32 godina Odred  TO PRNJAVOR na  Zapadno-Slavonskom ratištu, 13.10.1991. godine

ODBRANA SRPSKOG NARODA NA ZSR 1991-92.

Nakon izvršene mobilizacije jedinica TO opštine Prnjavor, mjesec dana priprema i sređivanja brojnog stanja, Teritorijalni odred opštine sa prvim jedinicama JNA tadašnjeg Petog, odnosno Banjalučkog korpusa, našle su se kasnije na udaru ratnih dejstava u Zapadnoj Slavoniji 1991. godine sa zadatkom da na vrijeme pruže pomoć srpskom narodu u Zapadnoj Slavoniji koji je bio izlošen napadima Hrvatske vojske i policije.

Po naredbi komande 5. korpusa Prvi prnjavorski  teritorijalni odred pod komandom kapetana prve klase Živojina Kuzmanovića sa 119 boraca i starješina po kišovitom vremenu 13.10.1991. oko 13.00 časova iz rejona prikupljanja s.Laminci, Gradiška prelazi r. Savu, most na kanalu Strug – Nova Sava  i uvodi se,  pod dejstvom minobacačke vatre i vatre iz snajpera, na  liniju odbrane u Donjim  Bogićevcima, u Zapadnu  Slavoniju, RH,  u zoni odgovornosti 329. oklopne brigade JA. Dijelovi ove jedinice prešli su rijeku Savu 18.8.1991. i zauzeli pravac s.Gorice – s.Donji Bogićevci – s. Dragalić- s.Medari …[1]

Za komandira Prve čete TO odreda postavljen je k1k Tomašević Slobodan.  Preko radio-Prnjavora građani su svakodnevno informisani o stanju i aktivnostima Odreda u ratnim uslovima.

u Odred Teritorijalne odbrane grada Prnjavor bilo je moblisano  560 pripadnika, sa prvom popunom novih 12 boraca i kasnijim prekomandama u nižim jedinicama odreda od 126 boraca.

Mobilisano u odred TO mobilizacijom od 1991. godine 320 boraca i 240 boraca u sastavu 329.okbr JNA na Zapodno-Slavonskom ratištu

Ukupno brojno stanje raspoređenih boraca u niže jedinice Odreda TO  sa područja grada Prnjavora iznosi  preko 700 boraca (bez duplog rasporeda u RJ) na Zapadno_slavonskom ratištu 1991.-92. godine

Pregled ratnog puta odreda TO Prnjavor  na Zapadno-Slavonskom ratištu u sastavu 329.okbrJA

Početak	Završetak	ratište-rejon	zapovjest
10.10.1991.	13.10.1991.	Prnjavor-Laminci	marš
13.10.1991.	15.10.1991.	Donji Bogićevci	odbrana
18.10.1991.	26.10.1991.	Nova Varoš	rezerva
27.10.1991.	30.10.1991.	Gornja Varoš	obezbjeđenje
25.11.1991.	26.11.1991.	Gorice	rezerva
27.10.1991.	30.10.1991.	Dragalić 1.čto	odbrana
30.10.1991.	24.11.1991.	Dragalić 2.čto	zamjena
16.10.1991.	18.10.1991.	Gređani	odbrana
16.10.1991.	17.10.1991.	Bogićevci	odbrana
26.11.1991.	31.12.1991.	Medari -Dragalić	odbrana
1.1.1992.	15.6.1992.	Medari -Dragalić	odbrana
15.6.1992.	15.6.1992.	Dragalić – Prnjavor	marš
16.6.1992.	30.6.1992.	Brana Drenova	odmaranje

U toku 15.10.1991. godine Odred vrši obezbjeđenje razmještaja, a prateći vod  obezbjeđuje prvu liniju. Padom mraka do duboko u noć neprijatelj je dejstvovao jakom artiljerijskom vatrom. Narednog dana, 16.10. Odred se po zadatku izmješta kamionima u poslije podnevnim satima  na novi rejon upotrebe u s. Gređani, ponovo tučeno jakom artiljerijskom vatrom. Nije bilo gubitaka.

