27. derventska motorizovana brigada je bila pješadijska jedinica Vojske Republike Srpske.

Prvo veliko pozivanje kada je već krenula mobilizacija dijela jedinica TO i JNA u septembru 1991. godine počelo je 5.10.1991. godine, pozivanje i organizovanje dijela jedinica motorizovane brigade iz Prnjavora na prostor Ribnjaka u Prnjavoru, gdje su već izvučena nepopunjena borbena sredstva (haubice, topovi ZIS i dr).

Ponovo formirana 327.mtbr u  februaru i martu 1992. godine, naporima načelnika štaba brigade ppuk LJubomira Obradovića,  u jako teškim uslovima uz pomoć Prnjavorske lake pješadijske brigade i komande 1.KK VRS.

Početkom ratnih dejstava u aprilu, brigada, ponovo, uspjeva da izvrši djelimičnu mobilizaciju i organizaciju prema ratnoj formaciji i da popune jedinice pješadije i za podršku bataljonima, u prioritetu HAD i LADPVO i dr. jedinice.

Po planovima mobilizacije motorizovane brigade, koja se popunjavala sa područja 11 opština, ali zbog obstrukcije Muslimana i Hrvata, bigada je popunjavana, najviše, sa područja opština Prnjavora i Dervente.

Prema prikupljenim podacima brojno stanje mobilisanih boraca sa područja grada Prnjavora tokom rata 1991-92. iznosio je  u 327.mtbr 1127 boraca, sa prvom popunom novih 65 boraca i kasnijim prekomandama u osnovnim jedinicama brigade od  506 boraca.                                                    Brojno stanje rapoređenih boraca u 327.mtbr sa područja grada Prnjavora je preko 1.700 boraca. 

u 27.mtbr moblisano je 889 boraca, sa prvom popunom novih 133 boraca i kasnijim prekomandama u osnovnim jedinicama brigade od 465 boraca.

Ukupno brojno stanje raspoređenih boraca u osnovne jedinice 27.motorizovane brigade sa područja grada Prnjavora iznosi  preko 1.480 boraca (bez duplog rasporeda u RJ)

Sastav

Sastav brigade je činilo oko 2.000 boraca, a kroz brigadu je prošlo više od 5.000 vojnika; poginulo je 438 boraca, a 13 se vode kao nestali.^[1][2]

Najbrojniji dio brigade su pješadijski bataljoni. U početku bilo je pet bataljona, tokom ljeta, ali je transformacijom broj bataljona sveden na tri, kako je po formaciji mtbr.

Prvim pješadijskim bataljonom komanduje k V.Dj, iz Prnjavora, u 1991. godini bio je zamjenik komandanta odreda TO opštine Prnjavor na ZSR. Bataljon sačinjavaju borci iz Smrtića, kojom je do ranjavanja, komandovao komandir čete vodnik Željko Đurić  i Trstenaca.  Od 31.jula u sastavu ovog bataljona je i četa kapetana Dane Šuška , koja je branila kasarnu u Derventi.

Drugi pješadijski bataljon je pod komandom kapetana Slavka Crnića. Čine ga borci iz prnjavorske i derventske opštine.

Trećim pješadijskim bataljonom komanduje kapetan  Desimir Jusupović iz Prnjavora, a čine ga borci iz Prnjavora i Miškovaca.

U sastavu ove brigade sadejstvovao je ranije i jedan bataljon iz Banja Luke, kapetana Velimira Vukajlovića.

Četa vojne policije

Jedinica vojne policije, pri tadašnjoj 327. brigadi je formirana 23. oktobra 1991. godine. U početku joj je zadatak bio da spriječi unošenje naoružanja iz Republike hrvatske na teritoriju bivše Bosne i Hercegovine. Ali vremenom zadaci ove jedinice su se izmjenili. Sve češće je upućivana u borbena dejstva. Prvi starješine jedinice vojne policije je bio Branko Momčilović, koji je u Derventu došao iz Slovenije. Sa sobom je doveo i devet „mladih“ vojnika kasnije je komandu nad ovom jedinicom preuzeo Gojko Lukić“.

