u čijem sastavu kao ojačanje upotrebljen odred TO opštine u sastavu 2.partbrTO bila je 121. brigada ZNG, Nova Gradiška
121. brigada ZNG
Odluka k-danta Odreda
Novogradiška brigada službeno je ustrojena 1. listopada 1991. godine, a njezina 1. bojna svoj ratni put je počela kao dobrovoljačka postrojba Zbora narodne garde 28. lipnja pod zapovjedništvom Željka Žgele koja je prije toga bila 3. bojna 108. brodske brigade. Od zarobljenog oružja u Novoj Gradiški osniva se još jedna bojna koja će postati 2. bojna 121. brigade.
Na Vozućko ratište 11.1.1993. godine odlazi kompletan 1. bataljon, gdje posjeda liniju odbrane iznad Stoga, Vozuća, a na vijencu Stolići, dok 2. pb i 3. pb i dalje u zoni odbrane 1.lpbr na Dobojskom ratištu, širi rejon Stanovi – Gojakovac. Prema evidenciji, brigada u ovo vrijeme broji 1.150 boraca.
video, 1993.
Krajem januara 1993. godine od komande 1. KK stiže novo naređenje – 1.LPBR upućuje se na kraći odmor, a već 3.2.1993. godine brigada kreće na Brčansko ratište bez 1. bataljona, koji je na Vozućoj, Zavidovići. Zadatak brigade je operacija „Struja“.
Brčansko ratište
Naređenjem komandanta formirana je marševska kolona sastava: vod vp,KS i vv, 2.pb, 3.pb i pozč. Pravac kretanja: Prnjavor- Derventa – Podnovlje- Modtrića – Brčko. Pokret u 11.00 časova.
Na Brčansko ratište odlazi 591 borac, gdje u sadejstvu 1. i 2. posavske pješadijske brigade kao i 16. kmtbr treba da obezbijedi struju za Krajinu.
Brigada, zajedno sa komandom, smještena je u kasarnu Brčko. Pripadali smo IBK-u od koga od 4.2.1993. godine dobijamo zapovijest za napad. Prnjavorska brigada sa pridodatim jedinicama za podršku, prelazi u napad pokreta sa linije tt.115 – tt.143 – Potočari. Opštim pravcem Potočari-Omerbegovača sa zadatkom – izbiti u rejon Vranjevače gdje se treba obezbijediti sa jugozapada iz pravca Boća, sa glavnim snagama ovladati s.Omerbregovača, stvoriti uslove za produžetak napada pracem s.Donja Brka-s.Palanka-s.Donji Zovik. Lijevo napada 2. semberska brigada, desno 1. posavska, a sjeverozapadno 16. kmt brigada.
U borbama u Hrvatskoj i na Derventskom ratištu od početka mobilizacije ili rata do preformacije Teritorijalne odbrane opštine Prnjavor u Vojsku Republike Srpske,tj. do 19.5.1992. godine, ukupni gubici u ljudstvu u komandama i jedinicama TO opštine iznosili su 203 pripadnika ili 4,6 odsto od ukupno angažovanog ljudstva, od koji su 7 boraca poginulo i od posljedica ranjavanja preminulo, 48 ranjeno i 24 povrijeđeno, dok se 122 pripadnika vode kao bolesni borci.
Pregled žrtava prema vrsti dejstava: najviše od dejstava mina, granata, bombi 115 boraca ranjeno i poginulo, i još više povređenih od eksplozivnih udara. Od dejstva streljačkom vatrom na bižim daljinama gubici su kod 56 boraca.
jedinica
Svega
%
MES-a
oboljenja
streljačko
udes/udar
Odred TO
5
2,46%
4
1
87
42,86%
4
71
3
9
68
33,50%
16
44
4
4
2.OdTO i JTO
11
5,42%
8
1
2
5
2,46%
2
2
1
27
13,30%
22
1
3
1
ukupno
203
100%
52
121
12
18
Kao posijedica dejstava minsko-eksplozivnih sredstava, poginulo je i ranjeno ukupno 52 pripadnika, ili 26 odsto u odnosu na ukupan broj gubitaka (od kojih su 5 pripadnika poginula i od posljedica ranjavanja preminulo, 39 ranjeno i 7 povrijeđeno), dok je usljed dejstva streljačke vatre , ukupno 12 boraca izbačeno iz borbe (1 poginuo, 9 ranjenih i 2 samoranjavanje, što je 35 odsto ukupnih gubitaka. Bolesnih je bilo 121 pripadnik.
Pregled prema mjestu dejstava: opština Nova Gradiška
Na Zapadno-Slavonskom ratištu prema mjestu, odnosno opštini nastajanja, najviše gubitaka bilo je na teritoriji opštine Nova Gradiška 151 (74% odsto od ukupnih gubitaka). Poginulih 3, ranjenih 14, povrijeđenih 17, 1 samoranjavanje i 116 bolesnih. 1.279 žrtava Iz redova Armije i Teritorijalne odbrane i dobrovoljci u borbama u Hrvatskoj [1]
Zapadno-Slavonsko ratište
Na Derventskom ratištu u opštini Derventa 37 žrtava: poginula 3, ranjenih 32 i 2 povijeđenih. Opština Prnjavor broji 15 žrtava: 1 poginuo, 2 ranjena, 1 samoranjavanje, povrijeđeni 5 i bolesnih 116.
Na nivou ratnih jedinica, najviše ratnih gubitaka imalu su Odred TO 160 i 2.Odred TO i jedinice TO opštine od 43 pripadnika.
Po kategoriji pripadnika, ukupni gubici su slijedeći 21 oficira, 59 podoficira i 264 vojnika iz rezervnog sastava. U ukupnoj strukturi gubitaka, oko 14 ili 9 posto je nepovratnih gubitaka (poginuli, teže ranjeni- ostali teški invalidi (1. i 2. kategorije RVI) i oko 142 ili 88 posto lakši invalidi ( III i IV kategorija RVI), dok je 142 ili 88 posto povratnih gubitaka. Iz borbenog rasporeda jedinica TO opštine izbačeno je ljudstvo ekvivalenta 1 četa odreda TO četnog sastava.
Svega
%
Derventa
Nova Gradiška
Prnjavor
160
78,82%
150
10
2
0,99%
1
1
23
11,33%
21
2
4
1,97%
4
1
0,49%
1
1
0,49%
1
1
0,49%
1
5
2,46%
5
4
1,97%
4
2
0,99%
2
203
100,00%
37
151
15
U periodu od preko 7 mjeseci, odnosno 220 ratnih dana, prosječni dnevni gubici u jedinicama TO bili su 1 borca raznih kategorija. Pojedinačno po periodima , najvećih gubitaka bilo je u aprilu i maju 1992. godine 6 poginulih i 36 ranjenih boraca, dok kod povređivnja, od novemba do juna svaki mjesec sa 24 povrijeđena.
