Arhive oznaka: 1. divizija VRS

1.korpus VRS

1.6.1992.

Formiran 1. krajiški korpus Vojske Republike Srpske

1. krajiški korpus sa sjedištem u Banjoj Luci bio je najveći korpus Vojske Republike Srpske sa operativnom zonom na području Bosanske Krajine i odbrani koridora u Posavini.

Infrastrukturu i većinu borbenih sredstava naslijedio je od 5. korpusa JNA nakom povlačenja nekadašnje federalne armije iz Bosne i Hercegovine u maju 1992. godine. Formiran je 01. juna 1992. godine.

istorija

Na zasjedanju sjednice Narodne skupštine Srpske Republike BiH u Banjoj Luci 12. maja 1992 donesene su odluke o osnivanju odvojene srpske države u Bosni i Hercegovini, osnivanju predsjedništva i srpskim ciljevima u Bosni i Hercegovini.

Donesena je i odluka o stvaranju vojske Srpske Republike Bosne i Hercegovine. Kao posljedica te odluke, jedinice JNA koje su tada još bile u Bosni i Hercegovini transformisane su u komande nove vojske, VRS-a. U daljem toku rata zadržane su čvrste veze sa JNA (preimenovanu u Vojsku Jugoslavije). 19. maja 1992., Momir Talić je postao komandant 1. krajiškog korpusa VRS-a koji je zadržao infrastrukturu i borbena sredstva 5. korpusa JNA.

Ratni put 1992-95

Od maja 1992. godine jedinice 1. krajiškog korpusa angažovale su se u vojnim operacijama zauzimanja opština na teritoriji Bosanske Krajine i Posavine sa osnovnim strategijskim ciljem spajanjem sa istočnim dijelom BiH pod kontrolom Srba.

U junu 1992 godine general Talić, načelnik Štaba Prvog krajiškog korpusa general Boško Kelečević, komandant specijalne jedinice MUP-a RSK general Borivoje Đukić, general Slavko Lisica i tadašnji načelnik Štaba Prve oklopne brigade pukovnik Novica Simić planiraju i pokreću Operaciju koridor – proboj kroz Posavinu i spajanje sa istočnim snagama VRS.

Prva faza operacije je počela 14. juna i trajala do spajanja srpskih snaga na potezu Doboj – Derventa. U drugoj fazi oklopne jedinice 1. krajiškog korpusa zauzimaju gradove Derventu (7. juli 1992.), Modriču (10. juli 1992.) i Odžak (13. juli 1992.) i izlaze na rijeku Savu. U trećoj fazi operacije srpske snage zauzimaju 6. oktobra 1992. godine Bosanski Brod. Time je 1.KK izašao cijelom dužinom na Savu, izuzimajući hrvatski mostobran u Orašju gdje će linija razdvajanja ostati nepromijenjena do kraja rata.

U operaciji “Vrbas 92” borbenim dejstvima korpus zauzima Jajce 29. septembra. Nastavlja borbe početkom 1993 na proširenju koridora u oklini Brčkog. Augusta 1993. korpus djeluje u operaciji “Sadejstvo 93” ,tzv. Strujnom koridoru, proširenju teritorije kopnenoj vezi sa istokom. Od 4. septembra 1994 dejstvuje u operaciji “Breza 94” na Bihać u sadejstvu sa pripadnicima Narodne odbrane Fikreta Abdića. Korpus sredinom 1995 nakon združene akcije Vojske Hrvatske i Armije BiH iz pravca Bihaća našao u teškom položaju i ugroženosti same Banja Luke.

Nakon Deytonskog sporazuma korpus prelazi u mirnodopsku formaciju i postaje dio sistema odbrane BiH nastavljajući tradiciju kroz srpski puk OS BiH. Za zasluge u ratu tadašnji predsjednik Republike Srpske Radovan Karadžić odlikovao je 1. krajiški korpus Ordenom Nemanjića.