Stigla je, 18.10.1991.  nova naredba komande 5. korpusa, odred je izvučen iz sastava 2. partizanske brigade TO [2] i pretpočinjen  komandi  329. oklopne brigade JNA  na novu lokaciju s. Gornja Varoš, gdje treba da se ljudstvo odmori i pripremi za naredni zadatak. Do 23.10. vršene su provokacije neprijatelja u večernjim satima po rasporedu pozadinskog voda i komande. Stanje u jedinici je normalno, a po naređenju komande 5. korpusa  vrše se pripreme za borbena dejstva, život i rad u zimskim uslovima. Radi se na obuci jedinica i na obezbjeđenju rezervi MTS, hrane odjeće, obuće, sanitetskog materijala i drugih potreba. Na provokacije iz pješadijskog naoružanja odgovoreno je vatrom. Oko podne 27.10. 1991. godine nesrećnim slučajem pri pretresu jedne kuće smrtno je pogođen pripadnik 2. teritorijalne čete odreda, dok se po sunčanom vremenu 1. teritorijalna četa odreda izmješta na položaj rejona Dragalić. do 31.10. kada je zamjenjuje 2. teritorijalna četa. Dalje se radi prema planu i programu jedinice uz redovan odlazak kućama na odmor. Uspostavljena je prijavnica na ulazu i izlazu sela. Prateća četa se naslazi na odmoru. Stanje u odredu je redovno, saopšteno je naređenje 5. korpusa JNA u cilju primjene i poštovanja vatre u gradovima i selima, do 4.11. kada je lakše ranjen u ruku pripadnik 2. čete. Informisani su pripadnici odreda o informaciji vojnicima i starješinama od strane komande 5. korpusa o aktuelnim pitanjima izgradnje borbenog morala. Odluka Predsjedništva SFRJ koja se odnosi na deblokadu kasarni, o preuzimanja poginulih i sahrane vojnih lica, itd. Na povremene provokacije neprijatelja odgovara se vatrom.

Odred se po naredbi, ujutro 25.11.1991. godine  kamionima izmješta u s. Gorice oko 16.00 časova. Bilo je užasno blato, a Odred je bio pod dejstvom jake artiljerijske vatre. Dio jedinice je odmah zauzeo položaje koji su bili prazni, jer su ih prethodno držali četnici koji su ih napustili. Na položaju je i dalje radio jedan tenk koji je bio pogođen od strane neprijatelja u kome je ostao jedan aktivan vojnik. Nastavljeno je sa smještajem jedinice u postojeće objekte. Te večeri je bila jaka artiljerijska vatra, ali je prošlo bez gubitaka.

Ujutro 26.11.1991.g  vrijeme je bilo oblačno, došla je naredba da se Odred izmjesti iz sela Gorice u rejon sela Dragalić[3] protiv 121.brZNG. Oko 8.30 minuta došla su vozila za transport. Pošto su položaji u Dragalićima bili nepopunjeni jedan dio jedinice je pješke krenuo sa opremom i naoružanjem na položaje u Dragaliće. Čitavo vrijeme neprijatelj je dejstvovao jakom artiljerijskom vatrom na selo Gorice i rejon Nadvožnjaka. U večernjim satima uspješno je izvršeno izmještanje ljudstva, a lakše je ranjen vojnik 1. čete.[3] Neprijatelj je pokušao proboj uz prugu, ali naše jedinice nisu bile ni zauzeli položaj. I dio članova komande odreda izišao je na položaj da bi odbili napad. Tu veče je odbrana vršena iz objekata, jer svi objekti nisu bili zaposjednuti. neprijatelj je odbijen, a stigla je pomoć devet vojnih policajaca iz štaba TO Prnjavor.