Pregled gubitaka prema kategoriji i jedinici teritorijalne odbrane:
Rat koji je vodila TO opštine, kada se napadalo da se odbranimo, i prostor opštine i srpske teritorije koje se morale braniti. Zato je postojala TO i kasnije VRS da brani zemlju i narod, onda kada je to najpotrebnije, bez obzira na neprijatelja i u skladu za vojničkom zakletvom, ne žaleći da u toj borbi damo i svoj život, braneći otadžbinu i pravo na opstanak.
Nema više TO, a ni VRS, otišli su u istoriju.
[1] prema podacima Službe za informisanje SSNO u borbama u Hrvatskoj poginulo je i od posljedica ranjavanja preminulo ukupno 1.279 pripadnika oružanih snaga SFRJ koji su bili pod komandom JNA ili su izvršavali zadatke u sadejstvu s jedinicama Armije (pripadnici Teritorijalne odbranbe i dobrovoljci. Među poginulim i od posljedica ranjavanja premeninulim 177 vojnih starješina (120 aktivnih i 57 rezervnih), 351 vojnik na odsluženju vojnog roka, 467 vojnika vojnih obveznika, 122 dobovoljca, 68 pripadnika TO ( tri pripadnika našeg odreda TO) i 94 civila mještana koji su se priključili JNA u toku borbenih dejstava (Vojno-politički informator, broj 4 od 1992. godine, str.148)
Pregled ukupnih gubitaka od 343 pripadnika JNA i TO po opštinama do 20.5.1992. godine
Najviše ima poginulih u opštini Nova Gradiška u Hrvatskoj sa 161 poginula i od posljedica ranjavanja preminulo boraca. Poginulih 54, nestalih 2 , ranjeni 107 i sa povredama 30 boraca. Ostali gubici se odnose na bolesne , samoranjavanje, zarobljavanje .
Opština
Svega
%
poginuli
nestali
ranjeni
povrede
Banja Luka
1
0,29%
Benkovac
1
0,29%
1
Bihać
4
1,17%
2
2
Borovo
1
0,29%
1
Bosanska Krupa
1
0,29%
1
Brač
1
0,29%
1
Brod
1
0,29%
1
Derventa
72
20,99%
12
55
4
Doboj
2
0,58%
1
Dubrovnik
1
0,29%
1
Glamoč
2
0,58%
1
1
Glina
1
0,29%
1
Gradiška
2
0,58%
Grahovo
1
0,29%
Han Pijesak
1
0,29%
1
Jasenovac
3
0,87%
3
Karlovac
2
0,58%
Kneževo
1
0,29%
Kupres
14
4,08%
12
Lipik
3
0,87%
1
2
Lipovac
1
0,29%
1
Ljubiško
1
0,29%
Mostar
1
0,29%
Nova Gradiška
161
46,94%
5
19
17
Novska
4
1,17%
3
1
Okučani
8
2,33%
4
1
3
Otočac
1
0,29%
Pakrac
4
1,17%
2
2
Petrovac
1
0,29%
1
Prnjavor
21
6,12%
3
2
4
Psunj
1
0,29%
1
Sarajevo
4
1,17%
3
Šibenik
1
0,29%
1
Sisak
2
0,58%
1
1
Sombor
1
0,29%
Tenj
2
0,58%
2
Teslić
1
0,29%
Tuzla
2
0,58%
1
1
Vukovar
7
2,04%
2
4
1
Zavidovići
4
1,17%
1
2
Ukupno
343
100,00%
54
2
107
Prema vojnoj pošti JNA i TO:
Najviše gubitaka od 167 ima vojna pošta 8840 Banja Luka – 329. okbr JA u čijem sastavu je bio i odred TO opštine Prnjavor
Vojna pošta
Svega
%
poginuli
nestali
ranjeni
povrede
1318/6 Knin
1
0,29%
1
1455 Banja Luka
1
0,29%
1
1524 Han Pijesak
1
0,29%
1
1552 Beograd
1
0,29%
1
1709 Svilajnac
1
0,29%
1
2460/11 Banja Luka
1
0,29%
1
2875/38 Vršac
1
0,29%
1
3164 Derventa
32
9,33%
8
19
4
3193 Prnjavor
2
0,58%
1
1
3326 Mrkonjić Grad
1
0,29%
1
3363 Banja Luka
2
0,58%
3422 Banja Luka
2
0,58%
2
4022 Banja Luka
2
0,58%
2
4352 Banja Luka
1
0,29%
1
4470 Drvar
1
0,29%
1
4795 Beograd
4
1,17%
4
4795 Sombor
1
0,29%
6372 Banja Luka
1
0,29%
1
6817 Banja Luka
2
0,58%
2
7001/34 Srbac
1
0,29%
1
7015 Banja Luka
1
0,29%
1
7029 Petrovo
1
0,29%
1
7039 Banja Luka
2
0,58%
7057 Doboj
1
0,29%
7161 Bileća
1
0,29%
1
7312 Petrovo
1
0,29%
1
7322 Banja Luka
2
0,58%
1
7327 Sarajevo
1
0,29%
1
7404 Kneževo
1
0,29%
7421 Sanski Most
2
0,58%
2
7440 Drvar
1
0,29%
1
7446 Drvar
2
0,58%
2
7454-1 Mostar
1
0,29%
1
7463 Petrovac
2
0,58%
2
7484 Banja Luka
1
0,29%
7500 Glamoč
1
0,29%
1
7512 Lukavica
1
0,29%
1
7529 Kupres
1
0,29%
1
7531 Grahovo
1
0,29%
7577 Sarajevo
1
0,29%
1
7954 Tuzla
2
0,58%
1
1
8164 Maribor
1
0,29%
1
8304 Banja Luka
1
0,29%
1
8840 Banja Luka
167
48,69%
5
20
18
8860 Sarajevo
1
0,29%
9062 Pakrac
1
0,29%
1
9162 Prijedor
2
0,58%
1
9162 TO Okučani
5
1,46%
3
1
1
9227/7 Glina
1
0,29%
1
T-22206 Prnjavor
56
16,33%
7
36
3
TO Borovo
1
0,29%
1
TO Knin
1
0,29%
1
TO Kostajnica
1
0,29%
1
TO Kupres
13
3,79%
10
TO Novska
1
0,29%
1
TO Okučani
4
1,17%
4
TO Sisak
1
0,29%
1
Ukupno
343
100,00%
54
2
107
30
[2] Pregled povređenih je prema kategoriji prikazano u Novom glasniku Vj, broj 1/94 strana 102
[3] Prema podacima Ministarstva odbrane Republike Srpske iz 1996. godine u Vojsku RS mobilisano oko 300.000, u ratu poginulo 18.392 i ranjena 36.543 vojnika. Tvrđava, maj 1997. godina
Brojčano TO opštine (uključujući i odred TO u sastavu 329. okbr JA na ZSR), brojalo je preko 4.000 boraca i činilo je oko 2 odsto Vojske Republike Srpske sa 215.671 boraca u momentu formiranja 12.5.1992. godine, poginulo je 23.184 borca ili 11 odsto od brojnog stanja VRS. (Podaci iz interviju ministra RBIZ RS, „Srpskom borcu“, januar/jul 2017. godine).