Četa vojne policije (brigadna policija) 327. mtbr. JNA , posle 27. Mtbr. VRS iz Dervente, kroz rat bila je interventna jedinica, ne samo brigade, već TG i OG, kao takva u kontinuitetu kroz rat je bila pored izviđačke čete (brigadni izviđači koji su formirani početkom juna mjeseca 1992. godine) najbolja interventna jedinica brigade.

U noći između 7. i 8. aprila 1992. godine oko 23 časa kod Auto – moto društva u Derventi na raskrsnci sa leve strane pincgauera iz zasede mučki su napadnuti vojni policajci 327/27 Mtbr. koji su bili u redovnoj patroli. Patrola se kretala pravcem Novi most – kasarna.

Tu veče u patroli u vozilu pincgauer bili su policajaci: SLOBODAN TATOMIR (vozač posle u ratu poginuo), Perica Bogdan, Zoran Lugonjić, Branimir Suvajac, Momir Radić, ZORAN SAVIĆ i DRAGO ADŽIĆ.

Tada su poginuli DRAGO – DŽIN (Milutin) ADŽIĆ rođen 1.3.1960. godine u Gornjim Ceranima, opština Derventa i ZORAN (Slavko) SAVIĆ, rođen 9.6.1959. godine u Agićima, opština Derventa, tada su ranjeni Predrag Suvajac i Momir Radić.

Tog 7. aprila pred zgradom Skupštine opštine Derventa pripadnici hrvatske vojske sa ostalim paravojnim formacijama postavljaju svoje straže, kontrolišući ulazak i izlazak iz zgrade opštine tražeći lične karte.

Sutradan 8. aprila iz Raščića se otvara artiljerijska vatra na kasarnu, a toga dana četa vojne policije upućena je na Markovac. Oslobodila je ovo mjesto koje je sledećih dana ponovo prešlo pod kontrolu neprijatelja. Sledeća akcija je u rejonu Pjevalovca. U akciji na Markovac tom prilikom u lice je ranjen policajac Zdravko – Mačak Tatomir.

DRAGO ADŽIĆ i ZORAN SAVIĆ bili su prvi poginuli vojni policajci iz čete vojne policije.

Borci ove čete su bili golobradi mladići, mnogi od njih su direktno iz školski klupa uzeli oružje i stali u odbranu otadžbine. Bilo je i onih boraca iz drugih jedinica koji su se dobrovoljno javljali da sa policajcima idu u akcije.

Po prikupljenim podacima četa vojne policije 327/27. mtbr imala je 12. poginulih boraca, preko 135 ranjenih. Četa je većim brojem policajaca u ratu popunjavana devet puta, kroz četu prošlo je oko 300 boraca. Od prve rezerve oktobra 1991. godine do kraja rata, po pisanim podacima četom je komandovalo devet komandira u borbama sedam komandira čete je ranjavano, dva komandira po četri puta u Odbrambeno – otadžbinskom ratu, Tatomir i Zorić.

Načelnici OBO (bezbednjaci ) kroz rat su bili: Očaušanin, Stupar, Toroman i Sakić. (grupa Soko, april 2025.)

HAD 122mm

HAB 122mm prvi put se okuplja početkom 1992. godine u Šibovskoj, gdje se od boraca različitih specijalnosti formira ova baterija. Borbena podrška počinje sa Motajice  u odbrani od neprijateljskih napada. Prvo vatreno krštenje inmali su 7.aprila i do završetka operacije za oslobađanje Broda. Poseban doprinos u stvaranju baterije dali su Ljubomir Kitić, Nedeljko Suvajac, Milan Subotić i potporučnik Radiša iz Gradiške. Dolaskom baterije kapetana Ljubiče Kalabe i još nekih jedinica formiran je HAD ,koji je strah i trepet za protivničku stranu

Istorija

Jedinica je osnovana 13. maja 1992. godine u Derventi. Borci su uglavnom bili iz Dervente, Broda i Prnjavora.^[1] Prvi komandant jedinice bio je Ljubo Obradović. Na početku rata u BiH, ova brigada se zvala 327. derventska motorizovana brigada.