Odred konačno zauzima i brani položaje od Medare duž puta kroz Dragalić sa nadvožnjakom preko autoputa do Gorica. U sastavu odreda je i 2.tenkovska četa sa 10 tenkova T55 i mehanizovani vod sa vodom mb82mm vodnika Simića iz sastava mehanizovane čete 2.okb

Narednih dana je bilo sporadične pucnjave, naročito u večernjim satima i ujutro. Naši borci su te napade odbili. Pristiglo je pojačanje od 34 vojnika iz Smrtića i Popovića, koji su odmah raspoređeni na položaj odbrane odreda. Jedinice se nalaze na položajima, sanje je dobro. Neprijatelj je, ponovo, gađao u poslijepodnevnim satima granatama sa Gorica i sa rejona Poljane iz pješadijskog naoružanja. Lakše je ranjen jedan vojnik iz 1. čete. Raspoloženje u jedinicama je i dalje dobro, a borbeni moral na visini. Sve je spremno naredna borbena dejstva. Na neprijateljska dejstva naše snage žestoko otvaraju vatru iz pješadijskog naoružanja. Odred stabilizira odbranu u zoni odgovornosti 3.okb sa pridodanom mehanizovanom četom 329. Okbr preimenovane u  jugoslovensku vojsku sa novim oznakama vojske (ukinuta zvijezda i uvedena trobojka sa mačevima)

ZASTAVA ZEMLJE, KOJE VIŠE NEMA

Idemo, ovo je rat, mi smo vojska bez domovine, idemo da branimo svoj srpski narod…Pero Čolić, pukovnik zapisi o borbama za Staru Gradišku, Sztrug, Donja i Gornja Varoš, Donji Bogićevci, Pivovare, autoput, Voćarice (Srpska Vojska,8.6.1994. str 36-37

Početkom decembra položaje odreda posjetila je delegacija skupštine opštine i donijela poklone vojnicima u hrani, piću i cigaretama. Odred su posjetili i komandant TO opštine i sekretar sekretarijata za narodnu odbranu opštine Prnjavor. U komandu odreda na dužnost pomoćnika komandanta za bezbjednost upućen je pješadijski kapetan Tomić S. iz sekretarijata za NO opštine, koji će kasnije prekomandovan za komandira 1. teritorijalne čete. Dosadašnji pomoćnik komandanta je preuzeo dužnost zamjenika komandanta odreda. Dana 7.12.1991.g  po hladnom vremenu sa slabim snijegom u rejonu nadvožnjaka pogođen je golf zagrebačke registracije od strane PO voda minom iz BsT. Vozilo je izgorelo, a vozač je iskočio i isti se predao 1. četi. Kod njega je pronađeno velika količina novca u dinarima, slovenačkih tolara i njemačkih maraka. Uhapšeni pripadnik UPF je predat sa dokumentima i novcem organu bezbjednosti 329. okbr i odvežen u Staru Gradišku. Stigla je naredba komandanta OkŠTO Banja Luka o unapređenju u čin vodnika pet pripadnika odreda. U večernjim satima 19.12. po oblačnom vremenu, neprijatelj je napao položaje naših jedinica iz pješadijskog naoružanja. Naše snage odgovorile su iz svih vrsta naoružanja u sadejstvu sa tenkovima i haubicama te odbile taj napad. Nakon odbijenog napada tokom čitavog dana i naredne noći, ponovo su napali iz pješadijskog naoružanja duž čitavog rejona odbrane odreda i zone odgovornosti 329. okbr JA .

Povodom 22. decembra stigla je naredba komandanta vojne pošte 8840 Banja Luka o pohvali pet pripadnika odreda ( Gavrić,Jusupović, Nježić V.)  i šest za nagradno odsustvo od 10 dana, dok je komandant štaba TO opštine nagradio 14 pripadnika sa pet dana nagradnog odsustva (Savić, Vuković, Vukajlović, Stojičić) . Takođe, stižu naredbe o unapređenju u čin vodnika Gačića i Gavrića, komandira vodova. Istog dana naš odred je pojačan sa 26 vojnih obveznika na čelu sa kapetanom 1. klase, zamjenikom komandira 2. teritorijalne čete k1k Desić. U jutarnjim satima po sunčanom i hladnom vremenu počeo je jak artiljerijski napad iz rejona Poljane  usmjeren na pravcu s. Medara. Neprijatelj je gađao i višecijevnim bacačima raketa, a u večernjim satima naši su odgovorili dejstvima iz haubica. Sutradan je ubačena grupa PVF u šumu Prašnik koja je dejstvovala snajperskom vatrom po vozilima koji su snabdijevali odred. U 24.00 časa 31.12.1991. došlo je do pucnjave u kojoj je ranjen (samoranjavanje) vojnik na prijavnici iz sastava 2. čete.