Služba osmatranja i obavještavanja u opštini-gradu Prnjavor
Opšte je poznato da je Služba OiO u opštini Prnjavor, kao i u drugim opštinama RS, u sklopu koje je funkcionisao Centar za obavještavanje (RJ 100/l-11), bila u sastavu OSNO Prnjavor.
Služba osmatranja i obavještavanja koju čine centar za obavještavanje i osmatračke stanice u opštini obavlja značajne zadatke na praćenju situacije u vazduhu, obavještavanje i uzbunjivanje stanovništva opštine.
Oprema i sredstva za rad centra u opštini je zadovoljavajuća, jer raspolažu sa potrebnim broj telefona, telefaksa, teleksa, kao i direktna veza sa ATC PTT sa mogućnosi prespajanja na telefon u centru, kao i direktna veza sa okružnim centrom u Banja Luci.
Centar OiO je sačinjavao načelnik i određeni broj operativaca.
U okviru centra rezervni sastav je popunjavao službu OiO i 3 VOS-t (vizuelne osmatračke stanice) i opštinsku jedinicu veze rukovođenja i KZ.
Zadejstvovanje centar za OiO počinje naredbom komande ViPVO VRS od 20.10.1992. godine na uspostavljanje neprekidnog rada na praćenju OiO i neprekidno napajanje električnom energijom i uvezivanje sa Okružnim centrom Banja Luka. Zatim , da se sredstva javnog infomisanja stave u funciju obavještavanja i uzbunjivanja, i sklanjanja stanovništva u skloništa
U toku 1991. godine stavlhebe su u funkciju 15 radio uređaja po mjesnim zajednicama i četri mobilne radio stanice u sistemu opštinske radio mreže. U funkciji je i radio mreža Centar-Regija. U funkciji je i helh veza i telefak. Mjesečno se vrši i provjera rada rada sredstava za obavještavanje-uzbunjivanje – sirena.
Ostvarena je saradnja i koordinacija sa opštinskim štabom za civilnu zaštitu za operativno djelovanje u akcijama zaštite i spašavanja ljudi i materijalnih dobara, naročitu u martu mjesecu 1991. godine u gađenju požara na šumskom kompleksu Čavka. Saradnja je izvršena sa specijalizovanim jedinicama CZ na pomoći u sječi drva za porodice lica koji se nalaze u ratnim jedinicama oružanih snaga. Zbog popune ratnih jedinica OS, naročito jedibica TO u MZ krajem godine došlo je do razformiranja jedinica CZ opšte namjene po mjesnim zajednicama opšptine.
Pripadnici Službe su obezbjeđivali neprekidno vizuelno, meteorološko i radio izviđanje, funkcionisanje raznih vrsta veza, prenošenje javnih i šifrovanih podataka, obavještavanje i uzbuđivanje stanovništva. Jedinica je svaki dan dostavljala podatke K-di I KK, OBS, K-di RViPVO, komandi Prnjavorske brigade i ratnom predsjedništvu opštine Prnjavor. Pripadnici službe bili su uniformisani, naoružani i na platnom spisku prvo TO, a poslije i VRS.
0,23% u odnosu na broj raspoređenih lica u VRS, MUP i druge odbrambene strukture grada Prnjavora.
U odnosu kategoriju stanovništadomicilno i raseljeno popuna je bila:
Slušba oio opštine
svega
1002 Banja Luka
1
1002 Drvar
1
1002 Glamoć
1
1002 Grahovo
1
1002 Prnjavor
25
7450 Pale
1
Zgrada u kojoj je bila smlještena služba OiO opštine Prnjavor u ratu:
Na početu rata služba je po formaciji sa mjesnim osmatračkim stanicama po mjesnima zajednicama brojala 54 pripadnika, a jedinica veze opštine sa 29 pripadnika.
Dolaskom sa benkovačkog ratišta, 1. laka pješadijska prnjavorska brigada se odmarala. 3. brigada organizuje smotru i druženje uz ručak u restoranu Automoto Prnjavor, uz prisustvo predstavnika brigade i opštinskih organa,
Komandant bataljona K1K Tomić Srđan ističe da je ovo bio prvi skup nakon formiranja bataljona u junu 1992. godine, s ciljem pripreme bataljona za izvršavanje kasnijih zadataka u borbi za odbranu RS, kao i jedinstvo sa svim snagama ratne opštine Prnjavor do kraja rata. (, Naš zavičaj Prnjavor i naš zavičaj Prnjavor)
Dobojsko ratište (operacija „Prsten“)
Stanovi za iznajmljivanje 1. kat
U operaciji „Prsten“ 1. pješadijska prnjavorska brigada raspoređena je na šire područje Stanova na osnovu naredbe strogo pov. 01-152/94 od 7.2.1994. godine. Po dolasku u ovu zonu vrši se kontinuirano izviđanje na kontaktnoj liniji. Uočen je borbeni raspored i snaga neprijatelja, raspored borbenih sredstava i minskih polja. Određen je pravac napada. Lijevo krilo nam je 3.banjalučka laka pješadijska brigada, a desno komšija 1.krnjinska laka pješadijska brigada. Pravac napada brigade tt. 280 – Puračić – Svaline – Rajovača.
Dio komande vrši izviđanje u pravcu sela Sivši, gdje „Vukovi“, kao 2. pješadijska četa sa dijelovima 3. i 2. pješadijskog bataljona, izvode značajan ispad napada na liniju odbrane neprijatelja u rejonu Bandere.