Ratna organizacija

U periodu od maja do decembra 1992. godine, popunjenost 1. krajiškog korpusa značajno je uvećana mobilizacijom i uključivanjem bivših jedinica teritorijalne odbrane (koje su preimenovane u lake brigade) u sastav korpusa. Pod komandom generala talića u decembru 1992. godine bile su jedinice:

Štab korpusa
16. krajiška motorizovana brigada
1. i 2. oklopna brigada
43. motorizovana brigada
27. motorizovana brigada
5. kozaračka laka pješadijska brigada
22. laka pješadijska brigada
6. sanska laka pješadijska brigada
30. laka pješadijska divizija
10. krajiška pješadijska divizija (rasformirana krajem 1992.)
11. dubička laka pješadijska brigada
11. mrkonjićka laka pješadijska brigada
1. banjalučka laka pješadijska brigada
2. banjalučka laka pješadijska brigada
3. banjalučka laka pješadijska brigada
4. banjalučka laka pješadijska brigada
1. čelinačka laka pješadijska brigada
1. laktaška laka pješadijska brigada
1. srbačka laka pješadijska brigada
1. šipovska laka pješadijska brigada
19. donjevakufska laka pješadijska brigada
1. gradiška laka pješadijska brigada
1. novigradska laka pješadijska brigada
1. prnjavorska laka pješadijska brigada
1. kotorvaroška laka pješadijska brigada
1. kneževska laka pješadijska brigada
2. krajiška laka pješadijska brigada
1. ozrenska laka pješadijska brigada
2. ozrenska laka pješadijska brigada
1. trebiška laka pješadijska brigada
1. osinjska laka pješadijska brigada
1. krnjinska laka pješadijska brigada
1. vučjačka laka pješadijska brigada
1. teslićka laka pješadijska brigada
1. dobojska laka pješadijska brigada
Samostalna muslimanska jedinica Meša Selimović
1. i 9. mješoviti artiljerijski puk
1. mješoviti protivoklopni artiljerijski puk
1. laki artiljerijski puk protivvazdušne odbrane
89. raketna brigada
1. i 9. inžinjerijski puk
1. pontonirski bataljon
1. i 9. bataljon veze
1. i 9. bataljon vojne policije
1. autobataljon
1. sanitetski bataljon
Poligon i pritvorska jedinica Manjača

Taktičke grupe:

Taktička grupa 1
Taktička grupa 2
Taktička grupa 3
Taktička grupa 4
Taktička grupa 5
Operativna grupa Doboj
Operativna grupa Prijedor
Operativna grupa Vlašić
Grupa lakih brigada Banja Luka

Kraj 1. korpusa Vojske Republike Srpske

Zakonom o odbrani i oružanim snagama BiH ukinuto je ministarstvo odbrane i Vojska Republike Srpske 2005. godine i 1.1.2006. godine formiran 3. Republike Srpske puk i 6. pješadijska brigada iz sastava VRS u okviru oružanih snaga BiH, kao zajedničke oružane snage BiH.

Reorganizacija VRS u 2004. godini[1] :

  • dvije divizije VRS (ukinuti korpusi),
  • jedna mehanizovana brigada VRS,
  • jedan puk ViPVO,
  • logistička baza,
  • centar usavršavanja starješina,
  • komandni bataljon ( umjesto prištabskih jedinica)
  • GŠ VRS u kasarni „Kozara“ i Zalužani
  • 4000 profesionalnih vojnika
    • 3891 u VRS, a
    • ostalo u MORS i ZOS
  • broj ratnih jrdinica -vojnih pošta smanjen za dvije trećeine,
  • završena tehnička reforma vojske u okviru odbrambenonog sistema BiH i nova organizaciona struktura oružanih snaga sa standardima NATO,2005 IX str.7-9
  • novi činovi u VRS brigadni general:  jedan u GŠ i komandant 15.mtbr,
  • generali: genera major i general potpukovnik

  1. divizija VRS

Ukinut 1. Korpus VRS, u ratu 1. krajiški korpus, koji je osnovan 18.3.1992. godine, a rasformiran 22.4.2004. godine. Brojao 108.000 pripadnika, u 46 brigada-pukova i 6 samostalnih bataljona.