Pripremljen je doček Nove godine, a predstavnik komande 329. okbr su došli u naš odred i čestitali Novu godinu. Narednog dana u ranim jutarnjim časovima neprijatelj je artiljerijom napao rejone s. Trnova, s. Mašiće i s. Gorice. Naši su odgovorili na vatru i odbili napad. U toku dana nije bilo jačih dejstava, ali je gađan u rejonu Prašnika PO zoljom naš kamion za nabavku municije i hrane koji se vraćao iz Stare Gradiške, ali nije pogođen.

Borbena dejstva Odreda u 1992. godini

U toku dana 3.1. stiglo je naređenje o totalnom prekidu vatre istoga dana u 18.00 sati. Primirje je ispoštovano sa obadvije strane. Naredni dani su protekli mirno uz poštovanje primirja. Odred su posjetili delegacija komade 329. okbr sa pukovnikom, načelnikom štaba. Pristigla je i delegacija sela Šarinaca iz naše opštine sa poklonima u jelu i piću, pletenih čarapa i priglavaka. Organizovano je i proslava Božića. Opština je 11.1.1992.godine kupila i dovezla 160 novih maskirnih uniformi. Stanje u jedinici je redovno. U 14,00 sati 13.1.1992.izvršena je razmjena poginulih zarobljenika na benzinskoj pumpi. Razmijenjen je naš jedan za njihova dva zarobljenika. U večernjim satima njihovi su pripucali iz pješadijskog naoružanja. Takođe, u večernjim satima, 15.1.1992. došlo je do manjih provokacija od strane hrvatskih bojovnika jer je u međuvremenu priznata Hrvatska od strane EZ. Idućeg dana u rejonu nadvožnjaka izvršena je razmjena zarobljenika. Na referisanju u komadi odreda, komandant štaba TO opštine pročitao naredbe komandirima jedinica  o : osiguranju borbenog rasporeda jedinica, zabrani iznošenja ličnog naoružanja iz zone b/d  i o preduzimanju mjera. Stanje u jedinicama je redovno. Primirje se poštuje, a dolazi posjeta  delegacije iz komade okbr sa misijom UN (oficir veze iz Grčke, Portugalije, Holandije i vozač iz Španije) u vezi poštovanja primirja. Komandant odreda TO je u sastavu delegacije okbr koja učestvuje u pregovoru sa predstavnicima HV i predstavnicima vlasti u Novoj Gradišci, radi regulisanja prekida vatre i razmjene zarobljenika.

Ujutro 7.2.1992. g. otpočeo je žestok pješadijski napad od strane HV dejstvima minobacača, PAM-a i pješadijskog naoružanja. Na napad je odgovoreno samo pješadijskim naoružanjem uz ranjavanje jednog borca 2. čete. U noćnim satima, neprijatelj je ponovo počeo sa napadom iz minobacača, PAM-a i pješadijskog naoružanja u pravcu naše komande. U prije podnevnim satima otpočeo je napad HV dejstvima artiljerijskih granata iz pravca s.Gorica preko rejona Dragalić na s.Medare, gdje su se vodile borbe iz pješadijskog naoružanja. U toku dana stalno su bile provokacije od strane HV iz streljačkog naoružanja. U predvečerje iz rejona s.Mašića ispaljeni su na naš rejon odbrane pet tenkovskih granata, a u večernjim satima otpočeo  je pješadijski napad iz pješadijskog naoružanja i minobacača od strane HV. Dejstvovalo se i iz pravca s. Poljane. Idućeg dana iz pravca Prašnika grupa HV ponovo je gađala kolonu naših vozila iz PO „Zolje“ i pogodila kamion gdje je jedan vojnik poginuo a dva ranjena pripadnika JA. Na osnovu naređenja komande 329. oklopne brigade JA 20.2.1992. uvedene su patrole radi kontrole međuprostora, a komandant odreda odlazi sa članovima mirovne misije, na pregovore sa predstavnicima HV u Novoj Gradišci. U međuvremenu, ponovo je bilo otvaranje vatre od strane HV i prekid primirja.