Prema odluci komandanta 1. pješadijske brigade, pripravnost za napad u noći 18.2.1994. U 2:00 sata „Vukovi“ su trebali da probiju liniju odbrane u rejonu Bandere, a 2. i 3. bataljon da iskoriste početni uspeh i krenu dalje u dubinu neprijatelja. Prvi bataljon je raspoređen u rezervni brigade.
Brojne starješine VRS sa područja Grada Prnjavor u stvaranju i odbrani Republike Srpske tokom Odbrambeno-otadžbinskog rata
Palačkovci, 2003.
Uz Dan borca RS sjetimo se i na borce vojne starješne koji sam, kao mnogi drugi srpski patrioti, krenuo u ovaj rat da branim narod, porodicu, ognjište, punog srca i duše, da činim ono što predstavlja najveću obavezu i čast za svakog rodoljuba, a posebno za oficira. Otišao sam pun ideala za dobro srpskog naroda, a u ratu i poslije njega slobodan sam da istaknem da su mnogi te ideale zloupotrebili i kao „ljudi“, a da negovorimo koliko su prekršili Ustav i zakone. Zašto…?[1]
ispred Spomen crkve na Vučijaku
Riječi koje mogu u potpunosti da se odnose i na naše starješine sa područja Grada Prnjavor: vojnike, podoficire i oficire na komandnim dužnostima od komandira voda do komandanta brigade.
Inače, starješina VRS je vojno lice koje komanduje ili rukovodi jedinicom-ustanovom. Dužnost vojnih starješina u VRS vrše vojna lica koja imaju odgovarajući čin, a u rati i vojno lice koje nema čin, a tada ima zvanje prema dužnosti koju obavlja (komandir, komandant, načelnik i dr)[2]
pješadije : komandir voda (streljačkog, minobacačkog, protivoklopnog, vod za podršku (prateći), izviđački vod i vod vojne policije) i komandir čete. Formacijski elementi- činovi: potporučnik, poručnik, kapetan, kapetan 1 klase. Vojnoevidencione specijalnosti (VES): 31101, 31102, 31103, 31107, 31109.
artiljerija: komandir voda (komandir voda za podršku,za protivoklopnu borbu, komandno-izviđačkog i računarskog voda) i komandir čete. Formacijski elementi- činovi: potporučnik, poručnik, kapetan, kapetan 1 klase. Vojnoevidencione specijalnosti (VES): 31201, 31202, 31204, 31206, 31207, 31209, 31211, 31215 i 31220.
OMJ: komandir voda (komandir tenkovskog, mehanizovanog i izviđačćkog voda ) i komandir čete. Formacijski elementi- činovi: potporučnik, poručnik, kapetan, kapetan 1 klase. Vojnoevidencione specijalnosti (VES): 31401, 31402, 31403, 31404.
inžinjerija; komandir voda (komandir pionirskog, putnog, mostnog, maskirnog, inžinjerijskog, amfibijskog i izviđačkog voda ) i komandir čete. Formacijski elementi- činovi: potporučnik, poručnik, kapetan, kapetan 1 klase. Vojnoevidencione specijalnosti (VES): 31701, 31702.
avijacija: pilot: komandir avijacijskog odjeljenja; komandir čete za obradu podataka izviđanja iz vazduha. Formacijski elementi- činovi: potporučnik, poručnik, kapetan, kapetan 1 klase. Vojnoevidencione specijalnosti (VES): 31503, 31506, 31538 i 38503.
ARJ PVD: komandir odjeljanja, komandir voda (topovskog, raketnog i komandnog), komandir baterije, pomoćnik komandanta za logistiku, zamjenik komandanta. Formacijski elementi- činovi: potporučnik, poručnik, kapetan, kapetan 1 klase. Vojnoevidencione specijalnosti (VES): 31301, 31302, 31310, 31311, 31326, 31327.
veza: komandir voda (komandir voda veze, komandir SCV i SČV ) i komandir čete. Formacijski elementi- činovi: potporučnik, poručnik, kapetan, kapetan 1 klase. Vojnoevidencione specijalnosti (VES): 31801, 31805, 31828.
Prema dosad prikupljenim podacima iz arhive OMO Prnjavor sa područja grada u proteklom Otadžbinsko- odbrambenom ratu RS od 1991. do 1996. godine, na raznim starješinskim dužnosti, od komandira samostalnog odjeljenja do komandanta brigade, prošlo je 4180 starješina u vojnih pošta JNA, TO , MUP, OiO i VRS.
RR
svega
%
1991.
1992.
1993.
1994.
1995.
1996.
VRS
3904
93,44%
550
1711
399
448
464
332
JNA
29
0,69%
26
3
TO
59
1,41%
48
11
OiO
10
0,24%
3
4
3
MUP
131
3,14%
27
57
14
16
17
RO
2
0,05%
1
1
PVL
43
1,03%
3
15
3
10
6
6
ukupno
4178
100%
658
1802
416
477
487
338
U prvoj godini rata na starješniske dužnosti prošlo je 658 boraca. Stvaranjem VRS, najviše u 1992. godine 1.802 boraca prošlo kroz starješinske dužnosti.
1.015 boraca je bilo na starješinskim dužnostima u toku rata. U VRS 931, a prošli kroz starješinske dužnosti 1.653 borca.
Mobilizacijskom razrezu brojno stanje oficira sa područja opštine raspoređeni u OS JNA i TO 1991. godine popunjen je sa 82 i 120 podoficira.
Prema nekim podacima brojno stanje oficira na opštini Prnjavor iznosi 308 lica ili 4% u odnosu na broj rezervnih oficira u VRS krajem 1995. godine: domicili 269, raseljeni 31 i izbjegli 8
pukovnik 2
potpukovnik 5
major 31
kapetan 1 klase 15
kapetan 45
poručnik 136, i
potporučnik 40,
broj podoficira 670 ili 5% u odnosu na broj rezervnih podoficira u VRS, i još 51 sa neodgovarajućim VES-om. Odstalo do oko 8.000 boraca sa područja opštine bilo je raspoređeno u vojnike.
Uprava GŠ VRS za OMP da je brojno stanje, krajem 1995. godine, rezervnih oficira iznosi 7. 556 i podoficira 14.487 u VRS. Ukupan broj mobilisanih u VRS iznosio je 206.187 ili 77% (Zbornik OSVRS , Banja Luka, 2018. str.89)
Prema rasporedu brojno stanje oficira na kraju rata sa područja Grada Prnjavor bilo je 308 oficira VRS:
VRS 235
JNA 4
TO 12
MUP 6
PVL 21
radna obaveza 3
bez rasporeda 26
Prema prikupljenim podacima iz ratnih jedinica veliki broj je odlikovanih oficira i podoficira, oko 153 i oko 72 nagrađenih. Poginulih starješina u činu oficira i podoficira bilo je oko 48. U VRS ostalo je oko 26 AVL. Neki podaci govore da oko 150 oficira i podoficira imaju status RVI. Ne raspolažemo sa podacima oko kategorizacije boraca za oficire i podoficire. Poslije rata neki podaci govore da je umrlo oko 159 podoficira i oficira.
