SJEĆANJE NA PRNJAVORSKU BRIGADU
I ove godine, 18. septembra, prošlo je 28 godina od početka rata na ovim prostorima.
Ovaj sajt rađen je povodom Dvadeset godina od prve stvarne mobilizacije teritorijalne odbrane opštine Prnjavor i prve ratne upotrebe jedinica teritorijalne odbrane opštine.
Kada je izvršena ratna mobilizacija opštinskih ratnih jedinica po naređenju nadležnih organa čime je opština Prnjavor i sama učesnica odbrambeno-otadžbinskog rata za stvaranje Republike Srpske.
Podaci o brigadi su manje više poznati javnosti, putem štampe, knjiga i saopštenja boračkih organizacija i udruženja.
Komandant prnjavorske brigade puk Vlado Živković, jedan od rijetkih komandanata u VRS od početka do kraja rata, od kapetana do potpukovnika, a nakom demobilizacije u činu pukovnika, više puta je iznosio podatke vezano za brojno stanje i ratni put lake pješadijske brigade Prnjavor.
26.5.2012. godine na Trgu srpskih boraca organizovano je obilježavanje Dvadeset godina brigade i izvršeno postrojavanje jadinice. Na Vučijaku u Spomen crkvi služen je parastos poginulim borcima i polaganje vijenaca.
18.9.2001. godine na Vučijaku u Spomen crkvi služen je parastos poginulim borcima i polaganje vijenaca, a u Domu kulture Prnjavor održana svečanost povodom Deset godina o formiranja brigade.
knjige sa tematikom učešća opštine Prnjavor u minulom otadžbinskom ratu
Do sada je izašlo nekoliko knjiga sa tematikom učešća opštine Prnjavor u minulom otadžbinskom ratu , ratnih tekstova i novinskih reportaža u lokalnim novinama („Naš zavičaj“ Prnjavor; “Glas boraca“ list Prnjavorske brigade),“Krajiški vojnik“ list 1. KK, „Srpska Vojska“, list VRS, te knjige g. Nedeljka Sančanina, zatim,
Nedeljko Sančanin, Zavičaju sa ljubavlju, GrafoMark,2004.Posvećena stanovnicima opštine Prnjavor, koji su dali svoj doprinos u njenom razvoju, a nisu među živima.Kratki prikazi iz odbrambeno-oslobodičakog rata RS, a potpuniji prikaz u Hronici ratnika, GrafoMark,2008.
Hronika Momčila Prodanovića: Selo Štrpci, Banja Luka 1999. godine, gdje na strani 247-266, Građanski rat u Bosni 1991-1995. godine, Učesnici u ratu 1991-1995.godina u VRS, navodi imena 38 poginulih boraca iz Štrbaca, zatim ratnici Srpske u ratu 1991-1995. po naseljima Ruževci i Muse 134 pripadnika VRS, Gornjani i Mamutovac 108 pripadnika i 156 pripadnika VRS iz Begovci-Ganinci-Podgajinci_Trnjani i
najnovija generala Novice Simića „Operacija Koridor 1992. godine“
U knjizi profesora Zdravka Nedovića: Prnjavor i njegova okolina, 1999. godine, dat je, po prvi put, kratak prikaz odbrambeno – otadžbinskog rata u opštini Prnjavor i pregled poginulih boraca opštine Prnjavor.
Poletpres Novi sad, 2005. godine u saradnji sa Boračkom organizacijom Republike Srpske, Prnjavor na strani
Novosadski dokumentacioni centar „Polet pres“ izdao je 2005. godine monografiju pod nazivom „ Za krst časni i slobodu zlatnu“u kojoj se nalaze imena preko 585 poginulih i nestalih boraca opštine Prnjavor u minulom odbrambeno-otadžbinskom ratu od oko 22.477 imena poginulih boraca Vojske republike Srpske i 22 fotografije spomen-obilježja po mjesnim zajednicama opštine. Spiskove poginulih boraca izradila je Opštinska boračka organizacija Prnjavor, dok kratak uvodni prikaz ratnih događaja i fotografije svih spomen-obilježja je moj skromni doprinos monografiji. Spiskovi poginulih boraca uklesani su i u Spomen sobu svim poginulim borcima VRS u kasarni „Kozara“ Banja luka
Treće postrojavanje. video
Prošlo je 20 godina od početka rata, a još uvijek su sveža sjećanja na te ratne godine i borce pripadnike opštinskih i drugih jedinica VRS koji su stvorili i odbranili Republiku Srpsku, kao i doprinos opštine Prnjavor ostvarenju tog cilja. Dokaz tome su i pripadnici Drugog bataljona prnjavorske Lake pješadijske brigade koji su organizovali 5.juna , na godišnjicu formiranja (10.6.1992.), u Donjim Vijačanima, drugo poslijeratno druženje i evocirali ratne uspomene, jer su ponosni na doprinos koji su dali u stvaranju Republike Srpske.