Naredbom komandanta TO Okruga Banjaluka od 2.3.1992. godineo unapređenju u rezervnog vodnika pješadije: Malešević, Mišić, Cvijanović i Duronjić, svi iz 1.pč, a naredbom komandanta vojne pošte 8840 Banja Luka od 13.3.1992. godine unapređuju se u čin mlađeg vodnika: Biber S., Duronjić R., Subotić S. i Ilić V.

U poslije podnevnim satima 23.3.1992. godine po sunčanom i sparnom vremenu počeo je opšti napad iz minobacača, artiljerije i streljačkog naoružanja iz rejona: Poljana, Kovačevca, Visoke Grede i Gorica. Napad je bio žestok. Odgovoreno je iz svih naoružanja. Ranjen je jedan borac 2. teritorijalne čete teže u nogu od tromblonske mine. Odvezen je sanitetom u bolnicu u Bosansku Gradišku, a odatle je upućen u VMC Banja Luka. Napad je trajao do kasno u noć. idućeg dana obnovljen je napad artiljerijskim oružjem iz svih rejona. Granata je pogodila objekat kod komande pri čemu je lakše ranjen u lice pripadnik kurirskog odjeljenja.

Komandant odreda 27.3.1992. odlazi u Štab TO u Prnjavor na razgovor sa komandantom TO opštine o složenoj situaciji u BiH (Bos. Brod, Derventa). Idućeg dana podnijet je zahtjev komandi 329. okbr JA da se jedinica prebaci u rejon Prnjavora. Na referisanju u komadi brigade je odobren zahtjev. Pokrenuta je procedura izvlačenja jedinice i prebacivanje u rejon Prnjavora i upoznata jedinica. Usljed dejstva tenkovske granate iz rejona Prvče pogođen je nadvožnjak iznad bunkera pri čemu je ranjen i povređen dva boraca 1. čete. Zbog problema oko prebacivanja jedinice u Prnjavor, komandant sa načelnikom štaba okbr odlaži na službeni razgovor kod komandanta 5. Korpusa VJ. General je tražio da Odred i dalje ostane na istom položaju u sastavu okbr. Stanje u jedinici da postepeno dolazi do pojedinačnog napuštanja jedinice. Saznali smo da je 10.4.1992. ranjen komandant 329. okbr pukovnik Simić.

Stanje na dan 11.4. 1992. godine je 190 boraca Odreda  po spisku.

Komandant Korpusa 17.4.1992. je posjetio jedinicu i pohvalio kao najbolju jedinicu na frontu, ali i obavjestio da jedinica i dalje ostaje na položaju. Nema odlaska u prnjavor. Prije ponoći 19.4.1992. godine, otpočeo je opšti napad od strane neprijatelja iz svih oruđa. Efikasno je uzvraćeno, bez gubitaka. U toku sunčanog dana, 25.4.1992. bilo je mirno oko 19.00 sati iz sastava 3. okb (2. okč) ispaljeno je nekoliko mina iz minobacača 60 mm. Potom neprijatelj ispaljuje dvije mini 60 mm iz minobacača, gdje druga pada u dvorište prodavnice  linije odbrane 2. čete, kada smrtno stradaju, za stolom,  dva vodnika, teže ranjen jedan vojnik i lakše zamjenik komandira 2. čete.

