Uz Dan borca RS poznato je da je Vojska Republike Srpske formirana 12. maja 1992. godine i na kraju rata brojala je 210.000 mobilisanih boraca. U Odbrambeno-otadžbinskom ratu od 1992. do 1995. godine poginula su 23.752 borca.
Grad Prnjavor na kraju rata brojao je 8.900 pripadnika Vojske Republike Srpske
odajući počast svim borcima i učesnicima rata od 1991- 1996. godine, i žrtvama koju su dali živote za stvaranje Republike Srpske, Grad Prnjavor je mobilisao i na prvom rasporedu imao 9.800 vojnih obveznika.[1]
RR | svega | % | voj | pod | of | %voj | %pod | %of |
bez RR | 36 | 0,37% | 9 | 27 | 0% | 25% | 75% | |
VRS | 8.941 | 90,67% | 8041 | 666 | 234 | 90% | 7% | 3% |
JNA | 86 | 0,87% | 78 | 3 | 5 | 90% | 4% | 6% |
TO | 401 | 4,07% | 374 | 15 | 12 | 93% | 4% | 3% |
OiO | 23 | 0,23% | 16 | 7 | 70% | 30% | 0% | |
MUP | 297 | 3,00% | 278 | 12 | 6 | 94% | 4% | 2% |
RO | 30 | 0,30% | 24 | 3 | 3 | 80% | 10% | 10% |
PVL | 44 | 0,45% | 12 | 11 | 21 | 27% | 25% | 48% |
SVR | 3 | 0,03% | 3 | 100% | 0% | 0% | ||
ukupno | 9.861 | 100% | 8.827 | 726 | 308 | 90% | 7% | 3% |
U tabeli je prikazan broj vojnih lica sa područja grada raspoređeni u odbrambene strukture grada i Republike Srpske. Učešće boraca u jedinicama VRS u ukupnom broju angašovanih u ratu bilo je 91%. Prikazana je i horizontalna procentualna struktura učešća u ratu.
Od ukupno evidentiranih učesnika rata bilo je mobilisano i rapoređeno samo jednom u strukture odbrane grada i Republike Srpske: u ratne jedinice VRS 91% stanovnika grada; u jedinice JNA na početku rata 1991.1992. godine bilo je raspoređeno 1% stanovnbika; u jedinice teritorijalne odbrane opštine raspoređeno je bilo 4%; u jedinice i strukture MUP-a RS raspoređeno je oko 3%;, u službu osmatranja i obavještavanja opštine raspoređeno 0,3%; na radnu obavezu u organe ministarstva odbrane RS i MUP-a bilo na raspoređeno 0,3%;, profesionalnih vojnih lica bilo 0,4%, na služenju vojnog roka kao stradalnici 0,03% i bez rasporeda 0,36% lica u kategoriji podoficira i oficira.
Prema informaciji o ostvarivanju prava u oblasti BIZ u Gradu Prnjavor za 2023. godinu evidentirano je ativnih 4398 lica sa statusom i kategorijom borca: 1.kategorija 1706 boraca, druge 263, treće 342, četvrte 439, pete 323, šeste 405 i sedme 920 lica. U zoni borbenih dejstava naviše je u prvoj, a vanzone borbenih dejstava je u devetoj kategoriji. Ukupno je kategorisano u gradu Prnjavoru 5.808 boraca.[2]
U odnosu na ukupan broj pripadnika VRS, 45% je kategorisanih boraca; 6,3 % je poginulih boraca, 11,4% umrli borci poslije rata. Znači još jedna trećina boraca nije kategorisana u status borca RS.
U odnose na pol i kategoriju stanovnika grada stanje je:
kategorija | svega | % | muškarci | žene |
---|---|---|---|---|
domicilno | 8448 | 85,68% | 8343 | 105 |
izbjeglo | 125 | 1,27% | 120 | 5 |
raseljeno | 1276 | 12,94% | 1224 | 52 |
iz Srbije | 11 | 0,11% | 11 | |
Ukupno | 9.860 | 100% | 9698 | 162 |
Domicilno stanovništvo je bilo zastupljeno preko 86%, a padom srpskih opština u Hrvatskoj i Zapadnoj Krajini Republike Srpske u strukture odbrane RS i grada bilo je rapoređeno i 1,2% izbjeglog i 13% raseljenog stanovništva RS. Iz Srbije, kao dobrovoljci bilo je manje od 1% pripadnika VRS.
U 124 ratne jedinice, odnosno vojne pošte Vojske Republike Srpske bilo je mobilisano 8.839 pripadnika, a raspoređeno 8.927 vojnika, 741 podoficira i 259 oficira .ukupno 9927 pripadnika.