Starješina u VRS je i lice koje ima čin u rasponu od vodnika do generala. Njih čine oficiri i podoficiri koji su bili pripadnici JNA ili su u vojnim školama u Saveznoj Republici Jugoslaviji i u JNA i u Republici Srpskoj osposobljavani za starešinski kadar. Viši nivoi školovanja nisu praktikovani zbog toga „što je rat najbolja škola“. U toku rata, bili su izloženi velikim opterećenjima, socijalnim problemima, pogibijama i neodgovarajućim tretmanom organa vlasti koji su ponekad slično delovali kao i u Sloveniji i Hrvatskoj.
Starešine VRS bili su neposredni učesnici borbenih dejstava i ličnim primerom pokušali da deluju na svoju vojsku.(Zbornik OSVRS, str.81)
Boračka organizacija Grada Prnjavor, tradicionalno i ove godine obilježava svoj dan borca Odbrambeno-otadžbinskog rata polaganjem vijenaca na spomen-obilježje poginulim borcima u proteklom ratu u Spomen-hramu na Vučijaku, na grobu komandanta Veljke Milankovića i gobovima poginulim i umrlim ratnim komandantima Grada, u Kremni, Osretku, Gornjim Smrtićima, Velikoj Ilovi, Prnjavoru, Potočanima i Šereg Ilovi.Da se na neki način odužimo i zahvalimo svim onim junacima, stradalnicima, herojima koji su ratovali za sve nas i to od 1991. do 1996. godine.
U Odbrambeno-otadžbinskom ratu 1992-1995. godine bio je angažovan 215.671 pripadnik Vojske Republike Srpske, a 23.752 su položila živote za Srpsku. (podaci RTRS).
Inače, sa 2023. godini evidentirano je 5808 kategorisanih boraca, a ativnih je 4398 . RVI je evidentirano 994 .
Podaci Boračka organizacija Prnjavor: Pravo na borački dodatak trenutno ima oko 5.800 ljudi 29. 12. 2023.
Predsjednik boračke organizacije Prnjavor 14.2.2019. godine, navodi da su Prnjavorski borci popunjavali 137 ratne jedinice, dok pukovnik Boško Peulić, predsjednik odbora staješina Prnjavor 2022. godine izjavio da po podacima Boračke organizacije grada Prnjavor bilo mobilisano i sa dobrovoljcima 10.300 lica u 128 vojnih pošta Vojske Republike Srpske. [1]
prema podacima Boračke organizacije opštine Prnjavor, 10.10.2022. godine, bilo je evidentirano 5763 potpisane pristupnice za boračku organizaciju u 34 mjesne boačke organizacije. Članstvo je prestalo za 1.441 kojima je utvrđen status kategorisanog borca: istupili 3, odselili 276, umrli 1125, umrli članovi porodice poginulih i zarobljenih boraca 26, od 3227 potpisanih pristupnica u BO.
Uz Dan boraca RS, je prilika da se prisjetimo boraca grada Prnjavora i njihovog učešća u odbrani i stvaranju Republike Srpske. Poznato je da je Vojska Republike Srpske formirana 12. maja 1992. godine i da je na kraju rata brojala 210.000 mobilisanih boraca. U Domovinskom ratu od 1992. do 1995. godine poginula su 23.752 vojnika.
Na kraju rata, grad Prnjavor je imao preko 9.100 pripadnika Vojske Republike Srpske.
Odajući počast svim borcima i učesnicima rata od 1991. do 1996. godine, te žrtvama koje su dale živote za stvaranje Republike Srpske, Grad Prnjavor je mobilisao i na prvom popisu imao preko 10.000 vojnih obveznika. [1]
Raspored
svega
%
3
4
5
bez rasporeda
36
0,35%
1
9
26
VRS
9222
88,80%
8307
679
236
JNA
305
2,94%
290
6
9
TO
382
3,68%
356
15
11
OiO
25
0,24%
18
7
MUPRS
337
3,25%
317
14
6
RO
31
0,30%
24
3
4
PVL
44
0,42%
12
11
21
SVR
3
0,03%
3
Ukupno
10385
100,00%
9328
744
313
U tabeli je prikazan, prema prikupljenim podacima iz arhiva odsjeka MO Prnjavor, broj vojnih lica sa područja grada raspoređenih u odbrambenim strukturama grada i Republike Srpske. Učešće boraca u jedinicama VRS u ukupnom broju angažovanih u ratu iznosilo je oko 5%.
Od ukupnog broja registrovanih učesnika rata, samo jedan je mobilisan i raspoređen u odbrambene strukture grada i Republike Srpske: 89% stanovnika grada mobilisano je u ratne jedinice VRS; u jedinicama JNA na početku rata 1991-1992. 3% stanovništva je bilo raspoređeno; 4% je raspoređeno u opštinske jedinice teritorijalne odbrane; Oko 3% je raspoređeno u jedinice i strukture MUP-a RS 0,3% u opštinsku nadzorno-informativnu službu; 0,3% je raspoređeno na rad u organe Ministarstva odbrane RS i Ministarstva unutrašnjih poslova , 0,4% su bili profesionalna vojna lica 0,03% su bili na odsluženju vojnog roka, a 0,36% su bili raspoređeni bez rasporeda u kategoriju podoficira i oficira;
Prema podacima o ostvarivanju prava iz oblasti BIZ-a na području Grada Prnjavora za 2023. godinu evidentirano je 4398 aktivnih lica sa statusom i kategorijom boraca: I kategorije 1706 boraca, 263 druge, 342 treće, 439 četvrte, 323 pete, 405 šeste i 920. U zoni borbenih dejstava je u prvoj kategoriji i iznad, a van zone borbe je u devetoj kategoriji. U gradu Prnjavoru kategorisano je ukupno 5.808 vojnika. [2]
U odnosu na ukupan broj pripadnika VRS, 45% su kategorisani borci; 6,3% poginulih vojnika, 11,4% vojnika koji su poginuli nakon rata. Dakle, još jedna trećina boraca nije kategorisana kao borci RS.
