Izgradnja Centarlnog spomenika borcima VRS Banja Luka
2024.
Izgradnja centralnog centralnog spomen-obilježja poginulim borcima Odbrambeno–otadžbinskog rata počela je na Vidovdan, 28. juna prošle godine na lokaciji u centru grada – između Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske, Gradske uprave i Hrama Hrista Spasitelja.
Spomenik će imati 62 stuba koji simbolizuju broj brigada koje su se borile za Republiku Srpsku, u sredini će biti drvo tise, dok bi u podzemnom dijelu trebalo da budu muzej i spomen-soba.
Izgradnja centralnog centralnog spomen-obilježja poginulim borcima Odbrambeno–otadžbinskog rata počela je na Vidovdan, 28. juna prošle godine, a planirani rok izgradnje je 300 dana.
Kroz Vojsku Republike Srpske je prošlo 210.000 boraca, a 23.801 njen pripadnik položio je život u Odbrambeno-otadžbinskom ratu za odbranu Srpske.
I ovog 11.5.2025.godine u Potočanima , a u Čorlama, 2024. godine, kod spomenika Otadžbinskog rata tradicionalno su se okupili pripadnici, borci Prve čete (potočanska) 2. odreda TO opštine, kasnije prve čete 2. pješadijskog bataljona 1.lpbr Prnjavor.
14.5.2023.
Počelo se, 13.5.2017. godine, okupljanje je bilo u Čorlama , a iduće godine krajem aprila 2018. godine kod društvenog doma i spomenika u Orašju.
Boško Peulić ponovo je reizabran za predsjednika Opštinskog odbora Organizacije starješina Vojske Republike Srpske na izbornoj skupštini ove organizacije koja je održana 10.5.2025. godine u Prnjavoru. Predsjednik skupštine je Kosić Zlatko.
U Prnjavoru je 16.6.2018. godine, osnovan Opštinski odbor Organizacije starješina Vojske Republike Srpske/VRS/ čiji je cilj očuvanje rezultata rata i Dejtonske pozicije Republike Srpske uz zalaganje za unapređenje položaja istinskih stvaralaca Republike Srpske.Izabrano je i Predsjedništvo odbora kojeg čine puk Boško Peulić, predsjednik, te potpredsjednici Srđan Tomić i Željko Cvijanović. Predsjednik skupštine je Milorad Živković, a zamjenik Ranko Popović.Još uvijek nije riješen smještaj odbora i finansiranje, ali i saradnja sa opštinom i boračkim organizacijama nije potpuna i nemaju razumijevanje za rad ove organizacije. Nije bilo pomoći i saradnje u realizaciji projekta odbora u vezi doprinosa starješina opštine u odbrani RS.
U Banjaluci je promovisan Zbornik radova „Pad zapadnokrajiških opština i stradanje srpskog naroda Krajine“.
Banja Luka 2023.
Organizacija starješina Vojske Republike Srpske naglašava da je od velikog značaja dokumentovati činjenice kako bi se sačuvale od zaborava.
U nastanku Zbornika učestvovalo je 40 autora, među kojima su akademici, profesori i doktori nauka, generali, komandanti ratnih jedinica i brigada, kao i starješine koje su igrale značajnu ulogu u ratu.
U zborniku se nalaze i tekstovi starješina iz Opštinskog odbora staješina VRS Prnjavor:
pukovnik Boško Peulić, komandant 3.srpske lpbr: „Okupacija „Visoke Krajine“ u režiji raznih političkih struktura“, str. 345
Kroz Vojsku Republike Srpske prošlo je 210.000 boraca, a 23.801 njen pripadnik položio je život u Odbrambeno-otadžbinskom ratu za odbranu Srpske.
Skupština srpskog naroda u BiH na zasjedanju u Banjaluci 12. maja 1992. godine donijela je odluku o formiranju Vojske Republike Srpske.