Pregled u odnosu na kategoriju stanovništva grada i ostvareni status vojnog lica, stanje prema raspoloživim podacima, je:
status | svega | % | domicili | izbjegli | raseljeni | iz srbije |
---|---|---|---|---|---|---|
bez statzsa | 2.669 | 27,06% | 2.405 | 35 | 223 | 6 |
kategorisani borac | 4.117 | 41,75% | 3.552 | 43 | 520 | 2 |
RVI VRS | 939 | 9,52% | 785 | 8 | 146 | |
RVI MUP | 27 | 0,27% | 27 | |||
poginuli | 611 | 6,20% | 435 | 15 | 159 | 2 |
nestali | 33 | 0,33% | 20 | 4 | 9 | |
zarobljeni | 5 | 0,05% | 2 | 3 | ||
umrli | 34 | 0,34% | 26 | 1 | 7 | |
umrli poslije rata | 986 | 10,00% | 874 | 10 | 102 | |
odselili | 63 | 0,64% | 23 | 40 | ||
ranjavani bez statusa | 228 | 2,31% | 172 | 6 | 49 | 1 |
povređeni | 25 | 0,25% | 22 | 1 | 2 | |
bolesni | 88 | 0,89% | 76 | 2 | 10 | |
umrli u ratu, razduženi | 16 | 0,16% | 13 | 3 | ||
PVL | 16 | 0,16% | 14 | 2 | ||
vojnici na SVR | 2 | 0,02% | 1 | 1 | ||
Ukupno | 9.861 | 100,00% | 8.448 | 125 | 1277 | 11 |
Kod ostvarenog statusa borca prema raspoloživim podacima kategorisano je preko 4100 ili 41% u odnosu na ukupan broj boraca u bazi podataka. Ovim podacima treba dodati i 936 kategorisanih boraca koji su ostvarili pravo RVI VRS i 29 RVI UP RS, što znači da je ukupno kategorisano boraca na području grada Prnjavora preko 5100 boraca.
U ratne jedinice Jugoslovenske narodne armije u početku rata bilo je mobilisano 76 vojnika JNA, 3 mlađa oficira i 4 oficira i raspoređeno u129 vojne pošte, odnosno ratne jedinice JNA 1.719 pripadnika.
U ratne jedinice teritorijalne odbrane opštine bilo je 379 vojnika, 15 podoficira i 12 oficira u 11 ratnih jedinica, sa komandantima. Raspoređeno u dvije vojne pošte 3660 pripadnika. Vojnapošta 8840 Banja Luka 329.okbr5.k 225 i ujedinice TO opštine Prnjavor 3435 pripadnikaTO.
Zaključak
Kraj rata 1995. godine Prnjavor u Vojsci Republike Srpske ima 8.900 boraca ili 4,23% od ukupnog broja mobilisanih u Republici Srpskoj.
Ranjeni, povređeni i bolesni borci VRS i Poginuli, nestali i umrli borci VRS opštine Poginuli borci VRS u slikama
u počeku mobilizacije na rasporedu u jedinicama JNA bilo 1.553 borca sa područja opštine Prnjavor. Plan, odnosno razrez za mobilizaciju je 691 v/o za 5.KJNA i 1.066 v/o za 7.KJNA, ukupno 1.757 vojnih obveznika, a bilo je raspoređeno 1.000 ili 57%, što je značajni uspjeh u odnosu na druge opštine.
Ukupno raspoređeno u TO opštine 5.394 pripadnika. Učešće brojnog stanja TO 1991. u broju vojno sposobnih stanovnika je 12%, i prema broju vojne evidencije iznosi 45% raspoređenih.U jedinice TO je mobilisano , najviše od 20 do 29 godina starosti u tz. prvi poziv, odnosno 41,67%, što čini 18,39% ukupnog muškog radnog stanovništva opštine od 15 do 64 godine
U odnosu na kraj rata 1995.[3] , Opština je 31.12.1995. godine prema evidenciji OMO u odnosu na ukupan broj stanovnika opštine od 45.995, imala 11.987 v/o u evidenciji ili 26,06%. Rapoređeno u VRS 4.382 lica ili 73,30%. Ukupno rapoređenih u strukture odbrane RS 5.978 ili 49,87% u odnosu na broj v/o. Izbačeno iz stroja: 361 poginuli i 1.575 ranjenih, što iznosi 35,94% u odnosu na broj v/o, odnosno 3,4% u odnosu na broj stanovnika samo su opštine Sanski Most 6,8%, Kneževo 5,3%, Kotor Varoš 3,7%, Prijedor i Čelinac 3,5% imale više gubitaka.
Ukupno raspoređeno u TO opštine 5.394 pripadnika. Učešće brojnog stanja TO 1991. u broju vojno sposobnih stanovnika je 12%, i prema broju vojne evidencije iznosi 45% raspoređenih.U jedinice TO je mobilisano , najviše od 20 do 29 godina starosti u tz. prvi poziv, odnosno 41,67%, što čini 18,39% ukupnog muškog radnog stanovništva opštine od 15 do 64 godine
[1] na osnovu prikupljenih podataka ratnih jedinica VRS u bivšem odsjeku MO RS Prnjavor.
Predsjednik Boračke organizacije prnjavor ističe da su prnjavorski borci biuli raspoređeni u 124 ratne jedinice VRS. (14.2.2019.godine)
Pukovnik Boško Peulić, predsjednik odbora staješina Prnjavor 2022. godine izjavio da po podacima Boračke organizacije grada Prnjavor bilo mobilisano i sa dobrovoljcima 10.300 lica u 128 vojnih pošta Vojske Republike Srpske.
[2] Informacija je usvojena na sjednici skupštine Grada Prnjavor, održane 27.12.2023. godine