Početak priče o „Vukovima sa Vučijaka“ počinje jednim skupom viđenih Srba. Održan je Vidovdan 1990. godine u Bosanskom Grahovu. tada je procijenjeno da Srbima i srpskom narodu dolaze teški dani, nova stradanja. Za takve dane trebalo se pripremiti i u vojničkom smislu. odlučeno je da se počne sa specijslnom vojničkom obukom u Golubiću, kod Knina. Pozivu i svojevrsnom izazovu, ne odolijeva ni Veljko Milankjović, kasnije duhovni i vojni vođa „Vukova“ o kojim je riječ. Odlazi u golubić i sprema se za rat, u kojem će za razliku od brojnih drugih Srba od visokog političkog rejtinga imati priliku da plače od neproijatnog mirisa baruta, zadaha prebliske smrti … nepravde kakvu samo rat sobom nosi. Po povratku iz Golubića, probrani momci, prolaze i obuku na Vučijaku. Na početku formiranja jedinice koja će se nakon silnih borbi službeno zvati Prvi krajiški udarni bataljon, bilo ih je, pored instruktora i komandanta Milankovića, svega dvadeset pet. Za početak dovoljno.
U nedjelju 22.6.2025. godine Udruženje „Vukovi sa Vučijaka“ obilježavaju 34 godine od formiranja Prve srpske doborovoljačke jedinice i Prvog udarnog bataljona 1.KK VRS „Vukova sa Vučijaka“, u sastavu 327.mtbr JNA Derventa. Okupljanje jedinice biće na Vučijaku, Kremna kod Prnjavora, kod ratnog štaba i sadašnje Spomen sobe „Vukova sa Vučijaka“.
Pored parastosa i pomena poginulim i umrlim pripadnicima jedinice, biće tradicionalno postojavanje ispred štaba, kao i ručak za borce, zvanice i goste.
Prva dobrovoljačka ratna jedinica „Vukovi sa Vučijaka“, Vučijak, Prnjavor, kasnije udarni bataljon formiran u početku ratnog vihora i izrasla kao elitna jedinica VRS u najžešćim borbenim dejstvima sa neprijateljem u oslobađanju Zapadne Slavonije, proboju Koridora, oslobođenju Dervente i Broda, Кašića, Ključa, bitke na Ozrenu i odbrani Novog Grada.
„Vukovi“ demobilizacija
Formirana je 28.6.1992. godine po naređenju generala Momira Talića, komandanta Prvog krajiškog korpusa Vojske Republike Srpske od dobrovoljaca i boraca teritorijalne odbrane popunjenih rezervnim sastavom sa prostora Prnjavora i drugih opština. U svom sastavu jedinica je imala do tri pješadijske čete, jedinicu podrške, pozadinsko odjeljenje i komandu.
Bataljonom, kasnije odredom od formiranja do kraja rata komandovao je poručnik Veljko Milanković i potporučnik Miro Šikarac. Prema raspoloživim podacima bojno stanje u VRS bilo oko 580 raspoređenih boraca: u 1.lpbr Prnjavor, 27.mtb r 1.KK i 1.bvp 1.KK, kao i 6 pripadnika u SJB Prnjavor. U sastavu JNA i TO bilo raspoređeno 192 pripadnika. U jedinicu je pojedinačno bilo oko 590 boraca. Prošlo kroz ratne jedinice VRS preko 850 pripadnika Vukova.
Učestvovala je u borbama na 22 opštine- ratišta i imala gubitke 0d 270 pripadnika na svim ratištima
Prema podacima iz ove jedinice kroz bataljon je prošlo preko 1000 boraca VRS , od kojih je 47 poginulo, a 180 ranjeno. .
Jedinica je odlikovana ordenom Miloša Obilića 1993. godine i 2018. godine Ordenom Karađorđeve zvijezde Republike Srpske prvog reda.
