosadašnjem periodu života i aktivnosti. Poznato je da brigada nije uspela sprovesti mobilizaciju[1] , te daje formiranjem TO stvoreno jezgro za brigadu. Sve specifičnosti treba objasniti od učesnika i to od samog početka rata, posebno sa ratnim putem svojih jedinica što realnije i sa jasnim pokazateljima“. Pukovnik Stanko Baltić, komandant 327. mtbr; Naređenje u kome traži podatke za istorijsku građu Nastavite sa čitanjem →

33 godine od vojne mobilizacije u opštini

stvarne, ratne mobilizacije JNA i TO u opštini Prnjavor

MOBILISANO PRVIH 1517 PRIPADNIKA TERITORIJALNE ODBRANE OPŠTINE

Spomenik u Prnjavoru

  1. o.m. biće 33 godina od mobilizacije ratnih jedinica teritorijalne odbrane opštine i JNA koje se popunjavaju sa područja naše opštine. Prilika da se sjetimo svih onih boraca koji su izvršavali svoju obavezu da brane Jugoslaviju.
  • U prvom  mjesecu mobilisano 1.286 pripadnika teritorijalne odbrane opštine Prnjavor,  do 20. oktobra  bilo je mobilisano 1517 boraca, a do 19.maja 1992. godine  domobilisano još 1881 vojna obeveznika. Ukupno mobilisano (prvi put) u  ratne jedinice TO opštine 3.398 pripadnika, 
  • U jedinice JNA u septembru i oktobru mobilisano 519 vojnih obveznika, a do maja 1992. godine domobilisano je ukupno 446 pripadnika JNA. Ukupno mobilisanih 965.
  • Ukupno mobilisano sa područja opštine Prnjavor u ratne jedinice TO i JNA 4363 vojna obveznika
  •  2213 još  raspoređenih pripadnika TO i JNA i 670 prošli kroz ratne jedinice TO i JNA do 19.maja 1992. godine, još 123 sa prekomandama u RJ. ukupno 7469 borca

Pregled mobilisanih boraca po kategoriji u ratnim jedinicama JNA i TO opštine Prnjavor

Bilo mobilisano (3) vojnika 3768 ili 86%, (4) mlađih oficira 453 ili 10% i (5) oficira 142 ili 3%. Prosječna starost mobilisanih pripadnika JNA i TO iznosila je 30 godina života, relativno popunjene mlade ratne jedinice

Vojna pošta svega    % 3 4 5 Starost
3164 Derventa 571 13,09% 476 66 29 30,83
3780 Banja Luka 39 0,89% 33 5 1 30,27
4352 Banja Luka 3 0,07% 3     24,35
5290 Banja Luka 71 1,63% 65 5 1 31,65
6510 Derventa 5 0,11% 4 1   29,26
6817 Banja Luka 130 2,98% 111 13 6 30,39
8840 Banja Luka 361 8,27% 304 48 9 27,31
9396 Banja Luka 25 0,57% 22 2 1 30,91
T-22206 Prnjavor 3158 72,38% 2750 313 95 34,25
Ukupno 4363 100% 3768 453 142 29,91

Planom mobilizacijskog razreza opština Prnjavor je popunjavala 6 ratnih jedinica 5.banjalučkog korpusa JNA i 2 ratne jedinice 7.tuzlanskog korpusa JNA. Od teritorijalnih jedinica 4 operativne i više prostornih jedinica TO mjesnih zajednica opštine. Nastavite sa čitanjem →

Inžinjerijski puk 1.KK

Inžinjerijski puk 5.Korpusa JNA, kasnije preimenovan u inžinjerijski bataljon 1.KK

INŽINJERIJSKI PUK u RATU

U pregledu planova razvoja ratnih jedinica JNA u Opštinskom sekretarijatu za narodnu odbranu, za 1991. godinu nalazi se 239. inžinjerijski puk 5.K JNA, brojnog naziva 6817, 5401 vojne pošte Banja Luka, sa mobilizacijskim mjestom Laktaši, zbog blizine rejona upotrebe ove jedinice, oko r.Save.

Po planu popune 333 pripadnika ratne jedinice JNA  sa područja grada Prnjavor, a mobilizacija je izvršena sa 174 vojna obveznika, još sa 8 prve popune . Ukupno raspoređeno 182 boraca u inžinjeriji JNA.Prošli koroz jedinicu 198 pripadnika. Tri borca su ranjena, a jedan poginuo.

U VRS u 1.inžinjerijskom bataljonu 1.KK bilo je raspoređeno 181 pripadnik inžinjerije, sa područja grada Prnjavor,  od čega je 81 domobilisan u ovu jedinicu, prvi put.

U organizacijskom  sastavu  Puk  je  imao  sledeće  jedinice:  Komanda, komanda  stana,  vod  veze,  vod  vojne  policije,  izviđački  vod,  pionirski bataljon  (dvije  pionirske  čete),  inženjerijski  bataljon  (četa  inženjerijske  mehanizacije,  građevinska  četa  i  mosna  četa) i  pozadinska  četa.

Mob zborište inžp

Prva ratna upotreba i dejstva na Zapadno-Slavonskom ratištu u razminiranje minskih polja, maskiranju i utvrđivanju komandnih mjesta i vatrenih položaja sredstava podrške.

inžp 1992.

Stvaranjem VRS inžinjeriski puk JA preformiran je u inžinjerijski bataljon 1.KK VRS u kasarni Kozara Banja Luka.., vojne pošte 7039, sa popunom- rasporedom  od 100 pripadnika sa područja opštine Prnjavor: 86 vojnika, 11 podoficir i 3 oficira.