Prema podacima Boračke organizacije grada Prnjavor: Pravo na borački dodatak trenutno ima oko 5.800 ljudi 29. 12. 2023.
Što se tiče pola i kategorije stanovnika grada, situacija je sledeća:
kategorija
svega
%
muškarci
zene
domicil
8954
86,22%
8842
112
pobjeći
128
1,23%
123
5
raseljeni
1292
12,44%
1240
52
iz Srbije
11
0,11%
11
ukupno
10385
100,00%
10216
169
Domaće stanovništvo bilo je zastupljeno sa preko 86%, a padom srpskih opština u Hrvatskoj i Zapadnoj Krajini Republike Srpske, u odbrambene strukture RS i grada raspoređeno je 1,2% izbjegličkog i oko 13% raseljenih stanovnika Republike Srpske. Manje od 1% pripadnika VRS bili su dobrovoljci iz Srbije.
Pregled u odnosu na kategoriju stanovništva grada i ostvareni status vojnog lica, prema dostupnim podacima, je:
status
svega
%
domicil
izbjegli
raseljeni
iz Srbije
bez
3196
30,78%
2919
37
234
6
kategorisani borac
4085
39,34%
3519
44
520
2
RVI
936
9,01%
782
8
146
RVI MUP
27
0,26%
27
ubijen
612
5,89%
435
14
161
2
nestao
32
0,31%
19
4
9
uhvaćen
5
0,05%
2
3
pokojni
34
0,33%
26
1
7
umrijeti nakon rata
1009
9,72%
895
10
104
odselio
65
0,63%
24
1
40
ranjen bez statusa
230
2,21%
174
6
49
1
povrijeđen
26
0,25%
23
1
2
bolestan
93
0,90%
80
2
11
umro, otpušten iz RJ
17
0,16%
14
3
PVL
16
0,15%
14
2
vojnika koji služe vojsku
2
0,02%
1
1
Ukupno
10385
100,00%
8954
128
1292
11
Prema dostupnim podacima, preko 4.100 ili 40% od ukupnog broja boraca u bazi podataka kategorizirano je kao borački status. Ovom podacima treba dodati 936 kategorisanih vojnika koji su ostvarili pravo na RVI VRS i 29 RVI UP RS, što znači da je ukupan broj kategorisanih na području grada Prnjavora preko 5100 vojnika.
Jedinice teritorijalne odbrane opštine imale su ostalih mobilisanih 382 pripadnika i to 356 vojnika, 15 podoficira i 11 oficira u 11 ratnih jedinica, sa komandirima . 3660 pripadnika raspoređeno na dva vojna mjesta. Vojna pošta 8840 Banja Luka 329.okbr5.k 225 i jedinice TO opštine Prnjavor 3435 pripadnici TO.
Na početku mobilizacije u jedinice JNA bila su 1.553 borca sa područja opštine Prnjavor. Plan, odnosno procena mobilizacije je 691 vojni obveznik za 5. KJNA i 1.066 vojnih obveznika za 7. KJNA, ukupno 1.757 regruta, a raspoređeno je 1.000 ili 57%, što je značajan uspeh u odnosu na druge opštine.
Od prvih mobilizacija vojnih obveznika za popunu ratnih jedinica JNA i opštinske teritorijalne odbrane i dobrovoljačkih jedinica do ponovnog formiranja, odnosno stvaranja VRS, mobilisano je 4.700 vojnih lica , prosečne starosti od 30 godina, sa maksimalno 20 do 29 godina starosti, što čini ukupno 65% muškog stanovništva do 64 godine starosti 6,11% stanovništva opštine i 2,18% u odnosu na oko 215.670 lica prema evidenciji resornog ministarstva koja su učestvovala u Otadžbinskom ratu ili 54,42% prema evidenciji nadležnog opštinskog organa za vođenje evidencije lica koja su uređivala vojnu obavezu8, opštinski registar učesnika u ratu477 u odnosu na [3]
Ukupno 5.394 pripadnika raspoređeno je u opštinsku TO. Udio stanovništva TO 1991. godine u broju vojno sposobnih građana iznosio je 12%, a prema vojnoj evidenciji 45% raspoređenih Jedinice TO su mobilisane, uglavnom od 20 do 29 godina, u tzv. prvog poziva, ili 41,67%, što čini 18,39% ukupne muške radne populacije opštine starosti od 15 do 64 godine
Spomenik u Prnjavoru
U odnosu na završetak rata 1995. godine [3] , Opšina je 31.12.1995. Prema evidenciji OMO-a, u odnosu na ukupan broj stanovnika opštine od 45.995 registrovano ih je 11.987 ili 26,06%. U VRS su raspoređena 4.382 lica ili 73,30%. Ukupan broj lica raspoređenih u odbrambenim strukturama RS je 5.978 ili 49,87% u odnosu na broj vojnog osoblja. Eliminisano iz službe: 361 poginulih i 1.575 ranjenih, što je 35,94% u odnosu na broj vojnika, odnosno 3,4% u odnosu na broj stanovnika Samo su opštine Sanski Most (6,8%), Kneževo (5,3%), Kotor Varoš (3,7%), te Prijedor.5% više gubitaka.
Ukupno 5.394 pripadnika raspoređeno je u opštinsku TO. Udio stanovništva TO 1991. godine u broju vojno sposobnih građana iznosio je 12%, a prema vojnoj evidenciji 45% raspoređenih Jedinice TO su mobilisane, uglavnom od 20 do 29 godina, u tzv. prvog poziva, ili 41,67%, što čini 18,39% ukupne muške radne populacije opštine starosti od 15 do 64 godine
[1] na osnovu podataka koje su prikupile ratne jedinice VRS u bivšem odsjeku MO RS Prnjavor.
Prema podacima iz arhive OMO Prnjavor 28.10.1993. godine opština Prnjavor imala je 190 poginulih, 912 ranjenih i preostalih pripadnika VRS ( na rasporedu) 4017 v/o. Broj vraćenih iz SRJ nije poznat, a broj izbjeglih v/o u SRJ ima 4 i broj stručnih kadrova v/o koji su povučeni iz VRS i raspoređeni na radnu obavezu ima 27.
Predsjednik Boračke organizacije Prnjavor ističe da su prnjavorski borci raspoređeni u 124 ratne jedinice VRS. (14.2.2019.)
Pukovnik Boško Peulić, predsjednik Intendantskog odbora Prnjavor, izjavio je 2022. godine da je prema podacima Boračke organizacije grada Prnjavora mobilisano 10.300 ljudi i dobrovoljaca u 128 vojnih punktova Vojske Republike Srpske.