Ozrenje planina u sjevernom dijelu Bosne i Hercegovine. Geografska cjelina Ozrena je administrativno i teritorijalno podijeljena u okvirima opština: Doboj, Gračanica, Lukavac, Banovići, Zavidovići i Maglaj. Najviši vrh se zove Velika Ostravica i ima nadmorsku visinu od 918 metara. To je ujedno i jedini vrh čija visina prelazi 900 metara. Ostali značajni ozrenski vrhovi su: Krstata Ploča 893 m.n.v., Kraljica 883 m.n.v., Bojište 848 m.n.v. itd.
Zbog jakog napada muslimanskih snaga u rejonu s.Svinjašnica, na južnim padinama planine Podcijelovo, Ozren, koji su uspjele da probiju dio linije odbrane u zoni odgovornosti 1.laktaške lpbr. Komanda 1.KK VRS 17.6.1995. naređenje 1.prnjavorskoj brigadi da odmah uputi jedan vod „Vukova sa Vučijaka“ u rejon Svinjašnjice sa ciljem sprečavanje daljeg proboja neprijatelja i učvršćivanje linije odbrane. Zatim, u toku dana, što hitnije, pripremiti 2. pješadijski bataljon za marš sa svim potrebnim sredstvima i krenuti u rejon s.Svinjašnice i stupi u b/d i preuzme liniju odbrane prema naređenju komande 1.laktaške lpbr
Dok organizujemo pokret jedinice brigade na Ozren 18.6.1994. godine, na Ozrenu naši borci vode žestoke borbe.
greda Podsijelova,,
U rejonu kote 706 – Podsijelovo – muslimani žestoko napadaju, napadnuta je Đurina policija, devet izvanrednih momaka je poginulo, u pomoć im pristižu „Vukovi sa Vučijaka“ na čelu s komandirom Sančanin Bogoljubom i u toj borbi imamo trojicu lakše ranjenih boraca: Jerinić Neđu, Jovanović Zorana i Aleksić Slobodana.
Na Ozrenu je brigada, izuzev 3. pješadijskog bataljona koji je još uvijek drži položaje na desnoj obali r. Bosne, u s.Jabučić Polje, Dobojsko ratište, jer te položaje 1.vučijačka lp brigada nije mogla preuzeti zbog nedostatka ljudstva.
Komanda brigade u s.Gornjoj Brijesnici, Ozren, je pod otvorenim nebom, nemamo se gdje smjestiti, uslovi za rad su gotovo nemogući. Ubrzano radimo na uspostavljanju linije odbrane, urađen je je dobar dio rovova, a pridodat nam vod inženjerije inžb 1.KK sa komandirom st.vodnikom Radić Stanojem vrši zaprečavanje prednjeg kraja odbrane.
Naređenje je da se vrate izgubljeni položaji od prije nekoliko dana. Pojačanja stižu. Pridodati su nam Mandini borci sa Majevice iz Ugljevika.
33 godina od kraja formiranja odreda TO i preformacije odreda TO Prnjavor u 1.pb 1.lpbr Prnjavor
Struktura popune ratne jedinice TO opštine Prnjavor
18.maja 1992. godine stupila je na snagu odluka Predsjedništva SFRJ o povlačenju dijelova jugoslovenske armije u Saveznu Republiku Jugoslaviju, čime predstaje i postojanje teritorijalne odbrane SFRJ i opštine kao dijela oružanih snaga bivše Jugoslavije.
predsjedništvo sfrj
Krajem maja i u toku juna dolazi do preformacije jedinica TO opštine i formiranje 1.prnjavorske lake pješadijske brigade, a preostale jedinice JA u jedinice Vojske Republike Srpske.
Brojno stanje odreda TO opštine Prnjavor iznosilo je oko 570 boraca ili 79 više u odnosu na formaciju jedinice. Mobilisano je bilo tokom rata 500 boraca i popunom još preko 70 boraca. U jedinice odreda bilo je raspoređeno oko 700 pripadnika (sa prekomandama).
Kroz odred je prošlo 890 pripadnika od mobilizacije 18.9.1991. godine sa prelaskom preko r. Save 13.10.1991. godine na Zapadno – Slavonsko ratište do preformacije (16.6.1992.) sa popunom i prekomandama.