Ratni put

U drugoj polovini 1992.brigada je povremeno držala front širine 26 kilometara, što je van načela upotreba jedinica, ali je i tako širok front uspješno očuvan, uz ivođenje ofanzivnih dejstava

Brigada je ratovala u celoj Republici Srpskoj, sa težištem na dobojskom i teslićkom ratištu. Brigada je učestvovala i u dve velike operacije Vojske Republike Srpske, Koridor i Drina.

Učestvovala je u oslobađanju Bišnje, Rabića, Kukavice, Potočana, Dervente, Kostura, Čelara, Čardaka. Begluka, Bijelog brda, Sedlića, Vakufa, Dubošća i izbijanje u međurječje Save i Ukrine. Krajem godine brigada je u zadatku obezbjeđenja sjeverne granice RS. Vrši se popuna potčinjenih jedinica, jer je bilo poginulih i ranjenih. Sređuje se tehnika, otklanjaju posljedice ratnih razaranja. Inžinjerijske jedinice pomažupodručju opština Dervente i broda.

Načelnik štaba potpukovnik Ljubomir Obradović , nosilac Ordena Karađorđeve zvijezde trećeg reda, u listu Naš zavičaj Prnjavor, od decembra 1992. godine ističe:

ppuk Obradović Ljubomir

Nezahvalno je isticati one najbolje, jer su svi svoje obaveze izvršavali na pravi način. Tako je radila i baterija LAD PVO vodnika Ćolića i vodnika Segića, a što se tiče pješadijskih jedinica, tu je 2.mtb, te sastavi 1. i 3.mtb. Pomenuo bi i elitnu grupu boraca pod tajnim nazivom „Jude“. Brigada razvija saradnju sa civilnim organima vlasti kao i sa  stanovništvom.

Podvig Miroslav Mika Mikerević: u aprilu 1992. godine spasao 38 srpskih vojnika zarobljenih u vojnom objektu “Rabić” kod Dervente bez upotrebe sile, metka ili žrtve, za šta je odlikovan najvišim vojnim priznanjem RS, Ordenom Milana Tepića!  kada je izvukao i spasao 38 srpskih vojnika sa komandirom por Rodoljubom Vukićem_Rokom,  na zadatku, a koji su bili okruženi suparničkom vojskom. Pošto su svi bili iz prnjavorske opštine, te nisu poznavali teren u okolini Dervente, Mika ih je u toku noći izvukao kroz žicu i prečicama doveo do slobodne teritorije. Bez sile, metka i žrtve, potpuno perfektno i briljantno, uvijek su naglašavali njegovi saborci!

3.mtb na teslićkom ratištu https://www.youtube.com/watch?v=rdMEjln2j9I

[1]  U 327/27. mtbr Derventa 7.K JNA je obavljao je dužnost načelnika štaba  motorizovane brigade, ujedno zamenik komandanta brigade. ppuk Ljubomir komanduje brigadom v. d. komandanta od 1. aprila 1992. godine, zbog bolesti komandanta brigade Stanka Trajkovića do 27. maja 1992. godine kada komandu nad brigadom preuzima potpukovnik Ratko Grabovac.

Od 6. juna 1992.godine do 23. juna 1992.godine, zbog nepopunjenosti komandanta, brigadom, ponovo  komanduje načelnik štaba potpukovnik Ljubomir Obradović.

Zbog herojske pogibije komandanta brigade pukovnika Trivuna – Trive Vujića od 30. juna 1992. do 7. jula 1992. godine, komanduje načelnik brigade potpukovnik Ljubomir Obradović.

Naredbom komandanta 1. Krajiškog korpusa broj: 18/ 1- 277 od 16.6.1993., za komandanta Osinjske lake pešadijske brigade je postavljen potpukovnik Ljubomir Obradović na komandnom mestu Osinjske brigade ostaje po dostupnom podacima do novembara 1994. godine.

[2]  Prema prikupljenim podacima u 1991. godini mobilisano je 338 vojnih obveznika sa područja opštine Prnjavor,  u 4.mtč koja je branila kasarnu bilo je mobilisano još u maju 42 vojnih obveznika, a mobilisano 1.012. pripadnika, a raspoređeno (prošlo kroz jedinicu) 1.030. vojnih obveznika.