24 GODINA DODJELE POMOĆI GRADA PRNJAVOR BORAČKIM KATEGORIJAMA GRAĐANA
NASTAVAK DODJELE POMOĆI
Skupština grada je 15.2.2024. godine razmatrala izvještaj o realizaciji programa za rješavanje pitanja u oblasti boračko-invalidske zaštite u opštini Prnjavor za prošlu godinu i usvojila programa grada za ovu godinu.[1]
Poslije rata nastavljeno je sa pružanjem pomoći opštine boračkim kategorijama i od 24.4.2000. godine opština organizovano pristupa dodjeli pomoći kroz normativno uređenje ove oblasti. Donosi se prvi program mjera za rješavanje pitanja u oblasti BIZ, koji je objavljen u Službenom glasniku opštine Prnjavor.
Kasnije, osnov za donošenje Programa je bio zaklјučak Narodne skupštine Republike Srpske od 2004. godine u kome Narodna skupština Republike Srpske predlaže opštinama da u skladu sa svojim mogućnostima prošire obim prava[2] predviđenih Zakonom o pravima boraca, vojnih invalida i porodica poginulih boraca Odbrambeno-otadžbinskog rata Republike Srpske, da obezbjede sredstva za ostvarivanje tih prava iz budžeta i propišu postupak, uslove i način njihovog ostvarivanja.
Osnovne karakteristike Sanitetskog obezbjeđenja Odreda za čitav tok rata je stalno angažovanje stručnih medicinskih radnika
Mobilizacijom Odreda TO opštine Prnjavor u pogledu sanitetskog obezbjeđenja-SnOb formirano je sanitetsko odjeljenje u pozadinskom vodu sa punom popunom po formaciji, a kao upravni organ i član komande odreda stalno se nalazio referent sanitetske službe u funkciji doktora medicine.
Značajna karakteristika za čitav tok rata je stalno angažovanje stručnih medicinskih radnika u ratne jedinice TO-brigade i to doktora medicine i medicinskih sestara, a u pješadijskim jedinicama i raspoređeni vojnici sa vesom 12501 bolničara, nosioci povređenih i oboljelih i vozači sa motornim vozilima, jačine do 10 pripadnika što je činilo 30 posto angažovanih, odnosno 30% od ukupno angažovanih pripadnika odreda.
Ratni zadatak u sanitetskom obezbjeđenju odreda ogledao se u pružanju prve i medicinske pomoći od strane boraca i pripadnika sanitetskog odjeljenja Odreda. Pružena prva pomoć na mjestu ranjavanja ili na bližem bezbjedonosnom mjestu bila je od vitalnog značaja kao i brza evakuacija do ratnih bolnica u Gradiškoj i Banja luci, što je skraćivalo vrijeme između ranjavanja i zbrinjavanja , kao i smanjivalo smrtnost kod ranjenih boraca.
Zdravstveno stanje pripadnika odreda je bila stalna briga komande odreda, počev od mobilizacije kada se utvrđivalo zdravstveno stanje pripadnika, na prijedlog referenta za sanitetsko objezbjeđenje komande odred TOzatim u preduzimanju mjera: naredjenje-21.9.1991-SnOb ; naredjenje-21.9.1991-SnOb2
13 ranjenih pripadnika Odreda ili 20,63% od ukupnog broja povrijeđenih i oboljelih, od kojih teže ranjenih 4 pripadnika iz kategorije podoficira. Oblik ranjavanja (1) lakši i (2) teži.
Pregled povređenih i oboljeli po kategorijama povreda i oboljenja
10,91% u odnosu na brojno stanje Odreda.
Grupa
Dogadjaj
Kategorija
Svega
%
3
rana
Glava i vrat
2
3,39%
3
rana
Grudni koš
1
1,69%
3
rana
Ekstremiteti
5
8,47%
3
povreda
Ekstremiteti
1
1,69%
3
povreda
Ostala oboljenja (očni, ušni, kožni)
1
1,69%
3
bolest
Internističke bolesti
9
15,25%
3
bolest
Neuropsihijatrijske bolesti
4
6,78%
3
bolest
Ostala oboljenja (očni, ušni, kožni)
16
27,12%
4
rana
Glava i vrat
1
1,69%
4
rana
Ekstremiteti
3
5,08%
4
povreda
Ekstremiteti
1
1,69%
4
bolest
Internističke bolesti
4
6,78%
4
bolest
Zarazni bolesnici
1
1,69%
4
bolest
Ostala oboljenja (očni, ušni, kožni)
6
10,17%
5
rana
Glava i vrat
1
1,69%
5
povreda
Ekstremiteti
1
1,69%
5
bolest
Neuropsihijatrijske bolesti
1
1,69%
5
bolest
Ostala oboljenja (očni, ušni, kožni)
1
1,69%
ukupno
59
100,00%
Upotreba naoružanja sa projektilima velike kinetičke energije prouzrokovala je obimna razaranja tkiva i organa, a ako su bili povređeni vitalni organi smrtnost je bila stalna. Inače dolazilo je do ranjavanja sa većim defektima mekih tkiva, uključujući krvne sudove i živce. Kod ranjavanja osnovna karakteristika jest da je ono nastalo dejstvom minsko-eksplozivnih sredstava (mina, granata, PPM, ručnih bombi i dr.), a ređe dejstvom vatrenog (streljačkog ) oružja.11,6% u odnosu na brojno stanje odreda i 40,65% od povriđenih sa područja opštine do 20.maja 1992. godine
U većem broju slučajeva do povređivanja je dolazilo zbog dejstva eksplozivnog oružja. Ove povrede bile su mnogo teže od povreda izazvanih vatrenim oružjem, zbog nepravilnosti projektile (gelera) kao i velike konetičke energije i proizrokovale su veoma teške rane. Ipak su bile češće izolovane povrede u odnosu na multipne i kombinovane,a povrede ekstremiteta bile su uvijek stalne.