U početku mobilisano je u septembru 320 pripadnika u odred. Rijeku Savu prelazi 326 mobilisanih pripadnika i još kasnije 251 mobilisanih boraca. Na rasporedu u odredu bilo 586 boraca, zatim je raspoređeno kroz popunu još 253 boraca.
Značajno je da je 194 pripadnika odreda od mobilizacije 18.9.1991.godine, koji su tada bili pretpočinjeni 2.partbrTO, i prešli r.Savu 13.10.1991. godine u ušli u sastav 329.okbrJNA kao odred-bataljon TO [1]
Pregled strukture raspoređenih pripadnika odreda TO opštine prema kategoriji
Vojna pošta
svega
%
mobilizacija
popuna
Starost
8840 Banja Luka
253
43,77%
178
75
28,42
T-22206 Prnjavor
325
56,23%
322
3
30,01
ukupno
578
100%
500
78
29,22
Prema prikupljenim podacima u odredu je mobilisano 500 boraca, u toku rata još je bilo popunjeno prvi put sa 78 boraca što ukupno na brojnom stanju iznosi 578 boraca. (3) vojnika 447, (4) mlađih oficira 96 i (5) oficira 29 lica. U vojnoj pošti TO bilo 325 boraca raspoređenih po osnovu mobilizacije i dopopune od 3 pripadnika, dok u sastavu 329.okbr JNA bilo raspoređeno 253 lica, u mobilizaciji 178 i popuni 75 lica. Prosjek starosti odreda je bila 29 godina života,
Prekomandama je bilo rapoređeno još 127 boraca koji su došli u odred sa 705 raspoređenim borcem, bez duliranja. u 2 prekomandi bilo 184 duplih borca, tako da je kroz odred prošlo 889 boraca.
Prema vojnoj pošti TO opštine je bilo 328, a u vojnoj pošti 329.okbr 377 pripadnika raspoređenih u jedinice odreda. Ova metodologija brojnog stanja je da se isključi mogućnost dupliranja prvog raporeda u odredu.
Iz tabele je karakteristično da kod oficira u mobilizaciji odreda 1991. godine bilo 28, a samo je 6 ili 25 % oficira prešlo r. Savu. U odnosu na formaciju odreda od 18 oficira, ovo je bilo nedovoljno, jer su bile česte prekomande i napuštanja tako da su komandne dužnosti vodili i desetari vojnika. Podoficira je po formaciji sledovalo 28 a popuna izvršena, u toku rata 99 podoficira, bilo je i novih unapređenja. Kod vojnika sleduje po formaciji 297 vojnika, a izvršena popuna 449 vojnika. i na kraju po formaciji je sledovalo 434 pripadnika a izvršena popuna u toku rata 578 boraca odreda TO Prnjavor.
Ukupno u odred je bilo rapoređeno u osnovnim jedinicama (čete, vodovi, samostalna odjeljenja) 705 boraca. (npr. moja dužnost je bila prvo u komandi odreda, a kasnije druga, u .pješadijskoj četi).
Da je kroz odred sa svim prekomandama u odredu je prošlo 889 boraca za osam mjeseci borbi. Prosječna starost borca je bila 31 godina.
Pregled strukture rasporeda pripadnika odreda prema kategoriji lica i nižim jedinicama odreda do preformacije:
jedinica
svega
%
3
4
5
Starost
komanda odreda
18
3,11%
3
6
9
37,80
odjeljenje veze
11
1,90%
9
2
26,26
izviđačko odjeljenje
18
3,11%
12
5
1
26,69
kurirsko odjeljenje
16
2,77%
11
5
31,20
pionirsko odjeljenje
13
2,25%
11
1
1
31,39
1.pješadijska četa
171
29,58%
143
23
5
28,18
2.pješadijska četa
206
35,64%
165
36
5
29,00
prateća četa
81
14,01%
63
11
7
30,14
pozadinski vod
44
7,61%
32
10
2
30,77
ukupno
578
100%
449
99
30
30,16
Najveća izvršena popuna je u 2.pješadijskoj četi sa 36% sa prosjekom starosti boraca 29 godina.