  • Divizija je formirana 22.4.2004. godine  preformiranjem 1. i 2. korpusa i dijela jedinica IBK.,
  • lokacija kasarna „Kozara“ Banja Luka,
  • OFS: komanda divizije, 11. kč, 11. CO, 14.pbr, 17.pbr, 11.okbr, 12.mpoap, 11. lap PVO, 11. inžb, 11.LoB, i poligon „Manjača“

5. divizija VRS

  • Divizija je formirana 22.4.2004. godine  preformiranjem 5. korpusa i dijela jedinica HK, SRK, DK, i dijela IBK.,
  • lokacija komande Sokolac,
  • OFS: komanda divizije, 55. kč, 55. CO, 14.pbr, 53.pbr, 55.pbr, 57.mtbr, 55.mpoap, 55. lap PVO, 55.mabr, 55. inžb, 55.LoB, i poligon „Kalinovik“

15.mhbr VRS kasarna Bijeljina, komandant general Stamenko Novaković, 2008 V str.6-7

1.puk ViPVO

  • puk je formiran 22.4.2004. godine  preformiranjem korpusa V i PVO VRS,
  • lokacija komande je kasarna „Krajiških brigada“ Zalužani, Banja Luka,
  • OFS: komanda puka, lbe, vlogb, mhle, bVOJ,

1.LoB VRS

  • baza je formirana 22.4.2004. godine  preformiranjem glavne LoB i NLo bataljona
  • lokacija komande kasarna „Kozara“,
  • OFS: komanda baze, 1.LoC, 2.LoC,3.LoC, 4.Loc , VMC Banja Luka, VMC Sokolac, TROM Doboj.

Centar za usavršavanje starješina „Rajko Balać“

  • centar je formiran 22.4.2004. godine  preformiranjem CVŠ „Rajko Balać“,
  • lokacija komande centra kasarna „Krajiških brigada“ Zalužani, Banja Luka.

Generalštab VRS prestao da postoji krajem 2007. godine. Zadnji načelnik GŠ VRS je bio general Dragan Vuković (2005-2007) Vojska.2012 V str.4-5

Prema pregledu OMO Prnjavor stanje popune vojnih obveznika rezervnog sastava sa područja opštineu ratne jedinice VRS 30.juna 2004.godine je bilo 99% , a u oktobru iste godine  su povučeni svi planovi popune RJ VRS rezervnim sastavom.

VP/RJ STANJE Kategorija v/o SVEGA
Oficira Podoficira Vojnika
1 2 3 4 5 6
RJ 5051 VP 1220 Panirano 12 6 58 76
Popunjeno 7 6 70 83
% 58,33% 100,00% 120,69% 109,21%
RJ 5053 VP 1590 Panirano 16 2 210 228
Popunjeno 11 5 220 236
% 68,75% 250,00% 104,76% 103,51%
RJ 5054 VP 2002 Panirano 6 6 147 159
Popunjeno 3 6 154 163
% 50,00% 100,00% 104,76% 102,52%
RJ 6076 VP 1850 Panirano 22 15 301 338
Popunjeno 24 14 318 356
% 109,09% 93,33% 105,65% 105,33%
RJ 6079 VP 2210 Panirano 152 62 1475 1689
Popunjeno 77 55 1552 1684
% 50,66% 88,71% 105,22% 99,70%
RJ 8001 VP 7044 Panirano 13 17 110 140
Popunjeno 3 17 113 133
% 23,08% 100,00% 102,73% 95,00%
RJ 8038  VP 7496 Panirano 1 1
Popunjeno 0 0
% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00%
RJ 8056 VP 7484 Panirano 5 6 32 43
Popunjeno 1 7 37 45
% 20,00% 116,67% 115,63% 104,65%
RJ 8057 VP 1963 Panirano 1 28 29
Popunjeno 1 29 30
% 0,00% 100,00% 103,57% 103,45%
RJ 8081 VP 7106 Panirano 4 3 58 65
Popunjeno 3 3 58 64
% 75,00% 100,00% 100,00% 98,46%
RJ 8098 VP 7353 Panirano 11 11
Popunjeno 11 11
% 0,00% 0,00% 39,29% 37,93%
RJ 8101 VP 7101 Panirano 6 85 91
Popunjeno 6 89 95
% 0,00% 100,00% 104,71% 104,40%
RJ 8117  VP 7152 Panirano 25 25 28 78
Popunjeno 3 3
% 0,00% 0,00% 10,71% 3,85%
RJ 8184 VP 7272 Panirano 2 5 81 88
Popunjeno 2 5 85 92
% 100,00% 100,00% 104,94% 104,55%
RJ 8258  VP 7222-1 Panirano 2 6 83 91
Popunjeno 3 6 88 97
% 15,00% 100,00% 106,02% 106,59%
UKUPNO Planirano 259 160 2708 3127
Popunjeno 134 131 2827 3092
% 51,74% 81,88% 104,39% 98,88%
Po ugovoru 9 5 26 40

