Rezervna stanica milicije/policije Prnjavor u ratu
Prema mobilizacijom planu i odbrambenim pripremama Stanice javne bezbjednosti Prnjavor u svakoj većoj mjesnoj zajedinici opštine bilo je planirano formiranje Ratne stanice milicije do 20 pripadnika, odnosno patrolnog sektora- rejona. Prema raspoloživim podacima iz arhiva OMO Prnjavor stanje je:
22 mjesne zajednice opštine, grada Prnjavor,
prema podacima odsjeka MO Prnjavor u 1991. godini na rasporedu u jedinici milicije SJB Prnjavor bilo 250 pripadnika.
raspoređeno u SJB Prnjavor 395 pripadnika u odsjeku MO Prnjavor: 10 oficira, 30 podoficira i 335 vojnika. U decembru 1995. godine bilo raspoređeno 56 pripadnika PS Prnjavor,
mobilisano u septembru 1991 – 1995. godine u SJB 259 lica, pripadnika. U RJ milicije-policije oko 321 pripadnika, koji su učestvovali u zoni borbenih dejstava kao 3.bataljon milicije/policije , a tri i više puta 534 pripadnika u zoni b/d, još mobilisano u odjeljenja i odsjeka SJB 138 za vršenje redovnih policijskih i upravnih poslova. Ukupno raspoređeno 329 pripadnika MUP i sa prekomandama (više puta raspoređivani) preko 700 pripadnika PS policajaca i službenika. Domicilno 372, izbjeglo 3 i 10 raseljeno lice. Ženskog pola samo 9 pripadnika i službenika.
oficira 10, podoficira 30 i 335 vojnika,
na kraju rata : vodnici 17, zastavnik 2, potporučnik 2, poručnik 5, K1K 1 i major 1
kroz policijsku stanicu Prnjavor i bataljon policije CJB Banjaluka prošlo oko 400 pripadnika policije Prnjavor.
prosjek starosti pripadnika SJB iznosi 29 godina života. Najmlađi sa 19, a najstariji sa 47 godina života. Standardna devijacija starosti je 6,575, a varijansa 43,24 godina.
Uz Dan boraca RS, je prilika da se prisjetimo boraca grada Prnjavora i njihovog učešća u odbrani i stvaranju Republike Srpske. Poznato je da je Vojska Republike Srpske formirana 12. maja 1992. godine i da je na kraju rata brojala 210.000 mobilisanih boraca. U Domovinskom ratu od 1992. do 1995. godine poginula su 23.752 vojnika.
Na kraju rata, grad Prnjavor je imao preko 9.100 pripadnika Vojske Republike Srpske.
Odajući počast svim borcima i učesnicima rata od 1991. do 1996. godine, te žrtvama koje su dale živote za stvaranje Republike Srpske, Grad Prnjavor je mobilisao i na prvom popisu imao preko 10.000 vojnih obveznika. [1]
Raspored
svega
%
3
4
5
bez rasporeda
36
0,35%
1
9
26
VRS
9222
88,80%
8307
679
236
JNA
305
2,94%
290
6
9
TO
382
3,68%
356
15
11
OiO
25
0,24%
18
7
MUPRS
337
3,25%
317
14
6
RO
31
0,30%
24
3
4
PVL
44
0,42%
12
11
21
SVR
3
0,03%
3
Ukupno
10385
100,00%
9328
744
313
U tabeli je prikazan, prema prikupljenim podacima iz arhiva odsjeka MO Prnjavor, broj vojnih lica sa područja grada raspoređenih u odbrambenim strukturama grada i Republike Srpske. Učešće boraca u jedinicama VRS u ukupnom broju angažovanih u ratu iznosilo je oko 5%.
Od ukupnog broja registrovanih učesnika rata, samo jedan je mobilisan i raspoređen u odbrambene strukture grada i Republike Srpske: 89% stanovnika grada mobilisano je u ratne jedinice VRS; u jedinicama JNA na početku rata 1991-1992. 3% stanovništva je bilo raspoređeno; 4% je raspoređeno u opštinske jedinice teritorijalne odbrane; Oko 3% je raspoređeno u jedinice i strukture MUP-a RS 0,3% u opštinsku nadzorno-informativnu službu; 0,3% je raspoređeno na rad u organe Ministarstva odbrane RS i Ministarstva unutrašnjih poslova , 0,4% su bili profesionalna vojna lica 0,03% su bili na odsluženju vojnog roka, a 0,36% su bili raspoređeni bez rasporeda u kategoriju podoficira i oficira;
Prema podacima o ostvarivanju prava iz oblasti BIZ-a na području Grada Prnjavora za 2023. godinu evidentirano je 4398 aktivnih lica sa statusom i kategorijom boraca: I kategorije 1706 boraca, 263 druge, 342 treće, 439 četvrte, 323 pete, 405 šeste i 920. U zoni borbenih dejstava je u prvoj kategoriji i iznad, a van zone borbe je u devetoj kategoriji. U gradu Prnjavoru kategorisano je ukupno 5.808 vojnika. [2]
U odnosu na ukupan broj pripadnika VRS, 45% su kategorisani borci; 6,3% poginulih vojnika, 11,4% vojnika koji su poginuli nakon rata. Dakle, još jedna trećina boraca nije kategorisana kao borci RS.
Što se tiče pola i kategorije stanovnika grada, situacija je sledeća:
kategorija
svega
%
muškarci
zene
domicil
8954
86,22%
8842
112
pobjeći
128
1,23%
123
5
raseljeni
1292
12,44%
1240
52
iz Srbije
11
0,11%
11
ukupno
10385
100,00%
10216
169
Domaće stanovništvo bilo je zastupljeno sa preko 86%, a padom srpskih opština u Hrvatskoj i Zapadnoj Krajini Republike Srpske, u odbrambene strukture RS i grada raspoređeno je 1,2% izbjegličkog i oko 13% raseljenih stanovnika Republike Srpske. Manje od 1% pripadnika VRS bili su dobrovoljci iz Srbije.