31 godina od Dobojskog i Trebavskog ratišta. Neposredna odbrana Doboja
Novi zadatak Prnjavorske brigade – naređenje str.pov.broj 01-125/94 od 21.3.1994. godine. Na osnovu toga preuzimamo položaje od 2. ozrenske brigade na desnoj obali rijeke Bosne, a u neposrednoj odbrani Doboja, z/o lijevo Jabučić Polje, desno Pridjeli, ušće r.Usore u Bosnu.
Jabučić Polje, Doboj
Od 4.4.1994. godine 3.pješadijski bataljon uspješno organizuje izvođenje odbrane u rejonu Jabučić Polja , opština Doboj, do 1.7.1994. godine.
Potočani, Doboj
Komandu brigade smjestili smo u kasarnu „Potočani“, na liniji odbrane nemamo većih problema. Dobro smo se organizovali. Uradili smo dosta tranšeja, a rovovi su dobro utvrđeni. Muslimani nas povremeno granatiraju. Ciljevi su im dobro poznati, jer su tu živjeli. Dobijamo brojne informacije od OBO OG Doboj. Muslimani gomilaju snage na svim pravcima šireg rejona Ozren.
30. godina od Ozrenskog ratišta. Sjećanje na zonu odgovornosti 1.lake pješadijske brigade Prnjavor i herojske odbrane Podsijelova
Svinjašnica, OzrenOzren 1994.
Na Podsijelovu svakodnevne borbe, muslimani tuku liniju odbrane brigade artiljerijom, a sa manjim grupama pokušavaju prodor kroz našu odbranu. 1. prnjavorska lp brigada je dobro opterećena.
Jedan broj naših boraca nalazi se na Oraškom ratištu, zbog toga ne puštamo borce na odmor sa Ozrena. Po naredbi komandanta brigade potpukovnika Vlade, bataljoni su dužni da izdvoje jedan broj boraca, najmanje jačine voda u rezervu. Na Podsijelovu ima samo 20 vojnih policajaca u brigadnoj rezervi. Rezervne jedinice su formirale 1. i 3. bataljon, a 2. bataljon još nije formirao bataljonsku rezervu, iako je dobio naređenje da je obavezan formirati bataljonsku rezervu.
Pregled brojčane popunjenosti ratnih jedinica Teritorijalne odbrane grada Prnjavor, i na ZSR i Brodskom dijelu ratišta RS
Prema normativnim i doktrinarnim aktima SFRJ, oružane snage činile su JNA i TO. JNA je bila udarni dio OS SFRJ, a TO je njihov najmasovniji dio, i njene jedinice su bile organizovane , obučene i naoružane po jedinstvenim načelima TO.
Jedinice TO imale su namjenu izvođenja raznovrsnih b/d u svim uslovima; borbenu kontolu teritorije i zaštita i obezbjenjene: stanovništva, materijalnih dobara, OUR, organa DPZ i DPO i dr. od svih oblika neprijateljske aktivnosti.
JTO samostalno ili sa jedinicama JNA izvode b/d na PZT, u ZF i SP.[1]
19.5.1992.godine oružane snage TO i JNA završile su svoju istorijsku ulogu na prostorima SFRJ.
Broj boraca u ratnim jedinicama TO opštine
Komanda jedinica TO opštine u saradnji sa štabom TO opštine u čijem je sastavu, neprekidno prate stanje popune jedinice, vrše analizu i po potrebi preduzimaju potrebne mjere pobiljšanja, naročito dobrovoljnog popunjavanja boraca, i o tome podnose izvještaj Štabu TO opštine.