Prema vrsti djestva oružja, najviše stradalih od minsko-eksplozivnih sredstava, najčešće lakši oblici
Grupa
Dogadjaj
Dejstvo
Svega
%
3
rana
MES-a
7
11,86%
3
rana
streljačko
1
1,69%
3
povreda
MES-a
2
3,39%
3
bolest
MES-a
1
1,69%
3
bolest
oboljenja
27
45,76%
3
bolest
udes
1
1,69%
4
rana
MES-a
4
6,78%
4
povreda
udes
1
1,69%
4
bolest
MES-a
1
1,69%
4
bolest
oboljenja
10
16,95%
5
rana
MES-a
1
1,69%
5
povreda
MES-a
1
1,69%
5
bolest
oboljenja
2
3,39%
ukupno
59
100,00%
Prema starosti pripadnika najviše je povrijđenih u dobi 20 -29 godina,
Dogadjaj
Starost
Svega
%
rana
20 do 29 godina
9
1,66%
rana
30 do 39 godina
3
0,55%
rana
40 do 49 godina
1
0,18%
povreda
20 do 29 godina
2
0,37%
povreda
30 do 39 godina
1
0,18%
povreda
40 do 49 godina
1
0,18%
bolest
20 do 29 godina
25
4,62%
bolest
30 do 39 godina
12
2,22%
bolest
40 do 49 godina
5
0,92%
ukupno
59
10,91%
Prema obliku povređivanja, većinom lakše povređivanje
Grupa
Dogadjaj
Oblik
Svega
%
3
rana
1
7
11,86%
3
rana
2
1
1,69%
3
povreda
1
2
3,39%
3
bolest
1
29
49,15%
4
rana
1
4
6,78%
4
povreda
1
1
1,69%
4
bolest
1
11
18,64%
5
rana
1
1
1,69%
5
povreda
1
1
1,69%
5
bolest
1
2
3,39%
ukupno
59
100,00%
lakši oblici sa malim procentima upućenih u ratne bolnicu i na dalja liječenje
Sanitetsko zbrinjavanje jedinica teritorijalne odbrane opštine regulisano je kroz sanitetsko zbrinjavanje 5.Korupusa VJ, kasnije 1.KK VRS.
Pregled povređenih je prema kategoriji prikazano u Novom glasniku Vj, broj 1/94 strana 102
Članak Naš zavičaj Prnjavor, decembra 1992.str.7
U prnjavorskoj ratnoj bolnici spašeni su životi brojnih boraca
Sada, kada su frontovi malo dalje od prnjavorske ratne bolnice, ljudski je prozboriti o onima ko)i su proteklih pet mjseci danonoćno radili da bi spasili živote boraca, koji su ratne rane vidali u toj zdravstvenoj ustanovi. Za doktoricu Bogdanu Vrhovac kažu borci daje neumorna, da su na njenom licu čitali sate sreće kada ranjenik progovori i počne priču o svojim teškim momentima u ratovanju i ranjdvanju. Sastavljala je često dan i noć dežurajući na odjelu ili u hirurškoj sali u danima kada je dolazilo podosta ranjenih. Кao šef odjela za liječenje ranjenih boraca u dokumentaciju bolnice zavela je podatke u dosije 1000 onih koji su u toj ustanovi tražili spas za liječenje ratnih rana. Bili su to borci od Modriče, pa do Кnina, i svi su otišli sa riječima hvale za dr Bogdanu i njenu ekipu. Oni su nas i molili da pišemo o vrijednoj doktorici i njenim sestrama. koja je. kako reče najsretni, kada je sada borci zacijeljenih rana posjećuju sa riječima zahvalnosti.
Iz toliko teških i napornih radnih dana zamolili smo doktoricu Bogdanu da nam se na momenat priseti najtežeg dana. „Jedan od tih teških dana ostaon i jeduboko urezan u dušu. Bio je to osmi juni kada su stizali ranjeni sa fronta i to u većem broju. Lik mladog borca iz Velike Sočanice nikada neću zaboraviti. Imao je tešku povredu grudnog koša i donje vilice, bio je pri svjestiali nije mogao da govori. Dokumenta nije imao kod sebe, a valjalo je sve evidentirati. Na moje pitanje , zna li da piše, odgovorio je treptanjem očiju. Na svesci je napisao da se zove Đukić Stanimir. Pogled muje govorio sve- sretan je što je živ”, — Uspjesi su zajednički, a time i pohvale koje stižu na adrese zaposlenih na Vašem odelu? — Za sve što je učinjeno na ovom odjelu za naše ranjenike, pored mene ljekara, iz vanredne hirurške ekipe iz Banje Luke, veliku ulogu imale su moje medicinske sestre, koje su neumorno danonoćno bdjele nad našim ranjenicima. Iz početka nadzorna sestra na odjelu bila je Brankica Pehar, da bi kasnije došla Nada Segić, a nakon povratka sa ratišta, u septembru mi je došla Gordana Preradović“. U smjenskom radu smenjivalo se 12 sestara: Ranka Mitrić, Drenka Raković. Ljubinka Cvijanović, Milica Bunić, Veselinka Кnežević, Verica Humanjuk, Snježena Panzalović, Slađana Božunović, Ljiljana Sarić,Radosava Кuzmanović, Borka Grumić i Milica Mitrović, a za nivo higijene na odjelu brinule su se naše pomoćne radnice,takođe, danonoćno: Gordana Lakić, Ivananka Ćetojević, Ljubinka Keser, Ljubica Radonjić, Gospa Deket i Petra Živković.
-Da se prisjetimo nekih od boraca koji su u toj bolnici uspješno oporavljeni.
U ovoj ratnoj hiruškoj bolnici naši hirurzi radili su najsloženije operacije. Imali smo takav slučaj da su kod jednog borca izvadili metak iz zida desne srčane komore i sadase pacijent uspješno oporavlja. Imam dragih likova naših boraca doji su mi ostali u sjećanju: Milorad Radić iz Dervente; Petar Radanović iz M.Sočaniie, Marinko Dumanić iz Drijena, Petar Cvjetković iz Modriče. Milutin Simić iz Prnjavora. Dušan Gavrić iz Teslića. Novak Nović iz Osinje, Aleksandar Sredojević iz Gradiške, Mara Milanković iz Osinje, Goran Docić i Ljubiša Кljunić iz Mravice. Petar Кresojević iz Vijačana. Milorad Žunić iz Кremne, Slobodan Кovačević iz Dervente. Nebojša Branković iz Dubice, Nedeljko Pezerović iz Husrpovaca, Vojko Vukajlović iz Кulaša ,Marko Novaković. iz V, Sočanice. Ljubomir Gvozdenović iz Кalenderovaca, Zoran Miljević iz Gline, Milić Nenad iz Кnina i mnogi drugi.
Sada, svakodnevno u moju ordinaciju pristižu oporavljeni ranjenici da vide kako sam, kako su sestre. I na ulici susrećem svoje borce i to su mi veoma dragi susreti, kada ociećaš zahvalnost za pruženo – to je ipak najveća nagrada za čovjeka, „ističe doktorica Bogdana Vrhavac, šef odjela u prnjavorskoj bolnici.