Dana 27.04.1992. u 8.00 sati  održan je sastanak komandanta odreda, komandanta Štaba TO opštine, predstavnika opštine sa komandantom 5. korpusa u vezi situacije u Derventi i preseljenje odreda u Prnjavor. Predloženo je da odred ostane na liniji u Dragaliću do dolaska snaga UN. Dolazi informacija (08.05.) da se 5. korpus JA i ostale snage TO  transformiše u Oružane snage srpske BiH. AVL se izjašnjavaju o odlasku u SRJ. Većina odlučila da ostanu. Opšta mobilizacija, svi v/o trebaju da se jave u kasarnu „Kozara“, jer ne mogu se direktno upućivati u RJ.

Brojno stanje odreda 192 borca. Patrole UNPROFOR-a patloriraju u zoni odgovornosti odreda. provokacije HV i daje su prisutne. Uspostavljena telefonska linija (93) sa snagama HV. Izvršena posjeta 27.5.1992. predstavnika komande okbr i komandanta Štaba TO Prnjavora u komandi odreda i iskazana zabrinutost zbog situacije u opštini Prnjavor i lošeg sistema rukovođenja i komandovanja u 327. mt brigadi na liniji prema Derventi. Dogovoreno je da odred po smještaju u logorskoj prostoriji u rejonu brane Drenova dobiva osnovni zadatak obezbjeđenje objekata i intenzivna obuka za izvršavanje raznih oblika borbenih dejstava u cilju odbrane teritorije opštine. Obezbjeđeni su šatori na smještaj bataljona na logorskoj prostoriji po izvlačenju jedinice. Narednog dana odigrana je fudbalske utakmice između jedinica odreda. Prvo mjesto 1. četa. Isplaćena 1.6.1992,  akontacija plate po 15.000 dinara. I dalje se vrši razmjena kod nadvožnjaka u prisustvu UNPROFOR-a , Nepalskog bataljona. U kasnim noćnim satima u komandu odreda dolazi obavijest da je usvojen zahtjev za premještanje jedinice u rejon Prnjavora. Izvršeni su pripreme za premještanje odreda sa MTS.

Snage Hrvatske vojske

121.brZNG kasnije 121. brigada HV

Pregled ratnog puta Odreda TO:

POCETAK	ZAVRSETAK	REJON	OPSTINA	BRIGADA	ZADATAK
18.9.1991.	10.10.1991.	Vučijak	Prnjavor	TO opštine	mobilizacija
10.10.1991.	12.10.1991.	Laminci	Bos.Gradiška	2.partbrTO	marš
13.10.1991.	15.10.1991.	Donji Bogićevci	Nova Gradiška	2.partbrTO	odbrana
16.10.1991.	18.10.1991.	Gređani	Nova Gradiška	2.partbrTO	rezerva
18.10.1991.	26.10.1991.	Gornja Varoš	Nova Gradiška	329.okbr	rezerva
27.10.1991.	30.10.1991.	Dragalić	Nova Gradiška	329.okbr	1.č.odbrana
27.10.1991.	30.10.1991.	Gornja Varoš	Nova Gradiška	329.okbr	obezbjeđenje
30.10.1991.	24.11.1991.	Dragalić	Nova Gradiška	329.okbr	2.č.zamjena
25.11.1991.	26.11.1991.	Gorice	Nova Gradiška	329.okbr	rezerva
26.11.1991.	31.12.1991.	Dragalić	Nova Gradiška	329.okbr	odbrana
1.1.1992.	15.6.1992.	Dragalić	Nova Gradiška	329.okbr	odbrana
15.6.1992.	15.6.1992.	Dragalić	Nova Gradiška	TO opštine	marš
16.6.1992.	30.6.1992.	Brana Drenova	Prnjavor	TO opštine	odmaranje

Šema ratnog puta odreda TO u danima

Odred u Slavoniji ostaje osam mjeseci do dolaska snaga UNPROFOR-a.

Od 246 dana boravka na ratištu odred je 90 dana bio u borbenim dejstva u odbrani ili trpio provokativna dejstva neprijatelja:

 

 

U okviru borbenih dejstava vrijeme je bilo:

 

 

 

Kroz njega je prošlo veliki broj boraca. Brojno stanje  po mobilizaciji i  prvoj popuni raspoređeno je 572 boraca, a raspoređenih po nižim jedinicama odreda  preko 700 boraca. Ukupno prošlo kroz prekomande u odred 883 boraca,  od kojih su tri poginula i više ranjeno. Ovdje su stečena prva ratna iskustva.