U 1991. i 1992. godini , istraživanjem je utvrđena popuna od preko pet hiljada boraca koji su mobilisani u ratne oružane snage JNA i jedinice TO opštine Prnjavor do preformacije u maju 1992. godine. Mobilisani čine 99,76%, pripadnika muškog pola, što je razumljivo, jer su oni nosioci borbenih dejstava, a samo 18 ili 0,24% odnosi se na ženski pol koji je raspoređen u sanitetski dio jedinice.
Mobilisano je u ratne jedinice TO opštine 3.483 borac, kasnije kroz popunu raspoređeno je još 209 boraca, kroz prekomande u jedinice TO raspoređeno ukupno 3482 boraca. Kroz jedinice TO opštine Pnjavor prošlo je 5.269 boraca
Pregled strukture izvršenja popune pripadnika TO Prnjavor po ratnim jedinicama i mjesecu mobilizacije 1991-92:
jedinica
svega
%
sept
okt
dec
nov
jan
feb
mart
apr
maj
2.mtb
199
3,78%
199
2.OdTO
1248
23,68%
264
608
376
3.OdTO
97
1,84%
97
hab122
103
1,95%
61
39
3
lpav
117
2,22%
37
51
29
mb120
14
0,27%
3
8
3
odredTO
742
14,08%
319
101
132
84
11
10
59
4
22
OpŠTO
30
0,57%
8
10
7
5
PbTO
75
1,42%
17
39
19
pdv
86
1,63%
3
3
21
27
32
pionv
30
0,57%
4
5
21
pov
33
0,63%
4
10
19
rjšto
47
0,89%
9
1
2
3
31
1
rjtomz
2003
38,01%
939
221
27
51
16
35
127
416
171
rjVV
227
4,31%
10
154
63
vT-12
40
0,76%
2
24
14
vvp
59
1,12%
59
zšč
119
2,26%
13
1
2
2
1
40
32
28
Ukupno
5269
100%
1291
327
163
137
28
44
662
1455
1161
Preko 1/4 pripadnika TO opštine mobilisano je na početku rata, septembra 1991. godine. U 1991. godini moblisano je operativni dio jedinica TO (Odred, PDV, štab i prištabska jedinica zaštitno-štabna četa TO). U mjesnim zajednicama mobilisane su samostalne pješadijske čete i vodovi. 1992. godine vrši se domobilizacija jedinica TO i prefomiranje u druge jedinice TO. 2. odred TO, vojna policija i njihovo uključivanje u b/d na Derventskom ratištu.
Brojno stanje raspoređenih u brigadi je 1.102 pripadnika od mobilizacije 5.10.1991. godine do preformacije (19.5.1992.) formiranjem 27.mtbr VRS[1] sa područja opštine Prnjavor.
604 mobilisano u brigadu, još kasnije popuneno sa 398 boraca (sa 264 boraca 4.mtč koja je branila kasarnu u maju1992.), Prosjek starosti raspoređenih boraca je 32 godine života.
Prošlo kroz brojno stanje brigade 1.297 boraca, 6 boraca poginulo.
Organizaciono-formacijska struktura brigade je po formaciji JA bataljonskog sastava: 4 pješadijska-motorizovana bataljona sa divizijonima-četama za podršku, komandom , prištabskim jedinicama ( veze, izviđačko i vojnu policiju) i pozadinski bataljon.
Brigada je bila „R“ klasifikacije, što znači 1/3 sastava aktivne popune ljudstva i 2/3 popune ljudstva iz rezervnog satava. Najbolja popuna bataljona bili je iz opština Prnjavor, Derventa i brod.