Vojska Republike Srpske prvobitno je osnovana pod nazivom Vojska Srpske Republike BiH. Postojala je od 12. maja 1992. do 1. januara 2006. godine, nakon čega je ušla u sastav Oružanih snaga BiH.
27.4.2025. godine, sa početkom u 11.30 časova u Spomen području Donja Gradina,
Grad Prnjavor i ove godine bio organizovao prevoz autobusom u Donju Gradinu, gdje će u nedjelju , održati centralno obilježavanje Dana sjećanja na žrtve ustaškog zločina-genocida u koncetracionom logoru Jasenovac i njegovom najvećem stratištu Donja Gradina, u Drugom svjetskom ratu. Nije bilo dovoljan broj zaiteresovanih građana za odlazak u Donju Gradinu.
Bistrik, ispred komande 2.VO Sarajevo. Sada ulica Hambije Kreševljakovića i MO BiH.
Sa područja opštine Prnjavor u koloni JNA zarobljen je 3.5.1992. godine i Milinčić Zdeno ,1973. godište, iz Gornjih Smrtića, pripadnik komande stana 2. VO Sarajevo, razmijenjen živ. Još tri vojnika vozača iz zmtp JNA bili su u koloni JNA
Izdanje Republičkog centara za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica, banja Luka, 2022. godine. Slučaj Dobrovoljačka str.121
Iz atlasa zločina – Zločin u Dobrovoljačkoј ulici Sarajevo
https://www.rcirz.org/?r3d=atlas-zlocina
Još niko nije odgovarao za zločin u Dobrovoljačkoj, ali koliko toliko je pohvalno što je 2022. godine Sud BiH potvrdio optužnicu za događaje u toj ulici. Optužnica tereti 10 lica, međutim, ne uzima događaje od 2. maja kada je stradalo 19 lica. Proces traje dosta dugo, jako sporo se odvija.
Vojno -policijska akcija nazvana „Bljesak“, kojom su hrvatske snage zaposjele dio Zapadne Slavonije koji se nalazio u sastavu Republike Srpske Krajine, započela je 1. maja 1995. godine.
Napad na zaštićenu zonu UN sektor „Zapad“ započeo je pre 29 godina u ranim jutarnim satima.
Napadnuti su južni i centralni dio zapadnoslavonskog dijela tadašnje Republike Srpske Krajine, od strane pripadnika četiri profesionalne brigade Hrvatske vojske i više specijalnih formacija.
VOJNE POLICIJE 1.prnjavorske lake pješadijske brigade
Vod vojne policije Brigade formiran prema formaciji kao prištabska jedinica za izvršavanje vojnopolicijskih i posebnih zadataka.
Kao značajna prištabska jedinica zajedno sa Izviđačkim vodom Brigade učestvovao je u svim značajnim borbenim dejstvima Brigade od Koridora, Odžaka, Broda, Teslića, Doboja, Brčkog, Benkovca, Ozrena, Novog Grada u neposrednoj borbi, sadejstvujući bataljonima Brigade.
Po formaciji jedinica je brojala 31 (1 oficir i podoficir i 29 vojnih policajaca), mobilisano je 65 i raspoređeno još 32 pripadnika kao mladi , časni i pošteni borci, sa prosjekom starosti od 26 godina. Izvršavali su i zadatke obezbjeđivanja komandanta brigade, NŠ, komandnog mjesta brigade i druge elemente rasporeda Brigade (brigadni zatvor i dr.).
Katkad je bio, i sa Izviđačkim vodom, a kasnije i sa „Vukovima sa Vučijaka“ i jedina rezerva komandanta brigade.
Ove godine nije bilo okupljanje pripadnika vojne policije 1.lpbr Prnjavor.