Prvi ministar ministarstva odbrane BiH je Nikola Radovanović ppuk, iz kabineta predsjednika RS.

O ORUŽANIM SNAGAMA BIH

Jedinstvene Oružane snage Bosne i Hercegovine uspostavljene su 01.01.2006. godine, nakon provedene reforme odbrambenog sistema i prenosa nadležnosti u oblasti odbrane sa entitetskih na državni nivo.2005 IX str.4-6

Komanda i kontrola nad Oružanim snagama BiH

Donošenjem i implementacijom Zakona o odbrani BiH, država Bosna i Hercegovina je postala odgovorna za osiguranje transparentne, demokratske i civilne kontrole nad Oružanim snagama BiH.

Vrhovnu komandu i kontrolu nad Oružanim snagama BiH ima Predsjedništvo Bosne i Hercegovine koje odluke donosi konsenzusom. Lanac komandovanja i kontrole nastavlja se do ministra odbrane BiH, zatim preko načelnika Zajedničkog štaba Oružanih snaga BiH, komandanta Operativne komande i komandanta Komande za podršku do podređenih komandanata komandi i jedinica Oružanih snaga BiH.

Veličina Oružanih snaga BiH

Veličina i struktura Oružanih snaga BiH određena je Odlukama Predsjedništva BiH. Tako je utvrđeno da Oružane snage BiH trebaju imati 16.000 pripadnika i to:

  • 10.000 profesionalnih vojnih lica (generali, oficiri, podoficiri i vojnici)
  • 1.000 civilnih lica na službi u Oružanim snagama BiH
  • 6.000 pripadnika rezervnog sastava

Broj pripadnika Oružanih snaga i Ministarstva odbrane je ograničen Zakonom o budžetu institucija BiH kao i međunarodnim obavezama BiH, na način da se popuna može vršiti do maksimalnih 10.011 pripadnika. Odlukama Predsjedništva BiH je, pored veličine, strukture i lokacija komandi i jedinica, utvrđena i nacionalna zastupljenost u Oružanim snagama BiH.

KAKO JE UGAŠENA VOJSKA REPUBLIKE SRPSKE

[1]Izjava zamjenika načelnika GŠVRS  đeneralmajor Stamenko Novakomić u Glasu Srpske 2004. godine. i str.28. Vojska, list 3.pješadijskog RS puka, maj 2009. godine

Sa posljedne  zakletve regruta VRS, klase marta 2005. godine u kasarni na Manjači 16.4.2005. godine

Mladi vojnici su prilikom polaganja zakletve na kraju teksta umjesto “Bosne i Hercegovine” jednoglasno izgovorili “Republike Srpske”. To je označeno kao skandal i cijela klasa je odlukom posljednjeg ministra odbrane Republike Srpske Milovana Stankovića raspuštena početkom juna te godine.

Kako je nestala Vojska Republike Srpske

Starješine 1.korpusa  VRS u opštini Prnjavor