Sadržaj prikaza je kratki ratni put ratnih jedinca formiranih sa područja opštine Prnjavor, a naročito odred TO, i koliko mi podaci istraživanjem dozvoljavaju ratnu jedinicu „Vukovi sa Vučijaka“ komandanta poručnika Veljke Milankovića i pripadnike 27.mtbr sa područja naše opštine.
Ratni put lpbr
Ratni put jedinica kratko sam prikazao najznačajnije ratne događaje 1991-1992. koje sam obradio u knjizi profesora Zdravka Nedovića: Prnjavor i njegova okolina,1999. god. str. 215-225, zatim ,objavljene ratne štampe, ratnog dnevnika odreda, protokola i evidencije zdravstvenog stanja v/o, kao i vlastitih ratnih zabilješki kao komandir čete TO u odredu, a kasnije istraživanjem dostupne operativne i personalne evidencije jedinica iz vob-8a[1]. i bivšeg odsjeka MO RS i plana TO opštine . Zatim, i u postupku kategorizacije boraca podacima od Boračke oranizacije opštine Prnjavor, brojnog stanja ratnih jedinica VRS popunjavanje sa pripadnicima sa područja opštine, uz statistički pristup kroz analizu podataka i upotrebu šema, grafikona i dijagrama. Grafički ratni put bi se prikazao metodom šema, grafikona, organizacija i formacija jedinica, njihova borbena sredstva i prikazi stradanja boraca.
Od fotografija bi bili ratne fotografije pripadnika jedinica VRS, spomen-obilježja odbrambeno-otadžbinskog rata Republike Srpske po mjesnim zajednicama opštine i ratne odluke po karti i prikazi tekstova u listu „Glas borca“ Prnjavorske brigade,Krajiški vojnik, list 1.KK i „Naš zavičaj“ koji su izilazili u toku rata.
Broj 1.
List „Glas borca“ Prnjavorske brigade,
Nadam se da podaci objavljeni na ovoj stanici mogu poslužiti za dalju analizu i izučavanje doprinosa boraca prnjavorskih jedinica u odbrani teritorije i stvaraju Republike Srpske kao krajne cilju odbrambeno-otadžbinskog rata Republike Srpske.
Tomić Srđan,
Prnjavor, 13.10.2011. godine
[1] Prema podacima nadležnog ministarstva u otadžbinskom ratu u RS učestvovalo je oko 215.670 ljudi (sajt VladeRS-MRBIZ od 07.03.2017. godine). Završetkom registra boraca proteklog odbrambeno-otadžbinskog rata RS, nadamo se, omogući će se pristup informacijama iz knjige Vob_8, VP 7519 Prnjavor, 7127 Derventa i 8844 Banja Luka kod Odjeljenja za vojne evidencije Ministarstva rada i BIZ RS. Iz Informacije o ostvarivanju prava porodica poginulih i nestalih boraca, ratnih vojnih invalida, boraca i civilnih žrtava rata u opštini Prnjavor, koju je skupština opštine usvojila na 2. sjednici održanoj 15.12.2016. godine na području opštine evidentirano je 8477 lica učesnika otadžbinskog rata.
Obeleženo 25 godina od formiranja Vojske Republike Srpske, 220.000 ljudi su tokom rata prošli kroz Vojsku RS, a posebno 23.184 poginula pripadnika Vojske. (Blic, 13.maj 2017.)
Brojčano TO opštine (uključujući i odred TO u sastavu 329. okbr JA na ZSR), brojalo je oko 4000 boraca i činilo je oko 2 odsto Vojske Republike Srpske sa 215.671 boraca u momentu formiranja 12.05.1992. godine. Poginulo je 23.184 borca, odnosno 11% boraca VRS. (Podaci iz interviju ministra RBIZ RS, „Srpskom borcu“, januar/jul 2017. godine).
Novogodišnja čestitka 1996. pripadnicima Prve prnjavorske lake pješadijske brigade komandanta brigade potpukovnika Vlade Živkovića.
U 2021. godini pojavila se knjiga:
Miroslav Vojvodić, str. vodnik
