Aktivnosti Teritorijalne odbrane opštine

Pogled u prvoj polovini 1992. godine

Poslije izvršene mobilizacije jedinica Teritorijalne odbrane opštine Prnjavor, odred TO, kao operativna jedinica u sastavu 2.partbr TO upućuje se na Zapadno- Slavonsko ratište, dok na postoru opštine ostaju prostorne snage teritorijalne odbrane opštine samostalni vodovi i čete TO u svim mjesnim zajedinicama opštine koje izvršavaju zadatke obezbjeđenja objekata i teritorije opštine. Slijede nekoliko događaja koji su ostavili zapise o tim događajima.

Beli orlovi

Događaji koji su se početkom rata dešavali u Prnjavoru kada su „Beli orlovi“ pošli redom da pljačkaju i maltretiraju nesrpski živanj, umiješali su se Vukovi sa Vučijaka koji su ih ekspresno razoružali i protjerali iz grada. Otišli su tako što su na leđima odnijeli prikačenu parolu  „ Mi smo izdajnici srpskog naroda“
U ovima aktivnostima učestvovalo je i jedno odjeljenje 5.bataljona vojne policije 5.korpusa JNA koje je 6.7. i 8. maja kroz vršenje vojnopolicijskih zadataka otkrilo i jednu paravojnu organizaciju, koja je sama sebe nazivala „Beli orlovi“, a koja nije bila ništa drugo do jedna kriminalna grupa čije su aktivnosti svodile na zastrašivanje lokalnog stanovništva i pljačku v rijedne imovine. Po dobijenoj saglasnosti, grupa je locirana, razoružana i predana u dalje postupanje nadležnom organu.
Na prostor Ribnjaka Prnjavor 11.5.1992. stigao je i zanoćio 5.bvp i izvršio neophodne pripreme za sutrašnje izvođenje borbenih dejstava u gradu Derventi. Bili su tu i starješine 5.KJA i načelnik CSB Banja Luka.(Monografija 1.bvp-birani da budu najbolji, Banja Luka, 2016. str. 56)

most na r.Ukrini

U Prnjavoru, 8.9.1991. godine miniran je most na riječici Vijaki između sela Palačkovci i Štrpci oko 3 sata i 15 minuta. Izgrađen je improvizovani most i uspostavljen je saobraćaj prema Derventi. Poslije ovog događaja pojačane su mjere na obezbjeđenju objekata na području opštine od strane prostronih snaga TO.[1]

Opšti uslovi za život , rad i potpunu bezbjednost

Opšti uslovi za život , rad i potpunu bezbjednost pripadnika i objekata opštine odvijalo se na osnovu političko – bezbjednosne situacije na teritoriji okruga Banja Luka i opštini i naredbi komandi TO. Situacija je bila složena sa tendencijom pogoršavanja, što može dovesti do međunacionalnih sukoba širih razmjera, sa nesagledivim posledicama, ne samo za narode i narodnosti na teritoriji okruga nego i šire.

Nacionalno-separatističkim snagama na ovim prostorima nije odgovaralo prisustvo JNA kao jedinog kohezionog elementa federacije. Sve aktivnosti ove snage su usmjerile na optuživanje JNA kao glavnog krivca za nastalu situaciju. Osim toga ove snage se ne ustručavaju da u sprezi sa HV privremeno zaposjednu dio državine teritorije BiH (Bosanski brod i Derventa) i pripremaju ljudstvo za obračun sa JNA i TO na objektima koje obezbjeđuju.

putna_karta

Putna karta opštine

U cilju stvaranja optimalnih uslova za život, rad i potpunu bezbjednost pripadnika TO, kao i objekata TO, a na osnovu naređenja OkŠTO naređeno je da komandanti rejonskih ŠTO opštine, ponovo izvrše detaljnu procjenu ugroženosti pripadnika i jedinica na obezbjeđenju objekata i MTS. Na osnovu svih procjena preduzete su odgovarajuće mjere borbenog obezbjeđenja i inžinjerijskog uređenja objekata u trećem stepenu utvrđivanja koji garantuju potpunu sigurnost ljudstva i vatrenih sredstava. Gdje god je bilo moguće izrađeni su bunkeri na ugovima objekata obezbjeđenja sa pokrivkom.

Osnovu odbrane činile su snage za odbranu objekata ( fizičko obezbjeđenje) kao i samostalni vodovi i čete TO mjesnih zajednica iz čijeg sastava je obezbjeđenje ili najbliža jedinica TO, objektu koji se obezbjeđuje  a prema naređenju sa punim borbenim i intendantskim obezbeđenjem.

Raspored mjesnih zajednica

naređenja OkŠTO

Pregled angažovanja sastava TO opštine na obezbjeđenju objekata opštine od posebnog značaja:[2]

Jedan od stalnih zadataka rejonskih štabova TO je popuna odreda TO pripadnicima prostornih jedinica TO opštine , koji nikako da se popuni do pune ratne formacije, zbog čestih promjena brojnog stanja. Dolazak dobrovoljaca i napuštanje jedinice sa ličim naoružanjem je česta pojava. I pored toga, odred će uspješno izvršava borbeni zadatak u s.Dragaliću..

[1] D.Radičić: Hronologija događaja 1990-1995,2002. godine,  str.130

[2] prema naređenju Okružnog štaba TO Banja Luka od 23.3.1992. godine- 31 objekat /vidi pregled/

19.9.1991. godine Okružni štab TO Banja Luka objavljuje PROGLAS zbog nastale situacije u zemlji, republici i zoni odgovornosti OkŠTO na teritorijama opštine: Banja Luka, Bos. Dubica, Bos. Gradiška, Bos. Novi, Čelinac, Jajce, Ključ, Kotor Varoš, Laktaši, Mrkonjić Grad, Prijedor, Prnjavor,Sanski Most, Skender Vakuf, Srbac i Šipovo. (D.Radičić, isto str. 136)