Pregled u odnosu na kategoriju stanovništva grada i ostvareni status vojnog lica, prema dostupnim podacima, je:
status
svega
%
domicil
izbjegli
raseljeni
iz Srbije
bez
3196
30,78%
2919
37
234
6
kategorisani borac
4085
39,34%
3519
44
520
2
RVI
936
9,01%
782
8
146
RVI MUP
27
0,26%
27
ubijen
612
5,89%
435
14
161
2
nestao
32
0,31%
19
4
9
uhvaćen
5
0,05%
2
3
pokojni
34
0,33%
26
1
7
umrijeti nakon rata
1009
9,72%
895
10
104
odselio
65
0,63%
24
1
40
ranjen bez statusa
230
2,21%
174
6
49
1
povrijeđen
26
0,25%
23
1
2
bolestan
93
0,90%
80
2
11
umro, otpušten iz RJ
17
0,16%
14
3
PVL
16
0,15%
14
2
vojnika koji služe vojsku
2
0,02%
1
1
Ukupno
10385
100,00%
8954
128
1292
11
Prema dostupnim podacima, preko 4.100 ili 40% od ukupnog broja boraca u bazi podataka kategorizirano je kao borački status. Ovom podacima treba dodati 936 kategorisanih vojnika koji su ostvarili pravo na RVI VRS i 29 RVI UP RS, što znači da je ukupan broj kategorisanih na području grada Prnjavora preko 5100 vojnika.
Jedinice teritorijalne odbrane opštine imale su ostalih mobilisanih 382 pripadnika i to 356 vojnika, 15 podoficira i 11 oficira u 11 ratnih jedinica, sa komandirima . 3660 pripadnika raspoređeno na dva vojna mjesta. Vojna pošta 8840 Banja Luka 329.okbr5.k 225 i jedinice TO opštine Prnjavor 3435 pripadnici TO.
Na početku mobilizacije u jedinice JNA bila su 1.553 borca sa područja opštine Prnjavor. Plan, odnosno procena mobilizacije je 691 vojni obveznik za 5. KJNA i 1.066 vojnih obveznika za 7. KJNA, ukupno 1.757 regruta, a raspoređeno je 1.000 ili 57%, što je značajan uspeh u odnosu na druge opštine.
Od prvih mobilizacija vojnih obveznika za popunu ratnih jedinica JNA i opštinske teritorijalne odbrane i dobrovoljačkih jedinica do ponovnog formiranja, odnosno stvaranja VRS, mobilisano je 4.700 vojnih lica , prosečne starosti od 30 godina, sa maksimalno 20 do 29 godina starosti, što čini ukupno 65% muškog stanovništva do 64 godine starosti 6,11% stanovništva opštine i 2,18% u odnosu na oko 215.670 lica prema evidenciji resornog ministarstva koja su učestvovala u Otadžbinskom ratu ili 54,42% prema evidenciji nadležnog opštinskog organa za vođenje evidencije lica koja su uređivala vojnu obavezu8, opštinski registar učesnika u ratu477 u odnosu na [3]
Ukupno 5.394 pripadnika raspoređeno je u opštinsku TO. Udio stanovništva TO 1991. godine u broju vojno sposobnih građana iznosio je 12%, a prema vojnoj evidenciji 45% raspoređenih Jedinice TO su mobilisane, uglavnom od 20 do 29 godina, u tzv. prvog poziva, ili 41,67%, što čini 18,39% ukupne muške radne populacije opštine starosti od 15 do 64 godine
Spomenik u Prnjavoru
U odnosu na završetak rata 1995. godine [3] , Opšina je 31.12.1995. Prema evidenciji OMO-a, u odnosu na ukupan broj stanovnika opštine od 45.995 registrovano ih je 11.987 ili 26,06%. U VRS su raspoređena 4.382 lica ili 73,30%. Ukupan broj lica raspoređenih u odbrambenim strukturama RS je 5.978 ili 49,87% u odnosu na broj vojnog osoblja. Eliminisano iz službe: 361 poginulih i 1.575 ranjenih, što je 35,94% u odnosu na broj vojnika, odnosno 3,4% u odnosu na broj stanovnika Samo su opštine Sanski Most (6,8%), Kneževo (5,3%), Kotor Varoš (3,7%), te Prijedor.5% više gubitaka.
Ukupno 5.394 pripadnika raspoređeno je u opštinsku TO. Udio stanovništva TO 1991. godine u broju vojno sposobnih građana iznosio je 12%, a prema vojnoj evidenciji 45% raspoređenih Jedinice TO su mobilisane, uglavnom od 20 do 29 godina, u tzv. prvog poziva, ili 41,67%, što čini 18,39% ukupne muške radne populacije opštine starosti od 15 do 64 godine
[1] na osnovu podataka koje su prikupile ratne jedinice VRS u bivšem odsjeku MO RS Prnjavor.
Predsjednik Boračke organizacije Prnjavor ističe da su prnjavorski borci raspoređeni u 124 ratne jedinice VRS. (14.2.2019.)
Pukovnik Boško Peulić, predsjednik Intendantskog odbora Prnjavor, izjavio je 2022. godine da je prema podacima Boračke organizacije grada Prnjavora mobilisano 10.300 ljudi i dobrovoljaca u 128 vojnih punktova Vojske Republike Srpske.