Odred TO u 1.pb 1.lpbr Prnjavor

Naredbom komamdanta 2.vo i komande 5.KK o preformacijom jedinica TO od 16.6.1992. godine odred se preformira u 1. bataljon novoosnovane Prnjavorske lake pješadijske brigade VRS.

Preko rejonskih štabova TO organizuje se akcije pomoći porodicama čiji su pripadnici iz odreda na skidanju ljetine i obezbjeđenju drva.

Odstupni marš

Formirana je marševska kolona, 14.6.1992. godine u 9.00 časova otpočeo je  marš po planu.  Kolona je prošla kroz Prnjavor. Sve je bilo veličanstveno i oko 12.00 sati kolona je stigla i jedinice razmještena po četama u šatore u rejonu jezera u Drenovi.

Komandant TO opštine saopštio je 16.6.1992. godine, da je naša jedinica u sastavu 1.lake pješadijske brigade Prnjavor kao 1. bataljon. Nova formacija bataljona 399 vojnika i starješina. Popuna napreduje sporo i nema čvršće veze sa komandom brigade. Vrijeme kišovito i preti opasnost da se poruše šatori zbog nevremena.

16.6.1992. Odred u sastavu 1.Lake pješadijske brigade Prnjavor kao 1. pješadijski bataljon.

Reporteri lista „Naš zavičaj“ zabilježili su reportaže o jednom komandiru čete, članu komande odreda i borcima odreda na ZS ratištu.

---

[1] i 16.krajiška motorizovana brigada prešla je r. Savu 25.9.1991,godine iz pravca Gradiške.

[2]Stanje u 2.partTO je bilo veoma teško, što se vidi iz izvještaja komandanta odreda K1K Kuzmanović Ž. upućen komandantu TO opštine u Prnjavor:  Danas, 17.10.1991. godine od komandanta 2. part. brigade dobili smo naređenje za izvršenje napada na liniji: s.D.Bogićevci – s.Gorice – Visoka Greda, a dalje Ljupina – Zapolje. Polazak na početni položaj 14.20 sati.   Naređenje je odgođeno do 18.10.1991. godine. U naređenju je stajalo da se napad  vrši u sadejstvu sa avijacijom, artiljerijom i tenkovima.  Moja procjena: 2.part br je u rasulu. Drugi bataljon  -odred (kap. Ševa) ne postoji. Ostalo je oko 30 – 40 vojnika. nema komande bataljona. Komanda brigade ne funkcioniše. Nemamo procjene ostalih naših snaga. Nemamo nikakve procjene o neprijateljskim snagama, o minskim poljima, o njihovoj artiljeriji i ostalo. Imam informaciju da neprijatelj drži veliki broj  taoca. Situacija na ratištu Zapadne Slavonije nejasna i u pogledu naših snaga i u pogledu neprijateljskih snaga. Sutra, 18.10.1991. godine ću uraditi sledeće: Ako komanda brigade ostane pri naređenju izvrđiću I dio: premještaj  na početni položaj u s.Donji Bogićevci. Ako ne bude dogovorene podrške nemradam dalje.

Rukopis Borbeni put Prve prnjavorske lake pješadijske brigade 1991.-1995., 1997.godine, str.2

(Po)ratne priče: Zivko (Živojin, Žika) Kuzmanovic, komandant, novinski članak iz NIN.a 2371, 7. maj 1996. godine

[3] vidi Izvod iz odluke k-danta b-odreda TO Prnjavor za odbranu, odobrene od k-danta 329. okbrJA  pukovnika Ratomira Simića

6.10.1991.godine,  napadnuta kolona komandanta Banjalučkog korpusa JNA, gen-ppuk Nikola Uzelac , između sela Bijela stijena i Donjeg Čaglica u opštini Pakrac. ( Honologija događaja 1990-1995. str.143)