U toku marta 1996. godine uslijedila je masovna demobilizacija boraca teslićkih brigada i 27.mtbr nakon koje komanda Prvog korpusa naređuje spajanje ove dvije brigade u jednu koja sada dobija formacijski naziv 105. pješadijska brigada. Isto tako, spajanjem prnjavorske lake pješadijske brigade i ljudstva iz 27.mtbr sa područja opštine formira se 107. pješadijska brigada, sa vojnom poštom broj 2210 Srbac.
107.pbr, kasarna Sitneši.
Tako je u prvoj polovini marta 1996. godine formirana komanda 107. pješadijske brigade na čijem čelu su bili komandant pukovnik Miodrag Suvajac i načelnik štaba potpukovnik Gojko Starčević. Po novoj formaciji su formirani i komanda stana, vod veze, izviđački vod i četa vojne policije koji su i nadalјe ostali popunjeni lјudstvom u skladu sa formacijom, oficira 36, podoficira 16 i vojnika 667 ukupno 719, sa mobilizacijkim zborištem u s. Velika Ilova, dok su pozadinske i pješadijske jedinice bile popunjene samo potrebnim brojem lјudstva za održavanje i čuvanje naoružanja i materijalno-tehničkih sredstava. Komanda Brigade sa prištapskim jedinicama se izmiješta na lokaciju u gradu Srbac, a IKM za Prnjavor u staroj zgradi komnade lpbr, a preostali dio lјudstva i jedinica na lokaciju kasarne u Sitnešima, Srbac i Dobroj vodi i Šibovskoj. Sva skladišta naoružanja, minsko-eksplozivnih sredstava i ostalih materijalno-tehničkih sredstava su bila neprekidno obezbjeđivana naoružanom čuvarskom službom i pod stalnom kontrolom komande Brigade.
Spomenik u Banja Vrućici
Naređeno je da se gašenje ratnih sastava jedinica i demobilizacija svih rezervnih starješina i vojnih obveznika izvrši do 31.6.1996. godine, a za funkcionisanje jedinica (izrada planskih dokumenata za obuku i mobilizaciju rezervnog sastava, vođenje personalne dokumentacije, smještaj, održavanje i čuvanje naoružanja i materijalno-tehničkih sredstava i dr.) trebalo je da se pobrinu predratna profesionalna vojna lica JNA i TO. Sve predviđene aktivnosti obavlјaju uz angažovanja rezervnih starješina i vojnih obveznika koji su ostali kao profesionalna vojna lica.
1996.
Reorganizacom VRS od 27.mtbr VRS fromirana je 327.pbr 3.K VRS
Ratni put 27.mtbr 1.KKVRS
Stvarana i reorganizovana uporedo sa izvođenjem borbenih dejstava na širokom frontu, 27.mtbr 1.KK VRS, bila je izložena dejstvu neprijatelja, što je otežavalo njen tačtički položa. I pored brojnih problema , a posebno problema za popunu jedinica brigade, ona je izrasla u jaku i respektivnu snagu, kakva je ostala do kraja rata.
Ratni put ove brigade je veoma težak. Nakon uspješno izvršenih zadataka na derventsko-brodskom ratištu u sklopu operacija za oslobađanje Dervente i Broda i proboj koridora, brigada je prebačena na maglajsko-zavidovićko ratište, a nakon toga na teslićko ratište.
Brigada je vodila borbu na prostoru Bišnje, Rabića, Babino brdo, Bijelo brdo, Kostreš, Obodni kanal, Vlasenica, Bratunac, Svjetliča, Vozuča, Kremen, Nekolje, Viniše, Vučja planina, Balabanovac, Kosovnjak, Jezera, Brićevac, Bihač, Sanski Most, Mrkonjić Grad ..
Poginulo je 456 pripadnika brigade, 1280 ranjenbih boraca, kao i 10 boraca koji se još vode kao nestali.
Za bespoštednu borbu i zaštitu srpskog naroda i očuvanje teritotija RS brigada je odlikovana Karađorđevom zvijezdom drugog reda, a za požrtvovanost njenih pripadnika u odbrani Teslića, SO Teslić dodijelila je 327.pbr Zlatnu plaketu. ( Srpska Vojska, juni 2000.).