Pregled strukture popune po kategoriji vojnih lica 27.mtbr sa područja opštine Prnjavor:
Brojno stanje 1.lpbr tokom rata mobilisano 3.889 pripadnika brigade, a u brigadu je raspoređeno još 2.457 , ukupno 6.346 boraca
jedinica
Ukupno
% popune
mob
prekomanda
1.lpb
834
13,14%
547
287
2.lpb
1011
15,93%
731
280
3.lpb
859
13,54%
423
436
4.lpb
1461
23,02%
1293
168
čmb120
89
1,40%
22
67
iv
105
1,65%
47
58
k-dabr
46
0,72%
24
22
ks
147
2,32%
53
94
lpav
71
1,12%
36
35
mbLRL
41
0,65%
6
35
mpov
39
0,61%
11
28
odredVV
203
3,20%
79
124
pionv
30
0,47%
24
6
pozč
247
3,89%
127
120
rb
534
8,41%
28
506
rjVV
439
6,92%
324
115
tv
38
0,60%
16
22
vv
52
0,82%
31
21
vvp
100
1,58%
67
33
Ukupno
6.346
100%
3.889
2.457
336 pripadnika 1.lpbr je izbačeno iz stroja i koji nisu više na vojnom spisku-brojnom stanju. Nestali vode se 19 pripadnika, 197 poginulih, 5 umrlih, 6 samoubistvo, 98 teško ranjenih i 11 bolesnih koji su upućeni na dalje liječenje (nepovratni gubici brigade).
Prema podacima Boračke organizacije opštine Prnjavor, 15.5.2012.godine, podaci ratnog komandanta 1.lpbr, brojno stanje 1.lpbr brojalo je 4.063 boraca.
19.5.1992.KRAJ RATNIH JEDINICA JNA SA PODRUČJA GRADA
Za odbranu Srpskog naroda i srpskih teritorija, u maju mjesecu 1991. godine počinju prva pozivanja – mobilizacije vojnih obveznika s područja opštine Prnjavor, u ratne jedinice JNA, a po zahtjevima komande 5. korpusa JNA. Prioritet su vozači u OMJ JNA.
Mobilizacija, kao planska aktivnost prelaska na ratnu organizaciju u opštini Prnjavor, sprovedena je po mobilizacijskim pravilima bivše JNA, a prema mobilizacijskom razrezu[1].
Na području opštine u 1991. godini organizacijski je pokrivala Teritorijalna odbrana kao dio Oružanih snaga SFRJ. Opština Prnjavor popunjavala je i vršila mobilizaciju za devet ratnih jedinica JNA i Teritorijalnu odbranu opštine.
Prva ratna opšta mobilizacija jedinica i ustanova Teritorijalne odbrane opštine počela je pravovremeno od 18.9.1991. godine, bez proglašenja ratnog stanja, i počela da funkcioniše po ratnoj organizaciji i formaciji od 3.398 mobilisanih boraca.(1) Vojnika 86%, (2) podoficira 11% i (3) oficira 3% [2].
Pregled vojnih pošta JNA mobilisanim pripadnicima sa područja opštine Prnjavor:
Vojna pošta
svega
%
3
4
5
Starost
3164 Derventa 327.mtbr 7.K
571
59,17%
476
66
29
30,83
3780 Banja Luka 993.PoB 5.K Krčmarice
39
4,04%
33
5
1
30,27
4352 Banja Luka 188.pontb 5.K
3
0,31%
3
24,35
5290 Banja Luka 993.PoB 5.K M.Logor
71
7,36%
65
5
1
31,65
6510 Derventa samostalni mtb 7.K
5
0,52%
4
1
29,26
6817 Banja Luka 293.inžp 5.K
130
13,47%
111
13
6
30,39
8840 Banja Luka 329.okbr 5K
121
12,54%
106
11
4
25,17
9396 Banja Luka 993.PoB 5.K Trapisti
25
2,59%
22
2
1
30,91
Ukupno
965
100,00%
820
103
42
29,10
Mobilisano, odazvalo se u RJ JNA sa opštine preko 960 vojnih obveznika, 820 vojnika (3) ili 85%, podoficira(4) 103 ili 11% i oficira(5) 42 ili 4.3% Prosjek starosti mobilisanih vojnih obveznika iznosio je 30 godina, što znači prvog poziva. Najviše je mobilisano u 327.mtbr Derventa, 329.okbr (bez odredaTO) i 293. inžinjerijski puk. U odnosu na plan.razrez od 1760 vojnih obveznika, mobilizacija RJ JNA izvršena je sa manje od 55%