Povodom Dana VRS i Dana obilježavanja 327.mtbrJA, odnosno 27.mtbr1.KKVRS i osinjske lake pješadijske brigade , 12.5.2018. godine, o ratnom putu brigada, rečeno je:
brigada je jedna od najvećih brigada VRS. Široj javnosti bila je poznata kao Derventska ili kao 327. motorizovana brigada, a nastala je 13. maja 1992. godine. Objedinjenih, pisanih i javnosti dostupnih tragova o nastanku, djelovanju i kraju brigade nažalost nema, ali građe još uvijek ima na sve strane, a najviše u glavama neposrednih aktera nastanka i ratnog puta brigade.
Derventa
Prvi komandant brigade, nakon 13. maja 1992. godine, bio je potpukovnik Ratko Grahovac. Nakon Grahovca, komandanti brigade bili su pukovnik Trivo Vujić, koji je poginuo 30. juna 1992. godine, zatim potpukovnik Stanko Baltić, pukovnik Boško Peulić, a poslјednji ratni komandant bio je pukovnik Rajko Radulović. Na čelu brigade u dva navrata bio je i potpukovnik, kasnije general, Ljubomir Obradović, koji je tu dužnost obavlјao s pozicije načelnika štaba brigade.
Formacija brigade se mijenjala u zavisnosti od potreba i stanja na terenu, a kraj rata dočekala je sa četiri motorizovana batalјona, nekoliko samostalnih četa, te ostalim jedinicama. Borci su bili iz Dervente, Broda, Prnjavora, Banja Luke i mnogih drugih mjesta, te jedan broj dobrovolјaca iz Srbije, a u sastavu brigade bila je i četa ”Meša Selimović”, koju su uglavnom činili Bošnjaci iz Dervente i Broda.
Sve zadatke koji je pred brigadu postavila nadležna komanda, borci su izvršili, a učestvovali su u operacijama ua proboj koridora, oslobođenje Dervente, zatim na ratištima kod Gradačca, Doboja, Vlasenice, Zavidovića, Maglaja, Teslića, Sarajeva, Bihaća, Klјuča, Sanskog mosta… Za doprinos očuvanju srpskog naroda i nastanku Republike Srpske odlikovana je Karađorđevom zvijezdom drugog reda.
Tokom četiri ratne godine, prema nepotvrđenim informacijama, 438 boraca ove brigade izgubilo je živote i skoro svaki drugi pripadnik je ranjen, a brigada je odlikovana ordenom Karađorđeve zvijezde
Osinjska brigada nastala je na temelјima osamnaeste partizanske brigade, a formirana je s cilјem izvođenja odbrambenih zadataka. U sastav brigade ušli su dobrovolјci iz sela Pojezna, Donji i Gornji Cerani, Donja i Gornja Osinja i Crnča.
Prvi ratni zadatak brigada je dobila 22. marta 1992. godine, a radilo se o odbrani srpskih naselјa na liniji dugoj 22 kilometra: Kaurska obala — Tešića bare — Tomasovo brdo — Kneževići — Malojčani — Mišinci (Cer) — Čolno brdo (Mala Sočanica) — isklјučno Torine (Tisovac). Komandu brigade činilo je svega osam rezervnih oficira među kojima je najstariji bio kapetan prve klase. U junu za komandanta brigade dolazi aktivno vojno lice s činom majora. U nastavku ratnog puta brigada je učestvovala u borbama za oslobađanje Dervente i proboj koridora, kao i na mnogim drugim ratištima na kojima je dala ogroman doprinos u stvaranju Republike Srpske. Izgubila je 104 borca, a više od 600 boraca je teže i lakše ranjeno. Brigada je odlikovana Medalјom Petra Mrkonjića, a 1. marta 1994. godine lјudstvo je integrisano u 27. brigadu.
